Σε σταθερά χαμηλά επίπεδα παραμένει η κτηματογράφηση στον νομό Ρεθύμνου με τα ποσοστά να μην ξεπερνούν το 35%, σημειώνοντας ελάχιστη αύξηση τους καλοκαιρινούς μήνες όποτε και αρκετοί «απόδημοι» Ρεθεμνιώτες μερίμνησαν να δηλώσουν τα ακίνητά τους.
Ο νομός Ρεθύμνου αλλά και η Κρήτη γενικότερα κατατάσσονται στις περιοχές με τα χαμηλότερα ποσοστά σε επίπεδο χώρας, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι σύντομα στο πλαίσιο εκστρατείας ενημέρωσης των πολιτών άνθρωποι του Κτηματολογίου θα βρεθούν εκ νέου στην Κρήτη υπενθυμίζοντας στους πολίτες την ανάγκη να δηλώσουν τις περιουσίες τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία το υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σήμερα η κτηματογράφηση της χώρας έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό 39%, 35% είναι σε στάδιο ανάρτησης, 25% σε συλλογή και το υπόλοιπο είναι σε νέα έργα που τρέχουν με καθυστέρηση. Τα μεγάλα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν στην Κρήτη καθώς η κτηματογράφηση στο Βόρειο Ηράκλειο είναι στο 28,34% στο Ρέθυμνο στο 33,82% και στα Χανιά στο 38,97%. ο στόχος είναι η κτηματογράφηση στη χώρα να έχει ολοκληρωθεί το 2025.
– «Επεξεργαζόμαστε σχέδιο για να επιταχύνουμε τη διαδικασία της κτηματογράφησης και σε αυτό η ψηφιοποίηση θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο», τόνισε ο υπουργός ψηφιακής διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, σημειώνοντας ότι ο ορίζοντας ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης για το σύνολο της χώρας, σύμφωνα με τη δέσμευση που έχει αναλάβει η κυβέρνηση είναι έως το τέλος του 2025 και «με σκληρή δουλειά από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς αυτή η δέσμευση θα τηρηθεί».
Στο πλαίσιο αυτό, οι ιδιοκτήτες, μέχρι να δηλώσουν την περιουσία τους στο Κτηματολόγιο, δεν θα μπορούν να πραγματοποιήσουν καμία συναλλαγή με το ακίνητό τους (αγοραπωλησία, μεταβίβαση, γονική παροχή), αλλά ούτε και να εκδώσουν οικοδομική άδεια, καθώς τόσο σε κάθε συμβόλαιο όσο και στην άδεια οικοδομής θα πρέπει να μνημονεύεται και να επισυνάπτεται στο συμβόλαιο το αποδεικτικό υποβολής δήλωσης στο Κτηματολόγιο.
Επίσης με τον ψηφιακό φάκελο μεταβιβάσεων, που τίθεται σε πιλοτική από την 1η Νοεμβρίου και σε κανονική λειτουργία από την 1η Ιανουαρίου 2024, οι εύκολες και γρήγορες μεταβιβάσεις θα γίνονται μόνον για κινηματογραφημένα ακίνητα και εφόσον ακολουθείται η διαδικασία της ψηφιακής μεταβίβασης.
Η σημασία της κτηματογράφησης είναι τεράστια και η ανάγκη να σπεύσουν οι πολίτες να δηλώσουν τις περιουσίες τους επίσης, αφού με τον τρόπο αυτό θα ξεκαθαρίσει επιτέλους «σε ποιον ανήκει τι», ενώ ταυτόχρονα με την κτηματογράφηση δίδεται η δυνατότητα στον ιδιοκτήτη να καταγράψει, να οριοθετήσει και να κατοχυρώσει, εν τέλει, τα δικαιώματά του, ακόμα και εκείνα που δεν είναι μεταγραμμένα στο υποθηκοφυλακείο, όπως οι χρησικτησίες και οι κληρονομιές.
Όπως ανέφερε ο ανάδοχος του Ελληνικού Κτηματολογίου ΑΕ Κώστας Ζαφείρης για τον νομό Ρεθύμνου:
«Η κτηματογράφηση στον νομό δεν προχωράει. Παραμένει στα ίδια χαμηλά επίπεδα και στον νομό Ρεθύμνου είμαστε στο 34%. Και στα Χανιά επικρατεί παρόμοια κατάσταση που είναι στο 39%, όπως και στο βόρειο Ηράκλειο που η κτηματογράφηση είναι στο 28%». Η προσέλευση στα γραφεία του κτηματολογίου στο Ρέθυμνο που βρίσκονται στην περιοχή του Ατσιποπούλο είναι χαμηλή. Δυστυχώς δεν υπάρχει βελτίωση. Το καλοκαίρι μόνο υπήρχε μια καλύτερη εικόνα για ένα διάστημα, μάλλον ήταν άνθρωποι που κατέβηκαν για διακοπές το καλοκαίρι και προχώρησαν σε δήλωση της περιούσιας. Αλλά δεν έχει βελτιωθεί στον βαθμό να πούμε ότι άλλαξε η εικόνα. Η διαδικασία είναι ακόμα σε εξέλιξη και πρέπει ο κόσμος να κινητοποιηθεί. Πρέπει να αντιληφθούν οι πολίτες ότι η διαδικασία αυτή είναι για το συμφέρον τους. Για την κατοχύρωση της ιδιοκτησίας τους. Ό,τι ενέργειες κάνει κάποιος στο κτηματολόγιο τώρα κοστίζουν κάτι. Όταν τελειώσει το κτηματολόγιο το κόστος θα είναι με πολλά μηδενικά από πίσω.
Σημασία έχει να βρεθεί ένας τρόπος να πειστούν οι κάτοικοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ότι είναι για το συμφέρον τους να έρθουν να δηλώσουν την περιουσία τους. Υπάρχει πρόβλημα με τους συμβολαιογράφους, είναι γνωστό, καθώς αργούν. Υπάρχει πρόβλημα με τους μηχανικούς, καθώς και αυτοί αργούν. Υπάρχει πρόβλημα με τα κληρονομικά που δεν έχουν μοιραστεί. Επίσης το πιο μεγάλο κομμάτι των ιδιοκτησιών «είναι δια λόγου, άρα δεν υπάρχουν συμβόλαια. Είναι και τα δασικά. Οπότε είναι πολλοί οι παράγοντες που επηρεάζουν». Όμως παρ’ όλα αυτά πρέπει οι πολίτες να μην αμελήσουν άλλο τη διαδικασία».
Σύμφωνα με τις προθεσμίες που έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστές οι δηλώσεις του κτηματολογίου μπορούν να γίνουν έως το τέλος του έτους, χωρίς πρόστιμο για τους πολίτες. Ο στόχος είναι να κινηματογραφηθεί το 50% των εκτάσεων για να γίνει η προανάρτησή τους και να ακολουθήσει η διαδικασία των ενστάσεων, διορθώσεων. Ωστόσο όπως εξηγεί ο κ. Ζαφείρης λόγω της χαμηλής προσέλκυσης και της διαδικασίας που καθυστερεί ενώ οι προθεσμίες πιέζουν, είναι πολύ πιθανό η προανάρτηση τελικά να γίνει και με χαμηλότερο ποσοστό όπως έγινε στην περίπτωση του Αργοσαρωνικού.
Αυτό όμως όπως εξηγεί επιφέρει ταλαιπωρία στους πολίτες και περισσότερα έξοδα ενώ και η ποιότητα της διαδικασίας δεν θα είναι καλή.
Ειδικότερα ανάφερε: «Μέχρι τέλος του χρόνου έχει ανακοινωθεί ότι δεν θα υπάρχει πρόστιμο. Εμείς θα συνεχίσουμε να παίρνουμε δηλώσεις εάν δεν συμπληρωθεί το ποσοστό του 50% – που έτσι φαίνεται – ακόμα και προανάρτηση να γίνει. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αν γίνει προανάρτηση σε χαμηλό ποσοστό θα σημαίνει πρώτον ότι η προανάρτηση δεν θα έχει την ίδια ποιότητα που θα είχε με μεγαλύτερο ποσοστό. Σήμερα είμαστε στο 35% που σημαίνει ότι 1/3 των πολιτών έχουν δηλώσει την περιουσία τους. Άρα εάν έχουμε ένα ακίνητο που έχει έξι γείτονες στην καλύτερη περίπτωση να έχουν δηλώσει ένας-δύο. Άρα δεν μπορείς να ξέρεις εάν τα όρια που βάζεις σωστά. Αυτό σημαίνει ότι όταν έρθει η ώρα των διορθώσεων θα έχουμε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα. Όταν ξεκινάει το κτηματολόγιο με όλη την πληροφορία μαζεμένη εμείς ξέρουμε τι μπορούμε να κάνουμε. Όταν η πληροφορία δεν υπάρχει αυτενεργείς σε έναν βαθμό ή παίρνεις τα στοιχεία που σου φέρνει αυτός που στα φέρνει. Άρα δεν μπορεί να έχει την ίδια ποιότητα το τελικό αποτέλεσμα. Πρέπει να κατανοήσουν οι πολίτες τη διαφορά που είναι μεγάλη. Γιατί πολύ απλά αν τα έχουν δηλώσει όταν θα γίνει η προανάρτηση θα έχει τη δυνατότητα να ελέγξει αυτό που δήλωσε, εάν το κάναμε σωστά, ή να του πούμε ότι λείπει αυτό το χαρτί και αυτό το στοιχείο ή ότι εκεί δήλωσε και ο ξάδερφός του. Μπορεί να δει πράγματα και να ελέγξει την ορθότητα και την πληρότητα των στοιχείων που έχει καταθέσει και δεύτερον αυτά που κατέθεσε αν έχουν καταγραφεί σωστά κατά τη γνώμη ή μπορεί να κάνει έναν έλεγχο στην προανάρτηση ή στην ανάρτηση. Εάν δεν έχει δηλώσει, δεν μπορεί να τον κάνει αυτόν τον έλεγχο».
Υπενθυμίζεται ότι τα Γραφεία Κτηματογράφησης, που στο Ρέθυμνο λειτουργούν στο Ατσιπόπουλο στην οδό Μάρκου Αβάτζου, μηχανικοί και δικηγόροι παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες ενημέρωσης και υποστήριξης για την υποβολή δηλώσεων και τον εντοπισμό των ακινήτων, ενώ οι δηλώσεις υποβάλλονται και ηλεκτρονικά. Σημειώνεται ότι η δήλωση στο Κτηματολόγιο είναι υποχρεωτική, καθώς σε διαφορετική περίπτωση απαγορεύεται η κατάρτιση οποιασδήποτε εμπράγματης δικαιοπραξίας για το δικαίωμα που δεν δηλώθηκε, καθώς και η χορήγηση άδειας οικοδομής στο όνομα εκείνου που παρέλειψε να υποβάλει δήλωση.
Τα πρόστιμα
Σημειώνεται ότι προθεσμία για τις εκπρόθεσμες δηλώσεις, η οποία έληγε στα τέλη Ιουλίου ύστερα από προηγούμενη παράταση που είχε δοθεί, επαρατάθηκε εκ νέου έως το τέλος της χρονιάς, με διάταξη που ψηφίστηκε πρόσφατα στη βουλή (άρθρο 38 Νόμου 5046/2023) και δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αριθμός ΦΕΚ 137 Α’/29.7.2023), μεταθέτοντας χρονικά την έκδοση της σχετικής κοινής υπουργικής απόφασης για τα πρόστιμα.
Αν το υπουργείο τελικά αποφασίσει να ενεργοποιήσει τα πρόστιμα, το ανώτατο ποσό που θα επιβάλλεται είναι οι 2.000 ευρώ, ενώ ο πέλεκυς θα ξεκινάει από τα 300 ευρώ. Το ποσό που τελικά θα καταβάλλει ο κάθε ιδιοκτήτης θα αυξάνεται ανάλογα με την αντικειμενική αξία του ακινήτου, αλλά και το χρόνο καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης.
Το πρόστιμο για δικαιώματα κυριότητας (ψιλής και πλήρους) και επικαρπίας υπολογίζεται για το σύνολο των ακινήτων που δεν έχουν δηλωθεί εμπρόθεσμα ακόμα και στις αγροτικές περιοχές.
Σε πρόσφατες δηλώσεις του πάντως ο αρμόδιος υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κυρανάκης είπε ότι: «Δεν θέλουμε να πάμε σε μία τιμωρητική λογική ούτε σε μία λογική ότι θα χάσεις το σπίτι σου και θα στο πάρει το δημόσιο».
Ο κος Κυρανάκης μίλησε για ένα νέο «πακέτο κινήτρων», το οποίο θα διαμορφωθεί σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, ώστε «οι σύγχρονες γρήγορες συναλλαγές και όλες οι επιδοτήσεις, η συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά προγράμματα θα γίνονται μόνο για κτηματογραφημένα ακίνητα».
