Κουραστικό, αν όχι γραφικό, το φαινόμενο της διαρκούς και συστηματικής παράθεσης «αποφθεγμάτων» εκ μέρους των ομιλούντων ή των γραφόντων προκειμένου να υποστηρίξουν μια άποψη ή να δώσουν επίφαση «πνευματικότητας» στον εαυτό τους!
Άνθρωποι με οποιαδήποτε ιδιότητα, οποιονδήποτε πολιτικό ή κοινωνικό ρόλο προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τον συνομιλητή ή τον αναγνώστη με στερεότυπες φράσεις που με κάποιον τρόπο έφτασαν – συχνά αλλοιωμένες – στο στόμα ή την πένα τους! Ο στόχος προφανής: Η εντυπωσιοθηρία, η επίδειξη γνώσεων, ο δήθεν βαθυστόχαστος ειρμός, η καθήλωση του δύσμοιρου αποδέκτη από την εμβέλεια της δήθεν «ευρυμάθειας» των πομπών!
Το τι «κακοποίηση» έχουν υποστεί σπουδαίοι συγγραφείς, ποιητές, λόγιοι, φιλόσοφοι, επιστήμονες, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες του εγγύτερου ή απώτερου παρελθόντος δεν λέγεται. Δεν ξέρω αν ο Καζαντζάκης, ο Λειβαδίτης, ο Καποδίστριας, ο Αϊνστάιν, ο Ελύτης ή ο Μάνος Χατζηδάκις γνώριζαν τι θα υφίσταντο μελλοντικά από τους επίδοξους «διανοούμενους» θα ήταν πιο φειδωλοί στα λόγια τους!
Το εκπληκτικό όμως δεν είναι που οι επίδοξοι «ψαγμένοι» της σύγχρονης νεοελληνικής διανόησης προσπαθούν να καλύψουν την αδυναμία τους με τις αποφθεγματικές φράσεις των παραπάνω, το χειρότερο είναι που δεν έχουν διαβάσει μια παράγραφο από τον Καζαντζάκη, δύο στίχους από τον Λειβαδίτη, δεν έχουν την παραμικρή ιστορική γνώση για τον Καποδίστρια, ενώ για τον Μάνο Χατζηδάκι οι πιο παλιοί ίσως να τον έμαθαν από την «φυλλάδα» του Κουρή, τότε που τον αποκαλούσε Κίναιδο!
Δυστυχώς η ρήση του ηθοποιού Τζαβαλά Καρούσο «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις» την οποία διέδωσε ο Γιάννης Τσαρούχης, δεκαετίες πριν, παραμένει, πάντα επίκαιρη.
Βλέπετε πόσο εύκολο είναι να επικαλεστεί κάποιος το «απόφθεγμα» και να ξεμπερδέψει;
Υγ. Καλό θα ήταν να αφήσουμε στην ησυχία τους τον Καζαντζάκη, τον Λειβαδίτη και τον Ελύτη, να τους διαβάζουμε κριτικά και να εμπνεόμαστε από αυτούς, αλλά να μάθουμε να εκφράζουμε την δική μας γνώμη και άποψη και να μην «κρυβόμαστε» πίσω από «τσιτάτα», παριστάνοντας τους «ψευτοδιανοούμενους»!
* Ο Μιχάλης Τζανάκης είναι φιλόλογος-συγγραφέας
