Επιμέλεια: Εμμανουέλα Φωτάκη
Ήταν 1999 όταν στήθηκε ο πρώτος πανεπιστημιακός (φοιτητικός) ραδιοφωνικός σταθμός στη Κνωσσό, στο Ηράκλειο, ο οποίος λειτούργησε για 10 χρόνια. Το 2012 ξαναλειτούργησε στις Βούτες με ότι από τον εξοπλισμό περισώθηκε από την πρώτη προσπάθεια, με οριζόντια δομή και βάση την αυτοοργάνωση, το ελεύθερο λογισμικό και τα ανοιχτά δεδομένα. Ο «Ρα.Στα.Παν.Κ 96,7» δεν εκπέμπει σταθερά, δεδομένου ότι αποτελεί ένα πειραματικό εγχείρημα, όταν το κάνει όμως οι εκπομπές του αφορούν σε μουσικό περιεχόμενο. «Όταν όλα βαίνουν ομαλά εκπέμπουμε FM Stereo με RDS στους 96,7 μεγάκυκλους και η επικαιρότητα εμπνέεται ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες»(!), εξηγούν εκπρόσωποι του Ρα.Στα.Παν.Κ 96,7.
Η αντίστοιχη επιθυμία για ραδιοφωνικό σταθμό του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο, είχε γεννηθεί ήδη από το 2018, εντούτοις, ο «ΜατζόΡε FM 89.1», άρχισε να εκπέμπει από την Πανεπιστημιούπολη Γάλλου, στο διαδίκτυο τον Φλεβάρη του 2020 και στα ερτζιανά τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Ωστόσο, λόγω πανδημίας, ο σταθμός άρχισε να ουσιαστικά στα μέσα του me θεματολογία και οι μουσικές επιλογές που ποικίλουν. «Δεδομένου ότι στον σταθμό μπορεί να έρθει οποιοδήποτε άτομο το επιθυμεί, αρκεί να μην παραβιάζει κάποιες βασικές αρχές μας, υπάρχει μία ποικιλομορφία στο στυλ των εκπομπών και των μουσικών επιλογών» αναφέρουν εκπρόσωποι του σταθμού.
Κριτήρια συμμετοχής και ανταπόκριση
Και οι δύο ραδιοφωνικοί σταθμοί του Πανεπιστημίου Κρήτης πραγματοποιούν εβδομαδιαίες συνελεύσεις, στις οποίες πραγματεύονται θέματα επικαιρότητας, οργάνωσης, τεχνικά ζητήματα κ.α.
«Οι εβδομαδιαίες μας συνελεύσεις είναι ουσιαστικά το μοναδικό μας όργανο λήψης αποφάσεων, επομένως όλα μας τα θέματα τα συζητάμε εκεί. Αυτά μπορεί να είναι ένα τεχνικό ζήτημα ή μια δράση που θέλουμε να κάνουμε στο Πανεπιστήμιο ή στην Πόλη. Ακόμα, οργανώνουμε και παρουσιάζουμε τις εκπομπές που θέλουμε να κάνουμε, συζητάμε θέματα της επικαιρότητας καθώς και θέματα διαχείρισης του χώρου μας. Για να καταφέρουμε να συνενώσουμε την ποικιλομορφία των ατομικοτήτων που συνυπάρχουν στον σταθμό, αλλά και όντες ακόλουθοι της ιδεολογίας και του καταστατικού μας, λειτουργούμε σε οριζόντια δομή και συνδιαμορφωτικά», διευκρινίζουν οι εκπρόσωποι του ραδιοφωνικού σταθμού στο Ρέθυμνο. Αντίστοιχα, οι φοιτητές του Ηρακλείου αναφέρουν ότι, «ο διάλογος και η αλληλοκατανόηση είναι στο πυρήνα της προσπάθειας μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάνουμε συνέλευση με αυστηρούς κανόνες εβδομαδιαία. Ανάλογα τι θα μας ‘‘ξεβράσει’’ η πραγματικότητα προσαρμόζουμε και τη μορφή της κουβέντας».
Αμφότεροι, παραδέχτηκαν ότι οι ομάδες τους είναι ανοιχτές σε κόσμο εντός και εκτός του Πανεπιστημίου. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ωστόσο προέρχεται από την πανεπιστημιακή κοινότητα. Τα άτομα που συμμετέχουν αυτή τη στιγμή στον ΜατζόΡε FM 89.1 είναι περίπου 20. «Η φιλοσοφία του σταθμού μας είναι ότι πάντοτε παραμένει ανοιχτός για νέες συμμετοχές. Επομένως, λειτουργούμε υπό καθεστώς διαρκούς αναδιαμόρφωσης της σύστασης της ομάδας. Yπάρχουν και μέλη στον σταθμό που δεν σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Ρέθυμνο, βρίσκονται ή έχουν τελειώσει σε άλλες σχολές και απλώς τους αρέσει το Ραδιόφωνο και θέλουν να βοηθήσουν με τον τρόπο και τις γνώσεις τους στην εξέλιξή του».
Στο Ρα.Στα.Παν.Κ 96,7 ο αριθμός των ατόμων είναι ρευστός και μοιράζονται σε διαφορετικά εγχειρήματα όπως τοLABάκι hackerspace, η ομάδα κατασκευών toPagάκι, η Κινηματογραφική ομάδα, τα μουσικά στούντιο, η ομάδα πληθωρισμού και διάφορες άλλες. Τα άτομα που αποτελούν τον πυρήνα του σταθμού όμως, «μετριούνται στα δάχτυλα», όπως επισημαίνουν οι συμμετέχοντες σε αυτόν. «Η ομάδα είναι ανοιχτή σε κόσμο εντός και εκτός πανεπιστημίου. Προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε ένα περιβάλλον αλληλεπίδρασης και ανταλλαγής γνώσεων, εργαλείων και αγαθών, και αίσθηση κοινών που ο καθένας μπορεί να αισθανθεί ότι χωράει. Αλλά έχουμε πήξει στους υπολογιστάκηδες και τους φυσικούς αν αυτό ρωτάτε -έχουμε κι έναν βιολόγο για “ξεκάρφωμα”, προπτυχιακούς, διδακτορικούς, εργαζόμενους εντός κι εκτός πανεπιστημίου, αποφοίτους, απ’ όλα έχει ο μπαξές», επισημαίνουν με χιούμορ οι «Ηρακλειώτες».
Η ανταπόκριση που απολαμβάνουν οι εκπομπές των Ραδιοφωνικών Σταθμών του Πανεπιστημίου Κρήτης, εξαρτάται από τη συχνότητα που εκπέμπονται και προέρχεται κυρίως από μέλη της φοιτητικής κοινότητας. Στο Ρέθυμνο οι εκπομπές γίνονται συνήθως στο πλαίσιο της παρέας, αν και προς έκπληξη των συμμετεχόντων, έχουν δεχθεί μηνύματα και εκτός των συμφοιτητών/-τριών τους. «Εκπέμπουμε και διαδικτυακά, επομένως μπορούμε πολύ εύκολα να υπερβούμε τα χωρικά πλαίσια της κοινότητας του Ρεθύμνου. Το Ρέθυμνο και κυρίως η πόλη του Ρεθύμνου αποτελεί μία μικρή κοινότητα όπου όλα τα άτομα λίγο πολύ γνωριζόμαστε μεταξύ μας, οπότε δεν θα λέγαμε ότι το κοινό μας μονοπωλείται από τα άτομα εντός Πανεπιστημίου». Στο Ηράκλειο, οι συμμετέχοντες παραδέχονται ότι δεν έχουν πολλούς ακροατές αυτήν την περίοδο και δε μπορούν να γνωρίζουν πόσοι τους ακούν από τα FM, σχολιάζοντας πάλι με χιούμορ ότι, «έχουμε κάνει μεγάλο σουξέ στους υποβρύχιους στόλους της Μεσογείου. Φήμες αναφέρουν ότι σε περιόδους ειρήνης οι περισσότεροι ρίχνουν άγκυρα στον κόλπο της Αμμουδάρας για να μας ακούνε».
‘‘Βασικές αρχές τους είναι η αποδοχή στην διαφορετικότητα –να μην εκφράζονται ρατσιστικές, φασιστικές, σεξιστικές και άλλου είδους τέτοιες ιδεολογικές αντιλήψεις-, η ελεύθερη έκφραση, ο πειραματισμός στην μουσική και ο αντιεμπορευματικός χαρακτήρας’’
Λύσεις εκ των ενόντων
Στον σταθμό του Ρεθύμνου τα τεχνικά προβλήματα, σε συνδυασμό με τη έλλειψη τεχνογνωσίας, έχουν ως αποτέλεσμα το μεγαλύτερο βάρος στο τεχνικό κομμάτι να το έχουν αναλάβει τα παιδιά από τον ραδιοφωνικό σταθμού του Ηρακλείου. «Χωρίς εκείνους ο σταθμός μάλλον δεν θα υπήρχε», παραδέχονται οι ίδιοι, ενώ προσθέτουν ότι, «λόγω κάποιας βλάβης στους υπολογιστές μας και κάποιων άλλων τεχνικών προβλημάτων, εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε αναγκαστεί να διακόψουμε την λειτουργία μας. Το γεγονός αυτό μας στενοχωρεί ιδιαίτερα. Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι εξίσου σημαντική υπήρξε και η βοήθεια από το Πανεπιστήμιο, το οποίο κατά καιρούς μας έχει δώσει τα απαραίτητα μέσα για την αντιμετώπιση των διαφόρων προβλημάτων μας. Ευχόμαστε ότι στο άμεσο μέλλον θα καταφέρουμε να λύσουμε τα όποια ζητήματα του σταθμού και ότι θα βγούμε ξανά στον αέρα».
Αντίστοιχα, οι φοιτητές από τον σταθμό του Ηρακλείου επισημαίνουν ότι, «το πανεπιστήμιο λειτουργεί υποστηρικτικά σε ότι κάνουμε, αλλά κάποιες φορές η γενικότερη υποβάθμιση των υποδομών και η έλλειψη συντήρησης δημιουργεί σοβαρά προβλήματα που όσο και να το παλεύουμε δεν γίνεται να τα αντιμετωπίσουμε μόνοι μας». Σύμφωνα με τους ίδιους, οι τελευταίες Πρυτανικές αρχές έχουν κάνει φιλότιμες προσπάθειες αλλά το πρόβλημα είναι γενικότερο…
