Η Κρήτη διαθέτει όλα εκείνα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που την κατατάσσουν ως ένα βιώσιμο τουριστικό προορισμό, δηλαδή ένα προορισμό που σέβεται τους φυσικούς πόρους, υιοθετεί πρακτικές προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και προσφέρει στους επισκέπτες της αυθεντικές βιωματικές εμπειρίες, που τους φέρνουν σε επαφή με τους ανθρώπους του τόπου, δίνοντας την ευκαιρία να γνωρίσουν τα ήθη, τα έθιμα, τον πολιτισμό και την παράδοση του νησιού.
Οι βιώσιμοι τουριστικοί προορισμοί αποτελούν το μέλλον του κλάδου, αφού τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά την πανδημία του κορονοϊού υπάρχει στροφή των επισκεπτών, οι οποίοι αναζητούν περισσότερα πράγματα για τις διακοπές τους από το καθιερωμένο μοντέλο του ήλιου και της θάλασσας. Αν και η Κρήτη τα διαθέτει, ωστόσο αυτά φαίνεται να μην είναι γνωστά στην ευρύτερη τουριστική αγορά.
Στο πλαίσιο αυτό η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με τον ΕΟΤ Ην. Βασιλείου και Ιρλανδίας σε μια προσπάθεια προβολής και προώθησης του νησιού ως ένα βιώσιμο τουριστικό προορισμό διοργάνωσε στο Ρέθυμνο συνέδριο με θέμα «Ustainability travel agora».
Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να φέρει σε πιο στενή συνεργασία Έλληνες και Βρετανούς εμπειρογνώμονες της τουριστικής αγοράς, προκειμένου να συζητήσουν και να προχωρήσουν σε από κοινού σχεδιασμό όσον αφορά στις επιδράσεις της κλιματικής αλλαγής στην τουριστική βιομηχανία και τις αναδυόμενες, επιβεβλημένες πρακτικές αειφόρου τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και διεθνώς. Το συνέδριο που ξεκίνησε τη Δευτέρα, ολοκληρώνεται σήμερα και διοργανώνεται με την ευγενική υποστήριξη του Ομίλου Grecotel.
Η Ελένη Σκαρβέλη, διευθύντρια Γραφείου ΕΟΤ στο Ηνωμένο Βασίλειο και για την Ιρλανδία, τόνισε ότι το συνέδριο αυτό αποτελεί «μια προσπάθεια να συγκεντρώσουμε από την Αγγλία τους ειδικούς για τα θέματα της βιωσιμότητας, βάζοντας μέσα εκπροσώπους των μέσων, εκπροσώπους των επικοινωνιών – εταιρείες δημοσίων σχέσεων, τουριστικούς πράκτορες, τουρ οπερέιτορς και φυσικά άλλους προορισμούς, γιατί σε αυτό το ταξίδι και σε αυτήν την πρωτοβουλία που κάνουμε είμαστε όλοι μαζί. Δεν είναι μια πρωτοβουλία που κάνει μια χώρα ή ένας τουρ οπερέιτορ, αλλά προσπαθούμε όλοι μαζί να συνεργαστούμε, χρησιμοποιώντας πράγματι την ελληνική λέξη «συνέργεια» για να βγάλουμε το καλύτερο αποτέλεσμα και πως μπορούμε να πάμε ένα στάδιο παραπέρα για τα θέματα της βιωσιμότητας. Ήδη αυτήν τη στιγμή όλοι μας δουλεύουμε κάποια πρότζεκτς βιωσιμότητας. Συγκεντρώσαμε καλές πρακτικές, πρωτοβουλίες, πρότζεκτς που θα γίνουν στο μέλλον, μελλοντικές δράσεις που γίνονται ανά την Ελλάδα και τα βάλαμε προς την τοπική αγορά. Τα προβάλλαμε έτσι ώστε να γίνουν συνέργειες. Η τοπική αγορά της Αγγλίας να τα πάρει από εκεί, να τα εντάξει στα πακέτα τους και οι Έλληνες συνεργάτες να μπορέσουν να κινητοποιηθούν, να ενεργοποιηθούν και να βάλουν και εκείνοι με τη σειρά τους τις δικές τους πρωτοβουλίες».
Η κα Σκαρβέλη μίλησε για την αλλαγή που διαφαίνεται σταδιακά στις προτιμήσεις των επισκεπτών που αναζητούν διακοπές που θα περιλαμβάνουν αυθεντικές βιωματικές εμπειρίες: «Έχουμε όλοι στο μυαλό μας τον κλασικό Άγγλο τουρίστα που ενδιαφέρεται να έρθει μόνο για το πακέτο. Αυτό μετά την πανδημία έχει αλλάξει κατά πολύ. Σαφώς ο Βρετανός τουρίστας ακόμη ενδιαφέρεται για τα all inclusive και μια ιδανική και καλή προσφορά, όμως αυτήν τη στιγμή βλέπουμε μια μετάλλαξη σε προορισμούς που είναι λιγότερο γνωστοί και σε προορισμούς που ενδιαφέρονται για το κομμάτι της βιωσιμότητας. Αυτό πρέπει να συνδεθεί με τις βιώσιμες εμπειρίες. Οι βιώσιμες εμπειρίες δεν είναι κάτι μακρινό και ξένο σε αυτό που πραγματικά η Ελλάδα κάνει όλα αυτά τα χρόνια, τα οποία είναι η ελληνική φιλοξενία, η πεζοπορία, το να επιστρέψουν πίσω και να έχουν επαφή με την τοπική κοινωνία, οι εξορμήσεις στη φύση π.χ. φαράγγι Σαμαριάς, επιστρέφοντας πίσω στις ρίζες, εμπειρίες όπως είναι η επίσκεψη μια μέρα στην agrecofarm για να ανοίξει φύλλο, να δει πως γίνεται το πάτημα των σταφυλιών και να κάνει ψωμί. Όλες αυτές οι βιωματικές εμπειρίες που έχουν να κάνουν γύρω από το κομμάτι του αγροτουρισμού, που ούτως ή άλλως η Ελλάδα το έκανε όλα αυτά τα χρόνια, έρχονται αυτήν τη στιγμή στο προσκήνιο. Εμπειρίες που έχουν να κάνουν με την καρέττα-καρέττα ή με την προστασία του περιβάλλοντος ή οτιδήποτε έχει σχέση με τη φύση. Το να παρακολουθήσεις ένα ωραίο ηλιοβασίλεμα σε ένα όμορφο περιβάλλον που μπορεί να είναι μια μοναδική εμπειρία συνδυαζόμενο με το τοπικό φαγητό. Αυτά που είναι πολύ ξεκάθαρα θεωρητικά σε εμάς στο κομμάτι της προβολής δεν είχαν ποτέ την ταμπέλα της βιωσιμότητας. Ερχόμαστε λοιπόν σε αυτά που η Ελλάδα έκανε όλα αυτά τα χρόνια να πούμε ότι εμείς αυτό το κάναμε, ότι είναι ο τρόπος ζωής μας και ο τρόπος της ελληνικής φιλοξενίας».
Η βιωσιμότητα οδηγεί στην επέκταση της τουριστικής περιόδου
Σύμφωνα με την κα Σκαρβέλη το ζητούμενο είναι η προβολή και προώθηση των ελληνικών προορισμών ως βιώσιμων προορισμών, κάτι που όπως τονίζει συμβάλλει καθοριστικά στην επέκταση της τουριστικής περιόδου: «στόχος μας είναι οι Βρετανοί να δουν την Κρήτη ως έναν βιώσιμο προορισμό. Προσπαθούμε να προβάλλουμε γενικότερα την Ελλάδα ότι είναι ένας βιώσιμος προορισμός, που ενδιαφέρεται βασικά και στρατηγικά για να «ανοίξει «τη σεζόν, γατί η πρώτη μας πρόταση σε κάποιους για το κομμάτι της βιωσιμότητας είναι «μην έρθεις μόνο για μια βδομάδα στην Ελλάδα, έλα για δύο εβδομάδες, αφού έχεις το θέμα της πτήσης πρέπει να εκμεταλλευτείς τουλάχιστον το κομμάτι της διαμονής». Άρα ξεκινάμε από αυτό. Επίσης, «μην έρθεις τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, έλα την υπόλοιπη σεζόν, έλα την άνοιξη, έλα το φθινόπωρο που μπορείς να καταλάβεις και να δεις». Άρα ανοίγουμε και τη σεζόν. Όλα αυτά είναι μια στρατηγική, στην οποία μπαίνουν όλα κάτω από την «ομπρέλα» της βιωσιμότητας, αλλά ουσιαστικά είναι πράγματα που εμείς προβάλλαμε όλον αυτόν τον καιρό. Θέλουμε τη βοήθεια όλων για να κουμπώσουν όλα αυτά μαζί και να προβληθούμε ως βιώσιμος προορισμός, γιατί αυτό είναι το τρεντ της αγοράς και αυτό πρέπει να ακολουθήσουμε. Επομένως, είναι σημαντικό πηγαίνοντας και παρουσιάζοντας την Ελλάδα να λέμε ότι έχουμε αυτές τις βιώσιμες εμπειρίες και να τις βγάζουμε προς τα έξω».
Ενθαρρυντικά τα μηνύματα από την βρετανική αγορά το 2024
Οι Βρετανοί τουρίστες μετά από μια κάμψη επανήλθαν δυναμικά και το 2022 ήταν η αγορά με τις περισσότερες αφίξεις στο νησί. Φέτος κατέγραψαν αύξηση, ενώ ήδη τα μηνύματα για το 2024 σύμφωνα με την κα Σκαρβέλη είναι εξίσου ενθαρρυντικά:
«Η εικόνα για το 2024 από τη Βρετανία είναι πάρα πολύ καλή ήδη από τώρα. Ήδη έχουν ξεκινήσει πολύ δυναμικά οι προκρατήσεις και η αύξηση των πτήσεων. Οπότε προμηνύεται μια θετική σεζόν. Είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι, παρά τις δυσκολίες που μας έτυχαν. Οι Βρετανοί επέστρεψαν το 2020 και 2022, κάνοντας τη διαφορά πέρυσι, καθώς ήταν η πρώτη μας αγορά, ξεπερνώντας τη Γερμανία. Θεωρούμε ότι θα κλείσει θετικά με αυξημένες αφίξεις η χρονιά».
Κ. Κώτσογλου: Σε εφαρμογή ο σχεδιασμός διασποράς του κρητικού τουρισμού στον χώρο, τον χρόνο και τον τρόπο
Στον στρατηγικό σχεδιασμό της περιφέρειας Κρήτης που επιχειρεί τη διασπορά του κρητικού τουρισμού στον χώρο, τον χρόνο και τον τρόπο αναφέρθηκε ο αντιπεριφερειάρχης τουρισμού, Κυριάκος Κώτσογλου εξηγώντας ότι: «πρέπει να εκμεταλλευτούμε και τον βορρά, που είναι θορυβώδης, κοσμοπολίτικος και μερικές φορές με φαινόμενα υπερτουρισμού, αλλά και τον νότο, ο οποίος είναι απίθανος, εναλλακτικός και γοητευτικός, όπως και την ενδοχώρα, η οποία είναι εξαιρετική. Έτσι να εκμεταλλευτούμε όλον τον χώρο της Κρήτης και τον χρόνο, να μπορέσουμε να πάμε λίγο στον Μάρτη, να μπορέσουμε να πάμε λίγο στον Νοέμβρη. Εξάλλου είναι μέρες καταπληκτικές, ειδικά ο Νοέμβρης που η φύση διατηρεί τη ζέστη από τον Αύγουστο κα τον Σεπτέμβριο. Το τρίτο είναι να πείσουμε τον κόσμο ότι εδώ στην Κρήτη δεν ερχόμαστε μόνο για κολύμπι και ακτή, αλλά ερχόμαστε για όλη τη θεματική αρχιτεκτονική μας, που περιλαμβάνει περπάτημα, ορειβασία, περιήγηση, προσκυνηματικούς χώρους, μουσεία, ιστορία, δουλειά, ευεξία, γάμος ή ό,τι θέλουμε. Με τον τρόπο αυτό προσπαθούμε να πούμε ότι η Κρήτη έχει τη δυνατότητα και το πλεονέκτημα στον χώρο, τον χρόνο και τον τρόπο να δώσει στον επισκέπτη τα πάντα. Εύκολα μπορούμε να παραμείνουμε ένας προορισμός για τον οποίο έρχεται ο άλλος για το μοντέλο ήλιος και θάλασσα, θα χάσουμε ουσιαστικά το μεγάλο μας πλεονέκτημα. Η Κρήτη για πάρα πολλά χρόνια έμεινε κολλημένη στο μοντέλο ήλιος και θάλασσα και έχασε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι από το να προβάλλει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Αλλά και εμείς οι ίδιοι οι Κρητικοί είχαμε την απουσία μας από τα βασικά κομμάτια. Μείναμε κολλημένοι σε μια ακτογραμμή 1.047 χλμ. και 550 παραλιών. Εμείς που στην πραγματικότητα είμαστε ορεσίβιοι και δεν είμαστε νησιώτες με την κοινή έννοια του όρου, ορεσίβιοι είμαστε περιτριγυρισμένοι από ακτή. Κατά συνέπεια, πρέπει να μπορέσουμε να αναδείξουμε όλα τα χαρακτηριστικά της Κρήτης, γιατί εάν μας συγκρίνει κανείς με ένα νησί μόνο για κολύμπι χάνουμε όλα μας τα πλεονεκτήματα σε σχέση με την πραγματική ουσία του τουρισμού μας».
Σύμφωνα με τον κ. Κώτσογλου για την επίτευξη το στόχου, χρειάζονται συνέργειες μεταξύ των φορέων. «Πρέπει να δυναμώσουν οι φορείς της ενδοχώρας, πρέπει οι άνθρωποι του Ψηλορείτη να αγαπάνε το μέρος τους, πρέπει να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε τις χορικές διαδρομές μεταξύ Λευκών Όρων, φαραγγιού, Ψηλορείτη, Αστερουσίων και Γεωπάρκου, της Σητείας. Πρέπει να αρχίσουμε να δημιουργούμε μια αίσθηση ότι είναι υπερώριμα πια τα πράγματα, όχι να κλείνω ένα πακέτο επειδή το εισιτήριο είναι ακριβό και να πηγαίνω να κάνω all inclusive δέκα μέρες, αλλά ότι μπορώ να περπατήσω πάνω στην Κρήτη, να κάνω μια διαδρομή, να έρθω από τα Χανιά και να φύγω από το Ρέθυμνο, να φύγω από το Ηράκλειο ή ό,τι άλλο θέλω. Να δημιουργηθεί αυτό, ο επισκέπτης της εμπειρίας, κι ας μην είναι το 100%, ας είναι το 25%, αλλά μην δείξουμε ότι είμαστε ένα νησί all inclusive και πακέτου» είπε.
Από την πλευρά της η αντιδήμαρχος τουρισμού, Πέπη Μπιρλιράκη, μίλησε για τις δράσεις του δήμου Ρέθυμνου, οι οποίες αφορούν στην ηλεκτροκίνηση, τη βιώσιμη κινητικότητα και την εκπαίδευση των πολιτών πάνω στα θέματα της βιωσιμότητας. «Ο δήμος Ρεθύμνης ακολουθεί, έχει ξεκινήσει ήδη από το 2007 με στόχο τη βιώσιμη κινητικότητα και το πράσινο Ρέθυμνο. Ένας βιώσιμος προορισμός, ό,τι προσφέρει βασίζεται πάνω στον σεβασμό προς τη φύση, τους φυσικούς πόρους και οι δράσεις που κάνει αυτός ο προορισμός βασίζονται πάνω σε αυτό. Έχουμε πολλά πράγματα ακόμα να κάνουμε. Όλο και περισσότεροι επισκέπτες αναζητούν τον βιώσιμο προορισμό. Βλέπουμε ότι αυτό που είχαν ξεκινήσει να κάνουν οι μεγάλοι τουρ οπερέιτορς, οι οποίοι «μας έβαλαν τα γυαλιά» για τα θέματα ασφάλειας μέσα στα ξενοδοχεία, από το πόσο ψηλό είναι ένα μπαλκόνι για την ασφάλεια του πελάτη, μέχρι το τι πυρασφάλεια θα έχει το ξενοδοχείο και τι θα κάνει όσον αφορά στον καθαρισμό, στην ανακύκλωση και όλα αυτά που έχουμε με τα πράσινα κλειδιά στα ξενοδοχεία και τις γαλάζιες σημαίες στις παραλίες μας, αυτό πια γίνεται ένα δεδομένο. Είναι δεδομένο, είναι μονόδρομος. Στο rethymno.guide, που έχουμε μια ιστοσελίδα από όπου μπαίνουν οι εν δυνάμει επισκέπτες για να δουν αν τους ενδιαφέρουμε σαν προορισμός, μετράμε από εκεί το ποιοι ενδιαφέρονται και γιατί. Ένα από τα πρώτα πράγματα που τους ενδιαφέρει και τους βλέπουμε να μπαίνουν και να ψάχνουν είναι το πόσο πράσινος είναι ο προορισμός μας. Όσον αφορά στα θέματα της κινητικότητας, όσον αφορά στις γαλάζιες σημαίες και στα πράσινα κλειδιά, πως εμείς λειτουργούμε σαν δήμος. Υπάρχει στο γραφείο Τουρισμού ένας δείκτης, ο οποίος δείχνει ότι αυτό ανεβαίνει συνεχώς. Οι ανταγωνιστές μας έχουν αρχίσει να παίρνουν διαπίστευση πάνω σε πράσινο προορισμό. Πρέπει και εμείς σαν Κρήτη να πάμε να πάρουμε τη διαπίστευση αυτή. Τα ξενοδοχεία το έχουν, είναι πάντα οι πρώτοι, αναγκασμένοι από τις συνθήκες, Το θέμα είναι να ακολουθήσει και όλη η κοινωνία, να ακολουθήσει ο προορισμός γενικά και όταν βγαίνει ο άλλος έξω να δει ότι δεν υπάρχει κάτι ψεύτικο».
Πρωτοπόρος ο Όμιλος Grecotel στα ζητήματα βιωσιμότητας
Ο Γιάννης Τσίχλης, διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων Ομίλου Νίκος Δασκαλαντωνάκης Grecotel, που από το 1991 πρωτοπορεί στον τομέα του περιβάλλοντος ως η πρώτη ξενοδοχειακή αλυσίδα της Μεσογείου που δημιούργησε Τμήμα Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, παραμένοντας πιστή στο όραμα και στις αξίες του ιδρυτή και προέδρου της, κυρίου Νίκου Δασκαλαντωνάκη, ότι «Πολιτισμός και Τουρισμός οφείλουν να πηγαίνουν χέρι χέρι».
«Με πολλά βραβεία που έχουν προκύψει από τότε για τον όμιλο για όλες του τις δραστηριότητες, νιώθουμε ότι σαν άνθρωποι, που σήκωσαν τη σημαία της βιωσιμότητας, έχουμε πάρα πολλά να κάνουμε σήμερα που είναι τόσο πια τα προβλήματα. Βιωσιμότητα σημαίνει το παν για τον όμιλο. Αυτήν τη στιγμή ο τουρισμός βασίζεται στην έννοια της βιωσιμότητας, είναι σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο. Είναι το αύριο, είναι το μέλλον μας, είναι ο λόγος για τον οποίον έρχονται οι τουρίστες μας. Είναι η ταυτότητα της Ελλάδας, που αυτήν τη σημαία πρέπει να σηκώσει αυτήν τη στιγμή, γιατί είμαστε από τις χώρες που έχουν κρατήσει ένα περιβάλλον άθικτο. Είναι η στιγμή που πρέπει να γίνουν όλα αυτά. Αυτά που συμβαίνουν στη χώρα με την κλιματική αλλαγή δεν τα περίμενε κανείς, και μπορεί να υπάρξει και μια χειρότερη συνέχεια από τις φωτιές στη Δαδιά, μέχρι τις πλημμύρες στη Θεσσαλία, η Κρήτη μπορεί να έχει και αυτή το μερίδιό της. Πολλοί φορείς πρέπει να μπουν μαζί. Η πολιτεία έχει ευθύνες, αλλά και οι φορείς μεταξύ τους είναι μια κοινότητα, ένας διάλογος για το που πάει το Ρέθυμνο και που βρισκόμαστε τουριστικά, όπως και ποια θα είναι η εξέλιξη της φυσιογνωμίας του, της ενδοχώρας του, μέχρι που μπορεί να χτίσεις, τι κάνουμε, πόσο μας πειράζει ο τουρισμός, οι άνθρωποι που ζουν από τον τουρισμό πως ζουν, με τι ανταποδοτικότητα σε κοινωνίες και σε εργαζόμενους. Όλα αυτά είναι πολύ επίκαιρες κουβέντες, μας αφορούν όλους. Η Grecotel είναι η πρώτη που θα το υποστηρίξει και δήλωσε ήδη τη διάθεση να στηρίξει την περιφέρεια και τον ΕΟΤ σε κάθε ανάλογη εκδήλωση που θα προκύψει στο μέλλον».
