Όπως προκύπτει από ιστορικά έγγραφα, τα οποία έχω συμπεριλάβει στα εκδοθέντα βιβλία μου, πολλά από τα οποία έχω δημοσιεύσει και ξεχωριστά ανέκαθεν υπήρχε στενή σχέση της οικογένειας Λίμα, Λιμάκιδες με το Παραδείσι-Παραδεισανήδες. Για την οικογένεια Λίμα η προφορική παράδοση αναφέρει ότι, έχει αφετηρία τον οικισμό Βιδομαγεργιό ή Δουμαεργιό ή Κεντροχώρι, της Επαρχίας Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου, όπου το επώνυμο Λίμας μεταπλάστηκε και απαντάται σε Λιμάκης. Η ίδια παράδοση αναφέρει ότι, κάποιος Λίμας από τον οικισμό Δουμαεργιό μετοίκισε στον ήδη, από πολλών ετών, εγκαταλειμμένο παλιό οικισμό Παραδείσι, που μαζί με άλλους οικισμούς αποτέλεσαν τον οικισμό των Μελάμπων. Για την οικογένεια Λίμα ή Λιμάκι μαρτυρείται επίσης ότι, απόγονοι της οικογένειας Λίμα από τον παλιό οικισμό Παραδείσι των Μελάμπων, μετοικήσανε στον οικισμό Άγιος Ιωάννης Χλιαρός Αμαρίου Ρεθύμνου. Από τους απογόνους αυτούς, άλλοι διατηρήσανε το επώνυμο Λίμα και άλλοι το μεταπλάσανε σε Παραδεισανός, συνώνυμο του οικισμού Παραδείσι. Από διασωθέντα επίσης έγγραφα προκύπτει ότι, η οικογένεια Λίμα ήτανε υπαρκτή και ονομαστή στον Άγιο Ιωάννη Χλιαρό Αμαρίου (Ιερεμίας Λίμας, Αναγνώστης Λίμας, Κωσταντής Λίμας, π. Μάρκος Λίμας).
Ο Ιερεμίας Λίμας (1730-1799),1,2,3 διετέλεσε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Ασωμάτων για είκοσι χρόνια (1779-1799). Διετέλεσε επίσης και Επίσκοπος Λάμπης και Σφακίων το έτος 1795, όπως προκύπτει από τον αναρτημένο πίνακα που διασώζεται στην Ιερά Μονή Πρέβελη των διατελεσάντων Επισκόπων. Από το περιεχόμενο δύο εγγράφων προκύπτει επίσης ότι, περί το έτος 1786, ο τότε Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Ασωμάτων Ιερεμίας Λίμας πλήρωσε κάποιο χρέος, του τότε Επισκόπου Λάμπης Πάμφυλου και έτσι το Μοναστήρι του Βούλγαρη περιήλθε στην δικαιοδοσία της Μονής Ασωμάτων. Το γεγονός αυτό καταγράφεται, σε δύο έγγραφα του τότε Μητροπολίτη Κρήτης Χρύσανθου, με χρονολογία 18484, καθώς και σε ένα αντίγραφο «Μαρτυρικού», της ίδιας εποχής, κατοίκων της επαρχίας Αμαρίου.
Ο Αναγνώστης Λίμας ανιψιός του Ηγουμένου Ιερεμία Λίμα από το χωριό Άγιος Ιωάννης Χλιαρός Αμαρίου, συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των κατοίκων της επαρχίας Αμαρίου, που αναφέρονται στο «Μαρτυρικό»5 του έτους 1848, και επιβεβαιώνουνε τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας του Μοναστηριού Βούλγαρη στη Μονή Ασωμάτων που έγινε το έτος 1786. Αναγνώστης Λιμάκις6 από τον Άγιο Ιωάννη Αμαρίου αναφέρεται επίσης (προφανώς πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο) να έχει αντιδικία με κάτοικο του γειτονικού οικισμού Βυζαρίου για κτηματικές διαφορές, το έτος 1743.
Ο π. Μάρκος Λίμας αναφέρεται στην νοταριακή πράξη 460 της 20-9-1607 του νοτάριου Μανώλη Βαρούχα, μετά του αδερφού του Κοσταντί Λίμα7. Έχει καταγραφεί επίσης από τον γράφοντα και μάλιστα σε τοπωνύμιο σχετικό, στου Παπά Μάρκο τσι πεζούλες. Το τοπωνύμιο: Παπα-Μάρκο τσι πεζούλες ή τ’ αμπέλι, βρίσκεται σε απόσταση 600 μ. περίπου από τον οικισμό, Β, πριν την τοποθεσία Καλαμάκια. Παλαιότερα υπήρχε αμπέλι και ανήκε στον παλιό παπά του χωριού π. Μάρκο Λίμα, από τον οποίο προφανώς πήρε την ονομασία αυτή. Μάρκος – Marcus: Λατινικό όνομα, χαρακτηριστικό της εποχής της Βενετοκρατίας στην Κρήτη. Ο Ευαγγελιστής Μάρκος ήταν ο Προστάτης της Βενετικής Δημοκρατίας και η εορτή του (25 Απριλίου) η κυριότερη εορτή για τους Βενετούς. Πρβλ. και το ναό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, καθώς και τη βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Ηράκλειο (μεσαιωνικό Χάνδακα ή Candia) της Κρήτης. Το σύμβολο του Αγίου Μάρκου, ο πτερωτός λέων, ετίθετο επί των νομισμάτων, των σημαιών, των λαβάρων κλπ. της Ενετικής Δημοκρατίας.
Οι έρευνες επιφέρουνε συνήθως συμπληρώσεις και ενδεχομένως διορθώσεις.
1. Γ. Ε. Ανδρεδάκης, Ιστορικά Σημειώματα, Ρέθυμνο 1926, σ. 42-47
2. Εμμ. Γ. Γενεράλις, Επετηρίς, Αθήνα 1941, σ. 32
3. Εμμ. Γ. Γενεράλις, Επετηρίς, Αθήνα 1941, σ. 12
4. Εμμ. Γ. Γενεράλις, Επετηρίς, Εταιρίας Κρητικών Σπουδών, Τόμος Δ΄: Η Ιερά Μονή Ασωμάτων της Επαρχίας Αμαρίου Κρήτης, Αθήνα 1941, σ. 70
5. Εμμ. Γ. Γενεράλις, Επετηρίς, Εταιρίας Κρητικών Σπουδών, Τόμος Δ΄: Η Ιερά Μονή Ασωμάτων της Επαρχίας Αμαρίου Κρήτης, Αθήνα 1941, σ. 70
6. ΕΓΓΡΑΦΑ ΙΕΡΟΔΙΚΕΊΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ 17ος – 18ος αι. 301 ΚΤΗΜΑΤΙΚΑ 20 Μαϊου 1156 (1743).
7. Bakkel Wim-Arnold Van Gemert. Μανώλης Βαρούχας, Νοταριακές Πράξεις 1597-1613, Ρέθυμνο 1987, σ. 419.
Οκτώβρης 10 του 2024
