Οι υγειονομικές κρίσεις φαίνεται να αποτελούν πλέον μια σταθερή απειλή για την ανθρωπότητα, με την αυξημένη συχνότητα και σοβαρότητα των πανδημιών, σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση και τις ανισότητες στην πρόσβαση στην υγεία να διαμορφώνουν ένα επικίνδυνο σκηνικό.
Παρά τις επιστημονικές προειδοποιήσεις και τις σύγχρονες δυνατότητες με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η παγκόσμια κοινότητα παραμένει σε μεγάλο βαθμό… ανέτοιμη. Η ανάγκη για άμεση δράση και προετοιμασία είναι επιτακτική, καθώς οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες επιβαρύνουν την υγεία και τη διαχείριση των επιδημιών.
Τα παραπάνω συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης του ομότιμου καθηγητή της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης και επικεφαλής του παρατηρητηρίου Επιδημιολογίας Δημόσιας Υγείας Νίκου Τζανάκη στο Ραδιόφωνο ΣΚΑΪ Κρήτης 92,1 με τη Σώτια Πεντεδήμου.
«Οι πανδημίες θα γίνονται συχνότερες και βαρύτερες»
Με μεγαλύτερη συχνότητα θα εμφανίζονται πλέον οι πανδημίες τόνισε ο καθηγητής Πνευμονολογίας, καθώς οι παγκόσμιες συνθήκες εντείνουν τον κίνδυνο εξάπλωσης οποιασδήποτε νόσου.
Ο ίδιος ανέφερε ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως οι επαφές με άγρια ζώα σε ταξίδια αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης νέων ζωικών ιών που μετατρέπονται σε ανθρώπινους.
«ΘΑ πρέπει να προετοιμαστούμε σαν κοινωνία και σαν πλανήτης για επερχόμενες πανδημίες. Θα υπάρξουν γρηγορότερα πανδημίες λόγω των κοινωνικών, οικονομικών και άλλων συνθηκών οι πανδημίες θα γίνονται συχνότερες και βαρύτερες. Μέχρι τώρα είχαμε περίπου κάθε 9-10 χρόνια μια τέτοια πρόκληση, η μεγαλύτερη βέβαια ήταν πριν από 4-5 χρόνια, αλλά πιστεύω ότι αυτό το όριο ίσως θα διατηρηθεί ή και θα μειωθεί», τόνισε ο κ. Τζανάκης μεταξύ άλλων, ενώ συμπλήρωσε για τους λόγους που μια πανδημία θα εμφανίζεται σε σύντομα χρονικά διαστήματα: «Αυτό το εδράζει σε κοινωνικοοικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες, όπως είναι η υπερθέρμανση της οικονομίας, που σημαίνει θα έλεγα μια επιδείνωση των διαφόρων πρωτοκόλλων που εφαρμόζονται γενικώς για την υγιεινή. Εκ των πραγμάτων αυτά τα πρωτόκολλα δεν θα μπορούν να τηρηθούν τόσο καλά πρώτον. Δεύτερον επίσης υπάρχουν κοινωνικοοικονομικές συνθήκες υπερθέρμανσης, δηλαδή όλοι ταξιδεύουν παντού πλέον, όπως και τα εμπορεύματα, επομένως μια νόσος που υπάρχει στο Γιοχάνεσμπουργκ μπορεί το απόγευμα να είναι στην Αθήνα ή στο Λονδίνο. Τρίτον πλέον σαν άνθρωποι ερχόμαστε σε μια απρόσμενη και μη φυσιολογική επαφή με την άγρια φύση. Γίνονται οι περίφημες διακοπές σε ζούγκλες που ερχόμαστε σε επαφή με ζώα που κανονικά δεν ερχόμαστε σε επαφή. Η ανταλλαγή με αυτά τα ζώα γενετικού υλικού μπορεί να μετουσιώσει έναν ζωικό ιό σε έναν ανθρώπινο ιό. Όλα αυτά μας φέρνουν κοντά την επόμενη επιδημία. Παρόλα αυτά παραμένουν χωρίς ουσιαστικά μέτρα. Δεν είναι δυνατόν ηθικά, αλλά και πρακτικά να διατηρήσουμε αυτές τις διαφοροποιήσεις στην πρόσβαση στην υγεία. Δεν είναι δυνατόν η Αφρική να μένει ανεμβολίαστη, όχι γιατί ηθικά και ανθρώπινα είναι απαράδεκτο, αλλά και γιατί μας έρχεται μπούμερανγκ. Εάν δεν εμβολιαστούν οι Αφρικανοί συνάνθρωποί μας ένα ανθεκτικό στέλεχος από την Αφρική έρχεται σε κλάσματα του χρόνου σε εμάς, σαν μπαλάκι του πινγκ πονγκ είναι».
«Η επιστημονική κοινότητα δεν είναι προετοιμασμένη για μια επόμενη πανδημία»
Παρά τις προειδοποιήσεις και τις εμπειρίες του παρελθόντος, ο κ. Τζανάκης επεσήμανε ότι η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα δεν έχει λάβει τα κατάλληλα μέτρα προετοιμασίας.
«Η επιστημονική κοινότητα νομίζω ότι δεν προετοιμάζεται για μια επόμενη πανδημία με τη ζέση που θα έπρεπε. Θα έπρεπε να υπάρχει συγκεκριμένο επιδημιολογικό σχέδιο με ζώα φρουρούς θα πρέπει να τα επιτηρούμε, να βλέπουμε τι γίνεται στους οργανισμούς τους, με χώρες υπό επιτήρηση, με φαρμακευτικές εξελίξεις στο επίπεδο των φαρμάκων με κάποια «σούπερ» αντιικά φάρμακα, με ένα «σούπερ» εμβόλιο το οποίο θα είναι έτοιμο να αντιμετωπίσει σειρά από προκλήσεις εμβολιασμού με ασφάλεια και όχι με τη βιασύνη που κάναμε το εμβόλιο του κορονοϊού που προκάλεσε κι αυτό ένα πρόβλημα, καθώς επίσης και επιδιόρθωση αντικοινωνικών συμπεριφορών που απόγειό τους ήταν το αντιεμβολιαστικό κίνημα που και εμείς που είμαστε υπέρ των εμβολιασμών έχουμε την ευθύνη γιατί να δημιουργηθεί αυτό το κίνημα το οποίο τόσο κακό επισώρευσε. Επομένως μια σειρά από παράγοντες δεν γίνονται». Διευκρίνισε ωστόσο σε ό,τι αφορά την αναφορά του περί βιασύνης για το εμβόλιο του κορονοϊού ότι: «Όλα έγιναν νομότυπα, επιστημονικά σωστά και είχαμε ένα αποτελεσματικό εμβόλιο. Έγιναν με βιασύνη, παρ’ όλα αυτά όμως δεν προλάβαμε να το κάνουμε σύντομα, παρά ενάμιση χρόνο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, επομένως ήδη είχαν χάσει τη ζωή τους κάμποσοι άνθρωποι, ενώ για να ολοκληρωθεί μια κρίσιμη μάζα εμβολιασμών πέρασε πάλι ένας χρόνος. Αυτό εννοώ ότι πρέπει να υπάρξει προετοιμασία από τώρα για την επόμενη πανδημία».
«40.000 – 50.000 Κρητικοί πάσχουν αυτήν τη στιγμή από κάποια γριπώδη συνδρομή»
Στη συνέντευξή του στο Ραδιόφωνο ΣΚΑΪ Κρήτης ο κ. Τζανάκης επίσης αναφέρθηκε στην τρέχουσα υγειονομική κατάσταση της Ελλάδας, που όπως ανέφερε σύμφωνα με τα στοιχεία του παρατηρητηρίου, αυτήν τη στιγμή 1.200.000 πολίτες της χώρας εκτιμάται ότι πάσχουν από γριπώδη συνδρομή, με 40.000 – 50.000 περιπτώσεις στην Κρήτη.
«Με προσομοιώσεις που κάνουμε στο παρατηρητήριο αυτήν τη στιγμή πάσχουν περίπου 1.200.000 Έλληνες από κάποια γριπώδη συνδρομή, είτε ήπια, είτε πιο βαριά. Στην Κρήτη οι ανάλογοι αριθμοί είναι μεταξύ 40.000 – 50.000. Τον χορό τον σέρνει η γρίπη τύπου Α και μάλιστα το πανδημικό στέλεχος που μας απασχόλησε το 2009. Το οξύμορο είναι ότι στα ΤΕΠ έρχονται άνθρωποι από 15 έως 55 ετών, δηλαδή είναι αυτοί που δεν εμβολιάστηκαν. Παρά ταύτα αυτήν τη στιγμή ζούμε την αιχμή της επιδημίας και θα συνεχίσει να αυξάνεται τις επόμενες ημέρες η γρίπη. Από κοντά έχουμε ακόμη και τον κορονοϊό, που πάντα μας «γαργαλάει». Έχουμε και τον αναπνευστικό συγκιτιακό ιό, όπως και κάποιους άλλους ρυνοϊούς και εντεροϊούς οι οποίοι δημιουργούν όλη αυτήν την εικόνα που έχουμε σήμερα της γριπώδους συνδρομής σε πάρα πολύ κόσμο στην Ελλάδα. Νομίζω ότι είναι αναμενόμενο και θα περάσει, δεν χρειάζεται να ανησυχούμε. Καλό θα είναι να εμβολιαστούμε ακόμη και τώρα όσοι δεν έχουμε εμβολιαστεί για τη γρίπη και ενδείκνυται να εμβολιαστούμε και φυσικά να προσέχομε όσοι είμαστε ευπαθείς ή ερχόμαστε σε επαφή με ευάλωτους να προφυλάσσεται με μάσκα και να κάνει αντισηψία στα χέρια τους. Είμαστε σε μια περίπου φυσιολογική χρονιά καθώς όλες αυτές οι εποχικές λοιμώξεις κάθε χειμώνα θα τις έχουμε και ελπίζω να μην εκτροχιαστούμε».
Επιμέλεια: Μαγδαληνή Κουντουνιώτη
