Περιορίζεται η κατανάλωση λόγω της απλησίαστης για τους καταναλωτές τιμής
Στα ύψη βρίσκεται η τιμή του ελαιολάδου το τελευταίο διάστημα φτάνοντας τα 8,5 ευρώ το λίτρο, ενώ οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι πολύ σύντομα η τιμή μπορεί να εκτοξευτεί στα 10 ευρώ το λίτρο. Αν και οι παραγωγοί είναι ικανοποιημένοι με αυτές τις τιμές βλέποντας το προϊόν τους να εξελίσσεται σε χρυσάφι, αφού ποτέ στο παρελθόν δεν θυμούνται τέτοιες τιμές, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους καταναλωτές, οι οποίοι πλέον αδυνατούν να αγοράσουν λάδι μιας και η τιμή του είναι απλησίαστη για τα νοικοκυριά.
Η σημαντικά μειωμένη παραγωγή του ελαιολάδου τη φετινή χρονιά όχι μόνο στην Κρήτη αλλά σε όλες τις ελαιοκομικές περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού έχει οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της τιμής. Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι το νησί παρήγαγε περισσότερους από 120.000 τόνους λαδιού, ενώ φέτος αυτές εκτιμάται ότι δεν θα περάσουν τις 30.000 τόνους. Αντίστοιχα στη χώρα μας η παραγωγή λαδιού ξεπερνούσε τις 320.000 και φέτος αναμένεται να μειωθεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του μισού, δηλαδή κάτω από 150.000 τόνους. Η βασική αίτια της κατά πολύ μειωμένης παραγωγής οφείλεται στις καιρικές συνθήκες και συγκεκριμένα στις υψηλές θερμοκρασίες και στην απουσία βροχής. Η ανομβρία έχει πλήξει σε μεγάλο βαθμό τα ελαιόδεντρα κυρίως της ανατολικής Κρήτης.
Ο Γιώργος Ανδρεαδάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Τυποποιητών Ελαιουργών Κρήτης μιλώντας στα «Ρ.Ν.» για την σημερινή εικόνα που επικρατεί στην αγορά ελαιολάδου τονίζει: «Η μείωση της παραγωγής της επόμενης σοδειάς σε πολύ χαμηλά επίπεδα, σε συνδυασμό και με την έλλειψη παραγωγής λαδιού στις μεσογειακές χώρες, Ισπανία, Ιταλία, αλλά και στη βόρεια Αφρική, δημιουργούν ένα ασταθές περιβάλλον για τη διαμόρφωση των τιμών. Κατ’ επέκταση, ακόμα και τα λάδια που υπάρχουν στις αποθήκες κυρίως των εμπόρων και κάποιων ελαιουργών -γιατί οι παραγωγοί έχουν λίγα στα χέρια τους- δημιουργούν μια τάση με ανοδικές τιμές. Αυτήν τη στιγμή, από 8 ευρώ μέχρι 8,5 ευρώ κυμαίνεται η τιμή του λαδιού στο νησί, σε καλά βιολογικά λάδια και οι νέες τιμές λένε ότι θα ξεκινήσουν σε υψηλότερα επίπεδα. Τα αποθέματα δεν είναι μεγάλα, αλλά υπάρχουν ακόμα. Διότι όλοι ευελπιστούσαν σε περαιτέρω αύξηση της τιμής».
Σύμφωνα με τον κ. Ανδρεαδάκη η ραγδαία αύξηση της τιμής του ελαιολάδου έχει σημαντικές επιπτώσεις στην κατανάλωση, η οποία έχει περιοριστεί, αφού το κόστος για την πλειοψηφία των νοικοκυριών είναι δυσβάσταχτο, όπως λέει, η τιμή του ελαιολάδου πλέον είναι δεκαπλάσια από αυτή του ηλιέλαιου και τριπλάσια από αυτή του σπορέλαιου: «η κατανάλωση, και στη διεθνή αλλά και στην ελληνική αγορά, συνεχώς πέφτει. Διότι δεν γίνεται οι τιμές του ελαιολάδου να είναι δεκαπλάσιες από εκείνες του ηλιέλαιου και να είναι τριπλάσιες από την ποσότητα των ηλιέλαιων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπαίνουν στα ράφια αυτά τα λάδια και το ελαιόλαδο εάν περάσει τη γωνιά αυτή και να ακολουθήσει η επόμενη με μια βεντέμα στις μεσογειακές χώρες, θα υπάρξει μεγάλο πρόβλημα στη διάθεση και κατ’ επέκταση στην τιμή του λαδιού. Αλλά όχι για τη νέα χρόνια, για τη μεθεπόμενη εκτιμώ. Το φρέσκο λάδι μπορεί να ανέβει και πιο υψηλά στις τιμές φέτος. Τα καλά και φρέσκα λάδια μπορεί να πάνε και 9 ευρώ, κανείς δεν ξέρει. Αυτά τα καθορίζουν κυρίως οι μεγάλες εταιρείες που κάνουν τα χύμα στην Ιταλία και στην Ισπανία και μετά κάνουν χαρμάνι για τους τυποποιητές. Αυτοί αγοράζουν μεγάλες ποσότητες, αλλά μετά κάνουν και μίξη. Δεν είναι σαν τις μικρές ελληνικές τυποποιήσεις που πουλάν αυτούσια το έξτρα παρθένο, το ελαιόλαδο ή το βιολογικό. Εμείς όταν πουλάμε το λίτρο χοντρικά 10-11 ευρώ, στο ράφι θα πάει δυόμιση φορές πάνω ή και τρεις φορές. Εξαρτάται σε ποια χώρα θα το πας και τι κόστη υπάρχουν στο ενδιάμεσο. Για παράδειγμα στην Αμερική πάει τρεισήμισι φορές πάνω από ό,τι υπάρχει εδώ στην τιμή χοντρικής».
Από την αύξηση της τιμής του λαδιού μεγάλο είναι το οικονομικό όφελος για τους ίδιους τους παραγωγούς, καθώς παρά την αύξηση του κόστους παραγωγής η αύξηση της τιμής είναι μεγάλη, άρα αποφέρει έσοδα:
«ο Κρητικός παραγωγός πέρυσι και την φετινή χρονιά θα καρπωθεί ένα μεγάλο οικονομικό όφελος. Διότι, μπορεί να έχουν αυξηθεί τα ημερομίσθια και το κόστος παραγωγής με τα λιπάσματα κ.λπ., αλλά δεν έχουν τριπλασιαστεί σε σχέση με την τιμή που πριν δύο χρόνια η τιμή του ελαιόλαδου ήταν στα 3,5 ευρώ. Το όφελος είναι πάρα πολύ μεγάλο για τους παραγωγούς και για την χρονιά που μας πέρασε, αλλά και για τη φετινή χρονιά», σημείωσε ο κ. Ανδρεαδάκης και προσθέτει ότι: «Η κατανάλωση μειώνεται και αυτό είναι γεγονός, κι αυτή τη στιγμή μπορεί να είναι και κατά 40% κάτω η κατανάλωση του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. Υπάρχουν εταιρείες στην Αθήνα και στην βόρεια Ελλάδα που έχουν διπλασιάσει και τριπλασιάσει την παραγωγή τους σε σπορέλαια και ηλιέλαια. Από όλες τις απόψεις είναι «χρυσός» το ελαιόλαδο και από άποψη υγείας, αλλά και από πλευράς οικονομίας. Αυτή η τιμή δεν υπήρξε ποτέ στο ελαιόλαδο. Το 2006 είχε φτάσει στα 5-5,5 ευρώ και ποτέ άλλοτε δεν έχει ξανά φτάσει πάνω από 5-6 ευρώ το βιολογικό. Τουλάχιστον από το 1995 που ασχολούμαι εγώ δεν έχει ξανά υπάρξει αυτή η τιμή».
Τεράστια μείωση στη φετινή παραγωγή – Οι εκτιμήσεις αναφέρονται σε μόλις 30.000 τόνους στο νησί
Η παραγωγή ελαιόλαδου στην Κρήτη θα περιοριστεί από τους 120.000 τόνους στους 30.000 τόνους. «Η παραγωγή θα είναι πολύ μειωμένη. Για παράδειγμα στην περιοχή από το Αρκαλοχώρι μέχρι την Κάτω Μεσαρά, που είναι η μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός στην Κρήτη, τα δέντρα είναι έτοιμα να ξεραθούν γιατί δεν έχει βρέξει καθόλου. Υπήρξε ανομβρία. Η κλιματική αλλαγή αρχίζει και μπαίνει σιγά-σιγά στη ζωή μας. Εάν είχαμε μια βροχή όπως είχαμε στην περιοχή των Χανιών και του Ρεθύμνου, που κάνει περισσότερες βροχές, θα είχε σωθεί ένα μεγάλο κομμάτι της παραγωγής. Συμπερασματικά λοιπόν η αύξηση της τιμής του ελαιολάδου οφείλεται στη μείωση της παραγωγής, τόσο στη χώρα μας, όσο και των υπόλοιπων μεσογειακών χωρών (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Τυνησία). Και η Τυνησία έχει μπει δυναμικά, που πρόπερσι έκανε 350.000 τόνους και πέρυσι έκανε 150.000 τόνους. Στην ανθοφορία και φέτος η Κρήτη έπαθε μεγάλη ζημιά, ειδικά στην περιοχή της Μεσαράς, αλλά και σε άλλες περιοχές. Στην περίοδο της ανθοφορίας έγινε ένας καύσωνας και μετά έγινε μια βροχή που κατέστρεψε ένα μεγάλο κομμάτι. Θα είχαμε καλύτερη παραγωγή στην Κρήτη, αλλά δυστυχώς οι καιρικές συνθήκες στο δέσιμο ήταν ακατάλληλες για να δέσει περισσότερο η ελιά. Όπως και στην Πελοπόννησο υπάρχει μειωμένη παραγωγή. Πέρυσι η Ελλάδα ξεπέρασε τους 300.000 τόνους, φέτος οι εκτιμήσεις μας λένε ότι δεν θα φτάσουν ούτε τους 150.000 τόνους, δηλαδή ούτε το μισό από πέρυσι. Αυτά είναι εκτιμήσεις και δεν βασίζονται σε επίσημα στοιχεία. Το συζητάμε σαν φορείς και έχουμε ανταλλάξει κάποιες απόψεις» είπε.
Αυξήσεις ρεκόρ
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι μέσες τιμές παραγωγού του έξτρα παρθένου ελαιολάδου στην Ε.Ε. στα μέσα του Ιουλίου ξεπερνούσαν σημαντικά τα 6,5 ευρώ ανά κιλό, με τη μέση τιμή στην Ελλάδα να διαμορφώνεται μεταξύ 7,2 – 7,5 ευρώ φτάνοντας μέχρι και τα 8 – 8,2 ευρώ, κατά την τρέχουσα εμπορική περίοδο, η οποία ολοκληρώνεται τον επόμενο μήνα.
Μάλιστα, η αγορά αναμένει περαιτέρω εκτόξευση των τιμών του ελληνικού λαδιού, με το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο να συνεχίζει να σπάει «ρεκόρ». Αξίζει να σημειωθεί πως οι εκτιμήσεις θέλουν αύξηση της τιμής για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο νέας σοδειάς ακόμα και στα 9 ευρώ το κιλό ή πέριξ, στην Ελλάδα.
Όσον αφορά στις τιμές στα σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής μέσα σε έναν χρόνο οι τιμές του λαδιού σημείωσαν αύξηση κατά 10,6%, ενώ σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat τον Ιούνιο η τιμή του ελαιολάδου είχε αυξηθεί κατά 21,9% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Ειδικότερα, η λιανική τιμή στα ράφια του σούπερ μάρκετ κυμαίνεται από 6,5 ευρώ τα ιδιωτικής ετικέτας το λίτρο έως και τα 14 ευρώ, σε ορισμένες περιπτώσεις επώνυμου εξαιρετικά παρθένου ελαιόλαδου.
Μάλιστα, οι παράγοντες της αγοράς δεν βλέπουν να σταματάει σύντομα το ανοδικό ράλι, αφού η φετινή παραγωγή σε Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Τουρκία είναι μειωμένη.
