Της ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗ*
7 Απριλίου. Παγκόσμια ημέρα υγείας. Με τίτλους όπως «Με το βλέμμα στραμμένο στη δημόσια υγεία», «Χτίζοντας έναν πιο δίκαιο και πιο υγιή κόσμο» και άλλα τέτοια ευχολόγια, την υποδέχεται ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας, η πραγματικότητα όμως, όπως αποτυπώνεται από τους ίδιους έχει μεγάλη απόσταση από τις ευχές:
– Τουλάχιστον το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, εν έτη 2023, εξακολουθεί να μην έχει πλήρη κάλυψη βασικών υπηρεσιών υγείας, την ίδια στιγμή που τα επιτεύγματα της ιατρικής φτάνουν σε πρωτόγνωρα για την επιστήμη επίπεδα… για όποιον βέβαια έχει να τα πληρώσει.
– 97 εκατ. πρόωρους θανάτους θα μπορούσαν να αποτρέψουν τα δημόσια συστήματα υγείας, αν η χρηματοδότησή τους ήταν στο ύψος των αναγκών και δεν αντιμετωπιζόταν σαν κόστος από τα κράτη τους.
– Περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να ωθούνται σε συνθήκες ακραίας φτώχειας (που ορίζεται ότι ζουν με 1,90 δολάρια ή λιγότερο την ημέρα) επειδή πρέπει να πληρώσουν για την υγειονομική περίθαλψη, το στοιχειώδες δικαίωμά τους δηλαδή στη ζωή.
– 80% της πρόωρης καρδιακής νόσου, του εγκεφαλικού επεισοδίου και του διαβήτη μπορούν να προληφθούν, αλλά πότε οι ζωές μας μέτρησαν σε αυτό το σύστημα, όταν μπήκαν στη ζυγαριά με τα κέρδη τους, για να μετρήσουν και τώρα;
Αντίστοιχα και τα στοιχεία από τη χώρα μας
– Από το 2013 (επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) μέχρι και το 2019 (επί συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) η κρατική χρηματοδότηση για τα δημόσια νοσοκομεία μειώθηκε κατά 30,3% με περεταίρω μείωση του προϋπολογισμού για το 2023 με κυβέρνηση ΝΔ.
– Σε όλη αυτή την περίοδο οι υγειονομικοί που προσλαμβάνονταν ήταν 1 προς 2 που συνταξιοδοτούνταν.
– Το 2022, μέσα δηλαδή στην πανδημία, το προσωπικό των νοσοκομείων του ΕΣΥ ήταν κατά 8.600 εργαζόμενους λιγότερο σε σχέση με τα προ οικονομικής κρίσης επίπεδα του 2009.
– Οι άνεργοι νοσηλευτές υπολογίζονται σε περισσότερους από 20.000 και οι γιατροί σε 4.000, την ώρα που στα δημόσια νοσοκομεία, ακόμα και με τους απαρχαιωμένους οργανισμούς απαιτούνται προσλήψεις τουλάχιστον 15.000 μόνιμων υγειονομικών για να καλυφθούν οι κενές οργανικές θέσεις.
– Ταυτόχρονα, ενώ λεφτά για τη δημόσια υγεία «δεν περισσεύουν», οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες το 2020, εν μέσω πανδημίας και οικονομικής ύφεσης, σημείωσαν κέρδη 227 εκατ. ευρώ, χρήματα που αντιστοιχούν στην πρόσληψη άνω των 10.000 εργαζομένων στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
Άρα το 2023, που η επιστήμη και η ιατρική τεχνολογία, το καταρτισμένο υγειονομικό προσωπικό θα μπορούσε να δίνει τη μάχη για θεραπεία νέων, σπάνιων ασθενειών, υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν από πλήρως αποτρέψιμα αίτια. Υπάρχουν υγειονομικοί που αν και είναι με κόπο, χρόνο και θυσίες εκπαιδευμένοι, μένουν άνεργοι, παροπλισμένοι ή αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, την ίδια στιγμή που τα νοσοκομεία στενάζουν από την υποστελέχωση. Και τελικά, ενώ οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι στην υγεία θησαυρίζουν ακόμα και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, οι κρατικοί προϋπολογισμοί για τα δημόσια συστήματα υγείας συρρικνώνονται.
Όλα αυτά, ανεξάρτητα από ποια κυβέρνηση είχε το τιμόνι της διακυβέρνησης, αυτοδύναμη ή συνεργασίας, ανεξαρτήτου πολιτικού χρωματισμού και προεκλογικών συνθημάτων υπέρ της δημόσιας υγείας. Στο σύστημα αυτό κριτήριο ανάπτυξης (και) των συστημάτων υγείας είναι το κέρδος για τους μεγάλους επιχειρηματίες και η μείωση του κόστους της δημόσιας υγείας για τα κράτη τους. Αυτό επιτάσσει η (καπιταλιστική) οικονομία, αυτό έκαναν και αυτό θα συνεχίσουν να κάνουν.
Παρ’ όλα αυτά, μέρες που είναι, ας περάσουν όλα αυτά «στα ψιλά»… ας παραδοθούμε άλλη μια φορά στη λήθη της προεκλογικής περιόδου γιατί τα διλήμματα, μας λένε, είναι άλλα. Κρίνονται, λένε, πολλά από τις επερχόμενες εκλογές:
«Σταθερή κυβέρνηση ή ακυβερνησία;»
«Δημοκρατία ή εκτροπή;»
Κάτι μέρες σαν τη σημερινή, που οι βαρύγδουπες δηλώσεις συνοδεύονται χωρίς ντροπή από τα ανατριχιαστικά στοιχεία κοστολόγησης της ανθρώπινης ζωής, η μνήμη οφείλει να ξυπνά. Κι η αγανάκτηση μας, να φωνάξει το πραγματικό δίλημμα πιο δυνατά και καλύψει το ψέμα τους: Τα κέρδη τους ή οι ζωές μας; Και η απάντηση μας να είναι μία:
Οι ζωές μας έχουν πραγματική αξία. Δεν κοστολογούνται. Δεν αγοράζονται. Δεν πουλιούνται.
Το ίδιο και οι συνειδήσεις μας. Γι’ αυτό στις 21 Μάη να τους επιστρέψουμε πίσω τα κούφια τους διλήμματα.
Να δυναμώσουμε το ΚΚΕ παντού.
*Η Κατερίνα Χαλκιαδάκη είναι ψυχίατρος, υποψήφια βουλευτής του ΚΚΕ στο Ρέθυμνο
