Εντυπωσίασε το ντοκιμαντέρ «Βλαστός ειρήνης»
Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη η δομή του προγράμματος για όσους παρακολούθησαν την εκδήλωση του λαογραφικού ομίλου «Χοροκρήτες» για να τιμηθεί η επέτειος της Μάχης της Κρήτης.
Άξια επαίνου για έναν φορέα που αποτελείται από νέους ανθρώπους αλλά εμφανώς ταγμένους στην διατήρηση της παράδοσης και των αξιών της η επιλογή προσώπων που έκαναν την εκδήλωση σημαντικό πολιτιστικό γεγονός.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο κ. Βασίλης Αποστολάκης Ανώτερος Αξιωματικός της ΕΛΑΣ ε.α. που καθήλωσε το ακροατήριό του λέγοντας μεταξύ άλλων:
Αποσπάσματα από την ομιλία
Προσερχόμενος στο βήμα, και συναισθανόμενος την τιμή και την ευθύνη, που απορρέουν, από τη θέση, στην οποία ευρίσκομαι, αυτή τη στιγμή, συμμετέχοντας στο φιλολογικό Μνημόσυνο των μαρτύρων της Μάχης της Κρήτης, επιθυμώ να σας ευχαριστήσω, από καρδιάς και για την εξαιρετική τιμή, που μου έγινε, από τον λαογραφικό όμιλο «Χοροκρήτες», να είμαι ομιλητής και για την ευγενική σας παρουσία.
Τιμητικά και με σεβασμό αφιερώνονται τα παρακάτω λιτά και απέριττα λόγια, στις ιερές μορφές του 41, όπως και σε όλους εκείνους, που πότισαν, με το τίμιο αίμα τους, την ιερή μας γη και φύτρωσε το ευγενέστερο προϊόν της ανθρώπινης σκέψης, το δένδρο της ελευθερίας, «ης ουδέν μείζον έστιν ανθρώποις Έλλησιν της ελευθερίας». Η ιστορική μνήμη είναι Εθνική Επιταγή. Οι ζωντανοί αναβαφτίζονται και οι νεκροί μας ανακουφίζονται.
Η σκέψη μας, σαν γοργόφτερο πουλί, τρέχει στα περασμένα. Μια ιστορική αναδρομή, θα συνδέσει το παρελθόν, με το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου 1941, με τη Μάχη της Κρήτης, με την παραδοξότερη μάχη του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, όπως έχει χαρακτηρισθεί, από έγκριτους Στρατιωτικούς αναλυτές, διεθνούς κύρους.
7 Απριλίου 1939. Η Ιταλία καταλαμβάνει την Αλβανία.
1 η Σεπτεμβρίου 1939. Η Γερμανία εισβάλλει στην Πολωνία και αρχίζει ο Β’ Π.Π.
3 Σεπτεμβρίου 1939. Η Γαλλία και η Βρετανία κηρύσσουν τον πόλεμο στη Γερμανία.
15 Αυγούστου 1940. Το καταδρομικό του Π.Ν. «Έλλη» δέχεται ύπουλη επίθεση, από Ιταλικό υποβρύχιο, στο Λιμάνι της Τήνου και βυθίζεται.
28 η Οκτωβρίου 1940. Η Ιταλία εξαπολύει, από την Αλβανία, γενική επίθεση, εναντίον της πατρίδας μας. Η χώρα μας εμπλέκεται στη δίνη του Β΄Π.Π.. Ο ένδοξος και φιλόχριστος Στρατός μας αποκρούει τον εισβολέα, προελαύνει νικηφόρος, στη Βόρεια Ήπειρο και απελευθερώνει Ελληνικά, από αιώνων, εδάφη.
Η 5 η Μεραρχία – Η θρυλική Μεραρχία Κρητών – γράφει νέες σελίδες δόξας και τιμής και η λαϊκή μούσα θα τραγουδήξει: «Εφτάξανε οι Κρητικοί, οι Καστροπολεμάρχοι και στης Κλεισούρας τα στενά, θα δώσουνε τη Μάχη».
6 Απριλίου 1941. Η πατρίδα μας δέχεται νέα επίθεση, στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, από Γερμανικά Στρατεύματα, που σταθμεύουν στη Βουλγαρία.
20 Απριλίου 1941. Κατάρρευση του Μετώπου της Ηπείρου.
Συνθηκολόγηση.
27 Απριλίου 1941. Είσοδος των Γερμανών στην Αθήνα. Η μακρά και σκοτεινή νύκτα της τριπλής κατοχής (Ιταλοί – Γερμανοί – Βούλγαροι) αρχίζει.
20 Μαΐου 1941. Ημέρα Τρίτη. Παραμονή των Αγίων και Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης. Σημαδιακή ημέρα, για το μαρτυρικό και πολύπαθο Νησί του εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου. Πάλι η Κρήτη θα ζωστεί από φλόγες, πάλι η Κρήτη θα φορέσει το μαύρο της κεφαλομάνδηλο.
Το επίλεκτο Σώμα των Αλεξιπτωτιστών του, τότε, πανίσχυρου Γερμανικού Στρατού, εισβάλλει, από τον αέρα, να καταλάβει την Κρήτη. Το σχέδιο ΕΡΜΗΣ προβλέπει την κατάληψη της Νήσου, σε δύο ημέρες. Όμως, η αυθόρμητη αντίσταση των Κρητών, αυτή η Λαϊκή νεροσυρμή, ανατρέπει τα σχέδια του Χίτλερ, εξευτελίζει το Σώμα των Αλεξιπτωτιστών και λοξοδρομεί την πορεία του Β΄.Π.Π. Σαν αστραπή αλλάζουν τα πάντα. Ο βράχος, που τον θεωρούν πεθαμένο, ζωντανεύει ξαφνικά. Σείεται σύγκορμος. Ανοίγουν τα σπλάχνα του και ξεπηδούν οι εκδικητές. Έντεκα ημέρες θα κρατήσει ο άνισος αγώνας. Από τη μια, η τρομακτική πολεμική μηχανή των Γερμανών και από την άλλη, η ατσάλινη Κρητική ψυχή. Από τη μια, οι δυνάμεις του σκοταδισμού και της βαρβαρότητας και από την άλλη, οι αγγελόσχημοι υπερασπιστές της Μεγαλονήσου…
Στον τιτάνιο αγώνα στέκονται πλάι στους άνδρες, γυναίκες, γέροι, παιδιά, κληρικοί οι τιμημένοι ρασοφόροι μας και Στρατιώτες, όσοι υπάρχουν, γιατί η 5 η Μεραρχία, – H θρυλική Μεραρχία Κρητών -, έχει μεταφερθεί στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, όπου πολέμησε τις σιδερόφρακτες Μεραρχίες του Αρχιφασίστα Μουσολίνι.
Συμμετέχουν επίσης, Αυστραλοί, Νεοζηλανδοί, Χωροφύλακες και Ευέλπιδες, όπου θα παραμείνει, αιώνια, η αντίστασή τους στη Ναζιστική επίθεση.
Οι Γερμανοί ξαφνιάζονται, από την απρόσμενη τούτη αντίσταση του Κρητικού Λαού.
Γαλουχημένος ο Λαός μας, με τα ίδια ιδανικά, από τότε που προμάχησε η χώρα μας, για να στεριώσει, σε τούτο τον ξερόβραχο, κάνει, πάλι τη Γη, να υποκλιθεί μπροστά στη Γαλανόλευκη.
Ο επικεφαλής της άμυνας Νεοζηλανδός στρατηγός Φράϋμπεργκ, αναφέρει στην έκθεσή του: Ολόκληρος ο πληθυσμός της Κρήτης ήθελε να πολεμήσει. Ουδεμίαν αμφιβολίαν έχω ότι, αν είχομεν καιρόν, θα ηδυνάμεθα να συγκεντρώσομεν και εκπαιδεύσομεν δύο πλήρεις Μεραρχίας.
Και ο Ηλίας Βενέζης, μάς αφήνει ένα γραπτό του κείμενο: Ήτο υπέροχον θέαμα, να βλέπει κανείς τους χωρικούς, όλων των ηλικιών να εκλιπαρούν, όπως τους δοθούν όπλα.
Και πράγματι σ’ όλες τις μάχες που δίδονται, με τα Ναζιστικά στρατεύματα, είναι ολόψυχη η συμμετοχή του Κρητικού Λαού, πρόδρομος της Εθνικής μας Αντίστασης.
Μάχονται λοιπόν, για τα ιδανικά της Φυλής, μονιασμένοι οι υπερασπιστές του νησιού, αλλά η ανδρεία, χωρίς τα απαραίτητα μέσα, δε φτάνει για να αποκρουσθούν οι βαριά εξοπλισμένες και πολυάριθμες Μεραρχίες του πιο τρομερού Στρατού της εποχής.
Μια ολόκληρη εβδομάδα, η Κρήτη καίγεται, από την μια ως την άλλη της άκρη. Οι γενναίοι λυγούν……, τα τιμημένα τους σώματα σκεπάζει, μαζί με τόσα άλλα, η ματωμένη Γη της Κρήτης.
31 Μαΐου 1941. Οι Γερμανοί κατορθώνουν, με πολλές απώλειες, να κυριαρχήσουν, φαινομενικά βέβαια, στη Μεγαλόνησο. Οι Χιτλερικοί εκδικούνται τον Κρητικό Λαό για την αντίστασή του και, εφαρμόζοντας τη φασιστική αρχή της συλλογικής ευθύνης – όπως πράττουν όλοι οι κατακτητές – εκτελούν, ομαδικά, δεκάδες πολίτες. Μα και πάλι το φρόνημα στέκεται ψηλά.
Η βία περνά και ίσως δουλώνει τον τόπο, μα ποτέ το πνεύμα και τις ψυχές των υπερήφανων ανθρώπων, που τον κατοικούν. Η Κρήτη θα δοκιμασθεί σκληρά, θα πεινάσει, θα υποφέρει τα πάνδεινα, θα υπομείνει τη μαύρη σκλαβιά, θα θάψει τα παιδιά της, στο αγιασμένο της χώμα, θα μαυροφορεθεί, θα βάλει πένθιμα το μαύρο της κεφαλομάντηλο, αλλά δε θα λυγίσει, δε θα σκύψει την κεφαλή, δε θα βαρυγκωμήσει, όσο κι αν οι χρόνοι είναι δίσεκτοι και δεν θα αφομοιωθεί από τους βάρβαρους καταχτητές, όπως δεν αφομοιώθηκε χρόνια πριν, όταν ζούσε μέσα στην άχαρη και πικρή σκλαβιά.
Θα τραγουδήξει το τιμημένο τραγούδι Πότε θα κάνει ξαστεριά….και θα πολεμήσει, όσο μπορεί τους Ναζί, όλη τη μαύρη νύχτα της κατοχής.
Από την 1η Ιουνίου 1941, αρχίζει η αντίσταση του Κρητικού Λαού ενάντια στον ξένο δυνάστη. Τα βουνά της Κρήτης, θα δουν πάλι στις πλαγιές τους, να ξαναζωντανεύει το αρματολίκι. Και δε μπορεί να γίνει διαφορετικά, γιατί ο Κρητικός Λαός γαλουχημένος με τα νάματα του Δασκαλογιάννη, του Μελιδονίου, της Μιλάτου,του Φραγκοκάστελλου, του Αρκαδίου,της Χαλέπας, του Ακρωτηρίου, του Θερίσσου και τόσα άλλα, θεωρεί πως θα «τρίζουν» τα κόκαλα των προγόνων του, αν συνεργασθεί με το Στρατό κατοχής.
Στα τέσσερα μαύρα χρόνια της κατοχής, ο Βενιζελισμός, η μεγάλη αυτή ιδέα, ενώνει τους Κρητικούς, αλλά και μετέπειτα, με τα γνωστά ευεργετικά αποτελέσματα της ενότητας και της ομοψυχίας.
Τα Λασιθιώτικα βουνά, ο Ψηλορείτης και τα Λευκά Όρη θα φιλοξενήσουν αντάρτες, που, με μια φωνή, θα βροντοφωνάξουν και θα τραγουδήξουν:
Δε μας τρομάζουν των Γερμανών τα βόλια
των φασιστάδων άδοξα σπαθιά….
Όλοι γνωρίζουν, και μάλιστα πολύ καλά, πως ανταμοιβή της προσφοράς τους, στον αγώνα, είναι ο θάνατος. Και όμως δε λιποψυχούν. Περιφρονούν τον θάνατο.
Η αντίσταση, παρά τις δύσκολες συνθήκες, θεριεύει, φουντώνει και χτυπά ο Κρητικός Λαός, αλύπητα το Ναζισμό, ώσπου το Μάιο 1945 έρχεται η χιλιάκριβη η Λευτεριά και εξαφανίζεται και ο τελευταίος Ναζί, από τα άγια χώματα της Κρήτης. Η Νίκη του Χίτλερ, το 1941, ποτέ δεν αναγνωρίζεται από την παγκόσμια Ιστορία.
Η μαυροφορεμένη Κρήτη, κλαίει τα παιδιά της, κάθεται στους τάφους και τραγουδεί μ’ ένα ριζίτικο τραγούδι τη μεγάλη εποποιία του λαού της, δίνοντας ταυτόχρονα απάντηση στον Χίτλερ για τη νίκη του στο νησί.
Χίτλερ να μη το καυχηθείς, πως πάτησες στην Κρήτη
ξαρμάτωτη την εύρηκες και λείπαν τα παιδιά της,
στα ξένα επολεμούσανε πάνω στην Αλβανία,
να διώξουνε τον τύραννο απ τη γλυκιά Πατρίδα,
μα πάλι επολεμήσανε
Πάλι επολεμήσανε, όσοι είχαν απομείνει και ολόκληρη η Κρήτη, παίρνει
μέρος στη μεγάλη αναμέτρηση.
Αυτά υποχρέωσαν τον αιμοσταγή και παρανοϊκό Χίτλερ, αυτό το ανθρωπόμορφο κτήνος, να δηλώσει, διαρκούσης της μάχης: «Η λύσσα και η αγριότης, με την οποίαν ο πληθυσμός της Κρήτης πολεμά τους στρατιώτας του Ράιχ, μόνον εις τον Πολωνικόν πόλεμον παρετηρήθη. Έδωσα διαταγάς, εις τα εκεί Γερμανικά στρατεύματα να διεξάγουν ιπποτικόν πόλεμον. Αλλά οι ένοχοι, εκ των κατοίκων, θα τιμωρηθούν σκληρώς και οι υπεύθυνοι στρατιωτικοί θα παραπεμφθούν ενώπιον των γερμανικών στρατοδικείων».
Και ο μεγάλος στοχαστής Νίκος Καζαντζάκης, γράφει:
«Στο… βάθος κάθε μεγάλης και κρίσιμης ανθρώπινης ενέργειας δεν υπάρχει το οικονομικό ή ηθικό συμφέρον, υπάρχει το πάθος. Δηλαδή ένας στρόβιλος πανανθρώπινος, πέρα από τη λογική και το συμφέρον….
Και από τα ιστορικά παραδείγματα, που δικαιώνουν το μήνυμα του μεγάλου Κρητικού, αυτό το συγκλονιστικό της Μάχης της Κρήτης, είναι κορυφαίο.
Από τη Ζάκρο και το Παλαίκαστρο μέχρι τη Γραμβούσα, την Παλαιόχωρα και την ακριτική μας Γαύδο, κάθε χωριό, κάθε πόλη έχουν το δικό τους μερτικό στη μεγάλη αναμέτρηση του 41. Από τη Σητεία ως τα Χανιά, όπου κι αν πας αξίζει, μα ποιό κλαδί βασιλικού κόβεις και δε μυρίζει αντλούμε, από την αστείρευτη δεξαμενή της λαϊκής σοφίας.
Η Μάχη της Κρήτης είναι ένα σύμβολο, ένα σημείο αναφοράς, ένας κώδικας ηθικής συμπεριφοράς, για τους νεότερους Έλληνες.
Γι’ αυτό και αποπνέει μια ιερότητα, που πρέπει να σεβόμαστε όλοι, με θρησκευτική ευλάβεια. Όταν κάποιοι άνθρωποι, προσφέρουν τη ζωή τους, ολοκαύτωμα, και μάλιστα εθελοντικά, στον βωμό της ανεξαρτησίας και της εθνικής υπερηφάνειας και, με το τίμιο αίμα τους, ποτίζουν το πολυτίμητο δένδρο της ελευθερίας, όποιος δεν τους σκέπτεται και δεν επισκέπτεται τον ιερό χώρο της θυσίας τους, με τον απαιτούμενο σεβασμό, είναι σαν να τους ξανασκοτώνει και το έγκλημα, τούτη τη φορά είναι ειδεχθέστερο και ταπεινότερο.
Με τη σημερινή εκδήλωση, καταδεικνύεται εναργέστατα ότι ο Λαογραφικός Όμιλος «Χοροκρήτες» τιμά, με ευλάβεια και σεβασμό, τη μνήμη των Ηρώων προγόνων μας. Γι’ αυτό και σας αξίζουν έπαινοι κύριε Εμμανουήλ Βενιζέλου Καπαρέ, Πρόεδρε του Ομίλου και άξια μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου.
Σεβαστό και εκλεκτό ακροατήριο, Ιέρεια η μνήμη βαστά τα άχραντα μυστήρια και μας επιβάλλει να κρατήσουμε κι εμείς άσβεστη τη λαμπάδα του 41 και να μη σβήσει ποτέ, από τη σκέψη μας, τους αγωνιστές, ο ανελέητος χρόνος.
Και πάλι το κάλεσμά μας το σημερινό για την πνευματική συμμετοχή μας στο μυσταγωγικό λιτάνεμα των θείων μορφών, που έπεσαν στη Μάχη της Κρήτης.
Και πάλι στο προσκλητήριο του «Δεύτε λάβετε φως».
Και πάλι στα μνήματα της αθανασίας τους, μεταφερόμαστε νοερά, ταπεινοί προσκυνητές, για να καταθέσουμε τα μύρα της ευγνωμοσύνης μας.
Στις ηρωικές μορφές του, που ενσαρκώνουν το αγωνιστικό πνεύμα του Νησιού μας, αιώνια η ευλάβειά μας.
Περηφάνια μας η προσφορά τους. Καύχημα της Κρήτης ο θάνατός τους.
Τίμημα της λευτεριάς η θυσία τους. Οι τάφοι τους προσκύνημα. Η ανάμνησή τους μοιρολόι, έστω κι αν δεν δικαιώθηκαν όλες οι πτυχές του αγώνα τους.
Με τις κλάψες, με τις επαιτείες, με τις παρακλήσεις, με τη διακονιά, με τις υποκλίσεις, με τα διαβούλια, δεν δημιουργείται Ιστορία, δεν αποκτάται ό,τι χάθηκε και ό,τι αποζητάται δικαιωματικά. Η λευτεριά κερδίζεται με το σπαθί του σκλάβου, βροντοφώναξαν από τα παλιά οι παππούδες μας και είναι πάντα επίκαιρο.
Το μυριόστομο ΟΧΙ, του Κρητικού Λαού και η αντίστασή του στη Ναζιστική θηριωδία βρίσκονται, πάντα, στο προσκήνιο, για τη θολή και ξεθωριασμένη εποχή, που περνά το ανθρώπινο γένος, από την απειλή ενός θερμοπυρηνικού αφανισμού, που τον κλωθογυρίζουν, στο νου τους και για τα δικά τους οφέλη οι λογής – λογής πολεμοκάπηλοι, έμποροι του πολέμου και ισχυροί της γης.
Οι πύρινες γλώσσες, που ξεπηδούν, ανά τον κόσμο και ιδιαίτερα στη γειτονιά μας, τροφοδοτούνται, έντεχνα, από τους ιδιοτελείς υποκριτές του παγκόσμιου Φαρισαϊσμού.
Γι’ αυτό η συνείδηση πρέπει να αγρυπνά ακούραστα και προσεχτικά.
Μέσα από τους καπνούς και την αντάρα της Μάχης της Κρήτης, ξεπετάται μέγα μήνυμα και μέγα δίδαγμα: Μονιασμένοι, πειθαρχημένοι, συντονισμένοι σε μία ενιαία, πανεθνική, παλλαϊκή προσπάθεια, με το νου μας και τα μάτια μας στραμμένα στην ιερή μας γη, στα σύνορά μας, στους ακρίτες μας, Μακεδονία και Θράκη, στα Νησιά μας, στην ομογάλακτη αδερφή μας τη μαρτυρική και πολύπαθη Κύπρο, ιδιαίτερα τούτα τα δίσεκτα χρόνια, που οι καιροί ου μενετοί και οι ηθικές αξίες, δυστυχώς διαβρώνονται.
Η ατέλειωτη στρατιά, η τιμημένη στρατιά των αγωνιστών μας, θα νιώθει ικανοποίηση και ξεκούραση με τα Μολών λαβέ, αλλά και με τους αδιάκοπους αγώνες μας, για την ειρήνη, για την ειρήνη που θωρακίζει τη ζωή μας.
Ανεξάντλητος αλήθεια, ο τόπος μας, σε διδάγματα λευτεριάς, ειρήνης και Δημοκρατίας και κορυφαίος Δάσκαλος ο Εθνάρχης, που… κοιμάται… στο Ακρωτήρι…».
Μεγάλο μήνυμα σε μικρή ταινία
Ακολούθησε προβολή του ντοκιμαντέρ «βλαστός ειρήνης» αφιέρωμα σε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους στη Μάχη της Κρήτης για την ελευθερία και την ειρήνη.
Μια ταινία μικρού μήκους, παραγωγής του λαογραφικού ομίλου «Χοροκρήτες» και Γιώργου Γαβαλά, που μας ξάφνιασε με τη δυναμική του μηνύματός του. Ευρηματικότατη η ιδέα του κ. Γαβαλά και των συνεργατών του Δευκαλίωνα Μανιδάκη και Γιώργου Δαράκη, έδινε στην ταινία αυτή μικρού μήκους την προοπτική περαιτέρω προβολής και επιβράβευσης
Όσο για τον γνωστό ιστορικό ερευνητή και συλλέκτη κ. Δημήτρη Σκαρτσιλάκη, εντυπωσίασε για μια ακόμα φορά το ακροατήριό του με τον πλούτο των ντοκουμέντων που παρουσίασε από τη θρυλική μάχη στο Ρέθυμνο.
Στα θετικά σημεία της εκδήλωσης και η Ριζίτικη ομάδα του Ομίλου καθώς και το χορευτικό συγκρότημα.
Εξαιρετική επίσης η παρουσίαση του προγράμματος από τις κυρίες Μαρία Τσαγλιώτη και Μαρία Ψαράκη που επιμελήθηκαν και τα κείμενα.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκ μέρους του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Προδρόμου ο π. Ευάγγελος Παντινάκης, που πλαισίωσε τον βουλευτή Ρεθύμνης κ. Μανόλη Χνάρη, την αντιπεριφερειάρχη κα Μαρία Λιονή, τον εντεταλμένο περιφερειακό σύμβουλο σε θέματα πολιτικής προστασίας κ. Μιχάλη Σαρρή, τον επίτιμο Αρχηγό ΓΕΕΘΑ κ. Μανούσο Παραγιουδάκη, τον αντιδήμαρχο Πολιτισμού στον δήμο Ρεθύμνου κ. Μάνο Τσάκωνα, αρκετούς άλλους παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης και εκπροσώπους όλων των τοπικών στρατιωτικών και αστυνομικών αρχών.
Παρέστη επίσης και ο ιστορικός ερευνητής κ. Αλέξανδρος Πατούλης.
Άξιος συγχαρητηρίων είναι πράγματι ο πρόεδρος του Ομίλου κ. Εμμανουήλ Βεν. Καπαρός και οι συνεργάτες τους, που υπογράμμισαν με την εξαιρετική τους οργάνωση και έδωσαν υπόσταση το ρηθέν: «Μόνο οι ελεύθερες ψυχές κρατάνε ελεύθερες πατρίδες…».