Παγκόσμια ημέρα σεξουαλικής υγείας 2023 η 4η Σεπτεμβρίου και με σύνθημα «Σιωπώ δεν σημαίνει συναινώ» το σωματείο «Ασφαλή και Ξένοιαστα Παιδιά» με την οικονομική στήριξη της περιφέρειας Κρήτης και αρωγό τον δήμο Ρεθύμνου, διοργανώνει στο Ρέθυμνο αλλά και στην υπόλοιπη Κρήτη σειρά εκδηλώσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για το θέμα τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά.
Η Ομάδα «Ασφαλή -Ξέγνοιαστα Παιδιά» που δραστηριοποιείται στην πόλη μας από το 2015, συνεχίζει την προσπάθεια της για την ευαισθητοποίηση του μαθητικού πληθυσμού, των οικογενειών και της κοινωνίας γενικότερα, πάνω στα ζητήματα της σεξουαλικής υγείας και αγωγής. Στο πλαίσιο αυτό έχει πραγματοποιήσει σειρά εκδηλώσεων και δράσεων, ενώ καθοριστικός είναι ο ρόλος της στην εκπαίδευση με εγχειρίδια για την σεξουαλική αγωγή και υγεία που απευθύνονται σε παιδιά προσχολικής αγωγής αλλά και μαθητές γυμνασίου.
Στη διάρκεια συνέντευξης τύπου, χθες, οι διοργανωτές κάλεσαν τους πολίτες να ενεργοποιηθούν και να ευαισθητοποιηθούν στο ζήτημα της σεξουαλικής υγείας.
Η Μαργαρίτα Γερούκη, εκπαιδευτικός, μέλος της επιστημονικής επιτροπής της παγκόσμιας ένωσης σεξουαλικής υγείας για την σεξουαλική εκπαίδευση, πρόεδρος του μη κερδοσκοπικού σωματείου ΑΞΕΠΤ (Ασφαλή Ξέγνοιαστα Παιδιά Τώρα) ανέφερε: «Ο στόχος μας είναι να μπορούμε να περάσουμε μέσα από δράσεις παγκόσμια το μήνυμα ότι η σεξουαλική υγεία είναι ένα σημαντικό στοιχείο της ανθρώπινης εξέλιξης. Οι άνθρωποι πρέπει να είναι υγιείς και η σεξουαλικότητα είναι ένα σημαντικό κομμάτι. Κάθε χρόνο η παγκόσμια ένωση Σεξουαλικής Υγείας έχει αφιερώσει τις 4 Σεπτεμβρίου, και γενικά τον Σεπτέμβριο, για θέματα που αφορούν τη σεξουαλική υγεία. Φέτος το θέμα είναι η συναίνεση, ένα πολύ σημαντικό στοιχείο, μια απαραίτητη δεξιότητα προκειμένου να ζούμε αρμονικά και προκειμένου να μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να δημιουργούν σχέσεις υγιείς και ασφαλείς. Σαν ομάδα, σαν ΑΞΕΠΤ δραστηριοποιούμαστε από το 2015 και από τότε με τη στήριξη της αντιπεριφέρειας Ρεθύμνου και του δήμου Ρεθύμνης προσπαθούμε να κάνουμε είτε εκπαιδευτικές δράσεις, που αφορούν τα παιδιά, είτε επιμορφωτικές δράσεις που αφορούν εκπαιδευτικούς και γονείς, με θέμα πάντοτε τη σεξουαλική εκπαίδευση».
Η εκπαιδευτικός, Δέσποινα Μαυράκη, ιδρυτικό μέλος της ΑΞΕΠΤ από την πλευρά της επεσήμανε ότι η προσπάθεια του σωματείου συνεχίζεται ώστε όλο το εκπαιδευτικό υλικό που έχουν δημιουργήσει, να βρει θέση στα σχολεία όλης της χώρας και της Ευρώπης:
«Η ΑΞΕΠΤ γενικά επιδιώκει μια σχέση συνεργασίας και εμπιστοσύνης μεταξύ της περιφέρειας Κρήτης, της περιφερειακής ενότητας Ρεθύμνης και του δήμου Ρεθύμνης. Είναι μια συνεργασία η οποία αποτελεί έναν βασικό πυλώνα για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε θέματα που αφορούν τη σεξουαλική υγεία και την πρόληψη από την παιδική σεξουαλική κακοποίηση. Το Ρέθυμνο από το 2015 ξεκίνησε δυναμικά την εκστρατεία κατά της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης. Είναι τιμή για εμάς που όλα ξεκίνησαν από εδώ, είναι τιμή για εμάς που η περιφερειακή ενότητα Ρεθύμνης, η κ. Λιονή και ο κ. Μαρινάκης, υποστήριξαν την προσπάθεια αυτήν. Αφού δημιουργήσαμε ένα εκπαιδευτικό υλικό «Παίζω με τον Φρίξο» και «Μαθαίνω για το Σώμα μου και τις Διαπροσωπικές σχέσεις», μοιράστηκε με τη βοήθεια της περιφερειακής ενότητας Ρεθύμνης και του δήμου Ρεθύμνης σε όλα τα σχολεία του νομού δωρεάν. Ευχή μας είναι αυτό το πολύτιμο υλικό να βοηθήσει τα παιδιά μας και θα τους προσφέρει όλα αυτά που χρειάζονται να έχουν στο μέλλον υγιείς σχέσεις. Είναι ένα υλικό που ευελπιστούμε κάποια στιγμή να μοιραστεί δωρεάν και να πάει σε όλα τα σχολεία της Κρήτης, της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Φέτος λοιπόν γίνονται δράσεις για την πρόληψη από την παιδική σεξουαλική κακοποίηση, δράσεις για την υγεία, δράσεις για τη συναίνεση. Οι δράσεις αυτές γίνονται με την πολύτιμη υποστήριξη του περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκη, του πρόεδρου ΠΕΠΙΣ κ. Βαμβακά, του αντιπεριφερειάρχνη κοινωνικής πολιτικής κ. Καμπουράκη, και φυσικά με την πολύτιμη υποστήριξη των στελεχών του αυτοτελούς γραφείου Ισότητας των Φύλων Περιφέρειας Κρήτης».
Η Έλενα Βιταλάκη μέλος της ομάδας που εργάζεται στο πανεπιστήμιο Κρήτης ευχαρίστησε την περιφέρεια και τον δήμο για τη στήριξη της ομάδας στις δράσεις που πραγματοποιούν και μεταξύ άλλων είπε:
«Μέσα από το εκπαιδευτικό υλικό που έχουμε εκδώσει μέχρι τώρα, που είμαστε πολύ περήφανες για αυτό, έχουμε δραστηριοποιηθεί πάνω σε δύο προς το παρόν εκπαιδευτικά εγχειρίδια που έχουμε ετοιμάσει. Το ένα είναι «Παίζω με τον Φρίξο» και «Μαθαίνω για το Σώμα μου και τις Διαπροσωπικές σχέσεις», το οποίο μάλιστα έχει λάβει το «Award for Excellence in Inovation in Sexual Eduocation» από τον παγκόσμιο οργανισμό Σεξουαλικής Υγείας και αναφέρεται στα παιδιά προσχολικής ηλικίας και πρώτης σχολικής ηλικίας στο σχολείο. Αποτελεί ένα πάρα πολύ σημαντικό εργαλείο για τον εκπαιδευτικό που θα καθοδηγήσει τα παιδιά να μάθουν για τις σχέσεις, για το σώμα τους, για τα συναισθήματά τους και το κυριότερο για την πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης. Έπειτα, πάλι με δυναμισμό προχωρήσαμε στη δημιουργία ενός δεύτερου παιδαγωγικού εργαλείου το οποίο αφορά τους γονείς και τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών μέσα από πολύ ευέλικτες και ευχάριστες δραστηριότερες, που μπορεί ο γονέας μαζί με το παιδί να προχωρήσουν με σίγουρα βήματα στο να μάθει το παιδί το σώμα του, τις σχέσεις του με τους άλλους. Όπως επίσης μαθαίνει να μπορέσει να αρνηθεί μια τυχούσα αρνητική συμπεριφορά που αφορά το σώμα του από κάποιον άλλον».
Η εμψυχώτρια θεατρικού παιγνιδιού εκπαιδευτικός Αθηνά Τριαματάκη, μίλησε για το εργαστήρι που έχουν ξεκινήσει στο πλαίσιο των εκδηλώσεων εορτασμού επισημαίνοντας ότι: «Τα εργαστήρια που φτιάξαμε για φέτος απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 10-12 ετών, δηλαδή σε μαθητές Δ’ Ε’ ΣΤ’ δημοτικού. Οι κεντρικές έννοιες του εργαστηρίου μας είναι η συναίνεση, είναι η ιδιωτικότητα τόσο του σώματός μας, όσο και του χώρου μας, η σωματική ακεραιότητα και με ποιον τρόπο την προστατεύουμε. Οι στόχοι του εργαστηρίου μας αντλήθηκαν από τον διεθνή οδηγό για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση της Unesco και βασικός σκοπός του εργαστηρίου είναι να κατανοήσουν τα παιδιά τι είναι η ανεπιθύμητη σεξουαλική προσοχή και την ανάγκη της ιδιωτικότητάς τους καθώς μεγαλώνουν. Η μεθοδολογία που ακολουθούμε όπως κάθε φορά στα εργαστήριά μας είναι η αινιγματική παιγνιώδης προσέγγιση, η οποία βασίζεται στο βίωμα και το παιχνίδι. Βίωμα γιατί έχει να κάνει με την εμπειρία των παιδιών και την ενεργή συμμετοχή τους, δεν είναι απλά παθητικοί δέκτες. Πιστεύουμε ότι βιώνει το σώμα το κατανοεί και το θυμάται καλύτερα το μυαλό. Από την άλλη μεριά χρησιμοποιούμε το παιχνίδι για βασικό μας εργαλείο, γιατί συνάδει με τη φύση των παιδιών και μέσω της δράσης δημιουργεί στα παιδιά μια σαφή και άμεση εμπειρία σε ένα ασφαλές πλαίσιο που είναι η σύμβαση του παιχνιδιού. Τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν σκέψεις και συναισθήματα, να λύσουν απορίες που ενδεχομένως οι γονείς τους διστάζουν να απαντήσουν, να ενδυναμωθούν και να προστατεύουν όχι μόνο του σώμα τους, αλλά και την ψυχή τους. Είναι ευτύχημα που φέτος τα εργαστήρι επεκτείνονται και στους τέσσερις νομούς της Κρήτης και έτσι περισσότερα παιδιά θα έχουν πρόσβαση σε αυτήν την ευκαιρία».
Το πρώτο εργαστήριο πραγματοποιήθηκε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Ρεθύμνου το περασμένο Σάββατο και χθες στο Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου. Στις 9 Σεπτεμβρίου έχει προγραμματιστεί ένα ακόμα εργαστήριο στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Χανίων και το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου στη Βιβλιοθήκη του Αγίου Νικολάου. Στα πλαίσια του εορτασμού στις 18 Σεπτέμβρη σε συνεργασία με την περιφέρεια Κρήτης, θα γίνει μια μεγάλη δράση στο Ηράκλειο με παρουσίαση και συζήτηση για το θέμα της συναίνεσης από διάφορους φορείς, όπως και παρουσίαση εκπαιδευτικού υλικού που έχει δημιουργήσει η ομάδα.
«Η ΑΞΕΠΤ είναι το όραμά μας, είναι το όραμα που αναδύθηκε ως ανάγκη να αντιμετωπίσουμε θέματα σεξουαλικής υγείας και κακοποίησης των παιδιών. Ξεκίνησε από το Ρέθυμνο, αλλά έχουμε δράσεις και σε άλλα μέρη του κόσμου. Έχουμε συνεργασίες στη Φιλανδία, το υλικό μας διδάσκεται στα σχολεία εκεί. Έχουμε συνεργασίες με πανεπιστήμια στην Ιρλανδία, το υλικό μας διδάσκεται εκεί. Επίσης, έχουμε τιμηθεί με το βραβείο Αριστείας και Καινοτομίας για το πρόγραμμα σεξουαλικής αγωγής. Η ομάδα μας είναι ο πρώτος ελληνικός οργανισμός, μη κερδοσκοπικό σωματείο που είναι μέλος της παγκόσμιας ένωσης Σεξουαλικής υγείας. Οι δράσεις που κάναμε στο Ρέθυμνο το 2022 για την παγκόσμια ημέρα τότε, έγιναν αντικείμενο δημοσίευσης και αναγνώρισης στην Ιαπωνία, γιατί θεωρήθηκαν πολύ καινοτόμες και πολύ διαφορετικές, οπότε έγραψαν ολόκληρα άρθρα. Συνεργαζόμαστε με αντίστοιχους οργανισμούς στην Ιαπωνία για τα θέματα σεξουαλικής υγείας και σεξουαλικής εκπαίδευσης. Τώρα θα πάμε στην Τουρκία, καθώς οργανώνουμε ένα συμπόσιο για τη σεξουαλική εκπαίδευση στην Ελλάδα στο συνέδριο της παγκόσμιας ένωσης για τη σεξουαλική εκπαίδευση. Θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες εξωστρέφειας και συνθήκες αναγνώρισης και της δουλειάς που γίνεται στην Ελλάδα για τα θέματα σεξουαλικής υγείας και σεξουαλικής εκπαίδευσης. Φυσικά, ένα δίκτυο συνεργασίας και συνέργειας με άλλους οργανισμούς. Στα πλαίσια αυτά, επίσης, φέτος για την Παγκόσμια Ημέρα Σεξουαλικής υγείας συνεργαστήκαμε με το μη κερδοσκοπικό σωματείο Gender Hook και επανεκδώσαμε έναν οδηγό «Η συναίνεση ως μέσο πρόληψης κακοποίησης στα παιδιά». Είναι ένας οδηγός που απευθύνεται στους γονείς και τον δίνουμε στα εργαστήριά μας. Αυτόν τον οδηγό τον μοιράζουμε γενικά δωρεάν σε φορείς εκπαίδευσης και σε συλλόγους γονέων, γιατί ακριβώς λειτουργεί σαν ένας ακόμα τρόπος να μεγαλώσει το μήνυμα ότι προκειμένου να έχουμε ασφαλή και ξέγνοιαστα παιδιά πρέπει να φροντίσουμε εμείς, οι μεγάλοι, για την υγεία τους» πρόσθεσε η κ. Τριαματάκη.
Δήμος και Περιφέρεια στηρίζουν τις δράσεις του σωματείου
Τις δράσεις του σωματείου χρηματοδοτεί η περιφέρεια Κρήτης καθώς φέτος αυτές επεκτάθηκαν σε όλους τους νομούς του νησιού. Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαρία Λιονή, ανάφερε σχετικά ότι:
«Σε συνεργασία με την ομάδα ΑΞΕΠΤ, ως αντιπεριφέρεια και με τον δήμο, έχουμε κάνει πολλές δράσεις οι οποίες ξεκίνησαν από το Ρέθυμνο, με τη συνδιοργάνωση και τη συμπαράσταση της περιφερειακής ενότητας και του δήμου Ρεθύμνης. Φέτος οι δραστηριότητες αυτές θα επεκταθούν σε όλη την Κρήτη με την οικονομική συμπαράσταση και βοήθεια και της Περιφέρειας Κρήτης. Σε όλη την Κρήτη θα πρέπει να περάσουμε ένα σημαντικό μήνυμα, που αφορά τη συναίνεση σε κάθε συναισθηματική, οποιαδήποτε άλλη σχέση με άλλον άνθρωπο. Γιατί η σιωπή μας δεν σημαίνει πάντα συναίνεση. Κυρίως αυτό αφορά ευάλωτες ομάδες ανθρώπων, όπως είναι οι γυναίκες, ενδεχομένως και παιδιά. Άρα είμαστε υποχρεωμένοι, μαζί με την ομάδα και εμείς ως περιφέρεια, αλλά και όλοι οι δήμοι να συνδράμουμε στη δραστηριότητα αυτήν που έχει ως στόχο στο να ενεργοποιήσει όλους τους ανθρώπους ότι σε κάθε είδους σχέση, είτε είναι σεξουαλική, είτε είναι οτιδήποτε άλλη, να υπάρχει κυρίως και πρωτίστως η συναίνεση».
Από την πλευρά του ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πλούσια δράση του σωματείου που έχει αναγνωριστεί διεθνώς: «Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος που ένα μεγάλο ταξίδι που ξεκίνησε από το Ρέθυμνο από μια ομάδα ευαισθητοποιημένων γυναικών – εκπαιδευτικών έχει διάρκεια και προοπτική. Μιλάω για την ομάδα ΑΞΕΠΤ που σε ένα τρομερό πρόβλημα που ταλάνισε και τη δική μας κοινωνία, αλλά και όλες τις κοινωνίες του κόσμου, το θέμα της σεξουαλικής υγείας το είδαν με επιστημοσύνη, με γενναιότητα, τόλμη. Έτσι άνοιξαν τα φτερά τους και μπόρεσαν πραγματικά να αρχίσουν να σπάνε ταμπού, προκαταλήψεις και ιδεοληψίες, και να μπαίνουν στα σπίτια και στις αίθουσες των σχολείων τα μαθήματα της σεξουαλικής εκπαίδευσης των παιδιών μας. Είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Είναι εάν θέλετε μια απελευθέρωση της ψυχής των παιδιών μας, να ξέρουν ότι δεν είναι απροστάτευτα στους δυστυχώς κοντινούς κινδύνους, γιατί τα σεξουαλικά εγκλήματα συμβαίνουν συνήθως από το οικείο περιβάλλον των παιδιών. Άρα λοιπόν τα παιδιά πρέπει να είναι οπλισμένα και δεν είναι καθόλου τυχαίο που αυτή η ομάδα διάλεξε το σκαντζοχοιράκι σαν σύμβολο αυτής της προσπάθειας. Πρέπει λοιπόν τα παιδιά μας να αποκτήσουν αγκάθια και τα αγκάθια είναι η γνώση, η εκπαίδευση και οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και εκείνοι να μυηθούν στη σωστή σεξουαλική εκπαίδευση ούτως ώστε να είναι αρωγοί των παιδιών και όχι να τους φράζουν το στόμα. Έχουμε μεγαλώσει με την αρχή ότι ο σιωπών δοκεί συναινείν, δηλαδή όποιος σιωπάει θεωρείται ότι συμφωνεί. Αυτό πρέπει να σπάσουμε. Πρέπει να μάθουν όλοι ότι η σιωπή πολλές φορές δεν είναι θέμα συμφωνίας, αλλά είναι θέμα φόβου, είναι αποτέλεσμα απειλής, είναι αποτέλεσμα μιας πίεσης και μιας αδυναμίας των παιδιών να ανταπεξέλθουν σε έναν κίνδυνο που είναι βάναυσος και προσβάλει και το μυαλό και το σώμα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικές αυτές οι πρωτοβουλίες. Δεν την αναλαμβανόμαστε μόνο ως μια επέτειο που έχει καθιερωθεί από το 2010 σαν μέρα σεξουαλικής υγείας, αλλά το αντιλαμβανόμαστε σαν μια διαρκή προσπάθεια και έναν αγώνα να ανοίξουμε τα μάτια μας, τις αισθήσεις μας και να βοηθήσουμε τα παιδιά μας στο να γίνουν υγιή και ασφαλή σε μια πολύ δύσκολη κοινωνία».
