Η παρούσα πολεμική περιπέτεια της ανθρωπότητας φέρνει στο προσκήνιο το ζήτημα της αυτοδιάθεσης των λαών.
Πάντα πάνω στη βάση, ότι δεχόμαστε τα επικαλούμενα σαν αίτια της ρωσικής επιθετικότητας ως αληθή και όχι προσχηματικά, βλέπουμε την Ουκρανία να πληρώνει με πόλεμο εκτεταμένο, τη διαβεβαίωση των ηγετικών χωρών του ΝΑΤΟ προς τη Ρωσία, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, περί μη επέκτασης σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, ώστε η Ρωσία να μην αισθάνεται απειλούμενη, και την ανησυχία της τελευταίας σχετικά με την τήρηση αυτής της υπόσχεσης ως προς την Ουκρανία. Η άποψη αυτή ακούγεται σαν λογική και σχεδόν αυτονόητη, κάτι που σαφώς υποδηλώνει κάποια, λίαν εξαπλωμένη, παραδοχή και αποδοχή οι λαοί να δεσμεύονται και ετεροκαθορίζονται από τις συμφωνίες και τη θέληση των “μεγάλων”, κάτι που συντηρεί και ανατροφοδοτεί αυτές τις αντιλήψεις και τις πρακτικές, καταφανώς αντίθετες σε θεμελιώδεις αρχές του “φυσικού” ανθρωπιστικού δικαίου τουλάχιστον.
Ειδικότερα, βλέπουμε τη Ρωσία να δηλώνει απειλούμενη από ενδεχόμενη νατοϊκή επέκταση στο έδαφος της Ουκρανίας, δίχως, αντίθετα, να μπαίνει καθόλου στη θέση των Ουκρανών, μήπως και κείνοι νιώθουν παρόμοια δίπλα στα ρωσικά (και τα όποια άλλα) όπλα και γιατί αυτοί μόνο θα έπρεπε να αποστερούνται από αντίστοιχη προληπτική αμυντική θωράκιση, που η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα τους παρείχε, γιατί δηλαδή η Ρωσία να κλείνει τα μάτια στην αρχή της αμοιβαιότητας και μάλιστα πάνω στο φλέγον πεδίο της -επ’ ίσοις όροις – άμυνας ενός γειτονικού της κράτους απέναντι στο ενδεχόμενο απειλής : μήπως οι γείτονές της δεν είναι και κείνοι άνθρωποι, με φόβους και ανησυχίες; Και για ποιο λόγο να μονοπωλούν οι Ρώσοι το δικαίωμα στην άμυνα; Μήπως οι Ουκρανοί συμφώνησαν ποτέ ή δεσμεύτηκαν, οι ίδιοι, να μην προσχωρήσουν σε στρατιωτικούς συνασπισμούς;
Δυστυχώς, έχει προχωρήσει πολύ η αποδοχή αυτής της πρακτικής, για τους μικρούς να αποφασίζουν οι μεγάλοι. Αυτή η υπερφίαλη στάση της Ρωσίας δεν περιορίζεται μόνο στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Τη συναντάμε και τώρα με την έναρξη του πολέμου, όταν πρώτη δουλειά του Υπουργείου Εξωτερικών της ήταν να εκτοξεύσουν στρατιωτική απειλή κατά της Φινλανδίας και Σουηδίας, για την περίπτωση που θα επιχειρούσαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ…
Η πιο πάνω ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη, το να θεωρείται εύλογο και αποδεκτό να εξαιρούνται από την αρχή της αμοιβαιότητας και να υποτάσσονται οι λαοί στα κελεύσματα των μεγάλων, εκφράζεται και σε κείνη την απορία, που συχνά διατυπώνεται, πώς δηλαδή θα αντιδρούσαν οι ΗΠΑ σε επαπειλούμενη προσχώρηση γειτόνων τους στη Ρωσική Ομοσπονδία. Αλλά το ότι, πιθανότατα, θα ενεργούσαν και κείνες με τρόπο παρεμφερή, σε καμιά περίπτωση δεν νομιμοποιεί τέτοιες συμπεριφορές: τρίζουν τα οστά του Λέοντος Τολστόι!
Επισημαίνουμε ότι – παραβλέποντας το αιματοκύλισμα των αμάχων – εδώ παίρνουμε ως δεδομένη την ηπιότερη εκδοχή για τους επιτιθέμενους, ότι αληθινό αίτιο της ρωσικής επιχείρησης είναι η αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και της εντεύθεν επικινδυνότητας για τη Ρωσία, και όχι η κατάληψη ουκρανικών εδαφών, όσο ακόμη η Ουκρανία – έξω από το ΝΑΤΟ – είναι ανήμπορη να την εμποδίσει…
