Με αφορμή τη συμπλήρωση 110 ετών από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, το ίδρυμα της βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και την Δημοκρατία και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» συνδιοργανώνουν διημερίδα με τίτλο «Κοινοβουλευτισμός και οργάνωση του κράτους στην Κρητική Πολιτεία (1898-1913)».
Η διημερίδα θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στην αίθουσα της Γερουσίας (Βουλή των Ελλήνων) την Παρασκευή 10 (ώρα έναρξης 17:30) και το Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023.
Η περίοδος της Κρητικής Πολιτείας αποτέλεσε αφενός έναν ενδιάμεσο σταθμό ανάμεσα στην οθωμανική διοίκηση και στην ενσωμάτωση της Κρήτης στο ελληνικό κράτος, αφετέρου την ευκαιρία για την ανάπτυξη θεσμών σε όλα τα πεδία της λειτουργίας ενός κράτους: Συνταγματικών, διοικητικών, δικαστικών, οικονομικών, εκπαιδευτικών, υγειονομικών κ.λπ.
Στη διημερίδα συμμετέχουν έγκριτοι επιστήμονες που μελετούν την περίοδο αυτή.
Στο πλαίσιο της διημερίδας εντάσσεται η έκθεση «Πολιτική και κοινωνία στην Κρητική Πολιτεία, 1898-1913». Το υλικό της έκθεσης αποτελείται από πρωτότυπα τεκμήρια και αναπαραγωγές σπάνιου φωτογραφικού υλικού. Προέρχεται από τα αρχεία του Εθνικού Ιδρύματος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», από τη Συλλογή της Ισμήνης Κριάρη, το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης / Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank, τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων κ.ά.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023 και ώρα 19:30 στον εκθεσιακό χώρο της βουλής των Ελλήνων στη λεωφόρο Αμαλίας 22-24 (είσοδος από οδό Σουρή).
Διάρκεια έκθεσης: 10/11/2023 – 18/02/2024 – Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή 10:00-20:00, Σάββατο και Κυριακή 10:00-15:00
Πρόγραμμα διημερίδας
Παρασκευή 10 Νοεμβρίου
17.30-18.00: Έναρξη
Εισαγωγική ομιλία: Ιωάννης Πλακιωτάκης, α΄ αντιπρόεδρος, Βουλή των Ελλήνων.
Χαιρετισμοί: Νικόλαος Παπαδάκης – Παπαδής, γενικός διευθυντής, Εθνικό Ίδρυμα «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» -Ευάνθης Χατζηβασιλείου, γενικός γραμματέας, ίδρυμα της Βουλής.
18.00-19.00: Η διεθνής θέση της Κρητικής Πολιτείας
– Ελένη Γαρδίκα-Κατσιαδάκη, Κρητική Πολιτεία: ένα κράτος μετέωρο μεταξύ οθωμανικής και ελληνικής επικράτειας.
– Νίκος Ανδριώτης, Το ενδιαφέρον των οθωμανικών διπλωματικών αρχών για τις εξελίξεις στην Κρητική Πολιτεία.
– Γιώργος Λιμαντζάκης, Το ζήτημα της αποχώρησης των οθωμανικών στρατευμάτων από την Κρήτη και η σημασία του για την εγκαθίδρυση των αυτόνομων θεσμών.
Σάββατο 11 Νοεμβρίου
10.00-11.00: Κόμματα και εκλογές
– Στέλλα Αλιγιζάκη, Το Θέρισο ως δοκιμασία του κοινοβουλευτικού συστήματος.
– Γιώργος Κουκουράκης, Εν αναμονή της Ενώσεως: Πολιτικός ανταγωνισμός, εκλογικά συστήματα και αντιπροσώπευση στην Κρητική Πολιτεία.
– Μανόλης Δρακάκης, Κομματικές ζυμώσεις και πολιτικές αντιπαραθέσεις στην Ανατολική Κρήτη: Το παράδειγμα των εφημ. Φωνή του Λαού και Ανατολή.
11.30-13.00: Δίκαιο και οικονομία
– Ισμήνη Κριάρη, η συμβολή του Ελευθερίου Βενιζέλου στη διάπλαση του δημοσίου δικαίου της Κρητικής Πολιτείας.
– Μάνος Περάκης, οικονομικές συνθήκες και όψεις ανασυγκρότησης της Κρητικής Πολιτείας
– Κυπριωτάκης Δημήτρης, κρατική πολιτική και δημόσια έργα κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας.
– Δημανόπουλος Σπύρος, έγγειες σχέσεις, αγροτικά χρέη και κοινοβουλευτισμός. Η διαμόρφωση της ιδιοκτησίας στην περιφέρεια της πόλης του Ηρακλείου στην Κρητική Πολιτεία.
17.30-19.00: Πολιτισμός
– Κωνσταντίνος Φουρναράκης, δημιουργώντας την ιδανική «Κρητική Πολιτεία»: Σχόλιο στο τρίτο μέρος της μυθιστορίας του Π. Πρεβελάκη «Ο Κρητικός».
– Στρατής Μπουρνάζος, τα κρητικά βιβλία, 1898-1913.
– Ζαχαρένια Σημανδηράκη, τα Κρητικά Σωματεία κατά την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας.
– Αντώνης Χουρδάκης, «Δια την χρήσιν της ψήφου»: Η έμφυλη διαπαιδαγώγηση στα καθήκοντα και τα δικαιώματα του συνταγματικού πολίτη στην Κρητική Πολιτεία. Από τα κρητικά συντάγματα στη διδασκαλία άρθρων του ελληνικού συντάγματος στα δημόσια σχολεία της (1900-1911).
19.30-20.30: Κοινωνική οργάνωση
– Μιχάλης Τσαπόγας, ιθαγένεια, θρησκευτική ελευθερία και μειονοτικά δικαιώματα στην Κρητική Πολιτεία: φιλελευθερισμός ή και εθνικός οραματισμός;
– Βασίλης Κολλάρος, βασικές μειονοτικές ρυθμίσεις του Κρητικού Συντάγματος του 1899 και η στάση του Ελευθερίου Βενιζέλου.
– Ανδρέας Νανάκης, η διαμόρφωση της Εκκλησίας Κρήτης από τον Ελευθέριο Βενιζέλο και τους περί αυτόν αρχιερείς.
