Οι μαθησιακές δυσκολίες πολλές και πολυποίκιλες και μπορεί να αφορούν από δυσκολίες στη γραφή και την ανάγνωση μέχρι διαταραχές συμπεριφοράς του παιδιού συμπεριλαμβανομένου και του αυτισμού. Πολλές φορές οι μαθησιακές δυσκολίες δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα στα παιδιά για το σχολείο και τη μάθηση γενικότερα, ωστόσο αυτό δεν πρέπει να αποτελέσει εμπόδιο. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες η πρώιμη και έγκαιρη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών συμβάλλει καταλυτικά στην αντιμετώπισή τους. Σε αυτό το κομμάτι καθοριστικός είναι ο ρόλος των κέντρων Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης. Σκοπός των ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. είναι η υποστήριξη των μαθητών, των σχολικών μονάδων και των Ε.Κ. της περιοχής αρμοδιότητάς τους για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση και την προάσπιση της αρμονικής ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης και προόδου. Για τα ζητήματα, για τα οποία επιφυλάσσεται αποκλειστική αρμοδιότητα στα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., δεν έχουν αρμοδιότητα άλλες δημόσιες υπηρεσίες ή φορείς.
Στο πλαίσιο αυτό χθες ο ο δήμος Ρεθύμνου – Διεύθυνση κοινωνικών Υπηρεσιών και το Κέντρο Κοινότητας σε συνεργασία με τό ΚΕΔΑΣΥ διοργάνωσαν ημερίδα με θέμα «Μαθησιακές δυσκολίες στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση: Διάγνωση και Παρέμβαση». Στη διάρκεια της ημερίδας την οποία παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί έγινε εκτενής αναφορά το ζήτημα και πως η έγκαιρη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών λειτουργεί επωφελεία των παιδιών και τω οικογενειών τους.
Ειδικότερα, η Φωτεινή Βαλσαμίδου, ειδική παιδαγωγός στο ΚΕΔΑΣΥ Ρεθύμνου αναφερόμενη στα αιτήματα που φτάνουν στο κέντρο διεπιστημονικής αξιολόγησης συμβουλευτικής και υποστήριξης Ρεθύμνου (ΚΕΔΑΣΥ) τόνισε πως αυτά αφορούν κυρίως δυσλεξία, δυσκολίες στην ανάγνωση και τη γραφή ενώ υπάρχουν όπως είπε αιτήματα και για άλλες διαταραχές. Το θετικό είναι ότι το Κέντρο του Ρεθύμνου είναι επαρκώς στελεχωμένο, καθώς υπολείπεται μόνο παιδοψυχιάτρου, έλλειμμα το οποίο καλύπτεται από το Κοινοτικό Κέντρο Παιδιών και Εφήβων που λειτουργεί στον νομό. «Στην υπηρεσία μας φτάνουν αιτήματα για την αξιολόγηση και την υποστήριξη διάφορων δυσκολιών, όχι μόνο μαθησιακών. Δυσκολιών που έχουν να κάνουν με τη συμπεριφορά, όπως και με διάφορα σύνδρομα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές. Οι διαγνώσεις που βγαίνουν από την υπηρεσία μας είναι πολλές και διάφορες. Για μαθησιακές δυσκολίες, για αυτισμό, για διάσπαση προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα και για εναντιωματικές προκλητικές διαταραχές, διαταραχή συμπεριφοράς κ.λπ. Έχουμε πολλή δουλειά, προσπαθούμε. Είμαστε καλά στελεχωμένοι φέτος, καθώς λειτουργούν επτά διεπιστημονικές ομάδες φέτος στο ΚΕΔΑΣΥ. Οπότε προσπαθούμε να αντιμετωπίζουμε όσο γίνεται πιο έγκαιρα τα αιτήματα αυτά.
Οι μαθησιακές δυσκολίες εντοπίζονται κυρίως στην ικανότητα της ανάγνωσης και του γραπτού λόγου, κυρίως εκεί. Δηλαδή στο πόσο σωστά μπορούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν αυτό που έχουν διαβάσει και πόσο καλά μπορούν να παράγουν γραπτό λόγο. Πιο συνηθισμένη μαθησιακή δυσκολία είναι η δυσλεξία.
Εμείς αξιολογούμε το κάθε παιδί, εκδίδουμε μια γνωμάτευση που είναι για την εκπαιδευτική διαδικασία του παιδιού και για την υποστήριξη των οικογενειών με τρόπους διαχείρισης της κάθε δυσκολίας από το σπίτι.
Η υπηρεσία μας προσφέρει υπηρεσίες αξιολόγησης, υποστήριξης και συμβουλευτικής, τόσο σε μαθητές, όσο και στις οικογένειές τους».
Ο στόχος του κέντρου δεν είναι άλλος από το να παρέχει στους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες ισότιμες ευκαιρίες και πρόσβαση στην εκπαιδευτική διαδικασία τόνισε η κα Βαλσαμίδου σημειώνοντας ότι: «Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε τους μαθητές να έχουν ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση και πιο ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη. Η υποστήριξή μας δεν περιορίζεται μόνο στην οικογένεια και στο να δώσουμε οδηγίες στου γονείς για το πως να χειριστούν ορισμένα πράγματα, αλλά να υποστηρίξουμε και τη σχολική κοινότητα και να μπορέσουμε να βρούμε τρόπους, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, για να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες αυτές με τον καλύτερο τρόπο.
Οι προτάσεις που προτείνουμε εμείς εκπαιδευτικής πλαισίωσης που προέρχονται από την υπηρεσία μας είναι είτε το τμήμα ένταξης στο σχολείο, είτε βοήθεια από εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης, είτε βοηθητικό προσωπικό, είτε και ειδικό σχολείο όπου χρειάζεται. Εμείς την παραπομπή που κάνουμε συνήθως από την υπηρεσία μας είναι μόνο σε παιδοψυχίατρο, γιατί έπρεπε να έχουμε, αλλά το ΚΕΔΑΣΥ Ρεθύμνου δεν είναι στελεχωμένο και δεν είχε ποτέ. Έχουμε όμως μια πολύ καλή συνεργασία με το ΚΟΙΚΕΨΥΠΕ, που είναι η κ. Νικολάου εκεί, και βοηθάει πολύ στο να καλύψει το έλλειμμα αυτό».
Πλέον οι γονείς είναι στην πλειοψηφία τους σε εγρήγορση και πρόθυμοι πάντα να δεχτούν βοήθεια και υποστήριξη για τα παιδιά τους όταν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί τους διαπιστώσουν ότι αυτό χρειάζεται. «Η αλήθεια είναι ότι παλαιότερα βλέπαμε πιο έντονα το φαινόμενο οι γονείς να αρνούνται το πρόβλημα. Τώρα θα έλεγα ότι δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ. Οι γονείς είναι πρόθυμοι να έρθουν και πολλές φορές είναι οι πρώτοι που εντοπίζουν δυσκολίες και απευθύνονται στο σχολείο και ζητούν να έρθει το παιδί τους σε εμάς. Φυσικά είναι πρόθυμοι να ακούσουν αυτό που το ΚΕΔΑΣΥ έχει να προτείνει και να ακολουθήσουν οδηγίες για να βοηθήσουν τα παιδιά τους. Αυτό ευτυχώς έχει αλλάξει πολύ».
Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά της αναπληρώτριας καθηγήτριας το Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Αγγελικής Μουζάκη, η οποία τόνισε ότι οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν από τους κυριότερους παράγοντες που λειτουργούν αποτρεπτικά στη συνέχιση της φοίτησης των μαθητών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ειδικά δε για τον νομό Ρεθύμνου όπου τα στοιχεία όπως είπε από έρευνες που έχουν γίνει δείχνουν ψηλά ποσοστά σε σχέση με το πανελλαδικό ποσοστό «Ένας από τους λόγους για τους οποίους θέλουμε να επέμβουμε νωρίς και να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις μαθησιακές δυσκολίες είναι για να βοηθήσουμε τα παιδιά να δημιουργήσουν θετικές εμπειρίες στο σχολείο. Να ανακάμψουμε το φαινόμενο της ματαίωσης, της απογοήτευσης και της απομόνωσης, που μπορεί να αισθάνονται τα παιδιά, τα οποία πολλές φορές αποκλείονται από τη μαθησιακή διαδικασία λόγω των δυσκολιών, που αντιμετωπίζουν. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι ένας από τους παράγοντες που ευνοούν τη σχολική διαρροή. Όπως καταλαβαίνετε, ένα παιδί που έχει αρνητικές εμπειρίες από το σχολείο, που πηγαίνει στο σχολείο και βιώνει αρνητικά συναισθήματα, δεν έχει τις ίδιες πιθανότητες να συνεχίσει τη φοίτηση του και σε πρώτη ευκαιρία θα επιδιώξει να βρει εναλλακτικούς τρόπους για να ικανοποιήσει τα ενδιαφέροντα του. Το ΚΕΔΑΣΥ δουλεύει συστηματικά και προς πολλές κατευθύνσεις για να υποστηρίξει τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς σε αυτό το έργο. Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε και να στηρίζουμε το ΚΕΔΑΣΥ και τις δομές της πόλης μας, γιατί σίγουρα τα αποτελέσματα είναι πολύ σημαντικά».
και πρόσθεσε ότι: «Η εποχή μας έχει πολλές απαιτήσεις. Τα παιδιά δεν αρκεί να μάθουν μία τέχνη, όπως λέγαμε παλιότερα, και να αφήσουν το σχολείο. Σήμερα για οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα χρειάζεται να έχεις ένα υψηλό επίπεδο ειδίκευσης. Επομένως, οι μαθησιακές δυσκολίες είναι λιγότερο ανεκτές και γι’ αυτό προσπαθούμε να τις ανιχνεύσουμε νωρίς και να τις αντιμετωπίσουμε, ώστε κανένα παιδί να μην μείνει χωρίς να ολοκληρώσει τη βασική του εκπαίδευση με όλα τα απαραίτητα εφόδια που πρέπει να έχει ο σύγχρονος πολίτης.
Σημαντικές οι υπηρεσίες του κέντρου Κοινότητας του δήμου Ρεθύμνης
Η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου Ρεθύμνης Άννα Ελευθεριάδου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη λειτουργία του Κέντρου Κοινότητας του δήμου, επισημαίνοντας τις πολυποίκιλες υπηρεσίες που αυτό παρέχει: «Το Κέντρο Κοινότητας του δήμου Ρεθύμνης πλέον θεωρώ ότι ίσως να είναι, αναλογικά με το μέγεθος της πόλης και της δυναμικότητας σε προσωπικό, το πιο δυναμικό και το πιο παραγωγικό κέντρο κοινότητας ίσως και όλης της Ελλάδας. Γίνονται τόσα πολλά πράγματα, πολλές φορές τα αγνοούν οι περισσότεροι από εμάς. Πόσοι ξέρουμε αυτήν τη στιγμή ότι οχτώ παιδιά ετοιμάζονται για τις πανελλήνιες στα αθλήματα δωρεάν από γυμναστές εργαζόμενους του δήμου; Αυτό γίνεται μέσω του Κέντρου Κοινότητας που οι οικογένειες έκαναν την αίτησή τους. Πόσοι ξέρουν για τις μεγάλες αναμονές που πια έχει η Συμβουλευτική; Πόσοι ξέρουν ότι κάνουν συμβουλευτική σε εφήβους και σε οικογένειες, και όχι μόνο αλλά και ατομικές συμβουλευτικές σε ενήλικες; Πέραν του ότι οι εργαζόμενοι του κέντρου έχουν μια δραστηριότητα στην καθημερινότητά τους σχετική με τα επιδόματα και την κοινωνική πολιτική, όλους τους υπολοίπους άξονες, δράσεις ενός τέτοιο κέντρου τους έχουν πραγματικά αναπτύξει στον μέγιστο βαθμό. Γίνονται μαθήματα. Πέρυσι κάναμε σειρές ξένων γλωσσών, αγγλικά για αρχάριους για τον τουρισμό με μεγάλη συμμετοχή και γερμανικά. Πάρα πολλές σειρές ανθρώπων περνάνε και κάνουν ελληνικά από τον διαμεσολαβητή μας που είναι αραβόφωνος φιλόλογος, διδάκτορας του πανεπιστημίου Κρήτης. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια λοιπόν εντάσσεται και η σημερινή δράση του Κέντρου Κοινότητας, που είναι δράση ευαισθητοποίησης της κοινότητας σε θέματα που προσπαθούμε πάντα να είναι επίκαιρα, να αφορούν πολύ κόσμο και να μην κάνουμε δράσεις απλώς για να κάνουμε δράσεις. Οι μαθησιακές δυσκολίες και η δυσλεξία είναι πια τόσο συνηθισμένα. Ενδεχομένως πάντα ήταν ένα φαινόμενο συχνό, απλώς δεν υπήρχαν ούτε τα διαγνωστικά εργαλεία, ούτε οι εκπαιδευτικοί είχαν τις γνώσεις να τα εντοπίσουν και να τα ανιχνεύσουν νωρίς έτσι ώστε να γίνονται πρώιμες παρεμβάσεις. Η αφορμή που κάνουμε εμείς αυτές τις συναντήσεις, τις ενημερωτικές, που απευθύνονται στο ευρύ κοινό, στους εκπαιδευτικούς, στους γονείς και σε όποιον άλλον ενδιαφέρεται, είναι πρώτα από όλα γιατί θέλουμε να επιμορφώνουμε το δικό μας προσωπικό των βρεφονηπιακών σταθμών. Διότι εντοπίσαμε ότι είναι η κρίσιμη ηλικία που κάθε διαταραχή, μαθησιακή, αναπτυξιακή κ.λπ., σε αυτήν την ηλικία για πρώτη φορά γίνεται αντιληπτή από τους εκπαιδευτικούς. Άρα λοιπόν θέλουμε να τους δίνουμε φρέσκια γνώση, εργαλεία, να επικαιροποιούν τη γνώση τους για να μπορούν να κάνουν και καλύτερα τη δουλειά τους, που είναι εξατομικευμένα κάθε παιδί, ανάλογα με τις ανάγκες του γιατί κάθε παιδί είναι διαφορετικό, να του προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό».
Η ψυχολόγος Ελένη Λιάκου αναφερόμενη στο κέντρο κοινότητας του δήμου είπε:
«Τα Κέντρα Κοινότητας είναι δομές που σχεδιάστηκαν από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Ιδρύθηκαν και λειτουργούν σε πάρα πολλούς δήμους της χώρας και χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ. Το Κέντρο Κοινότητας του δήμου Ρεθύμνης λειτουργεί από το 2017, αποτελεί το πρώτο σημείο επαφής του πολίτη με την κοινωνική υπηρεσία. Από εκεί ο πολίτης ενημερώνεται για τα επιδόματα που δικαιούται, τους φορείς, τις υπηρεσίες, τα προγράμματα που του παρέχουν κοινωνική φροντίδα οποιασδήποτε μορφής σε επίπεδο δήμου, περιφέρειας, αλλά και επικράτειας. Μπορεί κάποιος να έρθει στο Κέντρο Κοινότητας και να ενημερωθεί για οτιδήποτε δικαιούται από άποψη κοινωνικής πολιτικής. Στο Κέντρο Κοινότητας μπορούν να απευθύνονται όλοι οι πολίτες της περιοχής και να ζητήσουν υποστήριξη για όποιο κοινωνικό ζήτημα αντιμετωπίζουν τόσο οι ίδιοι, όσο και μέλη της οικογένειάς τους. Τα ζητήματα αυτά μπορεί να αφορούν κοινωνική αδυναμία, οικονομική δυσχέρεια, ανεργία, αλλά και γενικότερα θέματα διαβίωσης. Συγχρόνως, το Κέντρο Κοινότητας Ρεθύμνου παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχολογικής στήριξης, τόσο με ατομικές συνεδρίες, όσο και σε ομάδες. Οργανώνονται δράσεις επαγγελματικής συμβουλευτικής και υποστήριξη κυρίως σε θέματα ένταξης – ανεργίας. Υλοποιούνται ομάδες διαχείρισης άγχους και διαχείρισης θυμού. Ταυτόχρονα, διοργανώνονται τοπικές εκδηλώσεις με επιμορφωτικό, ενημερωτικό και κοινωνικό περιεχόμενο, όπως και η σημερινή. Στο Κέντρο Κοινότητας μπορούν να απευθύνονται όλοι για εξειδικευμένες υπηρεσίες που σχετίζονται με τα ιδιαίτερα ζητήματα που αντιμετωπίζουν. Η διεπιστημονική ομάδα του Κέντρου Κοινότητας αποτελείται από δύο κοινωνικούς λειτουργούς, δυο ψυχολόγους, μια κοινωνιολόγο και έναν διαπολιτισμικού διαμεσολαβητή. Το Κέντρο Κοινότητας του δήμου Ρεθύμνης είμαστε όλοι εμείς. Είμαστε αλληλέγγυοι για μια καλύτερη κοινωνία».
