Το έκτο πανδημικό κύμα «σαρώνει» την Κρήτη. Ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων είναι πολύ υψηλός. Παρότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών από την προηγούμενη εβδομάδα έχει ξεκινήσει μία αργή αλλά σταθερή αποκλιμάκωση, ο επόμενος μήνας θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμος: Τον Αύγουστο εξάλλου περιμένουμε ότι η τουριστική κίνηση θα φτάσει στο peak της.
Η διασπορά στο νησί είναι ραγδαία. Το πέρασμα της μετάλλαξης Όμικρον μοιάζει ανεξέλεγκτο, εξέλιξη η οποία οφείλεται εν πολλοίς στην πλημμελή έως ανύπαρκτη τήρηση των στοιχειωδών μέτρων αυτοπροστασίας.
Οι επιστήμονες εμφανίζονται ιδιαίτερα προβληματισμένοι εν όψει του επόμενου διαστήματος, αναμένοντας πίεση στα νοσοκομεία και θανάτους (έως και 30 ημερησίως).
Στην Κρήτη, η οποία βρίθει κοινωνικών εκδηλώσεων και ξένων επισκεπτών, έχει ξεκινήσει η καθοδική πορεία του ιού: Σε όλους σχεδόν τους νομούς, πλην του Ρεθύμνου που εξακολουθεί και διατηρεί τα σκήπτρα των περισσότερων μολύνσεων.
Γιατί αργεί η αποκλιμάκωση στο Ρέθυμνο
Τα προγνωστικά μοντέλα των ειδικών προαναγγέλλουν συνέχιση της αυξητικής επιδημιολογικής πορείας στο Ρέθυμνο, κι ενώ οι υπόλοιποι νομοί έχουν μπει ήδη σε τροχιά αποκλιμάκωσης.
«Δεν αποκλιμακώνει το Ρέθυμνο. Ξεκίνησε λίγο πιο αργά όλη αυτή την ιστορία (με το υπάρχον κύμα) και προφανώς καθυστερεί» θα παρατηρήσει μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης.
«Είναι ανησυχητικό το ότι υπάρχει σε τόσο υψηλά επίπεδα η διασπορά, διότι θα έχουμε και θανάτους, θα έχουμε και πολλές εισαγωγές στο νοσοκομείο» θα προσθέσει, σημειώνοντας πως «Ειδικά στην Κρήτη θα είναι η κορύφωση του θερινού κύματος».
Κορύφωση σημαίνει, όπως θα εξηγήσει, ότι «Είμαστε στο απόγειο και θα μείνουμε κάνα δυο βδομάδες εκεί. Δεν σημαίνει ότι λύθηκε το πρόβλημα. Δεν σημαίνει ότι την επόμενη μέρα είναι όλα καλά».
Η μεγάλη και ευρεία εξάπλωση του ιού οφείλεται προφανώς στις κοινωνικές επαφές, στον τουρισμό αλλά και στη φύση της μετάλλαξης.
«Η Όμικρον 5 ξεφεύγει των εμβολίων και μολύνει πολύ κόσμο. Βέβαια, όσοι έχουν κάνει τα εμβόλια δεν έχουν πρόβλημα. Αλλά δεν παύει να είναι ένα θέμα όλο αυτό» υπογραμμίζει ο κ. Τζανάκης.
Μέσα σε όλα, ήρθε και η νέα υποπαραλλαγή «Κένταυρος». «Θα τη δούμε. Είναι επικίνδυνη. Έχει τα φόντα να είναι η επόμενη μετάλλαξη» σχολιάζει ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Κρήτης.
Ο ιός και σε αυτή του τη μορφή εξακολουθεί να χτυπά τους πιο ευάλωτους: Οκτώ στους δέκα θανάτους αφορούν ανθρώπους με πολύ κλονισμένη υγεία, στους οποίους ο κορονοϊός δίνει τη χαριστική βολή.
Οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι πιάνουν άτομα τρίτης και «τέταρτης» ηλικίας (από 60 και 80 ετών και άνω αντίστοιχα), καθώς επίσης και άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας και εξασθενημένο οργανισμό.
«Είναι αυτοί οι άνθρωποι που πρέπει και οφείλουμε να προστατέψουμε» όπως είναι η πάγια θέση των επιστημόνων.
Πτωτική πορεία από τον Αύγουστο
Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.», επισήμανε ότι η κορύφωση του θερινού κύματος ξεκίνησε από την περασμένη εβδομάδα. Πλέον πηγαίνουμε σε αποκλιμάκωση, όπως είπε, διαβλέποντας «πίεση στις νοσηλείες στις κλίνες Covid» και πάντως «Όχι υπερβολικά πολλούς διασωληνωμένους και θανάτους».
Πιο συγκεκριμένα ανέφερε: «Μέχρι αρχές Αυγούστου θα είμαστε σε φάση αύξησης στις διασωληνώσεις και στους θανάτους κι από εκεί και πέρα θα υπάρξει πτωτική πορεία σε αυτούς τους δείκτες. Η διασπορά θα αρχίσει να μειώνεται από αυτή την εβδομάδα».
Ο κ. Σαρηγιάννης μίλησε και για τη νέα υποπαραλλαγή «Κένταυρος», υπογραμμίζοντας: «Η πρώτη προσέγγιση λέει ότι είναι κατά 18% πιο μολυσματική από την Όμικρον 5, αλλά δεν έχουμε στοιχεία ότι υπάρχει ακόμα στην Ελλάδα. Περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί. Θα έρθει σίγουρα στη χώρα μας. Είναι αδύνατο να μην εμφανιστεί κι εδώ. Το θέμα είναι πότε ακριβώς θα εμφανιστεί, γιατί περίπου πρέπει να μετρήσουμε ένα με ενάμιση μήνα από τότε που θα φανεί το πρώτο κρούσμα για να υπάρξει ουσιαστική ανάπτυξη στην κοινότητα».
Η «λάθος προσέγγιση»
Ο καθηγητής του ΑΠΘ δεν ταυτίζεται με την άποψη ότι ο ιός έχει γίνει ηπιότερος. «Είναι λάθος προσέγγιση» θα υποστηρίξει. «Η Όμικρον 5 δίνει σοβαρά συμπτώματα (υψηλό πυρετό κ.λπ.). Σίγουρα ο ιός είναι πιο μολυσματικός, γιατί έτσι καταφέρνει και κυριαρχεί – είναι πιο γρήγορος στη μετάδοση. Η Όμικρον, Όμικρον 2 και Όμικρον 4 χτυπούσαν το ανώτερο αναπνευστικό. Η Όμικρον 5 χτυπάει το κατώτερο αναπνευστικό. Η «Κένταυρος» λένε ότι μάλλον, δεν ξέρουμε ακριβώς, χτυπάει κι αυτή το ανώτερο αναπνευστικό, γιατί φυλογενετικά μοιάζει με την Όμικρον 2. Οπότε, δεν υπάρχει μονόδρομος στη λοιμογόνο δύναμη. Υπάρχει σχετικός μονόδρομος στη μολυσματικότητα γιατί είναι ο μηχανισμός για να κυριαρχήσει μία νέα παραλλαγή – να είναι πιο γρήγορος, πιο εύκολος στη μετάδοση ο ιός».
Το πιο σημαντικό και συνάμα ανησυχητικό για τον ίδιο είναι ότι ο ιός με τις συγκεκριμένες υποπαραλλαγές «τείνει να διαφύγει της ανοσίας».
Αυτό σημαίνει, όπως θα παρατηρήσει, ότι «Η προστασία που έχουμε είτε από προηγούμενη μόλυνση, είτε από τον εμβολιασμό δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός τρόπος άμυνας».
Στην Ελλάδα ισχύει ότι και στις περισσότερες χώρες: Δεν λαμβάνονται περιοριστικά μέτρα, θεωρώντας ότι με την φυσική ανοσία (με νόσηση) και την τεχνητή (με εμβόλιο) η κατάσταση μπορεί να ελεγχθεί.
«Δεν είναι αυτός τρόπος να ελέγξεις την κατάσταση. Και δεν το λέω μόνο εγώ· το λέει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το ECDC κ.λπ. Όσοι έχουν μια πιο σφαιρική εικόνα του πράγματος, τους είναι ξεκάθαρο αυτό. Μιλάνε για χρήση μέτρων προστασίας (μάσκα, αποστάσεις, απολύμανση και εξαερισμό του αέρα στους εσωτερικούς χώρους). Μιλάνε για άλλα μέτρα συν τον εμβολιασμό. Πρέπει να μην ξεχνάμε και την ύπαρξη των αντιικών φαρμάκων τα οποία είναι πολύ σημαντικά» υπενθυμίζει ο κ. Σαρηγιάννης, εντοπίζοντας ότι στη χώρα μας υπάρχει ένα θέμα πάνω στο κομμάτι αυτό: «Δίνονται με έναν τρόπο αρκετά συντηρητικό, με μία σχετική δυσκολία. Τα αντίστοιχα φάρμακα στις Ηνωμένες Πολιτείες δίνονται εύκολα με συνταγή γιατρού. Δηλαδή, πας στο φαρμακείο και τα παίρνεις. Δεν θα στα στείλουν με courier από τον ΕΟΔΥ. Είναι βεβαίως και θέμα οικονομικών μεγεθών» θα διαπιστώσει, αντιτείνοντας πως «Χρειάζεται να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση σε πολλαπλούς μηχανισμούς άμυνας και όχι μόνο στον εμβολιασμό».
Το νέο εμβόλιο, οι μηχανισμοί «άμυνας» και η ενημέρωση
Όπως κι άλλοι συνάδελφοί του, έτσι κι εκείνος περιμένει από το φθινόπωρο ένα νέο αποτελεσματικό εμβόλιο που θα εξουδετερώνει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις μεταλλάξεις.
«Από τέλος Οκτωβρίου και μετά θα έρθει το εμβόλιο στην Ελλάδα, δεν θα έρθει νωρίτερα, δεν θα είναι διαθέσιμο εύκολα. Γιατί θα πρέπει να αλλαχθεί και να προσαρμοστεί στις μεταλλάξεις Όμικρον 4 και Όμικρον 5. Το περιμένουμε φυσικά, αλλά και πάλι: Θα είμαστε τότε με ένα εμβόλιο που θα αντιστοιχεί στις Όμικρον 4 και Όμικρον 5, κι εκεί κάπου θα έχει εμφανιστεί και η Κένταυρος που θα είναι διαφορετική. Τι κάνεις εκεί;» διερωτάται ο κ. Σαρηγιάννης.
«Η λογική του ότι φτιάχνω ένα εμβόλιο που θα χτυπάει τις προηγούμενες παραλλαγές που κυκλοφορούν τώρα, με δεδομένο το χρόνο που χρειάζεται για να παραχθεί, είναι χρήσιμη μεν, απλά δεν μπορεί να είναι η μοναδική λύση στο πρόβλημα» υποστηρίζει ο ίδιος και συνεχίζει: «Δεν είναι λύση αυτό από μόνο του. Είναι κομμάτι της λύσης σε συνδυασμό με την ευκολότερη χρήση των αντιικών φαρμάκων, την απολύμανση του αέρα και την εμπέδωση μίας κουλτούρας ότι ο ιός είναι εδώ και μας δυσκολεύει. Άρα θα πρέπει – για να τον αντιμετωπίσουμε – να έχουμε σοβαρότητα και σύνεση στη συμπεριφορά μας. Να φοράμε π.χ. μάσκα σε κλειστούς χώρους ή όταν είμαστε σε καταστάσεις συνωστισμού κ.λπ. Αυτά χρειάζονται να γίνουν. Τα υπόλοιπα είναι απλώς χαϊδολόγημα στα αυτιά μας».
Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του Αριστοτελείου πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θα τονίσει τέλος ότι θα πρέπει «Να επανέλθει η καθημερινή ενημέρωση» για την πανδημική πορεία.
«Δεν έχει λογική τη στιγμή που είμαστε σε φάση κορύφωσης ενός κύματος μέσα στο καλοκαίρι, για το οποίο δεν παίρνουμε κανένα μέτρο, άρα ακολουθούμε ουσιαστικά τη λογική του ιού, ξαφνικά να λέμε ότι θα παίρνουμε πληροφόρηση μετά από μία εβδομάδα. Κι ότι οι μόνοι άνθρωποι που έχουν δικαίωμα στην συνεχή πληροφορία είναι οι ειδικοί του ΕΟΔΥ. Αυτό λέγεται αδιαφάνεια με όρους επιστημονικούς και θεωρώ ότι κάνει κακό και στη διαχείριση, γιατί πολύ απλά ο κόσμος ξεχνάει ότι υπάρχει πρόβλημα» σχολιάζει κλείνοντας.
