Η μάθηση και η γνώση δεν έχουν ηλικία

Εγκατέλειψαν νωρίς το σχολείο για διάφορους λόγους οικογενειακούς, προσωπικούς είτε για να εργαστούν. Τα χρόνια πέρασαν όμως η αγάπη για τη γνώση και τη μάθηση και η δυνατότητα να αποκτήσουν και εκείνοι το πολυπόθητο απολυτήριο αποτελούσε για τους περισσότερους ένα όνειρο ζωής, ένα στόχο που έπρεπε να τον κατακτήσουν και τελικά τα κατάφεραν. Ο λόγος για τους 17 απόφοιτους του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας που πήραν τη φετινή χρονιά τα απολυτήριά τους. Άνθρωποι που κατάφεραν να εντάξουν στην καθημερινότητά τους το σχολείο, το διάβασμα και να πετύχουν τελικά τον στόχο τους. Άλλοι γιατί χρειάστηκαν το απολυτήριο αυτό για τη δουλειά τους, άλλοι γιατί αποφάσισαν ότι ποτέ δεν είναι αργά και θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο λύκειο και άλλοι να εισαχθούν σε μια σχολή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Άνθρωποι με πείσμα και μεράκι, με όρεξη για ζωή, για μάθηση και γνώση δίνουν το παράδειγμα και στέλνουν σε όλους το μήνυμα πως «ποτέ δεν είναι αργά» και πως η «γνώση και η μάθηση δεν έχει ηλικία».

Το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας είναι μία δομή που απευθύνεται σε ενήλικες από 18 ετών και πάνω, σε ανθρώπους που δεν έχουν πάρει το απολυτήριο Γυμνασίου, το οποίο -ως γνωστόν- αναφέρεται στην υποχρεωτική εκπαίδευση.

Η διαφορά είναι ότι επειδή ακριβώς το Σ.Δ.Ε. απευθύνεται σε ενήλικες, η φοίτηση διαρκεί δύο χρόνια κι όχι τρία, όπως στο Γυμνάσιο. Λειτουργεί απόγευμα 17:30 – 21:30, ώστε το ωράριο να εξυπηρετεί τους ενήλικες που εργάζονται.

Το Σ.Δ.Ε. Ρεθύμνου λειτουργεί από το 2005 και στεγάζεται στο κτίριο του 4ου γυμνασίου στα Μισίρια, ενώ από το 2019 λειτουργεί και το παράρτημα στον δήμο Αγίου Βασιλείου, το οποίο στεγάζεται στο κτίριο του γυμνασίου Σπηλίου.

Το απόγευμα της Παρασκευής στο Φοιτητικό Πολιτιστικό Κέντρο «Ξενία» πραγματοποιήθηκε η τελετή-ημερίδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινωνίας για το Σ.Δ.Ε. Ρεθύμνου.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης έγινε παρουσίαση σε βίντεο των δράσεων της σχολικής χρονιάς 2022-23 του Σ.Δ.Ε. Ρεθύμνου και του Εκτός Έδρας Τμήματος Αγίου Βασιλείου, παρουσίαση των πέντε Σχεδίων Δράσης (Project) που υλοποιήθηκαν από εκπαιδευομένους. Παράλληλα οι εκπαιδευόμενες του Β Κύκλου Σπουδών μίλησαν για τις σκέψεις και συναισθήματά τους, ενώ έγινε και η απονομή βεβαιώσεων Πιστοποίησης Η/Υ σε έξι εκπαιδευομένους του Β’ Κύκλου Σπουδών, η απονομή απολυτηρίων Γυμνασίου στους εκπαιδευομένους του Β Κύκλου Σπουδών, ενώ επιδόθηκαν περιγραφικές αξιολογήσεις στους εκπαιδευομένους του Α’ Κύκλου Σπουδών.

Ο Γιάννης Σπυριδάκης, διευθυντής Σ.Δ.Ε. μιλώντας στα «Ρ.Ν.» για το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας και τη σημασία που αυτό έχει για τους εκπαιδευόμενούς του τόνισε: «Αυτό είναι ένα όνειρο ζωής για κάποιους. Πρακτικά, επανασυνδέονται μέσω του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας και με το εκπαιδευτικό σύστημα. Συνεχίζουν αργότερα στο λύκειο, στο εσπερινό ΓΕΛ ή στο εσπερινό ΕΠΑΛ. Είναι για αυτούς στοίχημα ζωής αυτήν τη στιγμή που παίρνουν την απόφαση, που είναι πάρα πολύ δύσκολη, διότι δεν είναι για κάποιον εύκολο που έχει οικογενειακές υποχρεώσεις ή επαγγελματικές υποχρεώσεις να επιστρέψει στα θρανία και καθημερινά να ακολουθεί ένα πρόγραμμα το οποίο είναι απαιτητικό. Όσον αφορά το πρόγραμμα δεν είναι όπως τα τυπικά σχολεία, είναι ευέλικτο, ανοιχτό, δεν είναι κεντρικά σχεδιασμένο το αναλυτικό πρόγραμμα. Οπότε η εκπαίδευση διαμορφώνεται και συνδιαμορφώνεται με τους εκπαιδευτές και τους εκπαιδευόμενους ανάλογα με τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντά τους και τις γνωστικές ανάγκες που έχουν. Τα μαθήματα είναι γλωσσικός γραμματισμός, «γραμματισμοί» λέγονται, πληροφορικός γραμματισμός, επιστημονικός γραμματισμός δηλαδή φυσικές επιστήμες, μαθηματικός γραμματισμός, αγγλικός γραμματισμός, περιβαλλοντικός γραμματισμός, αισθητικός γραμματισμός. Υπάρχουν και τα σχέδια εργασίας, τα πρότζεκτς, τα οποία στην ουσία τα συναποφασίζουν οι εκπαιδευτές και οι εκπαιδευόμενοι. Οι εξωτερικές δράσεις είναι μια ιδιαιτερότητα το σχολείου, είναι και αυτό ένα μάθημα, είναι η επαφή με τον πολιτισμό, την ιστορία. Κάνουμε επίσης περιβαλλοντικές δράσεις, καλλιεργούμε και την περιβαλλοντική συνείδηση» και πρόσθεσε ότι «Η κοινωνία το Σ.Δ.Ε. το γνωρίζει αρκετά, πιστεύω ότι ανταποκρίνεται και καλύπτει πολλές ανάγκες. Είναι μια αναγκαιότητα στην κοινωνία. Έχουμε ηλικίες από 18 μέχρι ηλικίες 70 ετών. Διαχρονικά υπάρχει μια σταθερότητα στους ανθρώπους που αποφασίζουν να εγγραφούν στο Σ.Δ.Ε. Φέτος είχαμε 79 εκπαιδευόμενους, μαζί το εκτός έδρας τμήμα του Αγίου Βασιλείου στην Κοξαρέ. Βέβαια, κάποιοι από αυτούς πάλι δεν καταφέρνουν να τελειώσουν, καθώς είναι δύσκολο. Από τους 79 φέτος οι 50 κατάφεραν να έχουν μια επαρκής φοίτηση και να προχωρήσουν. Του Αγίου Βασιλείου ήταν 18 εκπαιδευόμενοι, οι 7 από αυτούς τα κατάφεραν. Οι δικοί μας ήταν 51 και οι 17 παίρνουν σήμερα απολυτήριο».

Εμπειρία ζωής το Σ.Δ.Ε. για τους εκπαιδευόμενους

Η Ελισάβετ Τσουπάκη, είναι 43 ετών και έχει δυο δίδυμα παιδιά 14 ετών. Σύζυγος, μητέρα και εργαζόμενη παρά τη δύσκολη καθημερινότητά της, δεν άφησε στην άκρη το όνειρο ζωής της, όπως μας λέει. Το πήρε απόφαση και επέστρεψε στα θρανία, τα οποία είχε εγκαταλείψει σε μικρή ηλικία:

«Ήταν ένα όνειρο ζωής να επιστρέψω στα θρανία. Δεν μπορούσα να συνεχίσω όταν ήμουν μικρή. Είχα τελειώσει μέχρι τη δευτέρα γυμνασίου. Χρειάστηκα το απολυτήριο και έτσι το αποφάσισα» λέει και προσθέτει ότι «Η εμπειρία ήταν πάρα πολύ ωραία. Η οικογένειά μου με βοήθησε πάρα πολύ σε αυτό, καθώς έλειπα τα απογεύματα. Έκανα καινούργιες φιλίες, οι καθηγητές ήταν πάρα πολύ καλοί. Πήραμε πάρα πολλά, έγινα καλύτερος άνθρωπος. Θα μου λείψει, αλήθεια. Παροτρύνω να το κάνουν και άλλοι άνθρωποι αυτό. Εγώ θα συνεχίσω και θα πάω στο λύκειο».

Ιδιαίτερη περίπτωση είναι αυτή του 53χρονου Ραφάτ Ζαχάρι από την Αίγυπτο. Λάτρης της γνώσης και της μάθησης και απόφοιτος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στην Αίγυπτο, που διψά για γνώσεις. Έμαθε τα ελληνικά τα τελευταία έντεκα χρόνια που βρίσκεται στο Ρέθυμνο και αποφάσισε να πάει στο σχολείο για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του όχι μόνο στο σχολείο αλλά και στο Πανεπιστήμιο. «Είμαι 53 ετών. Στο Ρέθυμνο είμαι από το 2002. Αποφάσισα να ξεκινήσω το σχολείο γιατί μου αρέσει να διαβάζω, μου αρέσει πάρα πολύ. Επίσης στη ζωή πρέπει να κάνουμε κάτι καινούργιο, ό,τι μας αρέσει στη ζωή μας. Εμένα μου άρεσε πολύ το διάβασμα. Στην αρχή ήταν λίγο δύσκολο να μάθω τη γλώσσα. Στη δουλειά με βοήθησε πάρα πολύ που ξέρω αγγλικά, εδώ η Κρήτη είναι τουριστικό μέρος και οι περισσότεροι μιλάνε αγγλικά. Τώρα θέλω σίγουρα να συνεχίσω στο λύκειο, όπου ήδη έχω γραφτεί. Θα ήθελα να συνεχίσω και να πάω μέχρι το πανεπιστήμιο».

Με πέντε παιδιά και έξι εγγόνια στα 47 της χρονιά η Γεωργία Ζήνδρα επέστρεψε στα θρανία. Αρχικά επειδή ήταν μια απαίτηση της εργασίας της, στη συνέχεια όμως η ίδια το απόλαυσε πάρα πολύ:

«Το σχολείο το σταμάτησα στη δευτέρα γυμνασίου και παντρεύτηκα 15 χρονών. Έχω πέντε παιδιά και έξι εγγόνια. Είμαι σχολική καθαρίστρια και ο δήμος μας ζήτησε το απολυτήριο. Έτσι επέστρεψα στα θρανία πέρυσι σε ηλικία 47 ετών. Η ήθελα να ξαναζήσω αυτά που άφησα. Ήταν τέλεια, μια πολύ όμορφη εμπειρία. Θα την ξανά έκανα πάρα πολλές φορές. Συμβουλεύω τα παιδιά να μην αφήνουν το σχολείο. Όποιος το είχε αφήσει στο παρελθόν συμβουλεύω να το ξαναξεκινήσει».

Διστακτική στην αρχή η Χρυσούλα Πολυμίλη, πλέον νιώθει περήφανη που όχι μόνο επέστρεψε στα θρανία αλλά κατάφερε να πετύχει τον στόχο της: «Είμαι 52 ετών. Το σκεφτόμουν να ξεκινήσω ξανά το σχολείο, όμως δεν έφτανα μέχρι την πόρτα. Να είναι καλά η φιλενάδα που είχε γραφτεί και μου έλεγε «έλα, έλα». Έτσι το πήρα απόφαση και γράφτηκα και πήγα. Το σχολείο το σταμάτησα όταν ήμουν πιτσιρίκα, γιατί έμεινα στη δευτέρα γυμνασίου. Πήγα με τον λεγόμενο «χαβαλέ» να δώσω τα δύο μαθήματα, πέρασα το ένα και κόπηκα στο άλλο, έτσι το άφησα. Τότε συνέχισα τη δουλειά που μου άρεσε, την κομμωτική» και προσθέτει:

«Έχω έναν γιο 20 χρονών που με στήριξε, όπως και η μητέρα μου με τον αδερφό μου, μου είπαν «μπράβο». Η εμπειρία στο Σ.Δ.Ε. ήταν πάρα πολύ ωραία. Όποιος δεν το έχει κάνει και θέλει να το βγάλει να έρθει να γραφτεί. Μαθαίνεις πράγματα, ξανά θυμάσαι πράγματα που τα έχεις ξεχάσει, κάνουμε διάφορα πρότζεκτς όπως σχετικά με την περιβαντολλογία. Δεν τα ξέραμε, τα μάθαμε εδώ. Σαν εμπειρία είναι πάρα πολύ ωραία. Στο Σ.Δ.Ε. δεν υπάρχει η ηλικία. Μπορεί να έρθει από 20 χρονών, μέχρι 70, 100 ετών. Όταν η ψυχή σου λαχταράει να το κάνει δεν υπάρχει ηλικία, με τίποτα. Το μήνυμά μου είναι οι άνθρωποι να μην είναι καθόλου διστακτικοί, να έρθουν, είναι μια πάρα πολύ ωραία εμπειρία».

Η Κωνσταντίνα Σάββα μιλώντας στην εκδήλωση ανέφερε: «Δύο χρόνια πριν, Σεπτέμβριος του 2021 γίνεται η αρχή με ανυπομονησία, τον φόβο του αγνώστου, την ανασφάλεια, την ανησυχία, αλλά όλα τα επισκίαζε η θέληση, η ανάγκη να τα καταφέρω, το κίνητρο για μάθηση και το κίνητρο της γνώσης. Δύο χρόνια μετά με τους συνοδοιπόρους, τους δασκάλους μου και τους συμμαθητές, η φαρέτρα μου άλλαξε, γέμισε χαρά, ευγνωμοσύνη, συγκίνηση, επιτυχία, σιγουριά και αγάπη. Έτσι η αρχική του να τα καταφέρω έγινε βεβαιότητα, πως θα πετύχω γι’ αυτό και προχωρώ. Σας ευχαριστώ για αυτά τα δύο χρόνια, θα τα θυμάμαι πάντα και δεν θα τα αλλάξω με τίποτα».

Ο Γιώργος Κεχαγιαδάκης φοίτησε στο ΣΔΕ το 2015 και πλέον σπουδάζει στην φιλοσοφική σχολή. Μιλώντας στην εκδήλωση του σχολείου αναφέρθηκε στην εμπειρία του τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Το 2015 ήμουν στο Σ.Δ.Ε. Αυτό που μας λείπει σήμερα στη χώρα μας είναι ο διάλογος. Ο διάλογος είναι, ο ένας απαντάει και ο άλλος ρωτάει και το αντίθετο. Στο θέατρο έγινε πρώτη φορά ο διάλογος, στην Αθήνα, ο ένας μιλούσε, ο άλλος απαντούσε. Στο σχολείο αυτό γίνεται διάλογος και είναι πολύ σημαντικό. Και απόρροια αυτού του διαλόγου είναι τα πρότζεκτς».

Μιλώντας για τους καθηγητές είπε: «Όσο δύσκολο είναι ένας μαθητής που έχει παιδιά και υποχρεώσεις να καθίσει σε ένα θρανίο ήσυχος και να μην σκέφτεται το αύριο, τι θα πληρώσει, τι θα κάνει για το παιδί του, τόσο δύσκολο είναι και για τους καθηγητές να οργανώσει όλους αυτούς, ώστε να βγάλουν ένα αποτέλεσμα. Τις πρώτες μέρες που πήγα στο Σ.Δ.Ε. δεν μου άρεσε και ήθελα να φύγω. Είχα μια καθηγήτρια, την Μαρία Μαθιουδάκη, η οποία σε ένα μάθημα προσπαθούσε να εκπαιδεύσει μέσα στην οχλαγωγία που επικρατούσε. Όταν φεύγαμε μετά το μάθημα μαζί, την ρώτησα «εσείς είστε στο πανεπιστήμιο, γιατί ασχολείστε εδώ; Δεν έχει νόημα» και μου λέει «είμαι υποχρεωμένη να ασχοληθώ με αυτούς, τα παιδιά που ήρθαν στο Σ.Δ.Ε., με εσάς, θα το δεις στο μέλλον».