«Όπως την έζησα»
Κύπρος 1974
Εκδόσεις Λειμών, Αθήνα, Ιούνιος 2024, σ/ς 545
50 χρόνια από την τραγωδία της Κύπρου, που, ως γνωστόν, συντίθεται από το πραξικόπημα της Χούντας των Συνταγματαρχών της Χώρας μας στη Μεγαλόνησο (15 Ιουλίου 1974) κατά του Προέδρου της Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και την επακολουθήσασα εισβολή των Τούρκων στο νησί με την επωνυμία «Αττίλας» (20 Ιουλίου 1974), που σε δεύτερη φάση (14 Αυγούστου 1974) με τον «Αττίλα 2» επεξέτειναν την κατοχή τους στο 40% του μαρτυρικού νησιού. Μια τραγωδία που σημάδεψε το συλλογικό υποσυνείδητο των Ελλήνων ανεξίτηλα, τόσο μάλλον που η κατοχή συνεχίζεται δυστυχώς ακόμη και σήμερα, ως Τραγωδία δίχως Κάθαρση!…
(Στην αυριανή, μάλιστα, 20η Ιουλίου, για το ίδιο γεγονός που σηματοδοτεί, θα πραγματοποιηθούν στις δύο πλευρές της διχοτομικής «Πράσινης Γραμμής» δύο διαφορετικής χροιάς εκδηλώσεις της πεντηκονταετηρίδας του, η πένθιμη («μαύρη») για μας επέτειος και η βάρβαρα εορταστική επέτειος για τους κατακτητές).
Ανάμεσα στα προαναφερόμενα επεισόδια της Τραγωδίας παρεμβάλλεται το επεισόδιο της Επιχείρησης με την επωνυμία «ΝΙΚΗ», που πραγματοποιήθηκε με τη συνεισφορά των πιλότων της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, που μετέφεραν την Α΄ Μοίρα Καταδρομών τη νύχτα της 21/22 Ιουλίου 1974 στη φλεγόμενη Κύπρο, με στόχο την αποτροπή της κατάληψης του αεροδρομίου της Λευκωσίας από τους Τούρκους.
Στην Αποστολή αυτή συμμετείχε ως Έφεδρος Αξιωματικός Ειδικών Δυνάμεων και ο Χαράλαμπος Αποστολάκης συγγραφέας τώρα του βιωματικού βιβλίου: Επιχείρηση «Νίκη» αποστολή καταδρομέων της Α΄Μ.Κ., με τον υπότιτλο: Όπως την έζησα., (Εκδόσεις Λειμών, σ/ς 545), του οποίου η έκδοση «συμπίπτει» με τα 50 χρόνια από την τραγωδία της Κύπρου και σχετικά κοντά στις συγκεκριμένες ημερομηνίες, γεγονός που προκαλεί μεγαλύτερο αναγνωστικό ενδιαφέρον.
Πιο συγκεκριμένα, ο Χαράλαμπος τον Ιούλιο του 1974 υπηρετούσε τη θητεία του ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός στην Α΄ Μ.Κ. με έδρα το Μάλεμε Χανίων. Ήταν Διμοιρίτης Εκπαιδευτής στον 43ο Λόχο Κρούσεως. Στις 25 Ιουλίου θα απολυόταν. Όμως το πραξικόπημα του Ιωαννίδη κατά του Μακαρίου και η εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο παρέτειναν τη θητεία του, όπως και όλων των κληρωτών της σειράς του, αφού κηρύχτηκε γενική επιστράτευση. Είχε, μάλιστα, την «τύχη» να είναι ένας από τους «300» καταδρομείς που με 13 αεροσκάφη ΝΟΡΑΤΛΑΣ πέταξαν από τη Σούδα Χανίων προς τη Λευκωσία της Κύπρου, στις 21 προς 22 Ιουλίου τα ξημερώματα. Το αεροπλάνο του θα είναι το μόνο που θα καταφέρει να προσγειωθεί, έστω και καταπληγωμένο! Το άλλο, στο οποίο τελικά δεν μπήκε, κατέπεσε από φίλια πυρά λόγω έλλειψης συντονισμού, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 29 καταδρομείς και 4 αεροπόροι μας!…
* * *
Αν η αξία ενός βιβλίου και οποιουδήποτε κειμένου εξαρτάται, από την ποιότητά του ως σημαίνοντος και σημαινομένου, ή πιο απλά από το «τι λέει» και «πώς το λέει», τότε το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ένα πανάξιο βιβλίο.
Όπως αναφέρεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «Ο συγγραφέας περιγράφει παραστατικά τις δυσκολίες της επιχείρησης, εκείνη τη σκοτεινή νύχτα, σε πολύ χαμηλό ύψος πάνω από τα βαθιά νερά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, και τις δραματικές προσεγγίσεις στο Αεροδρόμιο της Λευκωσίας, με απώλειες αεροσκαφών, πιλότων και καταδρομέων από τα σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά των φιλίων και των εχθρικών δυνάμεων. Παρουσιάζει λεπτομερώς τη νικηφόρα μάχη της Α΄ Μοίρας Καταδρομών στο Αεροδρόμιο της Λευκωσίας στις 23 Ιουλίου, εναντίον των τουρκικών στρατευμάτων εισβολής και την αποτελεσματική αντίσταση των αντιαρματικών της Μοίρας στη Σχολή Γρηγορίου στις 16 και 17 Αυγούστου απέναντι στα τουρκικά άρματα».
Αυτά αποτελούν το θεμελιώδη κορμό του Βιβλίου και όχι μια περίκλειστη ιστορική αφήγηση, που αρχίζει και τελειώνει μέσα σ’ ένα κάδρο. Έτσι, προηγούνται τα απαραίτητα ιστορικά στοιχεία που προοικονομούν δυναμικά και αιτιοκρατικά την εξέλιξη αυτή σε εθνικό επίπεδο και, παράλληλα, τα επαρκή αυτοβιογραφικά/μικροϊστορικά στοιχεία που προϊδεάζουν για την αγωνιστική/ηρωική στάση του συγγραφέα και αυτοδιηγηματικού αφηγητή, πάντοτε βέβαια ενταγμένου στο πλαίσιο των συναγωνιστών του, όμοιου, κατώτερου ή ανώτερου βαθμού.
(Είναι αξιοσημείωτο ως μηνυματικό στοιχείο το ότι ο Χαράλαμπος ως υποψήφιος της Σχολής Ευελπίδων είχε κοπεί για λόγους άσχετους με τις ικανότητές του. Το «κόψιμό» του όμως αυτό από το κράτος δεν ανέκοψε την αγάπη του για την πατρίδα, αλλά την αναβάθμισε σε αυτοθυσιαστική αγωνιστικότητα, σε εφαρμογή του πλατωνοσωκρατικού: «Φίλει την πατρίδα καν άδικος η»!).
* * *
Της διαφωτιστικής Εισαγωγής του συγγραφέα και του βασικού βιωματικού/ απομνημονευματικού αφηγηματικού υλικού του (Κεφ.10-130) προηγούνται τέσσερα κατατοπιστικά προλογικά κείμενα και έπεται ένα επιλογικό, όλα κείμενα στρατιωτικών ή ειδικών επιστημόνων. Τα στοιχεία αυτά σε συνδυασμό με την παράθεση συγκλονιστικών μαρτυριών συμπολεμιστών του, στρατιωτών ή αξιωματικών, καθώς και ντοκουμέντων, γραπτών ή φωτογραφικών, επιβεβαιώνουν ή ενισχύουν την αξιοπιστία του αφηγητή.
(Θα πρέπει να τονιστεί, ότι ο συγγραφέας έχει πλήρη επίγνωση της βαρύτητας του έργου που ανέλαβε να διεκπεραιώσει. της «διακινδύνευσης των αρετών των πολλών στο στόμα του ενός». των προβλημάτων αξιοπιστίας που ανακύπτουν σε τέτοια εγχειρήματα, όχι μόνο από την πλευρά των «άπειρων» ακροατών-αναγνωστών αλλά και των «ασυνειδήτων»). ακόμη και της αφθονίας του φθόνου που μπορεί να προκαλέσει η εξιστόρηση των γεγονότων, «γιατί οι έπαινοι όταν λέγονται για άλλους είναι ανεκτοί μέχρι αυτό το σημείο που ο καθένας πιστεύει ότι και ο ίδιος είναι ικανός να κάνει κάτι απ’ όσα άκουσε». Θουκυδίδη Επιτάφιος Περικλέους, Κεφ. 35).
Στο τελευταίο κεφάλαιο (140) αναφέρεται στις επί δεκαετίες διαδοχικές προσπάθειες μόνου ή σε συνεργασία με το σωματείο «Σύλλογος Κομάντος ’74» που ίδρυσαν οι επιζώντες καταδρομείς για την αναγνώριση από την Ελληνική Πολιτεία της προσφοράς των Καταδρομέων της Επιχείρησης «Νίκη» στην εθνική υπόθεση της Κύπρου αλλά και την αποκατάσταση των θυμάτων πολέμου… Επίσης παραθέτει πλήρη ονομαστικό κατάλογο για τη Σύνθεση της Α΄ Μοίρας Καταδρομών στην Επιχείρηση «Νίκη» στην Κύπρο το1974». (Σε προηγούμενα κεφάλαια είχε δώσει τα ονόματα των Πληρωμάτων και Καταδρομέων κατά αεροσκάφος, αλλά και τα ονόματα των «Απέθαντων» νεκρών, με υπότιτλο το «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος», από τον Επιτάφιο του Περικλή, και κατακλείδα τους στίχους «Εδώ σίγα. Κοιμώνται//των αγίων τα λείψανα», από την ωδή Εις Θάνατον του Α. Κάλβου.
* * *
Λέγεται ότι «Ένα πραγματικά μεγάλο βιβλίο δεν έχει ανάγκη από μεγάλο όνομα». Αυτό ισχύει για το βιβλίο του Χαράλαμπου Αποστολάκη, ο οποίος ως «ζώσα ιστορία» υπηρετεί την αλήθεια με όλες του τις δυνάμεις και ως αφηγητής των γεγονότων αλλά και ως κριτής, σχολιαστής, αναλυτής και ακόμη φωτιστής. με τις επικλήσεις στη λογική του αναγνώστη. με τη συνύφανση προσωπικού και διαπροσωπικού, ατομικού και γενικού, συναρπαστικά αφηγηματικού και περιγραφικού, τραγικού και… τραγελαφικού, αναδρομικού και προδρομικού, ύμνου και θρήνου, δάφνης Και πικροδάφνης, παρελθοντικού και παροντικού ή μελλοντολογικού. με τη διασταύρωση μαρτυριών του και μαρτυριών άλλων συναγωνιστών του. με το εξ αποστάσεως χρονικής ασφαλές αντίκρισμα των γεγονότων, φαινόμενων και υποφαινόμενων ή με ένα λόγο δηκτικό και τροχιοδεικτικό…
Όπως αναφέρεται στις δύο τελευταίες παραγράφους του οπισθόφυλλου του βιβλίου: «Ο αναγνώστης θα συνοδοιπορήσει με δέος, τιμή και υπερηφάνεια, μαζί με τους αεροπόρους και τους καταδρομείς, αισθανόμενος ότι συμμετέχει σ’ εκείνες τις ιστορικές στιγμές του Ελληνισμού. Παράλληλα, θα αισθανθεί μεγάλο θυμό και απέραντη οργή για τους ηττοπαθείς χειρισμούς των κρατούντων της εποχής, καθώς και για τους λεγόμενους δυτικούς μας «συμμάχους» που συνέργησαν στη μεγάλη καταστροφή της μαρτυρικής Κύπρου».
Υπηρετεί την αλήθεια και αντιπαραθέτοντας την Ισχύ του Δικαίου στο δίκαιο της ισχύος, τη Μνήμη στην αμνησία, την Τόλμη στην ατολμία, την Ευθυκρισία στην υποκρισία, την Ορθοστασία στην οριζοντίωση, τη Μεγαλοψυχία στη μικροψυχία, την Δημοκρατία στη δημοκοπία, τον Εθνισμό στον εθνικισμό, τη Λαϊκότητα στο λαϊκισμό, τη φιλοπατρία στην πατριδοκαπηλία…
* * *
Καταληκτικά και ανεπιφύλακτα αναφορικά με το βιβλίο θα έλεγα ότι πρόκειται για τον υποδοχέα της λάβας που προήλθε από την έκρηξη του ηφαιστείου που δημιούργησε στην ψυχή και στο μυαλό του συγγραφέα η λαβωμένη και εξακολουθητικά αιμορραγούσα Κύπρος . για μια κιβωτό μνήμης που στοχεύει στον γονιμοποιό εγκιβωτισμό της τραγωδίας της Κύπρου στις συνειδήσεις, ιδιαίτερα των νέων, ιδιαίτατα εκείνων που εύκολα εξοικειώνονται με τα ανοίκεια . για ένα μάθημα εθνικής αυτοκριτικής και αυτογνωσίας . για τη συμπύκνωση των βαθύτερων ερωτημάτων και απαντήσεων αναφορικά με το «Κυπριακό» που διεγείρει τον αναστοχασμό. για μια αντίσταση της ιστορικής μνήμης στην ανιστόρητη λήθη, τη σύμμαχο της αναλήθειας και αντίμαχο της αλήθειας . για ένα συγγραφικό άθλο που εύχομαι να έχει ως αυτοδίκαιο έπαθλο τη δέουσα αναγνώρισή του από το αναγνωστικό κοινό. Διότι «Όλβιος όστις ιστορίας έσχε μάθησιν», κατά το απόφθεγμα του Ευριπίδη, που μας υποδέχεται στο εσωτερικό του βιβλίου. Πρόκειται, τέλος, για ένα βιβλίο που του εύχομαι να σπάσει το φράγμα του χρόνου ως ένα «Μνήμης κτήμα» ες αεί των Ελλήνων», κατά την εμβληματική φράση με την οποία κλείνει «ομοιοπαθητικά» το βιβλίο. Αυτό είναι άλλη «ΝΙΚΗ» του φίλου Χ. Αποστολάκη ως συγγραφέα και δια βίου παιδαγωγού!
Κλείνω με ένα απόσπασμα από την ενότητα με τίτλο το εμβληματικό «Δεν ξεχνώ»:
«Τώρα, τα τελευταία χρόνια, ξαναζωντάνεψε ο αβάστακτος εφιάλτης των Τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο, στη Θράκη και στην Κύπρο, γιατί όταν εξασθενούν οι μνήμες η ιστορία επαναλαμβάνεται με τραγικότερο τρόπο. Όμως για όλους εμάς…
Το «Δεν ξεχνώ» δεν έχει μόνο κατηγορηματική αναφορά στην αιμοσταγή Τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974.
Το «Δεν ξεχνώ» απέκτησε… περιεχόμενο ενός «βαρύ κατηγορώ» στις ηγεσίες της χώρας μας… που με απόλυτη επίγνωση των πράξεών τους παρέδωσαν τη μισή σχεδόν Ελληνική Κύπρο στον προαιώνιο εχθρό των Ελλήνων.
Το «Δεν ξεχνώ» το δικό μας, θα έχει, εσαεί, ευθεία αναφορά στις παραδοθείσες από τους μακρινούς μας προγόνους Ελληνικές Αρετές, τις ισχυρές πυρηνικές παρακαταθήκες για την επιβίωσή μας ως Έθνους εντός της πλανητικής σκακιέρας των έντονων, σκληρών αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων γιγαντιαίων δυνάμεων στην περιοχή μας»…
