Λίγοι μήνες έχουν περάσει από τις δημοσιεύσεις που αφορούσαν τις διαθέσεις αναμόρφωσης της νέας Κομισιόν που αφορούσαν τις δαπάνες της ΕΕ. Είχα επισημάνει ορισμένα στοιχεία που θα επέφεραν ανάδραση στη σύγκλιση των οικονομιών των κρατών μελών. Αυτά τα στοιχεία αφορούν μείωση των δαπανών για τη γεωργία και κτηνοτροφία και επιφέρουν αλλοίωση των αρχών που προβλέπονται στις Συνθήκες. Τώρα αρχίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καταλαβαίνει τα σημάδια που ήταν ολοφάνερα από τότε!
Σε δελτίο της 23/4/2025 του Ευρωκοινοβουλίου με τίτλο «Η Επιτροπή Προϋπολογισμών καθορίζει προτεραιότητες για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ» (υποσειμ. 1) προσπαθούν να ξεμπερδέψουν οι ευρωβουλευτές όσα κατάφερε να μπερδέψει η πρόεδρος της Κομισιόν με τις επιστολές εντολών που έστειλε τον περασμένο Σεπτέμβριο στους υποψήφιους επιτρόπους. Με τις επιστολές αυτές «εξανάγκασε» τους νέους προταθέντες επιτρόπους να συμφωνήσουν, προκειμένου να τους εγκρίνει η ίδια. Στη συνέχεια πολλές κυβερνήσεις και πολλές πολιτικές τάσεις μέσα στο ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο υποχρεώθηκαν να συμφωνήσουν με όσα σήμερα έρχονται να διαφωνήσουν.
Η προχειρότητα σε όλο το μεγαλείο της δεν αφήνει τη δημοκρατία να λειτουργήσει όπως πρέπει σε μια Ένωση κρατών που απέδειξαν ότι μπορούσαν να αποφασίζουν για σημαντικά θέματα. Το δηλητήριο που τρέχει πλέον μέσα στις φλέβες του οργανισμού, που είναι οργανωμένος με πρότυπο τρόπο, είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί με παιδαριώδη αντίδοτα. Σημειώνουμε ότι ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ καταρτίζεται και αφορά τα έτη 2028-2034, ήτοι μετά τη λήξη του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ). Άνω του 90% του σημερινού ΠΔΠ είχε προορισμό να χρηματοδοτήσει περιφερειακά και τοπικά έργα, να στηρίξει τη γεωργία, την έρευνα, την εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις. Όμως, η ρωσο-ουκρανική σύρραξη, με την υιοθέτηση άκριτης πολιτικής, αντί να παρέμβει με εποικοδομητικό τρόπο, έφερε αποτελέσματα ορατής καταστροφής για την ΕΕ και τρέχουν όλοι πλέον γύρω από το νέο αμερικανό πρόεδρο προκειμένου να μειωθούν οι σοβαρές επαπειλούμενες καταστροφές, για τις οποίες θα μιλήσουν συγκεντρωτικά οι ιστορικοί του μέλλοντος.
Ένα από τα ολοφάνερα δείγματα αντιδημοκρατικής υστερίας της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών που έχουμε δημοσιοποιήσει αφορά τη μείωση τεράστιων κονδυλίων από το σύνολο του κάθε ετήσιου προϋπολογισμού σχετικά με τις πληρωμές έργων, για τα οποία είχαν προηγηθεί οι δεσμεύσεις σύμφωνα με το προηγούμενο ΠΔΠ που είναι εν ισχύ σήμερα (2021-2027). Τι σηματοδοτεί η ουσία της μείωσης των δαπανών για τους ετήσιους προϋπολογισμούς; Κατ αρχάς δυο νέα δεδομένα: το ένα αφορά σε σταδιακή επανεθνικοποήση ισχυρών και καθολικά αποδεκτών πολιτικών, όπως είναι η Κοινή Γεωργική Πολιτική ή στη στήριξη έργων σχετικές με τη σύγκλιση από τους εθνικούς προϋπολογισμούς, όπως προέβλεπε η Περιφερειακή Πολιτική και η Πολιτική Συνοχής.
Σε κάθε περίπτωση αρχίζει να γίνεται δεόντως κατανοητή η πολιτική που επιχειρείται από την ηγετική ομάδα της ΕΕ. Στο δελτίο τύπου που προαναφέραμε τονίζονται τα ακόλουθα στοιχεία:
• ο επόμενος μακροχρόνιος προϋπολογισμός μετά το 2027 θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις τρέχουσες γεωπολιτικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές πραγματικότητες και να είναι ευέλικτος.
• Η προσέγγιση του «ενιαίου εθνικού σχεδίου» της Επιτροπής δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τις δαπάνες στα κράτη μέλη.
• Τα μεγάλα ταμεία που συγχωνεύουν υφιστάμενα προγράμματα δεν είναι κατάλληλα για τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται
• Απαιτείται ισχυρή κοινοβουλευτική λογοδοσία για την κατανομή και τον εντοπισμό των κονδυλίων.
Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι το όραμα του Κοινοβουλίου για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως φαίνεται στην έκθεση που εγκρίθηκε πριν λίγες ημέρες, επιζητεί να καθιερώσει την ανάγκη για έναν σημαντικά πιο φιλόδοξο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για να ανταπεξέλθει στις αυξανόμενες προσδοκίες των πολιτών της ΕΕ σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο παγκόσμιο σκηνικό. Και δικαιολογεί την άλλη υποτροπιάζουσα αντιδημοκρατική «απειλή», που επιβάλει στις 27 χώρες μέλη να δαπανήσουν άμεσα 800 δις € για επανεξοπλισμό της ΕΕ σε μια περίοδο που θεωρεί αναμενόμενη την απειλή από τη Ρωσία.
Οι παρούσες συνθήκες δεν επιτρέπουν την προικοδότηση με τα απαραίτητα κονδύλια του ερχόμενου ΠΔΠ, αθροίζοντας και τα τεράστια ποσά που πρέπει να κατευθυνθούν προς τις πολεμικές βιομηχανίες! Οι εκθέσεις για την ανταγωνιστικότητα και την επιβίωση διαδέχονται η μια την άλλη, αλλά κανείς δεν έχει μελετήσει ουσιαστικά την αδυναμία εξεύρεσης τόσο μεγάλων κονδυλίων για να απαντηθούν οι ανάγκες των εκθέσεων! Ποιοι καλούνται να πληρώσουν το νέο σκηνικό; Οι εθνικοί προϋπολογισμοί, οι οποίοι στηρίχτηκαν στο πρόσφατο αλλά και στο απώτερο παρελθόν στο κοινοτικό κεκτημένο. Με τη διαφορά ότι υπάρχουν ισχυροί και αδύναμοι προϋπολογισμοί. Και οι μεν ισχυροί μπορούν να καταβάλουν πιστώσεις για την εκτέλεση έργων από τον εθνικό τους κορβανά, οι δε αδύναμοι όμως προϋπολογισμοί δεν θα μπορούν να προσβλέψουν στη σύγκλιση των περιφερειών τους.
Στο προαναφερθέν δελτίο αναφέρεται ότι «Με τις ΗΠΑ να υποχωρούν από τον παγκόσμιο ρόλο τους, οι δαπάνες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, ένα εξαιρετικά δύσκολο οικονομικό και κοινωνικό σκηνικό, ένα χάσμα ανταγωνιστικότητας και την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης και της κρίσης βιοποικιλότητας». Μια σύνοψη της παρούσας εικόνας, με την οποία κάθε εχέφρων άνθρωπος διαφωνεί!
Στο επόμενο σημείωμά μας θα αναφερθούμε στα πρόσθετα μέρη των προτάσεων που αφορά η τάση του Ευρωκοινοβουλίου.
