Το μαγνήσιο είναι ένα στοιχείο που υπάρχει άφθονο στη φύση. Είναι το 9ο κατά σειρά πιο διαδεδομένο στοιχείο στο σύμπαν, κατανεμημένο ως 8ο στον φλοιό της γης και 3ο στη θάλασσα. Το όνομά του το οφείλει στον νομό Μαγνησίας της Θεσσαλίας. Οι Ρωμαίοι το ονόμαζαν Magnesia alba, λόγω του λευκού χρώματος των ανθρακικών αλάτων του, που βρίσκονταν στον νομό Μαγνησίας.
Απομονώθηκε το έτος 1808, ενώ το 19ο αιώνα το χρησιμοποιούσαν ως αντιόξινο μέσο, υπακτικό και ως αντίδοτο σε δηλητηριάσεις.
Είναι το κεντρικό άτομο στο μόριο της χλωροφύλλης μιας σύνθετης χημικής ένωσης, η οποία αποτελεί το πράσινο χρώμα στα φυτά και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της φωτοσύνθεσης και επομένως στη επιβίωση των φυτών.
Ερευνητικά έχει αποδειχθεί η ευεργετική δράση του μαγνησίου σε πολλές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Μάλιστα στον ανθρώπινο οργανισμό είναι το 4ο σε συγκέντρωση κατιόν μετά το νάτριο, το κάλιο και το ασβέστιο και το 2ο στον ενδοκυττάριο χώρο μετά το κάλιο.
Το μεγαλύτερο ποσοστό του μαγνησίου στον ανθρώπινο βρίσκεται στα οστά και τους μυς.
Η βιολογική δράση του μαγνησίου οφείλεται στην ικανότητά του να δημιουργεί πολύ σταθερές ενώσεις που σχηματίζονται μεταξύ μεταλλικών στοιχείων όπως το μαγνήσιο, ο σίδηρος κ.ά. και οργανικών ενώσεων όπως η αιμοσφαιρίνη, η χλωροφύλλη κ.ά., αλλά και να ανταγωνίζεται τη δράση του ασβεστίου.
Το μαγνήσιο παίζει ρόλο, ως συμπαραγωγός σε πολλές χημικές αντιδράσεις, όπως η σύνδεση ορμονών(ινσουλίνη, τεστοστερόνη κ.ά.) με υποδοχείς.
Γενικότερα το μαγνήσιο διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην ρύθμιση της ενέργειας του σώματος και μυικού συστήματος, καθώς και στην υγεία των οστών.
Θεωρείται ως φυσικός ανταγωνιστής ασβεστίου. Σημειώνουμε δε ότι το μαγνήσιο δεν παράγεται από τον οργανισμό, αλλά προσλαμβάνεται από τις τροφές.
Βιολογική σημασία του μαγνησίου
Συμβάλλει στη σωστή λειτουργία του νευρικού και μυικού συστήματος,συμπεριλαμβανομένου και του καρδιακού μυός.
Οι ημερήσιες ανάγκες σε μαγνήσιο σχετίζονται με το φύλο, την ηλικία και διάφορες φυσιολογικές καταστάσεις, όπως η εγκυμοσύνη και ο θηλασμός, διότι οι γυναίκες σε αυτή την περίοδο της ζωής τους έχουν αυξημένες ανάγκες.
Η διαιτητική πρόσληψη μαγνησίου εξαρτάται από το φύλλο, την ηλικία και τις περιόδους εγκυμοσύνης και θηλασμού της γυναίκας.
Τροφές που περιέχεται το μαγνήσιο
Το μαγνήσιο βρίσκεται άφθονο σε όλες τις τροφές, εκτός από τα λίπη. Μεγάλες ποσότητες μαγνησίου βρίσκονται τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, καθόσον το μαγνήσιο είναι το βασικό συστατικό της χλωροφύλλης. Επίσης στα δημητριακά ολικής άλεσης, στα σιτηρά, στους ξηρούς καρπούς και το νερό.
Μικρότερες ποσότητες περιέχονται στη σοκολάτα, στα φρούτα (αβοκάντο, μπανάνα), το κρέας, το ψάρι και τα γαλακτοκομικά. Τα προϊόντα ολικής άλεσης περιέχουν περισσότερο μαγνήσιο από τα επεξεργασμένα, διότι η επεξεργασία των τροφών επηρεάζει σημαντικά την περιεκτικότητα τους σε μαγνήσιο, την οποία μπορεί να μειώσει και 80%. Μια λεπτομέρεια το μαγείρεμα και ιδιαίτερα ο βρασμός των τροφών, μειώνει σημαντικά την περιεκτικότητά τους σε μαγνήσιο.
Θετική επίδραση στην απορρόφησή του έχουν η βιταμίνη D, ενώ το ασβέστιο, ο φώσφορος και η πλούσια σε λίπος διατροφή μειώνουν την απορρόφησή του.
Σημειώνουμε ότι το μαγνήσιο αποβάλλεται από τον οργανισμό με τη βοήθεια των νεφρών, σε περίπτωση περίσσειας.
Παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα του μαγνησίου στον οργανισμό είναι:
– Ανεπαρκής διαιτητική πρόσληψη, λόγω της επεξεργασίας των τροφών και του δυτικού τύπου διατροφής.
– Αυξημένες ανάγκες, όπως σε περιπτώσεις σωματικού ή πνευματικού stress και εγκυμοσύνη.
– Αυξημένη αποβολή από τον γαστρεντερικό σωλήνα(διαρροϊκά σύνδρομα κ.α) και τον νεφρό.
– Η πρόοδος της ηλικίας.
Η αντιμετώπιση της έλλειψης μαγνησίου, γίνεται με χορήγηση συμπληρωμάτων μαγνησίου, με προσοχή, στα οποία το μαγνήσιο είναι διαθέσιμο ως οξείδιο του μαγνησίου, χλωριούχο, κιτρικό κ.ά.
