Στο εσωτερικό των Μιτάτων και των Ξερολιθιών του Ψηλορείτη, δημιουργήθηκε το Metartum, μια ψηφιακή εφαρμογή που συνδυάζει την τέχνη, την παράδοση και την καινοτομία αναδεικνύοντας τη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του βουνού.
Σχεδιασμένο ως εφαρμογή για iOS και Android συσκευές, το Metartum (https://metartum.site) αποτελεί μια πύλη που ενώνει τις ξερολιθιές, τη λαϊκή μουσική, το σύγχρονο πολιτισμό και τις τεχνολογίες αιχμής.
To Metartum project αποτελεί μια εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας γύρω από την αξιοποίηση των διαφορετικών μορφών τέχνης στο ανοιχτό φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον της Ίδας (Γεωπάρκο Unesco Ψηλορείτη). Με κεντρικό άξονα τις σύγχρονες μορφές τέχνης και πολιτισμού που έρχονται σε αλληλεπίδραση με τον λαϊκό πολιτισμό της ξερολιθιάς, βάζει ως κέντρο βάρους το Μιτάτο του Ψηλορείτη ως ένα εναλλακτικό καλλιτεχνικό εργαστήριο έμπνευσης, έκφρασης και δημιουργίας.
Με τον όρο Μιτάτο ή Μητάτο, στο σημερινό παγκόσμιο Γεωπάρκο της Ουνέσκο Ψηλορείτη, αλλά και στους υπόλοιπους ορεινούς όγκους της Κρήτης (Λευκά όρη, Ομαλός, Λασιθιώτικα βουνά), εννοείται το σύνολο των ξερολιθικών κτισμάτων τα οποία αποτελούσαν τον χώρο διαμονής και παραγωγικής δραστηριότητας του βοσκού της Κρήτης.
Οι κυκλικές ξερολιθικές κατασκευές των μιτάτων είναι διάσπαρτες στα βουνά της Κρήτης, και χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα, ως ορεινά καταλύματα, σπίτια των βοσκών στο βουνό, όπου διαμένουν και στεγάζουν τις παραγωγικές δραστηριότητες της τυροκομικής. Εναρμονισμένα με το φυσικό τους περιβάλλον, αποτελούν προέκταση του χώρου και ορθώνονται πάνω από τη θαμνώδη βλάστηση, τις αστοιβίδες, τις φασκομηλιές και τους ασπάλαθους.
Ετυμολογικά η λέξη μιτάτο προέρχεται από τη λατινική METATUM που σημαίνει στρατιωτικό κατάλυμα, προσωρινό στρατώνα και σχετίζεται με τη ρωμαϊκή παρουσία στο νησί της Κρήτης και τις φρουρές που αναπτύχθηκαν. Ο κυλινδρικός τύπος των ποιμενικών καταυλισμών πρέπει να ήταν πολύ πιο διαδεδομένος και εκτεταμένος στην Κρήτη έως το τέλος του Μεσαίωνα. Από την Αναγέννηση, με τον εκσυγχρονισμό του οπλισμού των κατακτητών και τις συχνότερες πολεμικές επεμβάσεις στο εσωτερικό της Κρήτης, οι κτηνοτρόφοι περιορίστηκαν στις ορεινότερες περιοχές όπου έχουμε σήμερα τα απομεινάρια τους. Έτσι η παράδοση του «γυριστού» μιτάτου μειώθηκε σημαντικά, ιδιαιτέρα στις ημιπεδινές περιοχές.
Μέσω του Προγράμματος Ψηφιακών Δράσεων της Διεύθυνσης Σύγχρονου Πολιτισμού του Υπουργείο Πολιτισμού, ο Πολιτιστικός Οργανισμός Androidus, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), ολοκλήρωσε την πρώτη καλλιτεχνική έκθεση επαυξημένης πραγματικότητας για τον Ψηλορείτη. Η εφαρμογή προσφέρει μια μοναδική εμπειρία πλοήγησης και ξενάγησης επιτρέποντάς μας να γνωρίσουμε τον Ψηλορείτη με οδηγό την τέχνη, την τεχνολογία και την πολιτιστική κληρονομιά.
Η εφαρμογή καταγράφει τη δημιουργική διαδικασία μέσα από τρεις μοναδικές παραστάσεις-έργα σε τρία τοπωνύμια- μιτάτα, δίνοντας ζωή στην πρώτη ανοιχτή καλλιτεχνική έκθεση επαυξημένης πραγματικότητας του Ψηλορείτη.
Οι καλλιτέχνες, εμπνευσμένοι από έναν μύθο της Ελληνικής Αρχαιότητας, δημιούργησαν τρία νέα έργα σύγχρονης τέχνης, αναδεικνύοντας τη δική τους προσέγγιση στο μήνυμα και τον αντίκτυπο του σήμερα,με το Μιτάτο να αποτελεί εναλλακτικό εργαστήριο έμπνευσης, έκφρασης και δημιουργίας.
Τα έργα του Metartum:
1.ΠροσφυΓαία-H προσφυγή στην προστασία της Γής : Μαρία Αθητάκη & Στέλλα Μελαμπιανάκη
2.Pandemon Cracy-Ο πανικός της εποχής στο πανδαιμόνιο της φύσης: Γιώργος Μπούνιας- Γιώργος Σαλούστρος
3.ΜetaΠρομηθέας-Ο άνθρωπος στο χωροχρόνο του Meta–verse : Μορφέας Παπουτσάκης – Κωστής Ανδρεαδάκης
Το Metartum Project ανοίγει νέους ορίζοντες στη συνάντηση της παράδοσης με τη σύγχρονη τέχνη και την τεχνολογία, προσφέροντας ένα ταξίδι ανακάλυψης στην κληρονομιά του Ψηλορείτη, αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο επέκτασης σε νέες προσεγγίσεις που θα έχουν στόχο τη δημιουργική αξιοποίηση του πολιτιστικού και φυσικού πλούτου στο Γεωπάρκο Ψηλορείτη.
Περιηγηθείτε στην εφαρμογή: https://metartum.site/efarmogi/
