Ομόφωνα εγκρίθηκε χθες από το δημοτικό συμβούλιο Ρεθύμνου το σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας του δήμου Ρεθύμνου. Το σχέδιο του Ρεθύμνου βρίσκεται στην τελική του φάση, έχει ήδη υποβληθεί στο υπουργείο και εκκρεμεί η έγκρισή του και η δημοσίευσή του σε ΦΕΚ.
Το σχέδιο έχει ορίζοντα υλοποίησης τη 15ετία και τα έργα και οι δράσεις του έχουν κοστολογηθεί σε περίπου 24 εκ. ευρώ. Το ποσό αυτό, όπως τονίστηκε στη διάρκεια της συνεδρίασης, δεν ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αγοράς λόγω των ανατιμήσεων. Επίσης το ΣΒΑΚ δεν περιλαμβάνει τον περιφερειακό δρόμο και τις επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως όμως αυτά μπορούν να ενσωματωθούν στην πορεία, καθώς όπως τονίστηκε, είναι ένα ευέλικτο σχέδιο όπου η νομοθεσία έχει προβλέψει να μπορεί να τροποποιείται να αναθεωρείται.
Τα ΣΒΑΚ αποτελούν στρατηγικά σχέδια που οργανώνουν τις μετακινήσεις των πολιτών και τη διανομή εμπορευμάτων στις αστικές περιοχές.
Εστιάζουν στην εξυπηρέτηση των μετακινήσεων ατόμων κατά προτεραιότητα έναντι της εξυπηρέτησης των οχημάτων στον διαθέσιμο αστικό χώρο, με στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής.
Αναλυτικότερα τα ΣΒΑΚ κατηγοριοποιούνται σε τέσσερα πακέτα μέτρων που αφορούν τις παρακάτω θεματικές:
1) Έξυπνη και λειτουργική διαχείριση της κινητικότητας.
2) Προσβάσιμη και φιλική πόλη για όλους.
3) Αναβάθμιση της ποιότητας και της λειτουργίας του αστικού περιβάλλοντος.
4) Έξυπνη και λειτουργική διαχείριση της κινητικότητας.
5) Προσβάσιμη και φιλική πόλη για όλους.
6) Αναβάθμιση της ποιότητας και της λειτουργίας του αστικού περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων Άγγελο Μαλά, που έκανε και τη χθεσινή εισήγηση, το σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας, είναι ένα γενικότερο πλάνο βάση του οποίου ακολουθείται κάθε μορφής σχεδιασμού στην πόλη. Το σχέδιο Βιώσιμης Κινητικότητας δεν αφορά μόνο έργα αλλά και δράσεις. Μεταξύ άλλων στην εισήγησή του ο κ. Μαλάς ανέφερε: «Ουσιαστικά το σχέδιο κινείται σε τέσσερις άξονες: κινητικότητα, φιλική πόλη, ποιότητα αστικού περιβάλλοντος και τη βιώσιμη κινητικότητα εξειδικευμένη στον τουρισμό. Στην κινητικότητα αναφερόμαστε στην οδική ασφάλεια, μιλάμε για ήπια κυκλοφορία. Η φιλική πόλη έχει να κάνει με μετακινήσεις, προώθηση περπατήματος, ποδηλάτου και στάσεις λεωφορείων. Στο κομμάτι αυτό υπάρχει πλειάδα έργων που έχουν ξεκινήσει. Είναι ένας φιλόδοξος σχεδιασμός και το επόμενο διάστημα θα υπάρχουν επιπλέον τμήματα, θα ενταχθούμε στο ΒΑΑ (Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη) θα υπάρξει πλειάδα έργων – περίπου 30 εκ. ευρώ – που θα αφορά υποδομές στην πόλη, βελτίωση της ποιότητας ζωής και διασύνδεση γειτονιών με το σύνολο του αστικού ιστού. Στο κομμάτι τη πόλης πρωτεύων ρόλο έχει η προσβασιμότητα, είτε αυτό αφορά ΑμεΑ, είτε παιδιά και ηλικιωμένους. Παράλληλα, κατασκευάζουμε μέσα από διάφορα προγράμματα ευρωπαϊκά ή του υπουργείου ράμπες στους δημόσιους χώρους. Ο άξονας του τουρισμού αφορά την εξυπηρέτηση της τουριστικής δράσης, δηλαδή τις ενέργειες που αφορούν είτε αστική συγκοινωνία και στάσεις, ποδηλατικές διαδρομές, πληροφοριακά συστήματα, χάραξη μονοπατιών, καθώς και πρωτοβουλίες που έχουμε αναπτύξει με υπουργείο για έργα ανάδειξης του κάστρου της Φορτέτζας και την κατασκευή του Αρχαιολογικού μουσείου. Υπάρχει ένας σχεδιασμός 15ετίας. Το ΣΒΑΚ είναι ευέλικτο. Είναι μια φιλοσοφία των δράσεων και του σχεδιασμού του δήμου».
Η κ. Μαρία Σίτη τοπογράφος μηχανικός μελετήτρια που συνεργάζεται με τον καθηγητή Θάνο Βλαστό έκανε μαι σύντομη παρουσίαση του σχεδίου στη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης του δημοτικού συμβουλίου τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Με το ΣΒΑΚ τίθεται ο χάρτης των σημαντικών παρεμβάσεων του Ρεθύμνου για την επόμενη μέρα. Οι παρεμβάσεις δεν αφορούν μόνο έργα αλλά αλλάζουν την κουλτούρα των μετακινήσεων και δίνουν κίνητρα. Αλλάζουν τον τρόπο που βλέπουν τα παιδιά και οι επαγγελματίες οδηγοί την κίνηση και την κυκλοφορία στη πόλη και τις γειτονιές και δεν είναι σε καμιά περίπτωση μια πολεοδομική ή κυκλοφοριακή μελέτη. Είναι μια μεγάλη «ομπρελά» και από κει και πέρα απαιτούνται μελέτες ωρίμανσης για κάθε ένα εκ των μέτρων που προβλέπονται στο σχέδιο Βιώσιμης Κινητικότητας. Το ΣΒΑΚ μπορεί να αναθεωρείται βάση νόμου όποτε υπάρχει σχετική ανάγκη. Τα ΣΒΑΚ αποτελούν ένα από τα σημαντικά στοιχεία άντλησης πόρων. Είναι προαπαιτούμενο για να εκταμιευτούν χρήματα».
Επιτακτική ανάγκη να ενσωματωθεί στο ΣΒΑΚ ο περιφερειακός δρόμος
Ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης Θοδωρής Νίνος, αναφέρθηκε πως οι στρατηγικοί στόχοι του ΣΒΑΚ βρίσκουν σύμφωνη όλη την κοινωνία και επεσήμανε πως το γενικό πλαίσιο είναι στη σωστή κατεύθυνση και αποτελεί ένα επιστημονικό εργαλείο «πιλότο». Ωστόσο σημείωσε πως υπάρχουν κάποιες ελλείψεις με βασικότερη την απουσία από το σχέδιο της πρόβλεψης κατασκευής του περιφερειακού δρόμου και τις επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως. Για τον λόγο αυτό τόνισε την ανάγκη για τροποποίηση και επικαιροποίησής του, κάτι που ούτως ή άλλως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία. Μεταξύ άλλων ο κ. Νίνος, ανέφερε: «Κανείς δεν διαφωνεί με τους στόχους αυτούς. Έχει καταγραφεί όχι όμως πλήρως η υφιστάμενη κατάσταση συνθηκών κινητικότητας της πόλης. Πρέπει να γίνει καταγραφή για το τι αντιμετωπίζει ο μόνιμος κάτοικος και οι επισκέπτες και μέσα από το σχέδιο εθνικών ευρωπαϊκών πολιτικών να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε κάποια μέτρα. Είναι ένα πόνημα που έχει αρκετά χρόνια για να φτάσει στη μορφή αυτή. Αγγίζει και καλύπτει περίπου το 50% της σημερινής διαμορφωθείσας κατάστασης. Έχει πατήσει σε δεδομένα ξεπερασμένα. Σε καμιά αναφορά στο ΣΒΑΚ το συγκεκριμένο δεν περιγράφεται ο περιφερειακός δρόμος. Υπήρξε η αντίληψη ότι ο ΒΟΑΚ θα λειτουργεί ως περιφερειακός. Άρα ναι μεν είναι καλή βάση για συζήτηση για να αντιμετωπίσουμε θέματα καθημερινότητας τα οποία θέλουμε να θεραπεύσουμε, όπως είναι το κυκλοφοριακό, προτείνει θέματα που συζητάμε χρόνια και αφορούν μεταξύ άλλων στη διαχείριση θέσεων στάθμευσης και πως αυτές πρέπει να ενσωματωθούν στη βιώσιμη κινητικότητα. Δεν αγγίζει όμως την αναλογία πράσινου ανά κάτοικο και δεν κάνει αναφορά στην εφαρμογή ρυμοτομικών σχεδίων. Δεν λαμβάνει υπόψη επικείμενες επεκτάσεις σχεδίου πόλης. Δεν αγγίζει προστασία και συντήρηση και ανάδειξη του κτιριακού πλούτου. Το ΣΒΑΚ θα πρέπει άμεσα να το επικαιροποιήσουμε λαμβάνοντας υπόψη επέκταση σχεδίου πόλης, περιφερειακό δρόμο».
Παράλληλα επεσήμανε πως το κοστολόγιο που αναφέρεται δεν συμβαδίζει με τις σημερινές τιμές ωστόσο τόνισε πως: «Είναι μια τάξη μεγέθους για το τι θα χρειαστούμε τα επόμενα χρόνια και τι μπορούμε και οφείλουμε να διεκδικήσουμε από ευρωπαϊκούς πόρους με συγκεκριμένη στόχευση για να υλοποιήσουμε επιτέλους το έργο που έχει σχεδιάσει ο καθηγητής Βλαστός».
Τέλος ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Νίνος στο ζήτημα της κουλτούρας και της νοοτροπίας επισημαίνοντας πως: «Υπάρχει ένα τεράστιο κεφάλαιο που είναι η κουλτούρα. Πρωταγωνιστικός είναι ο ρόλος του δημοτικού συστήματος. Έχουμε κάνει βήματα προς τα μπροστά υπάρχουν όμως ακόμα πολλά».
Ο Θωμάς Κρεβετζάκης επικεφαλής της παράταξης «Οι πολίτες μπροστά – Ένας δήμος για όλους» σημείωσε τη ανάγκη επικαιροποίησης του σχεδίου για το Ρέθυμνο τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Χρειάζεται μια επικαιροποίηση του σχεδίου σε σχέση με τις τιμές και με τα κυκλοφοριακά δεδομένα με βάση τη χάραξη του ΒΟΑΚ και με την ανάπτυξη του υπερτουρισμού που δημιουργεί μεγαλύτερο κυκλοφοριακό φόρτο. Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρξει μια διευρυμένη κυβερνητική παρέμβαση σε δήμους με τέτοια χαρακτηριστικά, είτε μιλάμε για κυκλοφοριακό, για υπερκατάληψη κοινόχρηστου χώρου είτε υπερχρήσεις». Ο κ. Κρεβετζάκης τόνισε ότι το μεγαλύτερο διακύβευμα είναι το μοντέλο του βιώσιμου τουρισμού, που πρέπει σύμφωνα με τον ίδιο να επικρατήσει στη χώρα μας, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην απουσία εποπτικού μηχανισμού από την πόλη τονίζοντας πως: «Αυτό που λείπει είναι ένας εποπτικός μηχανισμός – δεν έχουμε δημοτική αστυνομία, δεν υπάρχει συνεργασία με ΕΛΑΣ για τα μέτρα αυτά».
Από την πλευρά του ο Σταύρος Βουρβαχάκης, επικεφαλής της παράταξης «Ρέθυμνο ενεργοί πολίτες» τόνισε μεταξύ άλλων: «Στόχος του Σ.Β.Α.Κ. είναι να γίνουν οι πόλεις περισσότερο βιώσιμες, σύγχρονες και ανθρώπινες. Να περιοριστεί η αλόγιστη χρήση του αυτοκινήτου, να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η παράνομη στάθμευση, να αμβλυνθούν τα κυκλοφοριακά προβλήματα.
Το ΣΒΑΚ του δήμου μας πρέπει να στοχεύει στην ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς, τη δημοτική συγκοινωνία, το ποδήλατο και την ηλεκτροκίνηση ενώ παράλληλα πρέπει να διασφαλίζεται η προτεραιότητα στους πεζούς, τα παιδιά και τα ΑμΕΑ, με τη διαπλάτυνση των πεζοδρομίων, την κατασκευή πεζοδρόμων, δρόμων ήπιας κυκλοφορίας και ποδηλατοδρόμων.
Σημειώνεται ακόμα ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός του ΣΒΑΚ αποτελεί και βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο καθώς για να προχωρήσουν οι χρηματοδοτήσεις μέσω ΕΣΠΑ, κοινοτικών και άλλων κονδυλίων, βασική προϋπόθεση αποτελεί η διαμόρφωση του ΣΒΑΚ., ενώ τα όποια έργα γίνονται στον δήμο προϋποθέτουν τη συμφωνία τους με αυτό.
Είναι επιτακτική ανάγκη η εκπόνηση και εκτέλεση ενός ολοκληρωμένου χωρικού αστικού σχεδίου. Οι τμηματικές παρεμβάσεις που δεν ολοκληρώνονται, έχουν σαν αποτέλεσμα να ξοδεύονται πολλά χρήματα, χωρίς να επιτυγχάνονται οι στόχοι. Έτσι η πόλη μας δεν βελτιώθηκε περιβαλλοντικά από τις μέχρι σήμερα παρεμβάσεις που έχουν γίνει και οι δημότες δεν έχουν δει καμία βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους.
Το ΣΒΑΚ προϋποθέτει και μια αλλαγή κουλτούρας, σχετικά με τη χρήση του αυτοκινήτου και τη διαχείριση του δημόσιου χώρου. Αυτή η αλλαγή είναι που θα αλλάξει την πόλη και θα την πάει σε πολύ υψηλότερο επίπεδο διαβίωσης και ποιότητας αστικού περιβάλλοντος. Αυτή η μάχη για μια πόλη με λιγότερους ρύπους, ποιοτικότερο αστικό περιβάλλον και καλύτερη ποιότητα ζωής για τους κατοίκους, είναι μια μάχη συλλογική. Δεν αφορά μόνο τη δημοτική αρχή, ή το δημοτικό συμβούλιο. Είναι η κοινή μας προσπάθεια για να κάνουμε την πόλη μας καλύτερη. Αυτή τη μάχη πρέπει να τη δώσουμε όλοι μαζί για να την κερδίσουμε!».
Γ. Μαρινάκης: «Με τη βοήθεια των πολιτών μπορούμε να βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής»
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, αφού ευχαρίστησε τη μελετήτρια κ. Σίτη, και τους καθηγητές Θάνο Βλαστό και Ευθύμη Μπακογιάννη που από το 2007 ασχολούνται με το σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας, σημείωσε ότι ο δήμος ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με το θέμα και επισήμανε ότι όλα τα έργα που γίνονται στην πόλη είναι σε αυτή την κατεύθυνση. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη νοοτροπία και την κουλτούρα των πολιτών «είναι ένα εργαλείο με το οποίο προσπαθούμε να πάμε ένα βήμα παραπάνω» είπε.
Ο δήμαρχος Γιώργος Μαρινάκης, σημείωσε το έλλειμμα του σχεδίου όσον αφορά τον περιφερειακό δρόμο τονίζοντας ότι τα περιβαλλοντικά εγκρίθηκαν προ λίγων μηνών και μεταξύ άλλων αναφερόμενος σε δράσεις που έχουν σχεδιαστεί προς αυτή την κατεύθυνση της βιώσιμης κινητικότητας είπε: «Η πολιτική να μεταφερθούν τα πειραματικά σχολεία και το ΕΛΜΕΠΑ στου Γάλλου και να φτιάξουμε εκεί μια επιστημονική οντότητα μεσώ ΣΔΙΤ, αποτελεί ρηξικέλευθη πρόταση που αποσυμφορεί όλο αυτό τον ιστό από κυκλοφορία μαθητών. Δεν έχουμε κυκλοφοριακό πρόβλημα στη πόλη. Έχουμε συγκεκριμένες ώρες λόγω συγκεκριμένων χρήσεων. Παράλληλα σημαντική παρέμβαση είναι ότι χτίζονται φοιτητικές κατοικίες στην πανεπιστημιούπολη και το μεγάλο αμφιθέατρο και δημιουργείται στου Γάλλου μια γειτονιά που αποσυμφορεί μαθητική – φοιτητική κοινωνία που μεταφέρονται με φυσούνες. Επίσης η πολιτική για την ανάπτυξη των γειτονιών που ο Άγγελος Μαλάς με υπηρεσίες σχεδιάζουν και προσπαθούν να απορροφήσουν ολοκληρωμένα προγράμματα. Οι προμήθειες των ηλεκτρικών λεωφορείων, το οικόπεδο Φραγάκη ως περιφερειακό πάρκινγκ. Αυτό που τραυματίζει το Ρέθυμνο είναι η διαμπερής κυκλοφορία. Προτείνει το σχέδιο κυκλικές κινήσεις. Για να γίνει αυτό πρέπει να έχουμε εξασφαλίσει συγκεκριμένα πράγματα».
Καταλήγοντας, ο κ. Μαρινάκης, σημείωσε ότι με τη βοήθεια των πολιτών μπορούν συνεχώς να γίνονται πράγματα που αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων: «Είμαστε χαρούμενοι που προηγηθήκαμε όλων στο θέμα των ΣΒΑΚ. Πήραμε βραβεία ευρωπαϊκά αλλά πολύ γρήγορα αφομοιώνουμε αυτό που έχει γίνει στην πόλη. Θα πρέπει να πούμε στους πολίτες ότι «καβάλα πάμε στην εκκλησιά και καβάλα προσκυνάμε» δεν συμβαδίζει με τη βιώσιμη κινητικότητα. Προφανώς δεν είναι όλα τέλεια, μπορούμε όμως με τη βοήθεια συμπολιτών να βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής όλων. Λελογισμένα σύμφωνα με τις δυνατότητες που έχουμε και που μπορούμε να επαυξήσουμε» είπε.