Η τεχνολογική πρόοδος, η ψηφιακή εποχή, τελικά βοηθά τον άνθρωπο ή τον υποσκάπτει; Απελευθερώνει ή υποδουλώνει; Σίγουρα, πρόκειται για πολυσύνθετο θέμα, το οποίο θα ήταν πολύ χρήσιμο να τύχαινε αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης. Σε κάθε περίπτωση, η άποψη, που παίρνει για δεδομένο πως είναι ευλογία, σε στραβά πόδια πατά.
Πράγματι, εδώ υπεισέρχονται ποικίλα επιμέρους ζητήματα, εκ των οποίων ξεχωρίζει αυτό της ποιότητας ζωής, όπου τα πάντα απολήγουν. Αυτό το ζήτημα πάλι μπορούμε να το διασπάσουμε σε πέντε επιμέρους άλλα: Αισθητική, εγκληματικότητα, επιτάχυνση, εργασιακή ρομποτοποίηση, φαντασίωση.
Από πλευράς αισθητικής, το να βλέπεις ανθρώπους μαγνητισμένους, απορροφημένους και κολλημένους σε οθόνες ποικίλων διαστάσεων και σε κατάσταση διαρκούς πληκτρολόγησης είναι απορριπτέο, κυρίως επειδή αποπνέει κάποιον αέρα ανελευθερίας.
Από μεριάς της εγκληματικότητας, εδώ μπορεί να γίνει μόνο η παρατήρηση-επισήμανση, ότι στη χώρα της μέγιστης ψηφιακής εξέλιξης, τις ΗΠΑ, εκεί επισυμβαίνει και πρωτοφανής έξαρση μιας “παρανοϊκής” εγκληματικότητας. Λογικά, είναι αδύνατο να υποστηριχτεί ότι τα δυο αυτά μεγέθη είναι παντελώς άσχετα μεταξύ τους, οπωσδήποτε σχετίζονται, αλλά με τι τρόπο και σε ποιόν βαθμό, αυτό μένει ν’αποσαφηνιστεί (κάτι δύσκολο πάντως).
Το θέμα της επιτάχυνσης τώρα, όταν εκείνη γίνεται κοινό κεκτημένο και δυνατότητα, ουσιαστικά εξανεμίζεται σαν προνόμιο, είτε, για να το πούμε διαφορετικά, όλοι μετατίθενται σε ένα άλλο, κοινό για όλους, επίπεδο: Άπαντες την ουρά τους κυνηγάνε και, ενόψει της ταχύτατης διάδοσης των νέων τεχνολογιών, είναι αμφίβολο αν οι πρώτοι που τις μετέρχονται προλαβαίνουν να κερδίσουν κάτι.
Η εργασιακή ρομποτοποίηση με τη σειρά της, μπορεί μεν να κατοχυρώνει κάποιο επίπεδο παραγωγής και παραγωγικότητας, όμως συνεπιφέρει και αρνητικά επακόλουθα (π.χ. ρουτινοποίηση, αποξένωση του εργαζόμενου από την δημιουργικότητα).
Τέλος, το ζήτημα της φαντασίωσης ανακύπτει ειδικά σε σχέση με το περίφημο 5G, όπου η εικονική πραγματικότητα έχει την πρωτοκαθεδρία, μέχρι και αγοραπωλησίες νησιών και “επίγειων” παραδείσων (εικονικών, φυσικά) σχεδιάζονται, που υπόσχονται κατά φαντασίαν, εικονικές τέρψεις. Κάτι, που μας φέρνει στο νου εκείνο που έγραψε ο Νίκος Καζαντζάκης, ότι από κάποια στιγμή κι έπειτα το αίμα στις φλέβες του είχε γίνει μελάνι.
Η πιο πάνω ανάπτυξη ενός τέτοιου γιγαντιαίου θέματος είναι, προφανώς, ιδιαίτερα αποσπασματική και ελλιπής, που αφήνει απέξω τόσες εκφάνσεις και παράπλευρες συνέπειες της τεχνολογικής εξέλιξης. Βέβαια, κάποιοι θα την χαρακτήριζαν και προκατειλημμένη, εκ προμελέτης αρνητική. Ορισμένοι, πάλι, μπορούσαν να παρουσιάσουν αντίθετες, υπερασπιστικές απόψεις, είτε να μιλήσουν για επιλεκτικές, απομονωμένα, εφαρμογές. Θα είχε, συνεπώς, ενδιαφέρον, να αναφερθούν και άλλοι για το ζήτημα αυτό.
