Με αφορμή τον θάνατο του Μ. Γκορμπατσόφ, του τελευταίου επικεφαλής της Σοβιετικής Ένωσης, το όνομα του οποίου συνδέθηκε με την τελευταία πράξη της αντεπανάστασης στην ΕΣΣΔ, όλα τα αστικά επιτελεία, εντός και εκτός συνόρων, βρήκαν την ευκαιρία να μοστράρουν ξανά τον αντικομμουνισμό τους και τη συστηματική παραχάραξη της Ιστορίας.
Από τον Μπάιντεν και τον Μακρόν έως τον Σολτς, τον Τζόνσον και τον Στόλτενμπεργκ, με μια φωνή λιβανίζουν την «προσφορά» του Γκορμπατσόφ, με έμφαση στη «συμβολή» του στον «εκδημοκρατισμό», στην «ειρήνη», στην «ελεύθερη Ευρώπη», στον «αναίμακτο τερματισμό του Ψυχρού Πολέμου» και άλλα παρόμοια.
Τι κι αν όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, με όσα βιώνουν οι λαοί της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Ρωσία, Ουκρανία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Μολδαβία, Βαλτικές Χώρες, Λευκορωσία) κλπ και όλου του κόσμου, 30 χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού και τη διάλυση της ΕΣΣΔ, στην ολοκλήρωση των οποίων έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο ο Γκορμπατσόφ.
Δεν περνάει βέβαια απαρατήρητη η ομοφωνία με την οποία εκφράστηκαν για τον Γκορμπατσόφ τα κόμματα και στην Ελλάδα, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις δηλώσεις του Μητσοτάκη, του Ανδρουλάκη και του Βαρουφάκη, που εκθειάζουν τον ρόλο του στο «τέλος του Ψυχρού Πολέμου» και στον «εκδημοκρατισμό» της ΕΣΣΔ, όπως αποφαίνεται ο τελευταίος.
Είναι κι αυτό μια απόδειξη ότι πίσω από τις σκιαμαχίες τους στην πολιτική αντιπαράθεση για τη «διαφάνεια» και τις υποκλοπές, πίσω από τον ανταγωνισμό τους για την επιδοματική διαχείριση της ενεργειακής φτώχειας που μεγαλώνει, δεν μπορεί να κρυφτεί η στρατηγική που όλοι μαζί υπηρετούν και έχει σταθερά στο στόχαστρο τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων και του λαού. Αυτές δηλαδή που παρά τις αδυναμίες, τα λάθη και τις καθυστερήσεις βρέθηκαν στο επίκεντρο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης τον περασμένο αιώνα και κατρακύλησαν στον πάτο του βαρελιού μετά τις αντεπαναστατικές ανατροπές.
Στα 30 χρόνια που μεσολάβησαν από την αντεπαναστατική ανατροπή, η «ειρήνη» στα εδάφη της πρώην ΕΣΣΔ ήταν και παραμένει το ξέσπασμα δεκάδων πολεμικών συγκρούσεων για τα συμφέροντα των καπιταλιστών, μεταξύ λαών που ζούσαν και προόδευαν αδελφωμένοι επί δεκαετίες στο πλαίσιο της Σοβιετικής Ένωσης, με αποκορύφωμα τη σημερινή ευρύτερη ιμπεριαλιστική σύγκρουση μεταξύ ΗΠΑ – ΝΑΤΟ – Ευρωπαϊκή Ένωση και Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η «ελεύθερη Ευρώπη» ήταν το φύσημα «αέρα στα πανιά» της ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας, για να ξαναχαραχτούν τα σύνορα «με των λαών το αίμα» και στην Ευρώπη, με τραγικό παράδειγμα το αιματοκύλισμα στη Γιουγκοσλαβία.
Συνολικότερα, ο «αναίμακτος τερματισμός του Ψυχρού Πολέμου» είναι η μεγάλη όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών σε όλο τον κόσμο, οι πόλεμοι και οι στρατιωτικές επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών σε όλο τον πλανήτη.
Ο «εκδημοκρατισμός» και η «απελευθέρωση» των λαών στην ΕΣΣΔ και τις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες ήταν η παλινόρθωση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και της εξουσίας του κεφαλαίου, η αρπαγή του τεράστιου πλούτου που δημιούργησε ο μόχθος των λαών επί δεκαετίες από μια χούφτα καπιταλιστές.
Ήταν το πισωγύρισμα σε όλα τα επίπεδα, η «ελευθερία» της ανεργίας, της κατάρρευσης του συστήματος Υγείας και Πρόνοιας, τα εκατομμύρια των ανθρώπων που ζουν στον δρόμο, η μετανάστευση, η αύξηση της παιδικής θνησιμότητας κ.ο.κ., όπως και η «δημοκρατία» της βίαιης καταστολής εργατικών – λαϊκών κινητοποιήσεων για όλα τα παραπάνω, όπως στο πρόσφατο παράδειγμα της αιματηρής καταστολής των μεγάλων λαϊκών κινητοποιήσεων στο Καζακστάν.
Τον Γκορμπατσόφ παινούν όλα τα αστικά επιτελεία ακριβώς γιατί ηγήθηκε της πολιτικής για την ανατροπή του σοσιαλισμού, για την πλήρη επικράτηση των αντεπαναστατικών δυνάμεων στη Σοβιετική Ένωση και το ΚΚΣΕ.
Ο ίδιος ο Γκορμπατσόφ, μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, περιδιαβαίνοντας σε διάφορα φόρουμ και φιέστες των καπιταλιστών ανά τον κόσμο, περηφανευόταν απροκάλυπτα για αυτήν τη «συμβολή» του. «Ο στόχος ολόκληρης της ζωής μου ήταν η εξολόθρευση του κομμουνισμού, αυτής της ανυπόφορης δικτατορίας κατά των ανθρώπων. Ακριβώς για να πετύχω αυτόν το σκοπό, χρησιμοποίησα τη θέση μου στο κόμμα και στη χώρα», ανέφερε χαρακτηριστικά το 2000, μιλώντας σε σεμινάριο στο Αμερικάνικο πανεπιστήμιο στην Τουρκία, προσθέτοντας ότι «η οικουμένη θα φαντάζει πολύ καλύτερη χωρίς τον κομμουνισμό. Μετά το έτος 2000 θα ξεκινήσει μία εποχή της ειρήνης και της γενικής άνθησης». Και το βλέπουμε σήμερα.
Η ανατροπή του σοσιαλισμού βέβαια δεν ήταν απλά θέμα του «στόχου ζωής» του Γκορμπατσόφ. Η ανάδειξη του ίδιου στην ηγεσία του ΚΚΣΕ και της Σοβιετικής Ένωσης, συνολικότερα η ολοκληρωτική επικράτηση των αντεπαναστατικών δυνάμεων και τελικά τα γεγονότα της περιόδου 1989-1991 αποτέλεσαν την ολοκλήρωση μιας μακρόχρονης διαδικασίας απώλειας των επαναστατικών χαρακτηριστικών του ΚΚ, ενίσχυσης των αναθεωρητικών – οπορτουνιστικών θέσεων.
Τη δεκαετία του ’80, ο οπορτουνισμός, που είχε αρχίσει σε προηγούμενες δεκαετίες να κυριαρχεί στη σκέψη και την πολιτική γραμμή του ΚΚΣΕ, ολοκληρώθηκε με την «περεστρόικα» και υπό την ηγεσία του Γκορμπατσόφ, σε προδοτική, αντεπαναστατική δύναμη.
Είναι ωστόσο χαρακτηριστικό ότι ακόμα και εκείνη την περίοδο ο «τολμηρός και γενναίος πολιτικός ηγέτης» και συνολικά οι δυνάμεις που καθοδηγούσαν «από τα μέσα και από πάνω» (δηλαδή μέσα από την ηγεσία του ΚΚΣΕ) τη διαδικασία της αντεπανάστασης, δεν τολμούσαν να μιλήσουν στον σοβιετικό λαό για επιστροφή στον καπιταλισμό, αλλά έντυναν το «αφήγημά» τους και την αντεπαναστατική πολιτική τους με τα συνθήματα της «ανανέωσης του σοσιαλισμού», της «περισσότερης δημοκρατίας», της «διαφάνειας», της «συμμετοχής»…
Σήμερα, τρεις δεκαετίες μετά, υπάρχει συσσωρευμένη πείρα για το πραγματικό περιεχόμενο και την απάτη τόσο εκείνων των «αφηγημάτων», όσο και αυτών που ακολούθησαν την ανατροπή του σοσιαλισμού, περί «τέλους της Ιστορίας» και περί ενός «κόσμου ειρήνης, δημοκρατίας, ελευθερίας και ευημερίας»…
Το ΚΚΕ, μέσα σε δύσκολες συνθήκες και απέναντι σε δυνάμεις που επεδίωξαν και τη δική του διάλυση, κόντρα στο ρεύμα των δυνάμεων που χειροκροτούσαν τη νίκη της αντεπανάστασης, ανέδειξε τον αρνητικό χαρακτήρα των εξελίξεων, τους κινδύνους για τους λαούς από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Κράτησε ψηλά τη σημαία του σοσιαλισμού – κομμουνισμού, όχι μόνο διακηρυκτικά, αλλά υπερασπίζοντας την αναγκαιότητα και την επικαιρότητα του σοσιαλισμού σήμερα, μελετώντας συλλογικά την πείρα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και τις αιτίες της αντεπανάστασης, εμπλουτίζοντας πάνω σε αυτή τη βάση την προγραμματική αντίληψή του για τον σοσιαλισμό, συνδέοντας την καθημερινή πάλη με τη μόνη διέξοδο για τους λαούς.
* Ο Στέλιος Αλεξάκης είναι μέλος του ΤΓ Ρεθύμνου του ΚΚΕ
