Τα αποτσίγαρα είναι ο νούμερο ένα «συνήθης ύποπτος» στις ακτές
Τους στόχους του προγράμματος «Υιοθέτησε μια Παραλία» περιέγραψε ο υπεύθυνος Ντίνος Τσουκαλάς στην Τηλεόραση CRETA
Με μια ζοφερή πραγματικότητα βρίσκονται αντιμέτωπες οι ελληνικές παραλίες, καθώς τα πλαστικά απορρίμματα κατακλύζουν τις ακτές της χώρας, όπως αποκαλύπτει η τριετής έκθεση του προγράμματος παρακολούθησης της παράκτιας ρύπανσης της WWF Hellas «Υιοθέτησε μια Παραλία».
Συνολικά καταγράφηκαν 298.000 απορρίμματα ανά 100 μέτρα ακτογραμμής σε 192 παραλίες της Ελλάδας, με την εικόνα αυτή να αναδεικνύει την ανάγκη για άμεση δράση και εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών διαχείρισης των αποβλήτων.
Την κατάσταση των ελληνικών παραλιών περιέγραψε ο υπεύθυνος του προγράμματος «Υιοθέτησε μια Παραλία» της WWF Hellas Ντίνος Τσουκαλάς μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της Τηλεόρασης CRETA και στη τη Μίρκα Οικονομοπούλου.
Το πρόγραμμα αποτελεί μια πρωτοβουλία της WWF Hellas για την καταγραφή και αντιμετώπιση της παράκτιας ρύπανσης. Με τη βοήθεια εθελοντών, πραγματοποιούνται δειγματοληπτικοί έλεγχοι τρεις με τέσσερα φορές το χρόνο, καταγράφοντας απορρίμματα μεγαλύτερα των 2,5 εκατοστών, με στόχο τη συλλογή δεδομένων που μπορούν να αξιοποιηθούν για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών.
Η γενική εικόνα είναι «απογοητευτική», με το 83% των απορριμμάτων που εντοπίζονται στις παραλίες να είναι πλαστικά, ενώ τα αποτσίγαρα αποτελούν το συχνότερο εύρημα, όπως τόνισε ο κ. Τσουκαλάς:
«Τα απορρίμματα ορίζονται ως αντικείμενα 2,5 εκατοστά και πάνω, τα οποία καταγράφουμε, και δυστυχώς βλέπουμε ότι στην Ελλάδα, αλλά και στη Μεσόγειο ο νούμερο ένα συνήθης ύποπτος είναι τα τεχνητά πολυμερή υλικά -κοινώς τα πλαστικά- κατά 83% και το νούμερο ένα ευρήματα είναι τα αποτσίγαρα, τα οποία είναι πλαστικά αντικείμενα κάτι το οποίο συνήθως μας διαφεύγει. Θεωρούμε ότι είναι χαρτί, βαμβάκι ή οτιδήποτε άλλο, ξεχνάμε ότι είναι ένα πλαστικό αντικείμενο το οποίο είναι και πάρα πολύ επιβαρυντικό για το φυσικό περιβάλλον».
Τα αποτσίγαρα καταλήγουν στις παραλίες όχι μόνο από… ασυνείδητους λουόμενους, αλλά και μέσω των αποχετευτικών δικτύων όταν απορρίπτονται σε δρόμους και πάρκα. Εκτός από τις γόπες στις παραλίες καταγράφονται μεγάλες ποσότητες πλαστικών μιας χρήσης, όπως καλαμάκια, πλαστικά καπάκια, μπουκάλια και θραύσματα πλαστικού, επεσήμανε ο κ. Τσουκαλάς:
«Δεν είναι απλώς ότι οι άνθρωποι πετούν τη γόπα στην παραλία χωρίς να γνωρίζουν ότι επιβαρύνουν το περιβάλλον, πολλές φορές όταν πετάξουν τη γόπα σε έναν δρόμο ή σε ένα πάρκο, αυτή μέσα από τα φρεάτια και από τους διάφορους αγωγούς μπορεί να καταλήξει στην παραλία. Βέβαια δεν μιλάμε μόνο για τα αποτσίγαρα, καθώς στο πλαίσιο του προγράμματος βλέπουμε ότι τακτικά συναντάμε κι άλλα πλαστικά μιας χρήσης, όπως είναι το καλαμάκι, τα πλαστικά καπάκια, θραύσματα πλαστικού, πλαστικά μπουκάλια και άλλων ειδών αντικείμενα».
Ευρωπαϊκή οδηγία και η «θλιβερή» εικόνα της Ελλάδας
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία μια παραλία θεωρείται καθαρή όταν στα 100 μέτρα ακτογραμμής υπάρχουν το πολύ 20 απορρίμματα άνω των 2,5 εκατοστών, όμως στην Ελλάδα καμία παραλία δεν πληροί αυτό το κριτήριο.
Αντιθέτως η μέση τιμή απορριμμάτων στις ελληνικές ακτές φτάνει τα 400 αντικείμενα ανά 100 μέτρα, με τις πιο απομακρυσμένες παραλίες να έχουν σχετικά χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης.
«Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία μια παραλία ορίζεται καθαρή όταν στα 100 μέτρα μήκους της παραλίας βρίσκουμε το πολύ 20 απορρίμματα μεγαλύτερα των δυόμιση εκατοστών. Δυστυχώς στην Ελλάδα καμία παραλία δεν φτάνει αυτήν την οριακή τιμή, επομένως δεν μπορούμε να πούμε ότι κάποια παραλία ακουμπάει την οριακή τιμή των 20 αντικειμένων και δυστυχώς είμαστε πολύ ψηλά. Κατά μέση τιμή σε μια ελληνική παραλία μπορεί να βρούμε και 400 αντικείμενα. Βέβαια υπάρχουν και παραλίες που είναι λιγότερο ρυπασμένες, απομακρυσμένες παραλίες», τόνισε ο υπεύθυνος του προγράμματος.
Συμμετοχή Ιταλίας, Τουρκίας και Τυνησίας στο πρόγραμμα
Το πρόγραμμα «Υιοθέτησε μια Παραλία» της WWF Hellas επεκτείνεται και σε άλλες μεσογειακές χώρες, καθώς πλέον συμμετέχουν η Ιταλία, η Τουρκία και η Τυνησία, με τα δεδομένα δείχνουν ότι το κύριο πρόβλημα είναι κοινό. Το 80% των απορριμμάτων είναι πλαστικά. Στην Τυνησία το δεύτερο πιο συχνό εύρημα είναι το γυαλί, ενώ σε Τουρκία και Ιταλία ακολουθεί το μέταλλο.
«Στο πρόγραμμα τα τελευταία δύο χρόνια έχουν ενταχθεί επιπλέον δύο χώρες, η Τουρκία και η Τυνησία, καθώς και η Ιταλία φέτος. Επομένως μιλάμε για μια πανμεσογειακή πρωτοβουλία που το στιγμιότυπο είναι κοινό. Σχεδόν σε όλες τις χώρες το νούμερο ένα απόρριμμα είναι τα πλαστικά κατά ένα 80% περίπου. Στην Τυνησία ακολουθεί το γυαλί, στην Τουρκία ακολουθεί το μέταλλο, όπως και στην Ιταλία. Ο βασικός ύποπτος σε όλες τις χώρες της Μεσογείου είναι τα πλαστικά».
«Συνεχίζουμε να εντοπίζουμε πλαστικά καλαμάκια, παρά την ευρωπαϊκή οδηγία»
Εάν και έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες σε επίπεδο Ευρώπης, όπως η απαγόρευση των πλαστικών καλαμακιών, στην πράξη αυτά εξακολουθούν να εντοπίζονται στις παραλίες, κάτι το οποίο υποδηλώνει ελλιπή εφαρμογή των μέτρων.
«Βλέπουμε ότι υπάρχει μια προσπάθεια για να βελτιωθεί η κατάσταση. Όμως βλέπουμε κατά καιρούς αντικείμενα τα οποία σχετίζονται με ευρωπαϊκές οδηγίες που δεν έχουν εφαρμοστεί σωστά. Για παράδειγμα τα πλαστικά καλαμάκια, τα οποία θεωρητικά δεν θα έπρεπε να τα βρίσκουμε ούτε στα καταστήματα, ούτε πουθενά, συνεχίζουμε να τα βλέπουμε γύρω μας και στις παραλίες»
Προτεινόμενες λύσεις για τον περιορισμό της ρύπανσης
Αντί της χρήσης πλαστικών μιας χρήσης, η αντικατάστασή τους με πολλαπλών χρήσεων αποτελεί μια εναλλακτική λύση. Επαναχρησιμοποιούμενα ποτήρια, παγούρια αντί για πλαστικά μπουκάλια και υφασμάτινες τσάντες αντί για πλαστικές σακούλες είναι κάποιες από τις λύσεις που μπορούν να μειώσουν τη ρύπανση.
«Ζούμε σε μια εποχή που υπάρχουν πάρα πολλές εναλλακτικές, αντί να έχουμε το πλαστικό ποτήρι μιας χρήσης, μπορούμε να έχουμε το ποτήρι πολλαπλών χρήσεων, αντικαθιστούμε το πλαστικό μπουκάλι νερού με ένα παγούρι πολλαπλών χρήσεων ή την πλαστική σακούλα με μια τσάντα πολλαπλών χρήσεων», σημείωσε ο κ. Τσουκαλάς.
Πέρα από την ατομική ευθύνη των πολιτών η ρύπανση των παραλιών σχετίζεται και με την ελλιπή διαχείριση απορριμμάτων στη χώρα, καθώς σε πολλές τουριστικές περιοχές οι κάδοι είτε απουσιάζουν, είτε είναι υπερπλήρεις, με αποτέλεσμα τα απορρίμματα να καταλήγουν στο φυσικό περιβάλλον.
«Πλέον υπάρχουν κι άλλα θέματα στην Ελλάδα, όπως είναι η ελλιπής διαχείριση των απορριμμάτων. Δεν νοείται σε πολλά τουριστικά μέρη και σε πολλές παραλίες να μην υπάρχουν κάδοι ή οι κάδοι να είναι ξέχειλοι και να μην υπάρχει τακτική αποκομιδή των απορριμμάτων ή να υπάρχουν μόνο καλαθάκια. Στην Ελλάδα σε πολλά μέρη αντί να υπάρχουν μεγάλοι κλειστοί κάδοι, υπάρχουν μόνο καλαθάκια τα οποία γεμίζουν αμέσως και διαρρέουν στο φυσικό περιβάλλον», καταλήγει ο κ. Τσουκαλάς.
Επιμέλεια: Μαγδαληνή Κουντουνιώτη
