*Τoυ ΜΑΝΟΥ ΤΣΑΚΩΝΑ
Ψάχνοντας κάποιους φακέλους, έντυπους αλλά και ψηφιακούς, που αφορούν στο νέο Αστυνομικό Μέγαρο Ρεθύμνου, διαπίστωσα ότι τα αρχεία μου, χωρίς να λαμβάνω υπόψη τα σχέδια, ήταν ιδιαίτερα μικρά. Πολύ μικρά.
Κάποια δημοσιεύματα, κυρίως μετά από δελτία τύπου του Δήμου Ρεθύμνης, λίγα επίσημα, διαβιβαστικά κυρίως, έγγραφα και μηδενικές γνώμες.
Εξαίρεση η επίσημη τοποθέτηση του τοπικού Τ.Ε.Ε. το 2020 που συνυπογράφει την τότε ολοκληρωμένη καθόλα (στατικά, μηχανολογικά κλπ) μελέτη.
Παράξενο.
Παράξενο, γιατί ήδη έχουν περάσει έξι (6) ολόκληρα χρόνια από την πρώτη δημοσίευση.
Και ξαφνικά, ενώ στον έντυπο φάκελο των αρχείων ήδη έχει τοποθετηθεί η δημοπράτηση του έργου, ο ψηφιακός αρχίζει να βομβαρδίζεται μέσω facebook κλπ από κείμενα… Στη συνέχεια κάποια από αυτά, υπογεγραμμένα από αιρετούς και μη, με διαφωνίες και προβληματισμούς, δημοσιεύτηκαν και στον τοπικό τύπο.
Μετά από έξι, άντε ας πούμε πέντε, χρόνια.
Και αυτό παράξενο!
Έχω την τιμή να είμαι ο μελετητής. Ο Αρχιτέκτονας.
Στις αρχές του έτους 2016, εμπιστεύτηκε την μελέτη αυτή στα χέρια μου ο Δήμαρχος και, ευκαιρίας δοθείσης, τον ευχαριστώ και δημόσια.
Το κτιριολογικό πρόγραμμα συντάχτηκε από μηχανικούς του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και με αυτό, ως οδηγό, ξεκίνησε ο σχεδιασμός. Στις απαιτήσεις του κτιριολογικού προγράμματος τίποτα δεν αφαιρέθηκε, αντίθετα προστέθηκαν λειτουργίες όπως, αμφιθέατρο 70 θέσεων, χώρος κυλικείου-φαγητού 50 θέσεων και άλλα στοιχεία που κρίθηκαν απαραίτητα και στόχευαν στην καλύτερη και πλέον σύγχρονη λειτουργικότητα και αισθητική ενός νέου Δημόσιου κτίσματος του 2030.
Ήταν πραγματικά ένα μεγάλο στοίχημα και μία διαφορετική, πολλές φορές κινηματογραφική, εμπειρία ο σχεδιασμός ενός κτίσματος, που, μεταξύ άλλων, περικλείει τις ιδιαίτερες επικοινωνιακές ανάγκες αλλά και τα μυστικά, πολλές φορές, επτά διαφορετικών υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας.
Τον Ιούλιο του 2016, έγινε γνωστό μέσω του τοπικού τύπου ότι ολοκληρώνεται η προμελέτη για τη δημιουργία νέου Αστυνομικού Μεγάρου σε τμήμα του οικοπέδου, όπου στεγάζεται σήμερα η Σχολή Χωροφυλακής.
Τον Αύγουστο του 2016, με επίσημο συνοδευτικό έγγραφο υπογεγραμμένο από το Δήμαρχο Γιώργο Μαρινάκη, τα σχέδια και η τεχνική έκθεση της προμελέτης, υπογεγραμμένα από εμένα, αποστέλλονται προς τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Κρήτης.
Τον Ιούλιο του 2017, η μελέτη παρουσιάζεται στο Δημοτικό Συμβούλιο Ρεθύμνου, με επεξηγηματικούς χάρτες της περιοχής ως προς τη χωροθέτηση του νέου κτίσματος, τις λειτουργίες του, τους όγκους, τα τετραγωνικά του. Παρουσίασα τη μελέτη, η οποία, μετά από πολλές τοποθετήσεις, εγκρίθηκε ομόφωνα. Ευκαιρίας δοθείσης, όπως και τότε, ευχαριστώ όλους τους Δημοτικούς Συμβούλους για τα θετικά, πολλές φορές επαινετικά, σχόλια κυρίως για την αρτιότητά της και τον σεβασμό στον δύσκολο αστικό περιβάλλοντα χώρο.
Το σχέδιο που παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Ρεθύμνου, τον Ιούλιο του 2017.
Φαίνονται οι όγκοι του νέου κτίσματος, η θέση του, τμήμα του υπολοίπου οικοπέδου της Σχολής Χωροφυλακής καθώς και οι είσοδοι των υπηρεσιακών οχημάτων στο νέο κτίριο.
Στις 21 Δεκεμβρίου του 2017, όλα τα τοπικά Μ.Μ.Ε. δημοσιεύουν και κάνουν γνωστές στους Ρεθεμνιώτες όλες τις λεπτομέρειες της αρχιτεκτονικής μελέτης. Τις λειτουργίες του κτιρίου, τα ακριβή τετραγωνικά μέτρα οικοπέδου και κτίσματος, τον αριθμό των ορόφων, τους χώρους πρασίνου, τις θέσεις στάθμευσης, τις ακριβείς εισόδους και εξόδους των υπηρεσιακών οχημάτων, την αναγκαιότητα της τροποποίησης Σχεδίου Πόλης.
Στις 21 Δεκεμβρίου 2017, οι Ρεθεμνιώτες πληροφορούνται ότι έχει ολοκληρωθεί η αρχιτεκτονική μελέτη ενός νέου σύγχρονου, ενεργειακού κτίσματος με κύρια υλικά το γυαλί, το μέταλλο και το μπετόν, που θα στεγάσει μελλοντικά και τις επτά συνολικά Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας. Το νέο κτίσμα, σύμφωνα με την ενημέρωση, θα κατασκευασθεί στο βορειοανατολικό τμήμα της σημερινής Σχολής Χωροφυλακής σε συνολική έκταση 2.891,77 τ.μ.
Πληροφορούνται ότι, ο φάκελος της αρχιτεκτονικής μελέτης του νέου Αστυνομικού Μεγάρου βρίσκεται ήδη στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.
Είναι εντυπωσιακό ότι δεν υπήρξαν, προβληματισμοί ή διαφωνίες για το νέο εγχείρημα που μόλις ξεκινούσε. Γιατί από τα σχέδια που δημοσιοποιήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2017 και μέχρι την έκδοση της άδειας, τον Μάιο του 2022, τίποτα δεν άλλαξε σε ότι αφορά στο λειτουργικό, στο αισθητικό αλλά και στο οτιδήποτε σχετικό με επιφάνειες, όγκους και γενικότερα πολεοδομικές διατάξεις του κτιρίου.
Ίσως γιατί και ο ίδιος ο Δήμαρχος, με δημόσιες τοποθετήσεις του και συνεχείς επαφές με πρόσωπα και αρμόδιους φορείς, το πήρε πραγματικά πάνω του, επιχειρώντας μάλιστα να πετύχει ένα δύσκολο τρίποντο:
Προς το Υπουργείο, μία άνευ κόστους πλήρη Αρχιτεκτονική μελέτη, κερδίζοντας χρόνο αλλά και την εμπιστοσύνη ότι τα λόγια γίνονται πράξη.
Προς τους Αστυνομικούς υπαλλήλους και τους δημότες του Ρεθύμνου, ένα νέο Αστυνομικό Μέγαρο σε ένα σύγχρονο και ενεργειακά σχεδόν αυτοδύναμο κτίριο.
Προς την Παλιά Πόλη του Ρεθύμνου, την διαβεβαίωση ότι θα διεκδικήσει και θα εξασφαλίσει την κατεδάφιση των υφιστάμενων, και ξένων προς την αισθητική της, κτισμάτων-προσθηκών που σήμερα στεγάζουν τις υπηρεσίες της Αστυνομίας, αμέσως μετά την μετακίνηση των υπηρεσιών στις νέες εγκαταστάσεις. Έχοντας ως στόχο, όχι μόνο τη διεύρυνση της πλατείας Ηρώων Πολυτεχνείου (Σοχώρας) και την αύξηση του πρασίνου, αλλά και την οπτική ενοποίηση δύο εμβληματικών μνημείων της πόλης μας, του κτιρίου της σημερινής Αντιπεριφέρειας (Νομαρχίας) και της Φορτέτσας, με την ανάδειξη του φρουρίου από την βόρεια πλευρά της πλατείας.
Ευκαιρίας δοθείσης όμως και μια και αναφέρομαι στην ιστορία της συγκεκριμένης μελέτης, οφείλω να ενημερώσω για τη συμμετοχή της «Ένωσης Αστυνομικών Υπαλλήλων Νομού Ρεθύμνης» στην προσπάθεια που ξεκινούσε. Από την πρώτη στιγμή, με συνεχείς επισκέψεις, μεταφέροντας πληροφορίες και λύνοντας απορίες για την καλύτερη δυνατή λειτουργικότητα του νέου κτιρίου, βοήθησε, ώστε να κερδίσουμε πολύτιμο χρόνο. Δεν είναι τυχαίο ότι τον Ιούλιο του 2016 δημοσιεύεται στον τοπικό τύπο ανακοίνωσή της περί ενεργειών, πιέσεων κλπ, ώστε να προχωρήσει το δυνατόν συντομότερα η μελέτη και να απαλλαγούν των σημερινών κτιριακών εγκαταστάσεων.
Σίγουρα δικαιούνται ένα από τα ψαλίδια στα χέρια τους την ημέρα των εγκαινίων…
Η συνεργασία με τα μέλη του Συμβουλίου καθώς και με τους εκάστοτε Διοικητές όλων των Υπηρεσιών, που χρειάστηκε προσωπικά να συνεργαστώ, υπήρξε εξαιρετική.
Είναι λογικό λοιπόν όλοι αυτοί σήμερα να απορούν διαβάζοντας τις τοποθετήσεις των τελευταίων ημερών στα τοπικά Μ.Μ.Ε.
Ως προς τους αριθμούς, παρότι αγαπώ τις λεπτομέρειές τους και τη μαγεία που πολλές φορές μας προσφέρουν, σήμερα θα επιλέξω τη στρογγυλοποιήσή τους, ώστε να βοηθήσω τους αναγνώστες στην κατανόηση ορισμένων στοιχείων που θεωρώ σημαντικά και απαραίτητα να δημοσιοποιηθούν, και μάλιστα, ίσως, για πρώτη φορά.
Ως προς το κτίριο και τον περιβάλλοντα χώρο:
Σε ότι αφορά στη δόμηση του νέου κτίσματος, η μελέτη προτείνει 2.500 τ.μ. λιγότερα από τα επιτρεπόμενα (θα κατασκευαστούν 2.111 από τα 4.626).
Σε ότι αφορά στην κάλυψη, η μελέτη προτείνει 800 τ.μ. λιγότερα (καλύπτονται 945 τ.μ. από τα 1.735 που επιτρέπεται), καλύπτοντας μόνο τα 900 τ.μ. περίπου από τα 2.900 τ.μ. του οικοπέδου και αφήνοντας τα υπόλοιπα 2 στρέμματα για πράσινο και υπαίθριους χώρους.
Ως προς το ύψος, σύμφωνα με τη μελέτη, το κτίριο θα είναι χαμηλότερο κατά 4 μέτρα από το μέγιστο επιτρεπόμενο. Να σημειωθεί εδώ ότι το οικόπεδο έχει πρόσωπο σε τρεις διαφορετικούς οδούς με μεγάλη υψομετρική διαφορά μεταξύ τους και ως εκ τούτου θα μπορούσε να έχει επιπλέον ορόφους.
Παρόλα αυτά, οι λειτουργίες του αναπτύσσονται σε τέσσερις μόνο ορόφους, κλιμακωτά, υποχωρώντας προς τα νότια και επιτρέπουν από την οδό Ζυμβρακάκη την οπτική επαφή ακόμα και με τις προσφυγικές τετρακατοικίες (βομβόπληκτα).
Με την ευκαιρία, να σημειώσω ότι, ο σημερινός όγκος του –μπαζωμένου- οικοπέδου από την οδό Ζυμβρακάκη πλησιάζει τα 4,5 μέτρα ύψος. Σύμφωνα με τη μελέτη, το μπαζωμένο τμήμα αφαιρείται και ο όγκος του νέου κτίσματος θα φτάνει τα 8 μέτρα από το επίπεδο του σημερινού πεζοδρομίου της οδού Ζυμβρακάκη. Στη συνέχεια θα αυξάνεται κλιμακωτά. Το ύψος των απέναντι πολυκατοικιών υπερβαίνει τα 15 μέτρα…
Σε ότι αφορά στο πράσινο, πέραν αυτού που προβλέπει η μελέτη και που αγγίζει τα 700 τ.μ. αξίζει να σημειωθεί η προστασία και ανάδειξη της γηραιάς μεγάλης πευκοσειράς στα νότια του οικοπέδου, επιλογή που είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια πολλών δεκάδων τετραγωνικών μέτρων υπογείου και επιπλέον θέσεων στάθμευσης.
Ως προς το οικόπεδο:
Το αρχικό οικόπεδο –και σημερινό της Σχολής Χωροφυλακής– έχει επιφάνεια 13.800 περίπου τ.μ.
Από αυτά τα 2.900 τ.μ. περίπου (2.891,77 τ.μ.) αποτελούν το νέο οικόπεδο όπου θα ανεγερθεί το Αστυνομικό Μέγαρο.
Τα 330 τ.μ. περίπου αποτελούν ένα νέο ανεξάρτητο οικόπεδο του Ιερού Ναού της Αγίας Ειρήνης, Προστάτιδος της Αστυνομίας, και επιπλέον 110 τ.μ. περίπου θα καταλαμβάνει ένας νέος πεζόδρομος, που θα διαχωρίζει λειτουργικά το Ναό από το Αστυνομικό Μέγαρο.
Το οικόπεδο το οποίο απομένει στη σημερινή Σχολή Χωροφυλακής έχει επιφάνεια 10.500 τ.μ. περίπου (10.491,53 τ.μ.).
Η επιφάνεια που θα χρησιμοποιηθεί ως οικόπεδο, για τη ανέγερση του νέου Αστυνομικού Μεγάρου, είναι τόσο μικρή, που όχι μόνο δεν ενοχλεί τα υφιστάμενα κτίσματα της Σχολής Χωροφυλακής, αλλά προστατεύει και όλες τις αναγκαίες υπαίθριες λειτουργίες της, ακόμη και το γήπεδο ποδοσφαίρου.
Το οικόπεδο, το οποίο απομένει στη σημερινή Σχολή Χωροφυλακής έχει επιφάνεια 10,5 στρέμματα. Είναι πολύ μεγαλύτερο επομένως και από αυτό ακόμη το οικόπεδο των Τεσσάρων Μαρτύρων.
Ιδού λοιπόν ο χώρος για σκέψεις, προβληματισμούς και προτάσεις για το μέλλον!
Με αφορμή όμως τα τελευταία δημοσιεύματα, διέκρινα και μία ανησυχία ως προς τη θέση του νέου Αστυνομικού Μεγάρου. Μία ανησυχία για τη λειτουργία ενός δημόσιου κτίσματος σε κεντρικό σημείο της πόλης μας.
Επιτρέψτε μου να μην τοποθετηθώ με την ιδιότητα του αρχιτέκτονα, αλλά με αυτήν του Ρεθεμνιώτη κατοίκου.
Το νέο Αστυνομικό Μέγαρο αναμένεται να έχει τελειώσει με την ολοκλήρωση του πρώτου τετάρτου του 21ου αιώνα. Περίπου στα τέλη του 2025.
Υπολογίζω ότι με την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας αυτό που σήμερα ονομάζουμε gov.gr, θα έχει μεταλλαχθεί σε κάτι ακόμα πιο δυναμικό, όχι μόνο μειώνοντας ακόμα περισσότερο, αλλά μηδενίζοντας τις ανάγκες επισκεψιμότητας των πολιτών σε δημόσια κτίρια.
Είμαστε ήδη στα μέσα του 2022 και, για ένα περίπου χρόνο τώρα, εξυπηρετούμαστε χωρίς το αγαπημένο μας Δημαρχείο στο κέντρο της πόλης. Χάρη στην τεχνολογία μάθαμε και χωρίς αυτό να κάνουμε τις δουλειές μας. Με λίγο ακόμη χρόνο στα πλήκτρα ενός υπολογιστή.
Παρόλα αυτά, όλοι, μα όλοι, και για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, το περιμένουμε πώς και πώς…
Εντυπωσιακό! Αλλά και παράξενο!
Πιστεύω ότι το Ρέθυμνο έχει τη δική του κλίμακα και τη δική του Ρεθεμνιώτικη κοινωνία. Η ψυχολογία της κοινωνίας αυτής και η καθημερινότητά της οδηγεί σε μία πρόβλεψη ότι και στο επόμενο τέταρτο του 21ου αιώνα η κλίμακα και ο σφυγμός της πόλης μας δεν θα έχει αλλάξει.
Για τη συνέχεια το συζητάμε…
«Πλέον δεν ακολουθούμε τις εξελίξεις. Τις διαμορφώνουμε».
Κυριάκος Πιερρακάκης, Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» 23.07.2022
*Ο Μάνος Τσάκωνας είναι Αρχιτέκτονας στο δήμο Ρεθύμνου
