Της ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΑΓΓΕΛΑΚΗ – ΒΑΜΒΟΥΚΑ*
Παρατηρώντας το εξώφυλλο του βιβλίου με τον παραπάνω τίτλο, που κυκλοφόρησε προσφάτως απ’ τις Εκδόσεις Αγγελάκη, προδιατίθεσαι θετικά να το ανοίξεις για τρεις κυρίως λόγους:
1ος: Ο πρώτος λόγος σχετίζεται με τον ιδιαιτέρως δελεαστικό τίτλο του.
2ος: Η εικόνα της πυξίδας του εμπροσθόφυλλου, πλαισιωμένη από έναν απαλό, ελκυστικό χρωματισμό, καλύπτεται κατά το ήμισυ από διασκορπισμένα, χρωματιστά τρίγωνα, αφήνοντας – ίσως ηθελημένα – ακάλυπτο τον Βορρά και τη Δύση!
3ος: Ο τρίτος και κυριότερος λόγος εμφανίζεται στο οπισθόφυλλο, που παρουσιάζονται παγκόσμια, διαχρονικά ερωτήματα που ζητούν απάντηση!
Η απάντηση δίνεται ασφαλώς απ’ την εμπεριστατωμένη ανάλυση του συγγραφέα, που έχει κερδίσει τις καλύτερες εντυπώσεις απ’ την πρώτη εβδομάδα της κυκλοφορίας του!
Στη δημοσιογραφική εκπομπή της Κρήτη tv με τίτλο «Αντιθέσεις» του κ. Σαχίνη, που είναι πανελληνίως υπόδειγμα αντικειμενικότητας και πλουραλισμού, φιλοξενήθηκε στις 23 Φεβρουαρίου ο κ. Φρούντζος, για να μας γνωρίσει το βιβλίο του, που αποτελεί φαινόμενο μιας ευρύτατης ανταπόκρισης απ’ το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας!
Ο συγγραφέας μας ως γιατρός αλλά κυρίως ως σοβαρός ερευνητής δεν επαναπαύεται στα τετριμμένα. Οπλισμένος με τις γνώσεις της Ιατρικής που υπηρετεί, την αγάπη του για την Ιστορία, τη Φυσική, τις πολιτικές και οικονομικές επιστήμες και όχι μόνο, τολμά να παρουσιάσει τη σκέψη του, ορμώμενος απ’ τη μελέτη των παραπάνω επιστημών με την κυρίαρχη πυξίδα της Φιλοσοφίας.
Ο κ. Φρούντζος στην πολύχρονη ενασχόλησή του με τη συγγραφή τού εν λόγω βιβλίου δεν εργάστηκε μόνο σ’ ένα κλειστό γραφείο. Συνδιαλεγόμενος μ’ ένα διόλου ευκαταφρόνητο αριθμό συνομιλητών και συνοδοιπόρων, κατέληξε σε ασφαλή συμπεράσματα και προχώρησε στην έκδοση αυτού του αξιόλογου δοκιμίου, το οποίο απευθύνεται και στο ευρύ κοινό.
Όπως γνωρίζουμε, στον 20ό αιώνα εμφανίστηκαν στη Φυσική επιστήμη τρεις μεγάλες τομές:
1η: Η θεωρία της σχετικότητας
2η: Η Κβαντομηχανή
3η: Η θεωρία του χάους
Η Θεωρία του χάους μάς γνωρίζει την πολυπλοκότητα μιας πολυπαραγοντικής αιτιοκρατίας και ανατρέπει τον τρόπο που βλέπαμε ως τώρα τη Φύση. Το χάος στη Φυσική, στην ανθρώπινη ζωή και στην Ιστορία δεν σημαίνει ακαταστασία! Μια λεπτομέρεια – μια αλλαγή στις αρχικές συνθήκες – καθιστά τη ζωή απρόβλεπτη!
Με τη θεωρία της Πληροφορίας αντιλαμβανόμαστε πώς η πληροφορία διαχέεται μες στην κοινωνία. Η πληροφορία είναι το ενεργειακό κλειδί στη Φύση, αλλά και στην ανθρώπινη κοινότητα. Με τη Συστημική θεωρία βλέπουμε τις ιδιότητες των συστημάτων και πώς αυτά λειτουργούν.
Στα κοινωνικά fractals γίνεται η σύνδεση αυτών των θεωριών με την ιστορία!
Οι παραπάνω θεωρίες παρουσιάζονται σαν ένα ενιαίο, συνεκτικό και λειτουργικό όλο αλλά ταυτοχρόνως και ένα εργαλείο ανάλυσης ιστορικών και κοινωνικών γεγονότων! Ο κ. Φρούντζος χρησιμοποιεί την ιστορία σαν ένα πειραματικό – αποδεικτικό υλικό.
Η σύγχρονη εκδοχή του όλου του Κόσμου ταυτίζεται με την εκδοχή του όλου του Εφέσιου φιλοσόφου Ηράκλειτου. Το απρόβλεπτο και το τυχαίο είναι ενδογενές κομμάτι της Φύσης.
Ο Edward Lorenz (1917-2008) ήταν Αμερικανός μαθηματικός και μετεωρολόγος. Είναι ο δημιουργός της σύγχρονης Θεωρίας του Χάους.
Αξίζει ν’ αναφερθεί το σχόλιο που έδωσε για το χάος ο ίδιος: «Χάος υπάρχει όταν το παρόν καθορίζει το μέλλον, αλλά το κατά προσέγγισιν παρόν δεν καθορίζει το κατά προσέγγισιν μέλλον». Π.χ. η ευαισθησία του καιρού απ’ τις αρχικές συνθήκες έμεινε γνωστή ως το «Φαινόμενο της πεταλούδας»! Ακόμα και το πέταγμα μιας πεταλούδας στη Βραζιλία μπορεί να φέρει μακροπρόθεσμα μια θύελλα στο Τέξας!
Αν η έκβαση ενός φαινομένου σε εξέλιξη, μπορεί να οδηγήσει σε δύο ή περισσότερα πιθανά αποτελέσματα (π.χ. ζαριά), είναι απρόβλεπτη και πολυπαραγοντική, το φαινόμενο αυτό μπορεί να μελετηθεί με τη Θεωρία του Χάους!
«Ο Θεός δεν παίζει ζάρια» είπε ο Αινστάιν, ενώ ο Ηράκλειτος, ο πρώτος κατά τον συγγραφέα εμπνευστής της Θεωρίας του Χάους, τονίζει:
«Σάρωμα τυχαία χυμένο ο κάλλιστος κόσμος»! Μέσα απ’ τη ματιά της Θεωρίας των Συστημάτων, της Πληροφορίας και του Χάους, ο «σκοτεινός» φιλόσοφος φωτίζεται! Στην εξέλιξη της Ιστορίας φαίνεται ξεκάθαρα πως ο ρόλος του ηγέτη είναι καθοριστικός, αφού ο έλεγχος του συναισθήματος παίζει μεγάλο ρόλο στις αποφάσεις! ( προσωπικότητα, ιδεολογία, ικανότητες κλπ.). Π. χ. θα συνέβαινε η Μικρασιατική Καταστροφή αν πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος; Θα δημιουργείτο η Σοβιετική Ένωση χωρίς τον Βλαντιμίρ Λένιν;
Και στην οικογένεια (κοινωνικό micro – fractal) παρατηρείται συχνά το εξής:
Η πρώτη γενιά κτίζει !
Η δεύτερη γενιά απολαμβάνει!
Η τρίτη γενιά γκρεμίζει!
Πώς μπορεί ο απλός άνθρωπος να προστατευθεί απ’ το απρόβλεπτο; Όπλο προστασίας ασφαλώς είναι η Πληροφορία σε συνδυασμό με τις ικανότητές του.
Στο παρόν πόνημα του κ. Φρούντζου κυριαρχεί η βαθιά επιστημονική γνώση, που παρουσιάζεται με απόλυτη ακρίβεια και απλότητα!
Οι πάμπολλες ιστορικές αναφορές με πολλά συναρπαστικά παραδείγματα βοηθούν στην πλήρη κατανόηση των κειμένων του!
Οι μη γνωστές ευρέως επιστημονικές θεωρίες γίνονται σχεδόν ή και απολύτως κατανοητές από κάθε πρόθυμο αναγνώστη, που δεν έχει εντρυφήσει σ’ αυτές τις αναζητήσεις!
Θέματα πολλών ειδών – επιστημονικά, ιστορικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά, φιλοσοφικά – παρουσιάζονται και αναλύονται διεξοδικά με τρόπο απλό και σαφή, διανθισμένα με τα ολοζώντανα παραδείγματα, που ασκούν μια ιδιαιτέρως ευχάριστη γοητεία, αφού βοηθούν καταλυτικά στην κατανόηση των νοημάτων.
Πολλές ζωτικής σημασίας απορίες λύνονται μ’ έναν τρόπο ιδιαίτερο, δίνοντας στον μελετητή μία αξιόπιστη ερμηνεία του Κόσμου μας.
Θεωρίες διαφόρων επιστημονικών πεδίων αναδεικνύονται υπό το φως της ηρακλείτειας φιλοσοφίας και αποτελούν έναν ασφαλή, ρεαλιστικό και αντικειμενικό οδηγό γνώσης και δημιουργίας!
Ο συνειδητός αναγνώστης – μελετητής του εν λόγω δοκιμίου αποκομίζει μια συνοπτική εικόνα της Ιστορίας της ανθρωπότητας υπό το πρίσμα μιας ολοκληρωμένης Θεώρησης της Φύσης και της Ζωής!
Η συνέχεια επί του βιβλίου που συστήνω ανεπιφύλακτα ως ερασιτέχνης ιχνηλάτης της Γνώσης, που ως άνθρωποι μέσω αυτής οδηγούμεθα στην ευδαιμονία!
* Η Ευαγγελία Αγγελάκη – Βάμβουκα, είναι εκπαιδευτικός, λογοτέχνης
