Η Ελλάδα ως μια μεσογειακή χώρα, τα όσπρια αποτελούν ένα αναπόσπαστο και προσιτό κομμάτι της καθημερινής διατροφής του με υψηλή διατροφική ποιότητα και γεύση. Ένα είδος οσπρίων ιδιαίτερα δημοφιλές στη χώρα μας, είναι τα κουκιά, τα οποία μπορούν να καταναλωθούν φρέσκα είτε αποξηραμένα.
Τα κουκιά κατάγονται από την Ασία και την Αφρική και είναι ένα από τα αρχαιότερα όσπρια και καλλιεργούνται εδώ και 5000 περίπου χρόνια. Τα κουκιά έχουν συζητηθεί όσο κανένα άλλο όσπριο από την αρχαιότητα ως σήμερα σχετικά με τις θρεπτικές των ιδιότητες.
Για τους αρχαίους Έλληνες, τα κουκιά αποτελούσαν σημαντικό τρόφιμο, οι οποίοι τα μαγείρευαν με ποικίλους τρόπους όπως με πουρέ, τα σέρβιραν με ξύδι, ενώ πολύ συχνά τα κατανάλωναν και ως σνακ, κατά τη διάρκεια ψυχαγωγικών θεατρικών εκδηλώσεων.
Στην Ελλάδα η σπορά τους γίνεται το μήνα Οκτώβριο, ενώ η συγκομιδή τους το Πάσχα, όταν πρόκειται για νωπά κουκιά, ενώ για ξερά τον μήνα Ιούνιο.
Η κουκιά είναι ένα ετήσιο θαμνώδες φυτό με ευθυτενείς βλαστούς που σε ορισμένες ποικιλίες φτάνουν σε ύψος 180 εκατοστά. Τα άνθη της είναι λευκά-ροζέ ή λευκά-μώβ, φέρουν μια χαρακτηριστική μαύρη κηλίδα σε κάθε πέταλο.
Από αυτά τα άνθη αναπτύσσονται ανοιχτοί πράσινοι λοβοί που περιέχουν 6-10 πλατιούς καρπούς, με ακανόνιστο οβάλ σχήμα.
Τα κουκιά μαγειρεύονται είτε χλωρά, είτε ξερά, σε πολλούς δε αρέσουν τα τρυφερά πράσινα κουκιά ως λαχανικό και όχι τα ξερά που είναι πια όσπρια.
Διατροφική αξία
– Φυτική πρωτεΐνη
Η φυτική πρωτεΐνη που περιέχεται στα κουκιά είναι πλούσια και έτσι αποτελούν εναλλακτική λύση της κατανάλωσης κρέατος παρέχοντας υψηλό επίπεδο κορεσμού και χαμηλό ενεργειακό περιεχόμενο.
– Αντιοξειδωτικό περιεχόμενο
Οι αντιοξειδωτικές ενώσεις που περιέχονται είναι τα φλαβονοειδή και καροτεινοειδή, λουτείνη προστατεύουν τον οργανισμό από τις ελεύθερες ρίζες που επιδρούν στα κύτταρα του οργανισμού και προκαλούν καρκίνο και τους νευρώνες των εγκεφαλικών κυττάρων που ευθύνονται για την πρόκληση Alzheimer.
– Φυλλικό οξύ
Το φυλλικό οξύ που περιέχεται βοηθά πολλές βιοχημικές διαδικασίες που εμπλέκονται στη σωστή λειτουργία του μεταβολισμού και δημιουργία νέων κυττάρων.
– Σίδηρος
Ένα σημαντικό πλεονέκτημα των κουκιών είναι το υψηλό περιεχόμενο σε σίδηρο. Με ένα φλιτζάνι κουκιά να περιέχει 3mg σιδήρου, καλύπτεται το 15% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης για τους άνδρες και το 21% για γυναίκες.
– Αμινοξέα
Τα κουκιά είναι πλούσια πηγή του αμινοξέος L-Dopa, μια πρόδρομη μορφή του νευροδιαβιβαστή ντοπαμίνη, που ως γνωστό χρησιμοποιείται συχνά για αντιμετώπιση του Πάρκινσον.
Από ποιούς πρέπει να αποφεύγεται
Παρά τα μεγάλα οφέλη από την κατανάλωση κουκιών, πρέπει να αποφεύγεται από τα άτομα με ανεπάρκεια στο ένζυμο G6PD, γιατί προκαλείται μια κατάσταση που είναι γνωστή ως κυαμισμός. Ο κυαμισμός ή κυάμωση είναι μια αιμολυτική ασθένεια που οδηγεί σε γρήγορη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος, λόγω της έλλειψης του παραπάνω ενζύμου.
Υπάρχουν πολλές μέθοδοι μαγειρικής των κουκιών, ανάλογα της φύσης των χλωρά ή ξερά.
Πηγές: Σχετική Βιβλιογραφία
