Αν και ο σκοπός της χθεσινής εκδήλωσης στο αίθριο του Παλαιοντολογικού Μουσείου ήταν η παρουσίαση του βιβλίου της Εύας Λαδιά «Τα μαρτυρικά χωριά του Ρεθύμνου», η ίδια θέλησε από τη σκηνοθετική της άποψη να επικεντρώσει το θέμα στο ίδιο το ιστορικό γεγονός. Για τον λόγο αυτό η εκδήλωση που οργάνωσε ο δήμος Ρεθύμνου με τη συνεργασία των δήμων Αμαρίου, Ανωγείων και Αγίου Βασιλείου με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, είχε το γενικό τίτλο Μνήμη Ολοκαυτωμάτων.
Έτσι με τον άριστο συντονισμό του δασκάλου και ιστορικού ερευνητή Νίκου Δερεδάκη, τις μεστές περιεχομένου ομιλίες, τη μουσική παρουσία του εξαίρετου Ανωγειανού καλλιτέχνη Βασίλη Δραμουντάνη και τα αποσπάσματα από έργα της Εύας Λαδιά σε μουσική Μπάμπη Πραματευτάκη, η βραδιά εξελίχθηκε σε ένα συναπάντημα μνήμης αφιερωμένο στους αναίτια νεκρούς κάθε ολοκαυτώματος.
Στην εκδήλωση αναφέρθηκαν, καθένας από τον τομέα του, στην τραγωδία του Αυγούστου 1944 ο εκδότης των «Ρ.Ν.» κ. Μανόλης Χαλκιαδάκης, ο γνωστός μουσικοσυνθέτης κ. Μπάμπης Πραματευτάκης , ο συγγραματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα κ. Αριστομένης Συγγελάκης, ο πρόεδρος του ΤΕΑΣ κ. Θανάσης Μπαμπανέβας, ο πρώην δήμαρχος Ανωγείων και ιστορικός συγγραφέας και ερευνητής κ. Γιώργος Σμπώκος, ενώ το βιβλίο παρουσίασε ο δρ Γεώργιος Καλογεράκης του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ερευνητής και συγγραφέας.
Σχετικά με την παρουσίαση αυτή η Εύα Λαδιά δήλωσε πως δεν περίμενε για το βιβλίο της μεγαλύτερη αναγνώριση.
«Ο κ. Καλογεράκης, πρόσθεσε, είναι ο ιστορικός της εποχής μας που με απόλυτη αντικειμενικότητα και ενδελεχή έρευνα συνεχίζει να ρίχνει φως σε σκοτεινές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας προσεγγίζοντας τις πλέον αξιόπιστες πηγές. Οφείλουμε επίσης πολλά στην επίπονη προσπάθειά του, μέσα από την εβδομαδιαία συνεργασία του με την εφημερίδα «Πατρίς» και την εκπομπή του στο ραδιόφωνο να έχει διαρκώς στην επικαιρότητα πρόσωπα και γεγονότα της περιόδου της Αντίστασης στο νησί μας 1941-1945».
Όπως τονίζει προλογίζοντας την έκδοση αυτή, ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, που στήριξε την έκδοση: «Κάθε μαρτυρικό χωριό δεν αποτελεί μόνο ένα ματωμένο αποτύπωμα της ιστορίας, σε καιρούς που κυριαρχούσε η παραφροσύνη και η δίψα επεκτατισμού μιας επάρατης ιδεολογίας. Παραμένει και σύμβολο στις επόμενες γενιές, για να ξορκίζουν τα δεινά του πολέμου και να πασχίζουν για έναν κόσμο καλύτερο.
Με αυτό το δεδομένο, η Περιφέρεια Κρήτης δίνει προτεραιότητα στη στήριξη προσπαθειών που διέσωσαν σελίδες από το συναξάρι κάθε χωριού, από τις αυθεντικές του πηγές. Ενισχύει σκοπούς όπως αυτός, της Εύας Λαδιά, που αναδεικνύει στοιχεία για την ολοκαύτωση χωριών του νομού Ρεθύμνου. Μαρτυρίες και μνήμες, συγκλονιστικές λεπτομέρειες από τους αυτόπτες μάρτυρες, μια συλλογή στοιχείων τα τελευταία 40 χρόνια, που γίνονται πολύτιμες πηγές πληροφοριών για τον ερευνητή του μέλλοντος».
Προσθέτει στον πρόλογό της η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, Μαρία Λιονή: «Το βιβλίο «Μαρτυρικά χωριά του νομού Ρεθύμνου» πραγματοποιεί ένα οδοιπορικό στα χωριά του ιδιαίτερου τόπου μας που πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος για τη συμμετοχή τους στην Αντίσταση κατά του κατακτητή. Το κεφάλαιο αυτό της σύγχρονης τοπικής μας ιστορίας ζωντανεύει μέσα από τα λόγια ανθρώπων που έζησαν οι ίδιοι τα γεγονότα, μέσα από τις συγκλονιστικές αφηγήσεις τους που απηχούν την οδύνη της απώλειας αλλά και τη βεβαιότητα ότι ανταποκρίθηκαν, καθένας με τον τρόπο του, στο χρέος απέναντι στην πατρίδα και τον συνάνθρωπο.
Η αποτίμηση και ο σχολιασμός των γεγονότων είναι έργο του ιστορικού. Εδώ, η Εύα Λαδιά μας παραδίδει αυτούσιο ένα πλούσιο πρωτογενές υλικό ανθρώπινης εμπειρίας και συναισθημάτων που αυτή γέννησε. Το μοιραστήκαμε μαζί της με βαθιά συγκίνηση, είμαστε βέβαιοι πως το ίδιο θα κάνουν κι οι αναγνώστες».
Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου ολοκληρώθηκε και η διαδικασία ίδρυσης φορέα με την επωνυμία Μνήμη Ολοκαυτωμάτων και Μαρτυρικών Χωριών Ρεθύμνου που θα επιμελείται κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου κεντρική εκδήλωση στην πόλη του Ρεθύμνου για να τιμώνται και από τις νεότερες γενιές τα ολοκαυτώματα.
Αναλυτικό ρεπορτάζ από την εκδήλωση θα δημοσιεύσουμε στο αυριανό φύλλο μας.