Στρατηγικό Σχέδιο για τη διαχείριση των υδάτων της Κρήτης

Για πρώτη φορά η Κρήτη αποκτά ολοκληρωμένο Στρατηγικό Σχέδιο για τη διαχείριση των υδάτων της, γεγονός τεράστιας σημασίας για την πρωτογενή παραγωγή, τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, σε ομιλία του χθες σε ημερίδα που έγινε στις Αρχάνες, με θέμα: «Δημόσιες υποδομές και χρηματοδοτικές ευκαιρίες μέσω του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027».

Ως πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, ο υπουργός χαρακτήρισε την υπογραφή της σύμβασης, για την αποδοχή της δωρεάς της ΤΕΡΝΑ για τη χρηματοδότηση της σχετικής μελέτης, την οποία θα εκτελέσει η ολλανδική εταιρεία ΗVA International.

Ο υπουργός αναφέρθηκε στην απόφαση της κυβέρνησης να δημιουργηθούν φορείς διαχείρισης υδάτων σε κάθε περιφέρεια και μιλώντας για την ιδιαιτερότητα της Κρήτης επισήμανε ότι άλλες περιοχές κινδυνεύουν από πλημμυρικά φαινόμενα και άλλες από ερημοποίηση.

Το ΥΠΑΑΤ αντιμετωπίζοντας την Κρήτη ως μια ενιαία ενότητα, σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τοπικούς αυτοδιοικητικούς και επιστημονικούς φορείς, όπως τόνισε, επιχειρεί «να δώσει λύσεις πριν τα προβλήματα ενταθούν και γίνουν ανυπέρβλητα», αναγνωρίζοντας πάντα ότι «προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής είναι το νερό».

«Σε μια εποχή προκλήσεων για ολόκληρο τον πλανήτη αλλά, κυρίως για τη χώρα μας που βρίσκεται στην καρδιά της κλιματικής κρίσης της Μεσογείου, η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης και συνδυαστικής πολιτικής στον αρδευτικό και αντιπλημμυρικό τομέα έχει τεράστια σημασία για το μέλλον της αγροτικής παραγωγής. Με λίγα λόγια τα αρδευτικά έργα που εκσυγχρονίζονται ή προγραμματίζεται να κατασκευαστούν πρέπει να λειτουργούν συνδυαστικά μεταξύ τους, αλλά ταυτόχρονα να λειτουργούν και ως μια αντιπλημμυρική ασπίδα, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο αντιπλημμυρικό δίκτυο σε κάθε περιοχή. Πρόκειται για μια νέα φιλοσοφία που προέκυψε αναγκαστικά, ύστερα από όσα ζήσαμε στη Θεσσαλία», ανέφερε ο κ. Τσιάρας.

Η ευημερία των αγροτικών μας περιοχών είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τις δημόσιες επενδύσεις και τα έργα υποδομής, ιδιαίτερα στην κατεύθυνση αξιοποίησης και ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων. «Για το λόγο αυτό, οι δημόσιες παρεμβάσεις στη Γεωργία και στην Κτηνοτροφία, στα Δάση, αλλά και συνολικά σε βασικές υποδομές των αγροτικών μας περιοχών, συνιστούν στρατηγική προτεραιότητά μας», επισήμανε ο υπουργός.

Στον τομέα των υδατικών πόρων μέσα από το ΠΑΑ 2014-2022 υλοποιούνται περισσότερα από 180 μικρά και μεγάλα εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα, ύψους 700 εκατ. ευρώ. Ενώ αντίστοιχα έργα χρηματοδοτούνται μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης και το εμβληματικό πρόγραμμα «ΥΔΩΡ 2.0», ύψους άνω των 4 δισ. ευρώ με συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), από τις οποίες προκύπτει το μέγιστο δυνατό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, σε ό,τι αφορά στη μόχλευση πόρων.

Οι λοιπές δημόσιες επενδύσεις

Σχετικά με τις λοιπές δημόσιες επενδύσεις, μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης όπως είπε χρηματοδοτούνται :

• έργα αγροτικής οδοποιίας με 160 εκατ. ευρώ,
• ευρυζωνικά δίκτυα με 35 εκατ. ευρώ,
• έργα πρόληψης και αποκατάστασης ζημιών σε δάση με 80 εκατ. ευρώ καθώς και
• δημόσια έργα ανάπλασης αγροτικών οικισμών με περίπου 200 εκατ. ευρώ μέσω των 50 τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων Leader.

Όπως τόνισε ο κ. Τσιάρας «μέσα από τον συγκεκριμένο σχεδιασμό για τις υποδομές στον πρωτογενή τομέα και τις αγροτικές μας περιοχές επιδιώκουμε να αλλάξουμε μεσοπρόθεσμα τον χάρτη των αγροτικών υποδομών της χώρας, ανταποκρινόμενοι στις σύγχρονες προκλήσεις της βιώσιμης, πράσινης και ψηφιακής ανάπτυξης» και συμπλήρωσε ότι τα έργα του ΥΠΑΑΤ διέπονται από τις αρχές της αειφορίας.

Νέο παραγωγικό μοντέλο

Εκτίμηση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι ότι οι νέες προκλήσεις, με κυρίαρχη αυτή της κλιματικής κρίσης, υπαγορεύουν αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου και προτεραιοποίηση των στόχων εκείνων που θα διασφαλίσουν μέσα από τις αναγκαίες προσαρμογές:

1. την επισιτιστική επάρκεια και διατροφική ασφάλεια της χώρας μας,
2. την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας,
3. τη μείωση του κόστους παραγωγής,
4. την ορθολογική διαχείριση και αξιοποίηση των φυσικών πόρων και κυρίως του αρδευτικού νερού,
5. τη συμμετοχή όλων των κρίκων της αγροεφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά και του συνόλου των κατοίκων της υπαίθρου, χωρίς αποκλεισμούς στο νέο γίγνεσθαι σε όρους οικονομικούς και κοινωνικούς,
6. και βεβαίως την προσέλκυση νέων ανθρώπων στη Γεωργία και τις αγροτικές μας περιοχές, οι οποίες καλούνται να καταστούν περισσότερο ελκυστικές.

Η υλοποίηση της συγκεκριμένης στρατηγικής στόχευσης απαιτεί τη μέγιστη αξιοποίηση των πολύτιμων πόρων της ΚΑΠ και του Ταμείου Ανάκαμψης και την εξασφάλιση των απαραίτητων συνεργειών που θα υποστηρίξουν τη χρηματοδότηση των απαραίτητων υποδομών στον πρωτογενή τομέα, είπε ο υπουργός και σημείωσε ότι γενικότερα η συνεργασία όλων και η συνένωση δυνάμεων είναι απαραίτητη.

Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Τσιάρας επισήμανε ότι «αυτή η προσέγγιση των συνεργειών, θα αποτελέσει την επιλογή όλων, καθώς μπροστά στις προκλήσεις της νέας εποχής κανένα «εγώ», όσο ισχυρό και να είναι, δεν μπορεί να επικρατήσει του «εμείς», δηλαδή του κοινού καλού και του κοινού συμφέροντος».

Νωρίτερα, πριν από την ημερίδα ο υπουργός, Κώστας Τσιάρας και ο ΓΓ, Δημήτρης Παπαγιαννίδης συναντήθηκαν με τον περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρο Αρναουτάκη, με τον οποίο συζήτησαν θέματα που αφορούν την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα στην Κρήτη.

«Ως κυβέρνηση, ως ηγεσία του υπουργείου ο στόχος μας είναι, να διαμορφώσουμε τις καταλληλότερες και πιο ευνοϊκές συνθήκες για την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των σημαντικότατων πόρων της νέας ΚΑΠ, ώστε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις με κυριότερη αυτήν της Κλιματικής Κρίσης», είπε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο ΥφΑΑΤ, Διονύσης Σταμενίτης. 

«Μια από τις κατευθύνσεις που ακολουθούμε για την εξυπηρέτηση αυτού του στόχους μας, στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, και η οποία αποτελεί στρατηγική επιλογή των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι –όπως υπογράμμισε ο κ. Σταμενίτης– να οργανώσουμε τις αγροτικές μας υποδομές, ώστε αυτές να συμβάλλουν στην προσπάθεια της αναχαίτισης της Κλιματικής Κρίσης και αντιμετώπισης του μεγάλου ζητήματος της λειψυδρίας και συνολικά της διαχείρισης των υδάτων», τόνισε ο Παπαγιαννίδης.

Στ. Αρναουτάκης: Μόνο με την ενιαία διαχείριση των υδάτινων πόρων του νησιού και τη διεκδίκηση των κατάλληλων χρηματοδοτήσεων για υποδομές θα αντιμετωπιστούν τα προβλήματα ύδρευσης και άρδευσης στο νησί

Τη σύσταση του φορέα για την ενιαία διαχείριση του υδατικού δυναμικού της Κρήτης, χαιρέτησε ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, ο οποίος τόνισε ότι αυτός ήταν στόχος της Περιφέρειας από το 2016.

Ο περιφερειάρχης στην παρέμβασή του υπογράμμισε, ότι, στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ για την Κρήτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία, το γεγονός ότι ο πρωτογενής τομέας αποτελεί τον έναν από τους δύο ισχυρούς πυλώνες της Περιφερειακής Οικονομίας. Η Κρήτη αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα χρηματοδοτικά εργαλεία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, τόνισε ο περιφερειάρχης επισημαίνοντας, ότι, κοινός μας στόχος είναι να κάνουμε την Περιφέρεια Κρήτης την πρωτεύουσα της εξωστρέφειας για όλη την Ελλάδα.

«Και η εξωστρέφεια περνάει κυρίως μέσα από τον τουρισμό και τον πρωτογενή τομέα. Για την Περιφέρεια Κρήτης, τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τη διαχείριση και διάθεση του νερού αποτελούν στρατηγική μας προτεραιότητα. Ως Περιφέρεια Κρήτης, προκρίνοντας την αξία της ενιαίας και περιφερειακής διαχείρισης των υδάτων, τονίζουμε πως κάθε πολιτική διαχείρισης του νερού πρέπει να ενσωματώνει και την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος. Επιμένουμε να τονίζουμε, πως η Κρήτη αποτελεί ενιαίο σύνολο ενός υδροφόρου ορίζοντα, η ισορροπία του οποίου εάν διαταραχθεί θα επηρεάσει το σύνολο της βιοποικιλότητας του νησιού. Με δεδομένες τις δύσκολες συνθήκες της φετινής χρονιάς, με την ανομβρία να έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό τα υδατικά αποθέματα του νησιού, τονίζουμε πως δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Τα προηγούμενα χρόνια η Περιφέρεια Κρήτης προετοίμασε και ενέταξε προς χρηματοδότηση μεγάλα αρδευτικά έργα. Ενδεικτικά, αναφέρω ότι από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της περιόδου 2014-2020, χρηματοδοτήσαμε με περίπου 14 εκ. ευρώ αρδευτικά, ενώ από το Πρόγραμμα «Κρήτη 2014-2020», χρηματοδοτήσαμε μελέτες και έργα ύδρευσης συνολικού προϋπολογισμού 16 περίπου εκ. ευρώ», είπε ο περιφερειάρχης.

Ο κ. Αρναουτάκης αναφερόμενος στις παρεμβάσεις της Περιφέρειας Κρήτης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αναφέρθηκε στο ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής του Υδατικού Διαμερίσματος της Κρήτης.

«Τη δεδομένη χρονική στιγμή, ύστερα από την υπογραφή της Σύμβασης με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για το Φράγμα και την εκτροπή του Πλατύ, θεωρούμε ότι κλείνει μια μεγάλη εκκρεμότητα για την άρδευση της περιοχής της Μεσαράς. Παράλληλα, με την ολοκλήρωση του Φράγματος της Πλακιώτισσας, αναζητούμε τη χρηματοδότηση για το αρδευτικό δίκτυο της περιοχής. Ανάλογη χρηματοδότηση αναζητούμε για το Φράγμα των Ασιτών, ενώ προετοιμάζουμε το φάκελο για την υποβολή του έργου εμπλουτισμού του Φράγματος του Ινίου, για τη Λιμνοδεξαμενή στα Βασιλικά Ανώγεια. Προχωράμε, επίσης, στην εκ νέου υποβολή για το Φράγμα των Αμιρών στο Δήμο Βιάννου. Ανάλογη προετοιμασία υλοποιεί η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας για τη Λιμνοδεξαμενή Ζου στη Σητεία. Για τα Σχέδια Βελτίωσης και τους Νέους Αγρότες, ενδεικτικά αναφέρω ότι το 2021 χρηματοδοτήσαμε με 93 εκ. ευρώ την εγκατάσταση 2.415 νέων αγροτών, ενώ εντάξαμε και 638 σχέδια βελτίωσης προϋπολογισμού 37 εκ. ευρώ διεκδικώντας παράλληλα επιπλέον 5 εκ. για να καλύψουμε και τους 112 επιλαχόντες. Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Κρήτης για Εγγειοβελτιωτικές Υποδομές, έχουν ενταχθεί δέκα έργα, εκ των οποίων έχουν συμβασιοποιηθεί τα εννέα».

Παράλληλα, ο περιφερειάρχης για τα τοπικά προγράμματα Leader, τόνισε ότι έχουν χρηματοδοτηθεί δεκάδες έργα προϋπολογισμού περίπου 88 εκ. ευρώ.

«Η ΚΑΠ παραμένει η μοναδική ευρωπαϊκή πολιτική που διαμορφώνεται και ασκείται από κοινού. Παραμένει επίσης ένα από τα βασικά χρηματοδοτικά εργαλεία της Ένωσης, με σκοπό τόσο να ενισχύσει το εισόδημα και τη βιωσιμότητα των Ευρωπαίων αγροτών, να συμβάλλει στην ανάπτυξη και την ευημερία των περιοχών της υπαίθρου αλλά και να εξασφαλίσει την επάρκεια και την ασφάλεια των τροφίμων. Με αυτό το δεδομένο θεωρούμε ιδιαίτερης σημασίας τη σημερινή συζήτηση, τονίζοντας πως, ως Περιφέρεια Κρήτης είμαστε αισιόδοξοι ότι τα επόμενα χρόνια το νησί μας θα παραμείνει στη ζώνη της πρωτοπορίας και στον πρωτογενή τομέα» υπογράμμισε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Αρναουτάκης ευχαρίστησε δημόσια για την παρουσία τους στην εκδήλωση και το μεγάλο ενδιαφέρον που έχουν επιδείξει για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κωνσταντίνο Τσιάρα, τον υφυπουργό ΥΠΑΑΤ Διονύση Σταμενίτη, τον Γ.Γ. Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών Δημήτρη Παπαγιαννίδη, τους παριστάμενους βουλευτές, τον εκπρόσωπο της Ολλανδικής εταιρείας που θα εκπονήσει την μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού για την ενιαία διαχείριση των υδάτων στο νησί Μιλτιάδη Γκουζούρη, την εταιρεία ΤΕΡΝΑ που θα χρηματοδοτήσει τη σχετική μελέτη, τον προϊστάμενο της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης ΚΑΠ Νίκο Μανέτα, την προϊσταμένη της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Άμεσων Ενισχύσεων και Τομεακών Παρεμβάσεων Ελένη Καραμαγκιώλη. Επίσης τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση, αντιπεριφερειάρχες, δημάρχους, εκπροσώπους αυτοδιοίκησης, φορέων και εμπλεκόμενων υπηρεσιών.