Μετά από δυο και πλέον χρόνια πανδημίας ο κορονοϊός εξακολουθεί να υπάρχει στην κοινότητα και να είναι εξίσου επικίνδυνος για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, για αυτό και η λήψη μέτρων προφύλαξης με βασικότερη εκείνη του εμβολιασμού και την χρήση προστατευτικής μάσκας σε κλειστούς χώρους ενόψει χειμώνα διατηρείται ως βασική σύσταση από τους επιστήμονες. Η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού, που ξεπερνά το 73% (αφορά τον πληθυσμό που έχει εμβολιαστεί έστω και με μια δόση) έχει περιορίσει τις εισαγωγές στις μονάδες εντατικής θεραπείας και τους θανάτους. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι ο ιός μεταλλάσσεται και τα εμβόλια επικαιροποιούνται σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσουν τα νέα στελέχη του ιού.
Τα παραπάνω επισήμανε ο Αχιλλέας Γκίκας, ομότιμος καθηγητής παθολογίας-λοιμωξιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, που ήταν ομιλητής στην ημερίδα που διοργάνωσε το πρωί του Σαββάτου η Ιατρική Εταιρία Ρεθύμνου με θέμα «Πανδημία covid 19».
Ο καθηγητής λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης αναφέρθηκε στη σημερινή εικόνα της πανδημίας τονίζοντας πως τα επικαιροποιημένα εμβόλια «πιάνουν» τις νέες μεταλλάξεις του ιού: «ο πληθυσμός, ο οποίος είναι καλυμμένος από τα εμβόλια, είναι περίπου στο μέσο όρο της Ευρώπης. Οπότε είμαστε πάνω από 73% του πληθυσμού που έχει κάνει έστω και μια δόση. Αυτό είναι που παίζει ρόλο στη γενικότερη επιδημιολογία του ιού. Από την άλλη μεριά, επειδή τα καινούργια στελέχη το ένα με το άλλο -το τελευταίο ήταν το Όμικρον 4, Όμικρον 5- το εμβόλιο το αρχικό, το οποίο είναι στηριγμένο στον ιό της Γιούχαν αρχίζει να μαθαίνεται ότι είναι λιγότερο αποτελεσματικό, όχι όμως για την μονάδα εντατικής για τον θάνατο, εκεί έχει (κρατά) την αξία του. Είναι πάνω από 90% η κάλυψη για νόσηση σε μονάδα και διασωλήνωση και θάνατο. Για τα υπόλοιπα, την απλή νόσηση, την μετάδοση κ.λπ. υστερεί. Άρα λοιπόν με το καινούργιο στέλεχος; που κυκλοφορεί αυτή την στιγμή να κάνεις το αντίστοιχο εμβόλιο. Αυτό που ήρθε το καινούργιο είναι επικαιροποιημένο με βάση την Όμικρον 5, που κυκλοφορεί στην κοινότητα. Είναι ένα εμβόλιο σύγχρονο και επικυρωμένο και πρέπει να το κάνουμε. Αυτό αυξάνει δραστικά τα αντισώματα και προστατεύει».
Όπως πρόσθεσε ο κ. Γκίκας, έχει αλλάξει ο κορονοϊός και σήμερα είναι μια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού και όχι του κατώτερου που ήταν πριν από το νέο έτος του 2022. «Τότε είχαμε την Δ, τώρα έχουμε την Ο, η οποία είναι του ανώτερου αναπνευστικού λοίμωξη. Είναι λιγότερο επιθετική για όλον τον κόσμο, όμως για αυτούς που έχουν ανάγκη, αυτούς που παίρνουν φάρμακα, τις έγκυες γυναίκες, αυτούς του ανθρώπους που έχουν καρκίνο, παίρνουν κορτιζόνες κ.λπ., αυτοί είναι επίφοβοι», συμπλήρωσε επισημαίνοντας την ανάγκη εμβολιασμού με την 4η δόση των ειδικών ομάδων του πληθυσμού, για τις οποίες η σύσταση του εμβολιασμού παραμένει ισχυρή: «Η σύσταση είναι η δόση αυτή, η καινούργια, στις ειδικές ομάδες του πληθυσμού που κινδυνεύουν από τον ιό Όμικρον 5 να το κάνουν όσο πιο γρήγορα γίνεται. Η σύσταση αφορά όλον τον πληθυσμό πάνω από 12 ετών, όμως εκεί που είναι ισχυρή σύσταση είναι στις παραπάνω ομάδες. Αυτός που έχει κάνει τα τρία εμβόλια και νοσήσει πρέπει να περιμένει τέσσερις μήνες από τη νόσηση για να κάνει την τέταρτη δόση, καθώς πολύ γρήγορα πέφτουν τα αντισώματα. Έτσι είναι οι κορονοϊοί, είναι φτιαγμένοι έτσι, αλλάζουν γρήγορα το γενετικό τους υλικό και παθαίνουν γρήγορα τις μεταλλάξεις, εξασθενεί πολύ γρήγορα η ανοσία τους».
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση με εκείνους που ακόμα και σήμερα αμφισβητούν τα εμβόλια ο κ. Γκίκας σχολίασε πως: «Οι αμφισβητίες είναι εκεί που είναι. Έχουμε δεκάδες από αυτούς που έχουν καταλήξει σε μονάδες εντατικής και πολλοί έχασαν και τη μάχη. Νομίζω ότι το έχουν καταλάβει και οι ίδιοι».
Επιδημία μέσα στην επιδημία το long covid
Το long covid είναι ένα καινούργιο κεφάλαιο, είναι μια επιδημία μέσα στην επιδημία, ανέφερε χαρακτηριστικά ο ομότιμος καθηγητής παθολογίας – λοιμωξιολογίας του Πανεπιστήμιο Κρήτης για τα μακροχρόνια συμπτώματα του κορονοϊού. Μια επιδημία την οποία αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι, όπως είπε, σύμφωνα με τα δεδομένα που προκύπτουν από το ομώνυμο ιατρείο του long covid που λειτουργεί στο ΠΑΓΝΗ, «Το ιατρείο το παρακολουθώ εγώ κάθε βδομάδα και εκεί βλέπουμε ότι πάρα πολλοί άνθρωποι που κανείς δεν ξέρει ποιανού θα τύχει ο κλήρος, έχουν σοβαρά προβλήματα, τα οποία επιμένουν για μήνες, ακόμα και χρόνια. Δεν έχουμε φάρμακα. Η μόνη μας φροντίδα είναι σε αυτούς που έχουν και κάποιο άλλο νόσημα να προσέχουμε να μην μας ξεφύγει το άλλο νόσημα. Στο θέμα long covid προσπαθούμε να βρούμε τους τρόπους, είμαστε στην αρχή ακόμη, πως θα αντιμετωπίζουμε τα πολλαπλά προβλήματα. Ο covid επηρεάζει σχεδόν όλα τα κύτταρα του ανθρώπου. Τα συμπτώματα έχουν να κάνουν με το κεντρικό νευρικό σύστημα, η κόπωση, η σύγχυση, η έλλειψη συγκέντρωσης, η αϋπνία. Όσον αφορά την καρδιά μπορεί να έχει και από εκεί, όπως και στα νεφρά και τα πνευμόνια. Είναι ένας γαλαξίας από συμπτώματα, κάπου 200 συμπτώματα, τα οποία μπορεί να επιμείνουν και να παραμείνουν και μπορεί κάποια από αυτά να μείνουν και εφ’ όρου ζωής» είπε.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρίας Πέτρος Γιαννετάκης, ανάφερε πως «η πανδημία του SARS Covid-19 (κορονοϊού) ήρθε να αλλάξει τους ρυθμούς μας, ήρθε να περιορίσει τις ελευθερίες μας, ήρθε να επιβαρύνει το τεχνικό σύστημα υγείας και όχι μόνο και προπαντός ήρθε για να θανατώσει πάνω από 33.000 συνανθρώπους μας στην Ελλάδα και πάνω από 6.000.000 σε παγκόσμια κλίμακα. Το θέμα της πανδημίας δεν έχει λήξει, η πανδημία δυστυχώς είναι ακόμα εδώ, ο ιός κυκλοφορεί ανάμεσά μας. Εκείνο που πρέπει να ξέρουμε όλοι μας, είναι αυτό ακριβώς, ότι δεν έχει φύγει και ένας απαραίτητος παράγοντας για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε όλη την επιστήμη είναι να έχουμε μια σωστή ενημέρωση, μια ρεαλιστική πληροφόρηση από ειδικούς και μόνο επιστήμονες, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί όλα αυτά τα δύο χρόνια με το θέμα της πανδημίας».
Ο κ. Γιαννετάκης αναφέρθηκε στη σημασία του εμβολιασμού τονίζοντας πως: «Σε ό,τι αφορά τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, ξέρουμε πολύ καλά ότι και η νοσηλείες, αλλά και οι θάνατοι έχουν οπωσδήποτε μειωθεί. Έχουν μειωθεί κατά την άποψη τη δική μου αλλά και των επιστημόνων από την χρήση των εμβολίων. Το εμβόλιο αποτελεί πραγματικά το ισχυρότερο όπλο στην εργαλειοθήκη μας κατά του κορονοϊού και σαφώς παράλληλα με υπόλοιπα μέτρα που επιβάλλονται κατά καιρούς. Δεν έχει πετύχει τους στόχους του ακόμα η επιστήμη και αυτό φαίνεται από την παγκόσμια αύξηση των κρουσμάτων. Βεβαίως, το ευχάριστο είναι στην συγκεκριμένη συγκυρία έχουμε μικρότερο αριθμό θανάτων και νοσηλειών, μεγέθη όμως τα οποία θα έπρεπε να είναι ακόμα μικρότερα, μετά από την πανδημία 2,5 χρόνων. Τα αίτια είναι πάρα πολλά, αναζητούνται. Πιστεύω ότι στο μέλλον θα βρεθούν και πιστεύω ότι κάποια στιγμή, αν όχι αυτόν τον χειμώνα που αναμένεται να έχουμε θέματα, ότι θα μας εγκαταλείψει ή θα μεταβληθεί σε ένα καθεστώς ενδημίας».
Τα θεραπευτικά πρωτοκόλλα για τον covid 19
Για τα θεραπευτικά πρωτοκολλά μίλησε στη διάρκεια της ημερίδας η διευθύντρια της παθολογικής κλινικής του νοσοκομείου Ρεθύμνου, Ελένη Ιωαννίδου. Όπως εξήγησε πλέον υπάρχουν θεραπείες που αφορούν στους ανοσοκαταστελμένους και τους καρκινοπαθείς, οι οποίες και προληπτικά μπορούν να χορηγηθούν σε ειδικές ομάδες του πληθυσμού παρέχοντάς τους μια προφύλαξη από τον ιό.
Σε σχετικές δηλώσεις της ανάφερε: «Είναι οι οδηγίες που χρησιμοποιούμε. οι οποίες βγαίνουν από Παγκόσμιους Επιστημονικούς οργανισμούς και που προσαρμόζονται στα δεδομένα της Ελλάδας για το πώς θα θεραπεύσουμε τον κορονοϊο, είτε πρόκειται για νοσηλευόμενους, είτε για μη νοσηλευόμενους ασθενείς. Δηλαδή τι πρέπει να κάνουμε, ποια φάρμακα πρέπει να δώσουμε ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου, με την ανοσολογική κατάσταση του ατόμου και με άλλους παράγοντες. Αυτά είναι βασικά πράγματα που πρέπει να τα ξέρουν τόσο οι γιατροί της πρωτοβάθμιας, όσο και οι γιατροί της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας φροντίδας, γιατί είναι σημαντικό να έχουμε όλοι μια κοινή αντιμετώπιση και να ξέρουν οι γιατροί, επειδή μεταβάλλονται συνεχώς, τι πρέπει να προτείνουν στους ασθενείς τους, να μη κάνουν ανώφελες θεραπείες. Πλέον υπάρχουν θεραπείες για τους ανθρώπους που είναι ανοσοκατεσταλμένοι, που ακόμα και με ήπια νόσο, προληπτικά παίρνουν κάποια φάρμακα τα οποία τους βοηθούν να μην οδηγηθούν σε κάποια βαρύτερη νόσο. Επίσης, οι ασθενείς που είναι ανοσοκατεσταλμένοι από προφυλακτικές δυνατότητες πριν τη νόσηση με κάποια αντισώματα τα οποία τα παίρνουν και με αυτόν τον τρόπο προστατεύονται όταν η ανοσολογική απάντηση στο εμβόλιο είναι ανεπαρκής, όπως συμβαίνει στους καρκινοπαθείς, μεταμοσχευμένους κ.λπ. Παρ’ ότι κάνουν εμβολιασμό, δεν αποκτούν τα αντισώματα όπως πρέπει. Σε αυτούς υπάρχει η δυνατότητα πριν να νοσήσουν να πάρουν έτοιμα αντισώματα, έτσι θα μπορέσουν να προστατευτούν από τη νόσο».
Η κα Ιωαννίδου πρόσθεσε σε σχέση με τις νοσηλείας ασθενών με κορονοϊό ότι: «Πλέον η μεγάλη πίεση έχει φύγει από τις μονάδες και έχει μετατοπισιστεί στις κλινικές covid και στην κοινότητα, αυτό οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό και στο εμβόλιο σαφώς, αλλά και στις θεραπείες που υπάρχουν, τόσο ενδοφλέβιες, όσο και του στόματος, που καθυστερούν την εξέλιξη της νόσου. Αυτήν την στιγμή υπάρχει κλινική covid και υπάρχουν όλες οι διαθέσιμες θεραπείες. Ασθενείς υπάρχουν λίγοι, κυρίως ηλικιωμένοι και υπάρχουν πάρα πολύ ασθενείς οι οποίοι είναι θετικοί στον κορονοϊό και πρέπει να νοσηλευτούν για άλλη αιτία και απομονώνονται στην κλινική covid».
Η κα Ιωαννίδου πρόσθεσε ότι τον φετινό χειμώνα θα έχουμε ιώσεις, θα έχουμε covid και γρίπη, κάτι που έχει να κάνει με τον συγχρωτισμό και την χαλάρωση των μέτρων, γι’ αυτό όπως είπε. «Είναι μια καλή συνήθεια σε κλειστούς χώρους να πλένουμε τα χέρια μας και να φοράμε μια μάσκα. Είναι κάτι που θα μας προστατεύσει και από άλλες ιώσεις».
