Μια μεγάλη μορφή που έγραψε τη δικιά του ιστορία στον μακεδονικό αγώνα, τον Καπετάν Στυλιανό Κλειδή, τίμησαν οι Αγιοβασιλιωτες σε εκδήλωση, που οργάνωσε ο Δήμος Αγίου Βασιλείου και η Τοπική Κοινότητα Αγκουσελιανών – Παλαιολούτρων την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου στα Αγκουσελιανά.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Αγίου Βασιλείου κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης, ο αντιδήμαρχος Ρεθύμνης κ. Βασίλης Θεοδωράκης, ο πρώην αντιδήμαρχος κ. Κώστας Ηλιάκης, οι εντεταλμένοι δημοτικοί σύμβουλοι Ευαγγελία Γλαμπεδάκη, Βασίλης Θεοδωράκης, Γιάννης Νεκτάριος Χαραλαμπακης, ο αστυνομικός υποδιευθυντής Ρεθύμνου κ. Γεώργιος Μπαλάσης, ο εκπρόσωπος της Σχολής Δκίμων Αστυφυλάκων Ρεθύμνου Αστυνόμος κ. Νίκος Τζανακάκης, ο εκπρόσωπος του Λιμεναρχείου Αγίας Γαλήνης σημαιοφόρος κ. Τίτος Βαβουράκης, ο προϊστάμενος του Πυροσβεστικού κλιμακίου Αγίου Βασιλείου Κ. Επαμεινώντας Φραγκιαδάκης, ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Αγκουσελιανών -Παλαιόλουτρων κ. Γιάννης Κουρμούλης, ο πρόεδρος Αγίου Βασιλείου κ.Γιάννης Κλειδής, ο πρόεδρος Αη Γιάννη – Καλής Συκιάς κ. Κωστής Αδελιανάκης, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγκουσελιανων – Παλαιολούτρων κ. Κωστας Κουρμούλης, ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ατσιπαδων κ. Μανόλης Χριστοφοράκης.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας στον ιερό ναό του Τιμίου Προδρόμου, έγινε μετάβαση όλων στο μνημείο του Καπετάν Κλειδή που βρίσκεται στην πλατεία. Στη διαδρομή παρέλασαν τα τμήματα του δημοτικού σχολείου και του νηπιαγωγείου κάτω από το θερμό χειροκρότημα, τόσο των εκπροσώπων των αρχών και φορέων που παρευρέθηκαν όσο και του πολυπληθούς κοινού.
Στο μνημείο που είναι προς τιμήν του Καπετάν Κλειδή αλλά και όλων των Ηρώων του χωριού, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και στη συνέχεια βρέθηκε στο βήμα ο συντοπίτης ομιλητής Στυλιανός Παπαδάκης ιστορικός ερευνητής, ο οποίος αναφέρθηκε διεξοδικά στην ευρύτερη ιστορία της περιόδου την οποία συνέδεσε με τον καπετάν Κλειδή και την εποχή του αναφέροντας ότι:
«Ο Στυλιανός Κλειδής του Γεωργίου γεννήθηκε στα Αγκουσελιανά του Αγίου Βασιλείου το 1874.Έμαθε τα πρώτα του γράμματα στη γενέτειρα του. Πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό, τον διέκρινε η φιλομάθεια, η εργατικότητα και η ικανότητα του να αναλύει να μελετά και να δίνει λύση σε κάθε δύσκολη στιγμή. Θαρραλέος, άφοβος, τολμηρός. Όλα τα παραπάνω αναδεικνύουν και συνθέτουν τον εκκολαπτόμενο επαναστάτη, που προορίζεται να ηγηθεί και να φέρει σε αίσιο τέλος δύσκολες αποστολές.
Φοίτησε στο διδασκαλείο της Μονής του Αγίου Πνεύματος στον Κισσό και πήρε το πτυχίο του δασκάλου και διορίστηκε στο Ρέθυμνο, στο πλαίσιο της ημιαυτόνομης Κρητικής Πολιτείας. Το 1904 -1908 συμμετείχε στον μακεδονικό αγώνα, στην αρχή σαν απλός αντάρτης και στη συνέχεια σαν οπλαρχηγός διαφόρων σωμάτων. Εύρισκε εύκολα εθελοντές λόγω των προειρημένων προτερημάτων του και της εμπιστοσύνης που ενέπνεε στους μαχητές του.
Το 1912 με την έναρξη του Α’ Βαλκανικού πολέμου, έχει συγκροτήσει ετοιμοπόλεμο μεγάλο εθελοντικό σώμα 250 ανδρών. Περνά από την Αθήνα, παίρνει μαζί του τον Χρήστο Μακρή από τα Σελλιά και μάχεται δίπλα στον τακτικό στρατό σαν καταδρομέας. Στην Ελασσόνα, στο Σαραντάπορο, στους Βάλτους των Γιαννιτσών. Αποστέλλεται μέσω Τρικάλων στο Ηπειρωτικό μέτωπο και ηγείται της απελευθέρωσης του Μετσόβου την 31-10-1912. Αποκρούει αποτελεσματικά τους Τούρκους που επιχειρούν να ανακαταλάβουν την πόλη την 7-9 και 10 Νοεμβρίου. Σκοτώνεται στη μάχη του προφήτη Ηλία την 10η Νοεμβρίου 1912 σε ηλικία μόλις 38 ετών. Αμέσως επικεφαλής του σώματος αναλαμβάνει ο Χρήστος Μακρής και μετά τον θάνατο του στις 29 -11- 1912 στο Δρίσκο ο Νίκος Ψαρρός από την Ιμπρο. Από τους 250 άνδρες του σώματος του μόνο οι 20 επέζησαν. Οι 230 έμειναν να φυλλάτουν για πάντα τη γη της Ηπείρου.
Μαζί με τους άλλους Κρήτες πεσόντες ξεπλήρωσαν το χρέος τιμής αίματος που όφειλε η Κρήτη στον Ηπειρώτη πρωτοκαπετάνιο Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη και στα 338 παλικάρια του που έπεσαν για την λευτεριά στο Φραγκοκάστελλο το 1828».
Την εκδήλωση χαιρέτησε εκ μέρους του δημάρχου Αγίου Βασιλείου ο πρόεδρος του Δημοτικού συμβουλίου κ. Αντώνης Τσουρδαλάκης ο οποίος αναφέρθηκε ότι είναι σημαντικό η τοπική ιστορία να διδάσκεται στους μαθητές και τους νέους που με σιγουριά μπορούν να βρίσκουν υγιή πρότυπα μέσα από τους αγωνιστές που θυσιάστηκαν.
Στον χαιρετισμό του, ο τοπικός πρόεδρος κ. Γιάννης Κουρμούλης, τόνισε ότι ο καπετάν Κλειδής υπήρξε αγωνιστικό πρότυπο αφού ήταν από τους ενεργούς εθελοντές στο μακεδονικό αγώνα και ήταν φιλόπατρις με όραμα για μια ελεύθερη πατρίδα απαλλαγμένη από τα δεινά των κατακτητών και κατέληξε λέγοντας ότι ήταν το ήθος και οι αξίες του που του επέβαλαν να πολεμήσει στο μέγιστο βαθμό της ανδρείας του, βάζοντας πρώτα το αγωνιστικό καθήκον ως ωφέλιμο και ουσιώδες προς την πατρίδα και δεύτερο το λειτούργημα του από μια έδρα ως δάσκαλος και δικαίως χαρακτηρίζεται οπλαρχηγός, παρακινητης και απελευθερωτής στο μακεδονικό αγώνα.
Στην συνέχεια το λόγο πήρε ο Σελλιανός κ. Χαράλαμπος Γασπαράκης που με ιδιαίτερο λόγο συγκίνησε τους παρευρισκόμενους διαβάζοντας ένα διάλογο μεταξύ του Στυλιανού Κλειδή και του Σελλιανού Χρήστου Μακρή που μέσα από αυτόν προκύπτει εύγλωττα η συγκλονιστική προσωπικότητα τους:
«Μια νύχτα σκοτεινή διάλεξε ο Κλειδης και αφού λουκέταρε το μαγαζί του στο Ρέθυμνο, χάθηκε απ’ την πιάτσα. Ούλοι τον αναζήτηξασιν κι ούλοι τον πεθύμησα, μα κείνος έγινε άφαντος. Έφτασε κρυφά στην Αθήνα με άλλους πολέμαρχους κι ήρθε τον αντάμωσε ο παιδικός του φίλος, ο Χρίστος ο Μακρής. Το πολυεγράμματο παλικάρι άνοιξε πρώτο τον έξοχο διάλογο που ακολουθεί:
-Για που καπετάν Κλειδή με τς αντρειωμένους σου;
– Χρίστο μου κοντοχωριανέ, άνθρωπε τω γραμματω, εκειά που πάω εγώ, εσύ δουλειά δεν έχεις.
– Γιατί καπετάνιο, εγώ επειδή είμαι ανακατεμένος με τα γράμματα δεν κάνω θαρρείς, για τα άρματα;
-Όι , Χρίστο μου, εγώ δεν είπα τέτοιο πράμα, μόνο σκέφτομαι πως με τα γράμματα εσείς οι γραμματισμένοι , μπορείτε πιο πολύ να βοηθήσετε. Πάντα οι πέννες μ’ άρματα μοιάζουν. Οι πέννες πάντα έχουν μπούκα που κεντά. Να γράψετε σε Ανατολή και Δύση και να τσι ξεστραβώσετε το δίκιο μας να δούνε. Αν πέσομε εμείς οι πολεμιστές, εύκολο είναι στο ποδάρι μας άλλος να μπει, μα αν πέσεις εσύ Χρίστο Μακρή, άλλος δεν είναι εύκολο τη θέση σου να πάρει. Ξύλα απελέκητα βριχνεις στο δάσος τω Σελλιω, μα το πελεκημένο ξύλο ,κατεχητο το δα καλλιά από μένα , δε γίνεται τη μια μέρα στην άλλη.
-Καπετάνιο, τουπε τότες το γραμματισμένο παλικάρι, αν ν δεν με θέλεις εσύ, εγώ θα καταταχθώ σ’ άλλο σώμα. Δες τα μάτια μου, κοκκίνισαν από την αϋπνία κι ο ύπνος δε σφαλιζει των ματιών μου τα βλέφαρα ,σα σκέφτομαι πως κάθομαι κι η μάνα πατρίδα εκεί πάνω μας βλέπει με παράπονο, δεμένη χεροπόδαρα.
– Όι Χρίστο, αν είναι να πάς μ’ άλλην ομάδα, έλα στη δική μου, μόνο σε παρακαλώ πάρε εσύ την αρχηγία, γιατί τοχω σε ντροπή μου εσύ που ξέρεις τόσα γράμματα, να παίρνεις ορμηνιες από ένα ολιγογράμματο.
-Καπετάνιε , είπε τότες το βλαστάρι τω Σελλιω, τώρα ναι καιρός για τ’αρματα κι όχι για τα γράμματα και στ άρματα εσύ ‘σαι ο κατεχαρης!
Ξέρετε πως εκλεισεν η συμφωνία; Ο Κλειδης πείστηκε να κρατήσει την αρχηγία, ο Μακρής πείστηκε να είναι το πρωτοπαλίκαρό του Κλειδη, όταν ο Αγκουσελιανος ήρωας είπε στον ήρωα των Σελλιω: «Θα είσαι τα λοιπόν ευθύς μετά από μένα κι όντε θα σκοτωθώ εγώ, εσύ ο πανάξιος την αρχηγία του σώματος θα πάρεις». Προσέξτε: δεν είπε αν σκοτωθώ. Είπε όντε θα σκοτωθώ! Κι σκοτώθηκαν και οι δύο.Κι έπεσε ο ένας στον Προφήτη Ηλία πάνω από το Χιλιομορφο Μέτσοβο, κι επεσεν ο άλλος στον όμορφο Δρίσκο.
Φίλοι μου, ότι είναι το ζειδωρο φως του ήλιου κατά την ημέρα, οι μελιχρες ανταύγειες της σελήνης κατά τη νύχτα, το νερό στη γλάστρα της κόρης, ο φάρος μέσα στη νυχτερινή τρικυμία και η φιλική φωνή στον ξεστρατιμενο οδοιπόρο, είναι -πρέπει να είναι – για να είναι – για κάθε ένα από μας και για τους νέους μας στη σημερινή κρίσιμη στροφή της ιστορίας, το παράδειγμα αυτό των Μακρηδων και των Κλειδηδων και των ομοίων τους. Ας επανατοποθετήσουμε σήμερα τέτοιους οδοδείκτες στους δρόμους μας. Επιβάλλεται!»
Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο κ. Κωστής Μαυρογιαννάκης.
Τομέας πολιτισμού Δήμου Αγίου Βασιλείου
