Την αρνητική πρωτιά της Κρήτης όπως αυτή αποτυπώνεται από επιστημονικές έρευνες αναφορικά με τα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη επισημαίνει η πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Αντωνία Τριχοπούλου, κρούοντας το καμπανάκι του κινδύνου για τα νοσήματα που ακολουθούν και που σχετίζονται με τον διαβήτη και την υπέρταση.
Το σύγχρονο διατροφικό πρότυπο όπως είπε χαρακτηριστικά είναι καταστροφικό για την υγειά, αφού οδηγεί σε αύξηση χρόνιων νοσημάτων και αυτό όπως πρόσθεσε είναι θλιβερό την στιγμή που η Κρήτη παράγει μοναδικής υψηλής διατροφικής αξίας προϊόντων που συμβάλλουν καθοριστικά στη μακροζωία. Η κ. Τριχοπούλου τόνισε ότι στην Κρήτη υπάρχουν μοναδικής ποιότητας εκλεκτά προϊόντα που μπορούμε να εντάξουμε στις διατροφικές μας συνήθειες, μειώνοντας το κρέας που καταναλώνουμε συχνά και σε μεγάλες ποσότητες.
«Να γυρίσετε στις ρίζες σας» επισημαίνει με έμφαση προσθέτοντας ότι «Χάνετε κάτι που σας παραδόθηκε και το οποίο σμιλεύτηκε για χιλιάδες χρόνια. Έφτασε στα χέρια σας σε μία τέλεια μορφή. Είναι ο τρόπος ζωής σας και μέσα από αυτόν, όπως εκφράζεται η καθημερινότητα με τη διατροφή σας».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ατομική ευθύνη προκειμένου η παραδοσιακή κρητική διατροφή και ο κρητικός τρόπος ζωής να περάσει ως παράδειγμα – πρότυπο στις επόμενες γενιές, τα παιδιά. Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι τα παιδιά δεν έχουν εκτεθεί στη γευστική εμπειρία και τη γνώση πολλών κρητικών προϊόντων τονίζοντας τον κίνδυνο εθισμού στα πρόχειρα κι ανθυγιεινά φαγητά με τα οποία έρχονται σε επαφή σε καθημερινή βάση.
Η ίδια η οικογένεια και στη συνέχεια το σχολείο μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην αντιστροφής της ανησυχητικής κατάστασης.
Άλλωστε όπως επανέλαβε είναι πολλάκις αποδεδειγμένο ότι η κρητική διατροφή είναι μία υγιεινή διατροφή, ωστόσο αυτό που έχει σημασία για το μέλλον είναι να αναδείξουμε και να τα εκτιμήσουν ως αυθεντικά προϊόντα που παράγει η κρητική γη.
Η κορυφαία ακαδημαϊκός του τομέα Επιδημιολογίας και Δημόσιας Υγείας, Αντωνία Τριχοπούλου, μίλησε για την αξία της κρητικής διατροφής έτσι όπως αποτυπώνονται τα οφέλη της σε διεθνείς μελέτες, στο πλαίσιο του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου με θέμα «Κρητικός τρόπος ζωής: Μεσογειακή παράδοση και εφαρμογές στη σύγχρονη εποχή» που διοργανώνει στο Ρέθυμνο το Ελληνικό Κέντρο Αριστείας για την Υγεία και την Ευεξία και ο Όμιλος «Ν. Δασκαλαντωνάκης» με την υποστήριξη της Grecotel.
Μάλιστα στη διάρκεια του συνεδρίου οι διοργανωτές τίμησαν την Αντωνία Τριχοπούλου για την πολυετή προσφορά της στην επιστήμη που υπηρετεί με συνέπεια εδώ και πολλές δεκαετίες.
Επιστροφή στην αυθεντική παραδοσιακή κρητική διατροφή
Σημαντικές επισημάνσεις για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν στην υγεία τους οι κρητικοί ως αποτέλεσμα της κακής διατροφής και της υπερκατανάλωσης ανθυγιεινών τροφών έγιναν στο πλαίσιο του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου με τίτλο «Κρητικός τρόπος ζωής παρελθόν και μέλλον» που διοργανώνει το Ελληνικό Κέντρο Υγείας και Ευεξίας και ο όμιλος Grecotel.
Η διακεκριμένη ακαδημαϊκός Αντωνία Τριχοπούλου έκρουσε το καμπανάκι του κινδύνου καλώντας τους πολίτες της Κρήτης να αξιοποιήσουν τον διατροφικό πλούτο της κρητικής γης και να επιστρέψουν στην αυθεντική παραδοσιακή κρητική διατροφή, που σε συνδυασμό με την άσκηση που αποτελούν όπως είπε το κλειδί για την μακροζωία.
«Να γυρίσετε στις ρίζες σας, χάνετε κάτι τόσο σημαντικό που δεν το έχετε συνειδητοποιήσει. Χάνετε κάτι που σας παραδόθηκε και σμιλεύθηκε για χιλιάδες χρόνια και έφτασε στα χέρια σας στην τέλεια μορφή. Πρόκειται για τον τρόπο ζωής σας και μέσα από αυτόν όπως εκφράζεται η καθημερινότητα με τη διατροφή σας. Εκείνο που είναι το πιο επικίνδυνο στην παρούσα φάση και νομίζω μπορεί να σας αγγίξει περισσότερο είναι ότι δεν το μεταφέρετε στα παιδιά σας. Τα παιδιά σήμερα πέρα του ότι είναι παχύσαρκα και αυτό είναι πολύ κακό για την υγεία τους, στο μέλλον, τα παιδιά σας δεν εκτίθενται στις γεύσεις τις παραδοσιακής διατροφής. Ξέρουν πολύ καλά τι είναι το fast food, όμως δεν ξέρουν πολύ καλά π.χ. τι είναι τα μπουμπουριστά σαλιγκάρια, δεν ξέρουν να ξεχωρίσουν τη γεύση, ή δεν ξέρουν τις αγκινάρες με το ψάρι, που είναι κάτι μοναδικό. Τα λαχανικά σε πολύ λίγα μέρη στη Μεσόγειο τα συνδυάζουν και τα μαγειρεύουν με ψάρι. Όλα αυτά εάν δεν παραδοθούν στα παιδιά σας, χάθηκε για πάντα αυτή η παράδοση 4.000 ετών» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Τριχοπούλου.
Η πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας και ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών μιλώντας στους δημοσιογράφους αναφέρθηκε στην ευθύνη της κάθε οικογένειας για τη σωστή επιλογή της διατροφής της τονίζοντας πως: «Είναι ένα θέμα όλων μας και του καθενός ξεχωριστά. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι πολίτες. Ξέρουμε τι θα πει παραδοσιακή κρητική διατροφή. Ξέρουμε τι είναι το παραδοσιακά καλό κρητικό τρόφιμο το οποίο είναι μοναδικό, γιατί η Κρήτη είναι ένας ευλογημένος τόπος που, παράγει εξαιρετικά προϊόντα. Αυτά πρέπει να τα τιμήσουμε, να τα χρησιμοποιούμε στο σπίτι μας και να τα μάθουμε στα παιδιά μας, να μην περιμένουμε από κάποιον τρίτο. Εμείς να αναλάβουμε τις ευθύνες μας, προλαβαίνουμε».
Υψηλά ποσοστά παχυσαρκίας στην Κρήτη
Αναφερόμενη στα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών η κ. Τριχοπούλου σημείωσε πως αν και σε κάποιο βαθμό διατηρούνται κάποιες καλές υγιεινές συνήθειες της κρητικής παραδοσιακής διατροφής, εν τούτοις οι προσθήκες και η αύξηση στις ποσότητες δημιουργούν πολύ αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία, καθιστώντας τους Κρητικούς στις πρώτες θέσεις της παχυσαρκίας και του διαβήτη. Ειδικότερα, είπε: «Από τις έρευνες τις οποίες έχουμε κάνει βγαίνουν πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία. Αρχικά βλέπουμε ότι στην Κρήτη χρησιμοποιείτε πολύ το ελαιόλαδο ακόμα, σε επίπεδο γύρω στο 38-40% γραμμάρια την ημέρα, που είναι παραπάνω από τον μέσο όρο της Ελλάδας. Επιπλέον, δεν έχετε αντικαταστήσει τόσο πολύ το ελαιόλαδο σε ορισμένους τρόπους μαγειρέματος, παρόλο που ισχύει, με μαργαρίνες και σπορέλαια, διότι στην παραδοσιακή κρητική διατροφή μαγειρεύεις μόνο με ελαιόλαδο. Αυτό είναι ένα πολύ καλό σημάδι. Εξακολουθείτε να τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά, αλλά πάνω σε αυτά έχετε βάλει τεράστιες ποσότητες κρέατος, αυτό δεν είναι κρητική διατροφή. Όπως και τεράστιες ποσότητες τυριών και δη όχι τοπικών τυριών. Οι ποσότητες των διαφόρων μεσογειακών τροφίμων είναι πολύ μεγάλες οι μερίδες. Ως αποτέλεσμα αυτού, ο κρητικός σε σχέση με τον μέσο Έλληνα ενώ πριν από το 1960 ήταν θαυμάσιος από πλευράς παχυσαρκίας, σήμερα είναι πλέον παχύσαρκος, περπατάει λιγότερο από τον μέσο Έλληνα, έχει υψηλότερη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη που σημαίνει ότι έχει μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνει διαβητικός, έχει υψηλότερους δείκτες υπέρτασης και τα παιδιά σας είναι από τα πιο παχύσαρκα».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στα παιδιά και στην ανάγκη να αποκτήσουν γεύσεις της κρητικής παράδοσης και να τις διατηρήσουν στην καθημερινότητα του:
«Εκείνο που έχει χαθεί είναι ότι τα παιδιά σας δεν έχουν εκτεθεί στη γνώση του τροφίμου και στη γευστική εμπειρία. Το σχολείο μπορεί να παίξει τεράστιο ρόλο, αλλά έχω πάψει να μιλάω για αυτό γιατί για εμένα τα κυλικεία είναι μια ανεξέλεγκτη κατάσταση. Το θέμα είναι η αντίστασή μας. Το παιδί να μην πάει να το πάρει, να μην έχει λεφτά να το πάρει και να του πούμε πάρε το ψωμάκι, το τυράκι και το φρούτο και αυτό είναι. Εκεί είναι ο ρόλος του γονιού για να μπορέσει να το πείσει και να πείσει όλο το περιβάλλον γύρω του. Ο καταναλωτής με τις επιλογές του έχει τεράστια δύναμη. Είναι αυτός που επιλέγει, αυτός που καθορίζει, διότι δεν θα υπάρχει στην αγορά κάτι το οποίο δεν αγοράζεται. Σήμερα υπάρχουν βιομηχανίες τροφίμων στην Κρήτη που κάνουν άλματα, παράγουν πολλά προϊόντα, έχουν κάνει και πολλά υποκαταστήματα στην Αθήνα. Μάλιστα εγώ σκεφτόμουν, όπως είχε κάνει το Eat Italy που προωθεί όλα τα παραδοσιακά προϊόντα στην Ιταλία, κάτι ανάλογο να γίνει για την Κρήτη, γιατί είστε ένας ευλογημένος τόπος και έχετε πολύ καλά προϊόντα. Μέχρι σήμερα τα προϊόντα αυτά είναι κατά κάποιον τρόπο προϊόντα μπουτίκ, δεν είναι τις καθημερινότητας από ότι βλέπουμε στις έρευνες. Για εμάς δεν έχει τόση σημασία να πούμε ότι η κρητική διατροφή είναι μια υγιεινή διατροφή, αυτό είναι αποδεδειγμένο. Αυτό που έχει σημασία για το μέλλον είναι να δείξουμε ότι τα προϊόντα είναι αυθεντικά, είναι παραδοσιακά. Επίσης, σήμερα και το μέλλον παίζεται σε επίπεδο κλίματος, περιβάλλοντος και βιώσιμων διατροφικών συστημάτων και βιώσιμου τρόπου παραγωγής τροφίμων. Εκεί η Κρήτη θα μπορούσε, εάν είχε σταθεί στον παραδοσιακό τρόπο παρασκευής, χωρίς φυσικά να λέμε ότι θα πατάει τα σταφύλια με τα πόδια, αλλά οι γενικές αρχές να είναι τέτοιες ώστε να είναι συμβατές για μια βιώσιμη παραγωγή του τροφίμου. Αυτό είναι το μέλλον, η οποία συνάδει με μια φιλικότητα προς το περιβάλλον και μια θετική συμβολή στη μείωση της κλιματικής αλλαγής. Υπάρχουν τρόφιμα γιορτινά π.χ. η στάκα, που υποθέτω τρώγεται με το γαμοπίλαφο, όπως και το αντικριστό δεν είναι καθημερινό. Αυτά είναι τρόφιμα γιορτής, υπέροχα, αλλά όχι καθημερινά. Καθημερινά, εάν ανατρέξετε στις πηγές επισκεπτών, μέχρι το 1950-1960 είχατε μια τεράστια ποικιλία από άγρια χόρτα και πάρα πολλές συνταγές με άγρια χόρτα, πολλά όσπρια και μίξη των οσπρίων με χόρτα. Αυτό είχε μια ευρηματικότητα και μια γαστρονομική διάσταση, διότι ήταν σύνθετες συνταγές εν τη απλότητί τους η οποία, όμως, εκτιμούσαν πολύ και τη γεύση. Η διατροφή δεν είναι μονάχα θερμίδες και θρεπτικά συστατικά, είναι και χαρά» κατέληξε η κ. Τριχοπούλου.
Βραβεύτηκε Α. Τριχοπούλου και ο Στ. Αρναουτάκης
Η πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Υγείας και ομότιμη καθηγήτρια της Ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών Αντωνία Τριχοπούλου βραβεύτηκε το μεσημέρι της Τρίτης στο πλαίσιο των εργασιών του συνεδρίου σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Grecotel caramel και εμφανίστηκε ιδιαίτερα συγκινημένη με την απονομή τιμής που της έγινε. «Αγαπούσα την δουλεία και την πατρίδα μου. Εάν αυτό το βραβείο εκφράζει μια επιβράβευση αυτής της αγάπης και αυτής της τεράστιας δουλειάς και αφοσίωσης με κάνει ευτυχισμένη. Σας ευχαριστώ όλους πάρα πολύ, γιατί μαζί με εσάς πορευτήκαμε αυτόν τον δύσκολο δρόμο όλα αυτά τα τελευταία 40 χρόνια» είπε.
Στην ίδια εκδήλωση το Κέντρο Ελληνικής Αριστείας για την Υγεία και την Ευεξία και ο ξενοδοχειακός όμιλος Grecotel βράβευσαν και τον περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη για την καθοριστική συμβολή του στην διεξαγωγή του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου.
Ο Σταύρος Αρναουτάκης, από τη πλευρά του είπε: «Οφείλουμε όλοι να επενδύουμε στην κρητική διατροφή. Ο πρώτος στόχος είναι η ανάδειξη της κρητικής διατροφής και μέσα από αυτή να κάνουμε την επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν. Είναι ιδιαίτερη τιμή να υπάρχουν τόσοι εκλεκτοί καθηγητές από πανεπιστήμια διεθνούς εμβέλειας.
Θα υποστηρίζουμε κάθε χρόνο αυτό το συνέδριο στην Κρήτη».
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο caramel Grecotel παραβρέθηκαν η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνης Μαίρη Λιονή, ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργος Μαρινάκης, ο βουλευτής Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Ξανθός, η αντιδήμαρχος Τουρισμού Πέπη Μπιρλιράκη και ο καθηγητής της Ιατρικής σχολής Χρήστος Λιονής, ο οποίος εκπροσώπησε το πανεπιστήμιο Κρήτης.
Σημειώνεται ότι το Κέντρο Αριστείας προσέφερε 10 υποτροφίες για τους φοιτητές του πανεπιστημίου Κρήτης, της Ιατρικής σχολής και του Ελληνικού Μεσογειακού πανεπιστημίου, για το τμήμα Διατροφολογίας.
Ο γενικός διευθυντής Λειτουργικού της Grecotel Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης, καλωσόρισε τις τοπικές αρχές στο συνέδριο και μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό του ανέφερε: «Ένα όνειρο ετών που έγινε πλέον πραγματικότητα. Οι 80 σύνεδροι από όλον τον κόσμο (Αμερική, Βραζιλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα κ.ά.), θα έχουν την ευκαιρία να δουν χαρακτηριστικά κρητικά προϊόντα και να δοκιμάσουν τις καλύτερες γεύσεις των προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας. Ευχαριστούμε πολύ τα Wines of Crete, το cluster του λαδιού, το cluster των γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων. Έχουμε προϊόντα από σαλιγκάρι, μανιτάρι, χαρούπι, κρεατοσκευάσματα τύπου ντελικατέσεν και τόσα άλλα μαζί, καθώς τα φημισμένα προϊόντα της Agreco, που σε αυτόν τον πολύ ιδιαίτερο χώρο με αυτά τα φοβερής ποιότητος προϊόντα είναι μια μοναδική εμπειρία. Επιθυμία του καθηγητή Στ. Κάλη, είναι το συνέδριο να πραγματοποιείται κάθε χρόνο, γιατί ένας πολυπόθητος στόχος ήταν να πετύχουμε την επιμήκυνση της σεζόν και νομίζω τα καταφέραμε. Η κρητική διατροφή πραγματικά βασίζεται πάνω στο μοντέλο της βιωσιμότητας που τώρα έχει γίνει της μόδας σε όλον τον κόσμο, αλλά πάλι οι παππούδες μας ήταν πιο σοφοί από όλους εμάς και ας έχουμε 50 διπλώματα. Ο καθηγητής προσέφερε πέντε υποτροφίες, σε όλο το ακαδημαϊκό κομμάτι και όλες τις εκδρομές που απολαμβάνουν οι σύνεδροι σε πέντε φοιτητές του τμήματος Διατροφολογίας του ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. και επίσης άλλες πέντε υποτροφίες στο τμήμα Ιατρικής του Π.Κ.» Ο κ. Καλαϊτζιδάκης ευχαρίστησε τον περιφερειάρχη για τη συνδρομή του στη διεξαγωγή του συνεδρίου και όπως είπε ένα μεγάλο ευχαριστώ οφείλει το Ρέθυμνο και η Κρήτη στον καθηγητή κ. Κάλη.
Ο Στέφανος Κάλης, καθηγητής της σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστήμιου του Harvard, σημείωσε πως «Η κρητική διατροφή πάντα είναι το νούμερο ένα. Είναι η κορωνίδα της παραδοσιακής ελληνικής διατροφής. Κάνουμε το συνέδριο φέτος για πρώτη φορά για «Κρητικό τρόπος ζωής, τη Μεσογειακή παράδοση τις Εφαρμογές στη σύγχρονη εποχή». Έχει μεγάλη επιτυχία, πάνω από 80 άτομα και συνεχίζουμε με βιωματικές εμπειρίες ελπίζουμε το συνέδριο να πραγματοποιείται κάθε χρόνο».
Η αντιπεριφερειάρχης Μαρία Λιονή στον χαιρετισμό της ανέφερε: «Η περιφέρεια είναι πάντα δίπλα σε τέτοιου είδους διοργανώσεις και επιστημονικές εκδηλώσεις και ευχόμαστε να γίνει θεσμός και να σας έχουμε κάθε χρόνο εδώ στο Ρέθυμνο».
«Χαιρόμαστε πολύ που ο περιφερειάρχης και η αντιπεριφερειάρχης είναι τόσο γαλαντόμοι και μπορούν και υποστηρίζουν τέτοιες εκδηλώσεις και εύχομαι να το συνεχίσουν» ανέφερε από την πλευρά του ο δήμαρχος Γιώργος Μαρινάκης που επεσήμανε και αυτός από την πλευρά του τη σημασία της κρητικής διατροφής για την υγεία.
Ο βουλευτής Ρεθύμνου Ανδρέας Ξανθός από την πλευρά του σημείωσε πως: «Θεωρώ ότι το «στοίχημα» για την ιατρική και την πολιτική υγεία σε αυτήν την περίοδο δεν είναι μόνο η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, αλλά η ποιότητα ζωής, η ευεξία, η υγιής γήρανση. Θεωρώ ότι, προφανώς, η διατροφή έχει ένα κρίσιμο ρόλο σε αυτό, άρα η επιστημονική τεκμηρίωση της συμβολής της κρητικής διατροφής θεωρώ ότι είναι μια εξαιρετική παρέμβαση. Είναι ουσιαστικά μια επένδυση στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων του τόπου μας και της χώρας μας, άρα είναι μια επένδυση στη δημόσια υγεία και είμαι ιδιαίτερα ευτυχής για αυτό το συνέδριο».
Την Παρασκευή ολοκληρώνονται οι εργασίες του συνεδρίου
Σήμερα στο Grecotel Creta Palace θα γίνει η πολύ ενδιαφέρουσα παράλληλη ημερίδα του συνεδρίου με θέμα: «Προοπτική των Κρητικών Προϊόντων στην Αμερικανική Αγορά» που έχει οργανωθεί σε συνεργασία με τον σύνδεσμο Εξαγωγών Κρήτης.
Στο στρογγυλό τραπέζι θα παρευρεθούν Αμερικανοί έξπερ, γνώστες της Αμερικάνικης αγοράς μαζί με τον σύνδεσμο Εξαγωγών Κρήτης. Επιχειρηματίες της Κρήτης καλεσμένοι του ΣΕΚ, θα έχουν την ευκαιρία όχι μόνο να ακούσουν από τους ειδικούς τις προϋποθέσεις που χρειάζονται τα Κρητικά προϊόντα, αλλά και να μεταφέρουν τις εμπειρίες τους η τους προβληματισμούς και αγωνίες τους.
Το μεσημέρι θα πραγματοποιηθεί AgrecoFarms, το βιολογικό κτήμα της Grecotel, το οποίο θεωρείται το καλύτερο παράδειγμα επιτυχούς διασύνδεσης τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα. Επίσης, θα ξεναγηθούν στους χώρους και θα εμπλακούν με δραστηριότητες που έχουν να κάνουν με το ζύμωμα, πλάσιμο και ψήσιμο του ψωμιού, στον ξυλόφουρνο.
