Η Ελλάδα σήμερα
Η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται σε μια κατάσταση έσχατης απελπισίας. Τόσο στο οικονομικό όσο και στο κοινωνικό και ανθρωπιστικό επίπεδο. Βιώνουμε μια απέραντη οργή και μια θλίψη μαζί που μας προκαλεί μια ψυχική αφωνία και παγώνει τις καρδιές. Βιώνουμε ένα έλλειμμα αξιοπρέπειας, ένα έλλειμμα ασφάλειας, όπου μαζί με το έλλειμμα εισοδήματος καταλήγει σε έλλειμμα δημοκρατίας και ελευθερίας. Η κρίση που διάγουμε δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και βαθιά πολιτική, κοινωνική, αξιακή και πολιτισμική. Χωρίς να έχω καμία πρόθεση να δώσω το παραμικρό άλλοθι στο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα τώρα μπορούμε να αναρωτηθούμε όλοι μας ποιος ήταν αυτός ο μηχανισμός της παραίτησης και της αλλοτρίωσης στον οποίο εγκλωβιστήκαμε. Ποιες ήταν αυτές οι δυνάμεις που κατάφεραν να μας επιβάλλουν ψεύτικες ανάγκες και να μας εξορίσουν από την ουσία του εαυτού μας. Ποιοι και πώς λειτούργησαν, ώστε να γίνεται πλεονέκτημα το γρήγορο και το εύκολο και όχι το αργό και το δύσκολο που κυριαρχούσε στον Έλληνα και του έδινε τη δυνατότητα να λέει «τα βγάζω πέρα». Σήμερα πληρώνουμε την έμφαση σε ζητήματα άκρατου καταναλωτισμού, ατομικισμού, εγωπάθειας και χυδαίου οικονομισμού. Είμαστε υποχρεωμένοι και αναγκασμένοι να κάνουμε την κρίση ευκαιρία για προσωπικό και κοινωνικό αυτo-στοχασμό.
Τα σημαντικά προβλήματα
Η υποκρισία, το έλλειμμα ευθύνης, ο κακός σχεδιασμός σε όλα τα επίπεδα, η ανεπάρκεια της πολιτικής και των πολιτικών, οι «ύποπτοι» εκλογικοί νόμοι, το έλλειμμα παιδείας, η αναξιοκρατία, το έλλειμμα δημοκρατίας αναδεικνύονται σήμερα ζητήματα ζωτικής σημασίας. Η απαξίωση της δημόσιας υγείας, η διάλυση της παιδείας, η μεσαιωνικού τύπου εργασιακές σχέσεις, η ιδιωτικοποίηση του δημόσιου πλούτου συμπληρώνουν την εικόνα των προβλημάτων σήμερα.
Ακόμα θεωρώ ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ως χώρα, τη μεγάλη αδυναμία να συναντηθούν και να συνεννοηθούν οι ελεύθερες λαϊκές φωνές. Έχουμε μπροστά μας ένα στοίχημα συνεργασίας και κοινωνικής συνειδητότητας, που θα μας οδηγήσει σε πράξεις και δράσεις ευθύνης.
Πώς φτάσαμε ως εδώ…
Η πιο απλή απάντηση είναι γιατί δεν πιστέψαμε στον εαυτό μας και στις δυνατότητές του, εμπιστευθήκαμε «μοιραίους και άβουλους» εκπροσώπους, απομακρυνθήκαμε από τις «γειτονιές» και από τις συλλογικότητες κοινωνικής αλληλεγγύης. Αφεθήκαμε αμαχητί στην τηλεοληψία και στην τηλεχαύνωση, ασελγήσαμε στο περιβάλλον, αφήσαμε αναξιοποίητο τον πολιτισμικό μας πλούτο, εκποιήσαμε την εσωτερική κοινωνική μας δύναμη, αφεθήκαμε στον άκρατο καταναλωτισμό και εγωτισμό και τελικά αλλοτριωθήκαμε σε μεγάλο βαθμό.
Αλλαγή γραμμής πλεύσης…
Μπορούμε να συναντήσουμε και να επεξεργαστούμε δυνάμεις και δυνατότητες που έτσι και αλλιώς τις έχουμε και που έχουν να κάνουν με τη δημιουργικότητα, την παραγωγικότητα και την φαντασία. Αυτές οι διεργασίες θα αναδείξουν και θα κινητοποιήσουν έξυπνες προτάσεις στον πρωτογενή τομέα παραγωγής στην νέα επιχειρηματικότητα, στην αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων, στον περιορισμό των τραπεζιτικών αυθαιρεσιών στην επανεκκίνηση της πολιτικής, στην απομυθοποίηση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας με όχημα την παιδεία και τον πολιτισμό.
Συνέργια – Συνεργασία -Συλλογική διαχείριση
Αφού όλα σήμερα έχουν χάσει το νόημά τους και βρισκόμαστε σε μια γενικευμένη σύγχυση είναι φυσικό επακόλουθο να έχουν χάσει και τη σημασία τους και τη δυναμική τους. Αισθάνομαι ότι η λέξη συνέργεια αποτελεί τη λέξη κλειδί για την όποια προσπάθειά μας. Σηματοδοτεί τη συνάντηση των ανθρώπων, τον καθορισμό επιχειρησιακού σχεδίου, την αποτύπωση της μεθοδολογίας της δράσης και τη συζήτηση της αξιολόγησης. Διαμορφώνει μια κουλτούρα συνύπαρξης, αλλαγή του παραδείγματος τόσο στο πολιτικό όσο και στο κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Η συλλογική διαχείριση απαιτεί ουσιαστική συμμετοχή και κοινωνική ευθύνη. Επηρεάζει «δομικές» πολιτικές που έχουν να κάνουν με την αντίληψη του δημόσιου χώρου, με τον αστικό τρόπο ζωής, με το διαχωρισμό πνευματικής και χειρωνακτικής εργασίας, τον διαχωρισμό της πόλης και της υπαίθρου. Προτάσεις για ένα «άλλο» σχολείο, έμφαση στη δημόσια δωρεάν περίθαλψη, ανάδειξη του εναλλακτικού τουρισμού, του αγροτουρισμού και της οικολογίας, πρόταγμα σε ένα δημιουργικό «πράττειν» για μια κοινωνία αλληλεγγύης και σεβασμού της διαφορετικότητας.
* Ο Αντώνης Λιοδάκης είναι ψυχίατρος, υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος Ρεθύμνου με τον συνδυασμό «Ριζοσπαστική Συνεργασία Κρήτης»