Ο όλεθρος στην Κρήτη του 19ου αιώνα
«Μετά από τον ξεσηκωμό του 1821 στο νησί της Κρήτης, τίποτε δεν είχε απομείνει εξόν από ερείπια και χήρες. Ικανό τμήμα του πληθυσμού είχε χαθεί ή είχε εγκαταλείψει το νησί, ενώ η ανελέητη πάλη είχε προκαλέσει τη σχεδόν ολοκληρωτική εξολόθρευση των ανδρών σε ορισμένες περιοχές». Με την χαρακτηριστική αυτή περιγραφή, ο ιστορικός της νεώτερης ιστορίας Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, αναφέρεται στη τραγική κατάσταση, που περιήλθε το νησί στη προσπάθειά του να ανακτήσει την ανεξαρτησία του από τους Οθωμανούς. Την εξέγερση αυτή ακολούθησαν και άλλες οκτώ τον αριθμό, τα χρόνια 1833, 1841, 1858, 1866, 1878, 1889, 1895 ως και εκείνη του 1897 και η οποία οδήγησε στην πολυπόθητη ανεξαρτησία του, ένα χρόνο μετά.
Ο Καλλιβρετάκης ο οποίος συνήγαγε το συμπέρασμά του αυτό από τις ιστορικές του πηγές, θέλησε με αυτό το τρόπο να εκφράσει την απόγνωση που βίωσε ως ιστορικός, όταν διαπίστωσε τον όλεθρο που έσπειραν οι Οθωμανοί κατά του επαναστατημένου λαού των Κρητών. Για τις εικόνες των καμένων χωριών και της έρημης γης, δυστυχώς δεν βρέθηκε τρόπος να αποτυπωθούν. Όμως τόσο αυτές όσο και εκείνες των εκατοντάδων χιλιάδων τάφων των σκοτωμένων ανδρών και νέων, παρέμειναν σαν οι πιο τρομακτικές «εγγραφές» στη συλλογική μνήμη εκείνων που επέζησαν. Και οι εναπομείναντες αυτοί, ήταν οι χήρες των σκοτωμένων, οι γέροντες, οι γερόντισσες και πολλά μικρά παιδιά.
Ένας έτερος σύγχρονος όλεθρος
Σήμερα πια, 200 τόσα χρόνια μετά από τότε, ένας άλλος όλεθρος σπέρνεται, και μάλιστα από πολιτισμένη χώρα, μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα μακρύτερά μας, στη μακρινή Ουκρανία. Όμως όλα αυτά τα τρομακτικά γεγονότα μπαίνουν πια μέσα στα σπίτια μας, για να μας τρομάζουν και να μας ανησυχούν. Χιλιάδες πολεμικοί ανταποκριτές, φωτογράφοι, και εικονολήπτες, μεταφέρουν καθημερινά στα χιλιάδες τηλεοπτικά κανάλια του κόσμου, τις τρομακτικές εικόνες μιας επίσης ανελέητης καταστροφής. Αν μπορούσαμε με τη φαντασία μας να περιηγηθούμε στην επαναστατημένη Κρήτη του 1821, δεν θα βλέπαμε κάτι το διαφορετικό από τις εικόνες που τώρα προβάλλονται στις τηλεοράσεις όλου του κόσμου. Εκείνο που μόνο θα άλλαζε, θα ήταν το πολιτισμικό περιβάλλον. Σίγουρα τότε δεν υπήρχαν τα πολυώροφα κτίρια, όπως δεν υπήρχαν και οι ασφάλτινοι δρόμοι. Ακόμη δεν υπήρχαν τα τανκς, τα αυτόματα όπλα, οι τηλεκατευθυνόμενοι πύραυλοι και τα αεροπλάνα που βομβαρδίζουν. Όμως όπως και σήμερα θα υπήρχαν τα νεκρά κορμιά των μαχητών που θα κείτονταν στο χώμα, όσο και τα δάκρυα και τα σπαράγματα των μικρών παιδιών, αλλά θα ακούγονταν και οι οιμωγές των τραγικών γυναικών.
Όταν θα σιγήσουν οι βομβαρδισμοί
Όπως φαίνεται, ο πόλεμος θα συνεχιστεί για κάποιες ημέρες ή και μήνες ακόμη. Όμως κάποια στιγμή οι επιτιθέμενοι, θα σταματήσουν πια να βομβαρδίζουν, γιατί θα έχουν βομβαρδίσει τα πάντα. Ίσως τότε και να μην έχουν και τι άλλο πια να ισοπεδώσουν! Και τότε πια θα είναι έτοιμοι να υπογράψουν τη συμφωνία για την ειρήνη, όπου θα υπάρχουν όροι με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Πάντα έτσι γίνεται! Είναι ένα γνωστό μοτίβο στους εκβιαστικούς πολέμους. Και τότε ακόμη, με πολύ προθυμία οι ηγέτες των επιτιθέμενων θα παραδώσουν στους δύσμοιρους εναπομείναντες τα ερείπιά τους, που οι ίδιοι με περισσή ωμότητα και αναισθησία τα ισοπέδωσαν!
Μαυροφορεμένες χήρες, μικρά παιδιά και γέροντες
Σε ποιούς όμως θα παραδώσουν αυτά τα ερείπια; Στις μαυροφορεμένες και πικραμένες γυναίκες που θα έχουν χάσει δικούς τους ανθρώπους, στα μικρά παιδιά, στους γέροντες και στις γερόντισσες; Ακόμη πολλοί θα είναι οι νεκροί και οι τραυματίες, μα και εκατοντάδες χιλιάδες θα είναι οι εκπατρισμένοι ως μετανάστες στις Ευρωπαϊκές χώρες. Και τότε πια θα επικρατεί μια εικόνα τρόμου! Σωροί από ερείπια, σκαμμένοι δρόμοι και χιλιάδες ορύγματα παντού.
Αιματηρές κοινωνικές παρενέργειες
Αν ανατρέξουμε δύο δεκαετίες πίσω, θα θυμηθούμε έναν από τους πιο άγριους πολέμους στα νότια-ανατολικά της Ρωσίας και που άφησε πίσω του δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, ισοπεδωμένες πόλεις και χωριά. Ήταν η πολεμική επέμβαση των Ρώσων στην Τσετσενία κατά των ισλαμιστών ανταρτών. Με τη λήξη του πολέμου αυτού, έκανε την εμφάνισή της μια σκληρή παραστρατιωτική οργάνωση «γυναικών μαρτύρων», που στη Δύση ονοματίστηκαν «Μαύρες χήρες». Αυτές ήταν σύζυγοι, αδελφές, μητέρες ανδρών και νέων που έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο με τους Ρώσους. Οι αποφασισμένες αυτές γυναίκες διαβιούσαν και εκπαιδεύονταν στρατιωτικά σε απομεμακρυσμένες περιοχές του Καυκάσου και συγχρόνως συμμετείχαν σε τρομοκρατικές επιθέσεις αυτοκτονίας κατά Ρώσων στρατιωτών ή και πολιτών. Τέτοιες τρομοκρατικές ενέργειες ήταν η επίθεση σε στρατιωτικό λεωφορείο και το θάνατο 17 στρατιωτών, η ομηρεία στο θέατρο της Μόσχας που είχε τραγική κατάληξη με 119 νεκρούς, το αιματοκύλισμα στο σχολείο του Μπεσλάν της Οσετίας με 335 νεκρούς, αλλά και οι δύο επιθέσεις στο Βόλγκογκραντ της Ρωσίας, με 30 νεκρούς. Το φαινόμενο αυτό της γένεσης τρομοκρατικών ομάδων, το θεωρούμε ως μια τραγική κοινωνική παρενέργεια που ελλοχεύει να εμφανιστεί μετά από τέτοιες πολεμικές εισβολές.
Η ειρωνεία των μεταπολεμικών σεναρίων
Όταν πια θα έχει λήξει αυτός ο ύπουλος πόλεμος θα αρχίσουν τα σενάρια ανασυγκρότησης της κατεστραμμένης χώρας. Αυτά τα σενάρια θα αποτελέσουν τις προκλήσεις τόσο για μεγάλες διεθνείς τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρείες, όσο και για τα επενδυτικά κεφάλαια που με μεγάλη προθυμία θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Και τότε, οι οικονομικοί παράγοντες που συγκροτούν το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, θα αρχίσουν να διαγκωνίζονται μεταξύ τους, για το ποιοί θα μπορέσουν και πως, να συμμετάσχουν στο τεράστιο party των επενδύσεων στην κατεστραμμένη χώρα. Αυτό θα αποτελέσει και την τραγική ειρωνεία, όπου αυτοί που ως ένα μεγάλο βαθμό ευθύνονται για την απόλυτη αυτή καταστροφή θα επωφεληθούν από την επανοικοδόμηση των ερειπίων της μοιραίας χώρας!
Το μέγεθος της ανθρωπιστικής καταστροφής
Ένας τέτοιος γενικευμένος πόλεμος ,αναπόφευκτα οδηγεί και σε μια βαθιά ηθική και ανθρωπιστική κρίση. Με το πέρας του ολέθρου, αυτό που θα δυσκολέψει αφάνταστα τον Ουκρανικό λαό, θα είναι το πως θα ξαναστηθούν όλοι αυτοί οι θεσμικοί φορείς, που αποτελούν το κορμό μιας σύγχρονης κοινωνίας και που έχουν αποδομηθεί και ισοπεδωθεί. Πως άραγε θα ξαναστηθούν και θα ορθοποδήσουν οι θεσμοί της παιδείας, της υγείας, της κοινωνικής ασφάλισης, της δικαιοσύνης! Και πάνω απ’ όλα πως θα καταπολεμηθεί το μεγάλο κύμα διαφθοράς, που πάντα βρίσκει εύφορο έδαφος και γιγαντώνεται μετά από τέτοιες πολεμικές συγκρούσεις, τόσο σε επίπεδο ληστρικών οικονομικών καρτέλ και μαύρης αγοράς, όσο και σε επίπεδο παραστρατιωτικών ομάδων.
