Οι σοβαρές ελλείψεις σε γαλακτοκομικά προϊόντα, για τις οποίες υπήρχαν φόβοι και προειδοποιήσεις εδώ κι αρκετούς μήνες, σε τοπικό επίπεδο άρχισαν να φαίνονται στη γραβιέρα. Το κύριο τυροκομικό προϊόν της Κρήτης αναζητείται και δεν βρίσκεται στα ράφια καταστημάτων. Οι ενδείξεις είναι ακόμη πιο ανησυχητικές και για το επόμενο διάστημα: Η παραγωγή διαφαίνεται ότι θα μειωθεί περαιτέρω τη νέα γαλακτοκομική περίοδο, καθώς συνεχίζεται ακάθεκτο η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και το «ράλι» της ακρίβειας!
Κτηνοτρόφοι αδυνατούν να ταΐσουν και να συντηρήσουν τα κοπάδια τους: Οι ζωοτροφές εκτοξεύτηκαν στα ύψη, οι τιμές τους δεν πέφτουν (ούτε δείχνουν να έχουν τέτοια τάση) κι όταν στην εξίσωση των εξόδων προστεθούν το ρεύμα και τα καύσιμα, ο λογαριασμός (δείχνει να) ξεφεύγει!
Το ζωικό κεφάλαιο μειώθηκε και μειώνεται κι άλλο. Παράλληλα, τυροκομικές βιομηχανίες της ηπειρωτικής Ελλάδας προχώρησαν στην αγορά μεγάλων ποσοτήτων γάλακτος – γύρω στο 30% της συνολικής γαλακτοπαραγωγής – από την Κρήτη.
Όλα αυτά τα θέματα και οι συνεπαγόμενοι προβληματισμοί τέθηκαν στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη αγροτικών ενώσεων της χώρας, στην οποία συμμετείχε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μυλοποτάμου Μανώλης Κουγιουμτζής.
«Πραγματικά έχουν αδειάσει τα ράφια. Δεν έχουμε να δώσουμε. Ήδη παρατηρείται έλλειψη στη γραβιέρα, που είναι το κύριο τυροκομικό προϊόν» παρατηρεί ο ίδιος, μιλώντας στα «Ρ.Ν.». Όπως επιβεβαιώνει, πράγματι έφυγαν πολλά βυτία με γάλα για τις μεγάλες βιομηχανίες της στερεάς Ελλάδας.
«Να μπει πλαφόν στην τιμή της ζωοτροφής»
«Έχει μειωθεί πάρα πολύ η παραγωγή, κι εφέτος θα είναι πολύ πιο λίγο το γάλα. Οι ζωοτροφές έχουν πάρει αύξηση περίπου 40% πάνω! Οι άνθρωποι, εκεί που είχαν να ταΐσουν με μία συγκεκριμένη ποσότητα, τώρα ταΐζουν με τη μισή. Ουσιαστικά, κάνουν συντήρηση για να μην ψοφήσει το ζώο» υπογραμμίζει ο κ. Κουγιουμτζής.
«Ο χειμώνας θα είναι πολύ δύσκολος» θα πει με τη σειρά του, εκφράζοντας το παράπονο – δυσαρέσκειά του, ότι «Έχουν καθυστερήσει πάρα πολύ να δώσουν το περιβόητο de minimis. Το τριφύλλι πήγε 35 λεπτά από 30-32 αρχές της σεζόν. Και τώρα όποιος θέλει να πάρει τριφύλλι, το παίρνει 50-15 λεπτά πάνω το κιλό! Ποιος θα πάει να αγοράσει τριφύλλι 500 ευρώ τον τόνο;».
Το ρεύμα και τα καύσιμα, συνάμα, διατρυπούν τα έσοδα των παραγωγών. «Για το ηλεκτρικό, πληρώναμε από την Ένωση περίπου 250.000 ευρώ τον χρόνο και εφέτος θα ξεπεράσουν τις 450.000!» λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μυλοποτάμου.
Η επαναφορά του τουρισμού δεν απέδωσε σημαντικούς οικονομικούς «καρπούς» στους παραγωγούς, όπως θα προσθέσει ο κ. Κουγιουμτζής: «Η κτηνοτροφία δεν έχει πολύ όφελος από τον τουρισμό, διότι οι τουρίστες δεν ξέρουν το αρνί και το τυρί μας. Τα δικά μας τυροκομικά προϊόντα προσφέρονται κυρίως για εγχώρια κατανάλωση».
Έμπρακτο ενδιαφέρον και θετικό αποτύπωμα, υπήρξε από τις πολλές και μαζεμένες κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμοι – βαπτίσεις) του καλοκαιριού που αφήσαμε πίσω μας.
Με το ζωικό κεφάλαιο να είναι μειωμένο σημαντικά, οι προβλέψεις είναι αρνητικές. Οι κτηνοτρόφοι συντηρούν τα ζωντανά τους, επί της ουσίας.
«Δεν θα βγάλουν ούτε αρνιά ούτε γάλα εφέτος. Αν το ζώο δεν ταϊστεί, δεν μπορεί να σου βγάλει παραγωγή, ούτε σε κρέας ούτε σε γάλα» εξηγεί ο κ. Κουγιουμτζής.
«Θέλουμε να στηρίξουμε τη κτηνοτροφία, αλλά δεν γίνεται να μπαίνουμε μέσα. Πού θα πάει αυτή η κατάσταση;» αναρωτιέται ο ίδιος και συμπληρώνει: «Όπως είναι τα πράγματα, όχι νέοι, ούτε οι παλιοί θα μπορέσουν να μείνουν στον πρωτογενή τομέα! Αρκετοί σκέφτονται να πουλήσουν τα κοπάδια τους. Συνήθως ένας κτηνοτρόφος κρατάει κάποια αρνιά για αναπαραγωγή. Εφέτος δεν κράτησε ούτε το 10%!».
Ενώσεις του νησιού βρίσκονται σε επαφή με μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ στην Αθήνα. Ραντεβού γίνονται και θα γίνουν, όπως και διαπραγματεύσεις για τις τιμές των προϊόντων. Κτηνοτρόφοι διεμήνυσαν, προ καιρού, ότι για να ισοσταθμιστεί το κόστος παραγωγής θα πρέπει η τιμή στο γάλα να είναι πάνω από €1,30 το λίτρο. Αυτό καθορίζει, μεταξύ άλλων, και την τιμή πώλησης της γραβιέρας που υπολογίζεται ότι θα είναι 40% πάνω σε σχέση με πέρυσι. Σημειωτέον ένα χρόνο πριν πωλούνταν 7.5 ευρώ το κιλό, σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς.
Ο κ. Κουγιουμτζής θα επιδιώξει την επόμενη εβδομάδα να δει από κοντά τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργο Γεωργαντά. Θα του (αντι)προτείνει να μπει πλαφόν στην τιμή της ζωοτροφής και όχι του γάλακτος, όπως μας δήλωσε.
Ασφυκτικό περιβάλλον
«Δυστυχώς, τα πράγματα δεν είναι καλά. Με το να υπάρχει τεράστιο κόστος παραγωγής, από τις ζωοτροφές, δημιουργείται αυτή η κατάσταση. Ούτε εφέτος θα βγει γάλα! Θα είναι ακόμη πιο πεσμένη η γαλακτοπαραγωγή συγκριτικά με πέρυσι» εκτιμά ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνης, Γιάννης Γλεντζάκης. «Πέρυσι βγήκε μία μειωμένη ποσότητα γάλακτος γιατί, κακά τα ψέματα όταν τα πρόβατα δεν τα ταΐζεις καλά, υποσιτίζονται και δεν παράγουν. Η παραγωγή δεν βγαίνει. Η περσινή παραγωγή ήταν μειωμένη. Εφέτος, παρόλο που άλλες φορές όλες οι μεταποιητικές μονάδες γραβιέρας δούλευαν, αυτή τη στιγμή οι κτηνοτρόφοι αρνούνται να παράξουν με αποτέλεσμα να υπάρξουν τεράστια προβλήματα και να υπάρξουν ακόμη μεγαλύτερα και στο μέλλον. Όσο περνάει ο καιρός, δεν θα υπάρχουν προϊόντα, δυστυχώς. Από τώρα αρχίζουν και φαίνονται οι ελλείψεις. Κι όσο πάει θα μεγαλώνουν».
Ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνης δεν εντοπίζει την κύρια πηγή του προβλήματος στο ότι έφυγαν σημαντικές ποσότητες γάλακτος για την ηπειρωτική Ελλάδα. «Κυρίως φταίει το ότι η παραγωγή ήταν μειωμένη» θα επιμείνει. «Το κόστος παραγωγής έχει οδηγήσει τους κτηνοτρόφους σε αδιέξοδο. Αν δεν λάβουν μία γενναία υποστήριξη από το κράτος, και οι μονάδες που ασχολούνται (Συνεταιρισμοί, τυροκομεία) – δεν μπορούν να πληρώνουν, π.χ., 25.000 ευρώ το μήνα ρεύμα! Είναι αδύνατο, χωρίς να μας προστατέψει κανείς. Όλα αυτά συνδέονται μεταξύ τους, αποτελώντας τους κρίκους μίας αλυσίδας».
«Σίγουρα παρατηρείται έλλειψη στην παραγωγή. Πολλοί κτηνοτρόφοι είτε έχουν σφάξει τα κοπάδια τους, είτε τα έχουν μειώσει. Κάποιοι άλλοι τα’ χουν και δεν παράγουν γάλα.
Και κάποιοι άλλοι τα έχουν αφήσει πιο όψιμα: Δηλαδή, ενώ αυτή την εποχή έπρεπε να έχουμε γέννες, θα έχουμε από τα Χριστούγεννα και μετά. Που σημαίνει ότι αντί για 300 μέρες γαλακτοπαραγωγής, θα έχουμε 200» περιγράφει ο κ. Μανόλης Γυπαράκης, από τη Φάρμα Σελλιά.
Οτιδήποτε, οτιδήποτε από τα τρία παραπάνω κι αν έχει συμβεί, «η μείωση της γαλακτοπαραγωγής στην Κρήτη θα είναι τουλάχιστον 30%, αν όχι παραπάνω» υποστηρίζει.
Τα εναπομείναντα προϊόντα, μοιραία, θα είναι πιο ακριβά. «Όταν πωλείται το γάλα 1,30 σε σχέση με ένα ευρώ πέρυσι, είναι αμέσως 30 λεπτά πάνω, χωρίς τα λειτουργικά έξοδα που κι αυτά έχουν ανέβει. Οπότε, μιλάμε για μεγάλη αύξηση! Στο ράφι η γραβιέρα θα είναι τουλάχιστον τέσσερα με πέντε ευρώ παραπάνω σε σχέση με πέρυσι. Και τα υπόλοιπα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πάνω. Όλα θα ανέβουν» σημειώνει ο κ. Γυπαράκης.
Επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων προσπαθούν να τα κοστολογήσουν, αλλά τούτο θα καθοριστεί εν πολλοίς από τις τιμές που θα δώσουν οι μεγάλες εταιρείες από την πάνω Ελλάδα. Τότε θα υπάρξει και μία πιο ευκρινής εικόνα.
Πολλοί σκέφτονται ότι η κατανάλωση φέρνει το κέρδος, επιλέγοντας να πουλήσουν πέντε προϊόντα σε πιο χαμηλή τιμή παρά τρία σε πιο υψηλή.
«Όλο το πακέτο των εξόδων έχει πάει στο … Θεό! Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα: Και στο να παράξουμε τις ίδιες ποσότητες προϊόντων και να θέλουμε να βγάλουμε το ίδιο κέρδος. Διότι, ένα μέρος αναγκαστικά θα το απορροφήσουμε. Οι μισθοί δεν έχουν αυξηθεί» θα σχολιάζει καταληκτικά ο κ. Γυπαράκης, αναφερόμενος στον κλάδο του.
