Βασικοί πυρήνες εκπαίδευσης: Δημοτική Φιλαρμονική – Ωδείο Ρεθύμνου – Μουσικά Νειάτα
Αγαπούσαν τη μουσική οι Ρεθεμνιώτες. Ανατρέχοντας στον τοπικό τύπο αρχές του περασμένου αιώνα το διαπιστώνουμε. Είχε συμβάλει τα μέγιστα και η παρουσία των Ρώσων στη μουσική καλλιέργεια της τοπικής κοινωνίας.
Σημασία έχει ότι ανέκαθεν οι φιλόμουσοι της πόλης είχαν μια εξαιρετική δυναμική και παραγωγική παρουσία στο πολιτιστικό γίγνεσθαι.
Τιμώντας με τη σειρά μας την παγκόσμιο ημέρα της μουσικής, θα σταθούμε σε τρεις σημαντικούς πυρήνες στους οποίους το Ρέθυμνο οφείλει την καταξίωσή του στις πόλεις με σπουδαία πολιτιστική προσφορά, αλλά και στην ανάδειξη δημιουργών πρώτου μεγέθους με διεθνή πορεία όπως ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Μπάμπης Πραματευτάκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης και ο Γιώργος Κουμεντάκης.
Κι ας ξεκινήσουμε την αναφορά μας από τη Δημοτική Φιλαρμονική.
Η δημοτική Φιλαρμονική ήταν ένας από τους τομείς δράσης του Φιλεκπαιδευτικού συλλόγου.Με χρήματα που προσέφεραν το 1889 οι εκλεκτοί συμπολίτες Θεόδωρος Τριφύλλης ενθουσιώδης φίλος και προστάτης του συλλόγου και Μανούσος Μαυραντζάκης αγοράστηκαν τα μουσικά όργανα για τη δημιουργία φιλαρμονικής, που την αποτελούσαν φιλόμουσοι ερασιτέχνες και μη της πόλης με αρχιμουσικό τον Ιταλό Νικολίνι.
Είναι αρκετοί οι πολιτιστικοί παράγοντες που έχουν συνδέσει το όνομά τους με τη Δημοτική Φιλαρμονική. Από τους πρώτους ήταν ο Εμμ. Γοβατζιδάκης.
Για τον Εμμ. Γοβατζιδάκη, επίλεκτο μέλος του Φιλεκπαιδευτικού συλλόγου και εμψυχωτή της πρώτης εκείνης Φιλαρμονικής αναφέρει σχετικά ο μεγάλος μας λογοτέχνης Γιάννης Δαλέντζας:«Μέλος διαλεχτό του φιλεκπαιδευτικού συλλόγου διορίστηκε το Μάη του 1903 ο Μανώλης Ν. Γοβατζιδάκης.Παράλληλα με το κεντρικό έργο του μέσα στον σύλλογο γίνηκε ο κυριότερος δημιουργός της μουσικής κίνησης του τόπου, καταρτισμένος ο ίδιος μουσικός.
Συγκρότησε τη φιλαρμονική του Ρεθύμνου και ειδικά φέρανε από τον Πειραιά τον δάσκαλο της μουσικής το Βασίλη κουτσό στα 1901. Ο δάσκαλος δούλεψε φιλότιμα και πάνω στις αρχές του 1902 είχε συγκροτήσει τη φιλαρμονική του Ρεθύμνου με 20 όργανα.
Αλλά από καμιά προσπάθεια προόδου και καλλιέργειας δε λείπουν τα εμπόδια του σκοταδισμού και τα ζιζάνια των αντιδράσεων όμως δεν απογοητεύτηκε ο Μανώλης Ν. Γοβατζιδάκης και οι είκοσι διαλεχτοί Ρεθεμνιώτες νέοι. Ούτε οι βρισιές, ούτε τίποτε τους φόβισε. Τράβηξαν τον ωραίο δρόμο τους. Η αρχή έγινε και έμεινε πια παράδοση η μουσική στο Ρέθεμνος η καλλιτεχνία. Οι είκοσι νέοι του καιρού είναι:
- Γιώργης Βλαστός ( ξυλέμπορας)
- Βασ. Μπεμπιδάκις (ταχυδρομικός)
- Αντώνιος Λάριος (στην Αμερική)
- Γιώργης Πρινιωτάκης ο δερματέμπορος
- Εμμ. Σκευάκης (μακαρίτης)
- Βαγγέλης Ζουρμπάκης (μακαρίτης)
- Χρύσανθος Βυτζικουνάκης (Αρχιμανδρίτης)
- Βαγγέλης Πλειαδάκης (μακαρίτης)
- Σπύρος Δροσουλάκης (συνταξιούχος)
- Γιάννης Γιαννακουδάκης (μακαρίτης)
- Νικολ. Τουρνάκης
- Μιχ. Τουρνάκης (αδελφοί μακαρίτες)
- Θοδωρής Μακριδάκης (εργατικός)
- Ευάγγ. Δορυφόρος
- Βασίλης Πηγουνάκης (στην Αμερική)
- Ισίδωρος Κόκκινος (στην Αμερική)
- Αντων. Βιτζικουνάκης (Μακαρίτης)
- Πολυνίκης Σκευάκης (στην Αμερική)
Ο εξαιρετικός δάσκαλος της Μουσικής Βασίλης Κουτσός δούλεψε με συνέπεια και αφοσίωση το έργο του.Στις 17 Φεβρουαρίου 1902 παρουσιάστηκε συγκροτημένη η πρώτη Ρεθεμνιώτικη φιλαρμονική και έπαιξε μπροστά στους παράξενους Ρεθεμνιώτες περιπατητές.
Μοναδικός τόπος ψυχαγωγικού περιπάτου ο δρόμος που φέρνει στο ανηφορικό χωριό του Ατσιποπούλου, ο Κουμπές, ονοματίστηκε έτσι από ένα θολωτό Τουρκικό κτίσμα στρατιωτικό φυλάκιο που φανερωνόταν στην ανηφοριά του δρόμου προς τους λοφίσκους του Ατσιποπούλου.
Στο μάκρος του δρόμου υψώνεται από τη μια μεριά η τραχιά λοφοσειρά προς τα Γαλιανά και από την άλλη οι τζουγκεροί βράχοι κι η απέραντη απλωσιά της μπλαβής θάλασσας.
Στις λιακάδες και τις σκόλες, ξεπόρτιζαν κατά κει αρκετές Ρεθεμνιώτικες οικογένειες. Βάδιζαν τελετουργικά, σε ρυθμό πομπής μπροστά τα παιδιά, πίσω οι γονέοι και καμαρώνανε, μυρίζανε νοικοκυράτο, πάστρα, λειτουργημένοι και ευχαριστημένοι.
Εκεί στον Κουμπέ γίνηκε η πρώτη εμφάνιση της φιλαρμονικής. Μέσα σε πλήθος εκδρομέων, γιατί η αληθινή εκδρομή για τον στατικό και φοβισμένο Ρεθεμνιώτη ήταν ο περίπατος ως τον Κουμπέ – ή μέχρι τα Περιβόλια.
Πρόσχαρα όλα τα μέλη της φιλαρμονικής, θαυμάσια με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία και μαέστρο τον άξιο δάσκαλό τους, τον Βασίλη Κουτσό, ετοιμάστηκαν για τη μεγάλη στιγμή – την επίδειξη της τέχνης τους. Γύρω τριγύρω οι περιπατητές παραξενευμένοι κοιτάζανε το φαινόμενο και με ευχαρίστηση μαθαίνανε τα νέα. Πριν αρχίσει να παιανίζει η φιλαρμονική, παραστάτης και ο φίλος των, συνεργάτης βοηθός και χορηγός των, αντιπρόσωπος του φιλεκπαιδευτικού συλλόγου Μανώλης Ν. Γοβατζιδάκης ανέβηκε σ’ ένα βραχάκι και γεμάτος χαρά και νικητήριο αέρα, εκφώνησε λόγο στους συγκεντρωμένους… Λόγο γεμάτο παλμό, θέληση και αγάπη.
Η υποδοχή που ’γινε στη φιλαρμονική ήτανε μοναδική. Γέμισε με υπερηφάνεια και χαρά τους πρωτοπόρους δημιουργούς και τα μέλη της. Το έργο αυτό κράτησε μερικά χρόνια και ύστερα σκόρπισε».
Αποχαιρετισμός των Ρώσων
Για τη Δημοτική Φιλαρμονική αναφέρεται σε χρονογράφημα εφημερίδας της εποχής και το εξής χαριτωμένο περιστατικό:
Την ημέρα που θα αναχωρούσαν οι Ρώσοι από το Ρέθυμνο είχε μαζευτεί κόσμος στο λιμάνι να τους αποχαιρετήσει. Φυσικά σε περίοπτη θέση βρισκόταν και περίμενε η Φιλαρμονική του δήμου.Η ώρα περνούσε αλλά το καράβι δεν φαινόταν πουθενά.
Μόλις πήρε να βραδιάζει ο κόσμος άρχισε να αραιώνει. Κανένας δεν ήθελε να χάσει το δείπνο του, έκανε και ψύχρα, οπότε ο ένας μετά τον άλλο άφησε τους Ρώσους μόνους να περιμένουν το πλοίο που δεν φαινόταν.
Περασμένα μεσάνυχτα απογοητευμένος και ο μαέστρος αποφάσισε να δώσει το σύνθημα της αποχώρησης.Δεν είχε προλάβει η Φιλαρμονική να φτάσει στο Ρολόι και φάνηκε το πλοίο. Ήταν όμως αργά για να γυρίσει πίσω.Έτσι οι Ρώσοι έφυγαν χωρίς να τύχουν της τιμητικής αποχώρησης που είχαν ετοιμάσει οι Ρεθεμνιώτες.
Η Δημοτική Φιλαρμονική δέθηκε με το εφηβικό παρελθόν πολλών Ρεθεμνιωτών. Από αυτούς δημιουργήθηκε ο βασικός πυρήνας που κατάφερε να την ανασυγκροτήσει. Το 1982 περίπου μια ομάδα Ρεθεμνιωτών με επικεφαλής τον Κώστα Αποστολάκη πήρε πόρτα-πόρτα την πόλη κάνοντας έρανο.
Εκτός από τον Κώστα Αποστολάκη είχε και άλλους καλούς αγγέλους η Δημοτική Φιλαρμονική.Σε μια εξαιρετικά επιτυχημένη εκδήλωση στο Λύκειο Ελληνίδων, που η ορχήστρα της Φιλαρμονικής παρουσίασε την «Κρητική Φαντασία» του Μπάμπη Πραματευτάκη, ο τότε υπουργός Τουρισμού Νίκος Σκουλάς ζήτησε από το συμπολίτη συνθέτη να κάνει αμέσως αίτημα για μια συναυλία με έργα του στο Φεστιβάλ Αθηνών.
Έτσι κι έγινε. Η Ορχήστρα της Δημοτικής Φιλαρμονικής εμφανίστηκε στο θέατρο Λυκαβηττού Αύγουστο του 1989 με τραγούδια του Μπάμπη Πραματευτάκη που ερμήνευσαν η Φέφη Βαλαρή και ο Βαγγέλης Αραμπατζόγλου.
Η ίδια συναυλία επαναλήφθηκε και στο Ηράκλειο με επιτυχία.Αυτό που αξίζει να τονιστεί είναι ότι ο Μπάμπης Πραματευτάκης ποτέ δεν δέχτηκε να μπει πρώτο το όνομά του στην αφίσα και το πρόγραμμα.
Δεν υπάρχει επώνυμος Ρεθεμνιώτης που να μην πέρασε από τη Δημοτική Φιλαρμονική και να την αναφέρει πάντα στις καλύτερες αναμνήσεις του.
Από εκεί όμως αναδείχτηκαν και μεγάλοι συνθέτες και μουσικοί όπως ο Νίκος Μαμαγκάκης, ο Μπάμπης Πραματευτάκης, ο Γιώργος Κουμεντάκης, ο Αντώνης Μαυράκης, ο Αντώνης Ζαχαράκης, ο Νίκος Κατριτζιδάκης, ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης και τόσοι άλλοι.
Μουσικά Νειάτα
Μπορεί στις αρχές του περασμένου αιώνα οι Ρεθεμνιώτες να διασκέδαζαν με οπερέτες, σαφώς επηρεασμένοι από την παραμονή των Ρώσων, αλλά με το πέρασμα του χρόνου, η μουσική παιδεία έχασε το ενδιαφέρον που είχε άλλοτε.Τα παραδοσιακά ακούσματα επανέκτησαν την πρωτοκαθεδρία τους και κάθε άλλο είδος μουσικής περιοριζόταν στον κύκλο και μόνο των θαυμαστών του είδους.
Μέχρι που φθάνουμε στα 1971, όταν μια επίσκεψη στον τότε νομάρχη Νικόλαο Νικούλη θα σηματοδοτούσε μια κορυφαία στιγμή στην πολιτιστική ζωή του τόπου μας.Οι δύο κυρίες που τον επισκέφτηκαν εκείνο το πρωινό δεν ήταν τυχαίες.Γι’ αυτό και κείνος τις δέχτηκε με ξεχωριστή χαρά. Μια και ποιος θεσμικός άρχοντας δεν θα αισθανόταν τιμή να έχει στο γραφείο του μια Δομινή Μαρία Σαρρή, ανιψιά της λαίδης Κρώσφηλδ και μια Ειρήνη Σαλονικιού παραγωγό του Γ’ Προγράμματος της ΕΡΤ.
Ο λόγος όμως της επίσκεψής τους δεν είχε καμιά σχέση με την ιδιότητα της κας Σαρρή που ήταν πρόεδρος του «Μαρίκα Ηλιάδη» και μάλιστα του είχε δώσει μεγάλο κύρος με τη χρηστή της διοίκηση. Ούτε φυσικά με την ΕΡΤ και τα καθήκοντα της κας Σαλονικού.Οι δύο κυρίες πραγματοποιούσαν επίσκεψη στην Κρήτη για να ζητήσουν εθελοντική συνεργασία προκειμένου να λειτουργήσει και στο Ρέθυμνο παράρτημα του συλλόγου «Μουσικά Νειάτα Ελλάδος».Ήταν μια από τις πιο ουσιαστικές δράσεις της λαίδης Κρώσφηλδ το γένος Ηλιάδη.
Αφιερώνοντας τον εαυτό της σε κάθε παιδί ευάλωτης κοινωνικά ομάδας, θέλησε με τα «Μουσικά Νειάτα» να του προσφέρει και μουσική παιδεία. Και η ανιψιά της Μαρία Δομινή ήταν ο καταλληλότερος άνθρωπος να στηρίξει την προσπάθεια αυτή.
Ο Νικούλης μια υποδειγματική μορφή κρατικού λειτουργού, που διέθετε άριστη παιδεία, άκουσε με ενδιαφέρον την πρόταση των κυριών αλλά σκεφτόταν ποια δικαιολογία να βρει για να βγει από δύσκολη θέση. Δεν είχε σχετικό κονδύλι για δραστηριότητες όπως αυτή. Με ανακούφιση όμως άκουσε ότι δεν χρειαζόταν οικονομική στήριξη από τη Νομαρχία, για την δημιουργία του παραρτήματος αλλά ένας άνθρωπος να κάνει προσωπική του υπόθεση τον θεσμό.
Και ο νομάρχης αυτή τη φορά δεν δίστασε καθόλου. Με βάση τις προδιαγραφές των κυριών ένα και μόνο όνομα ήρθε αμέσως στο νου του: Βαγγέλης Στεφανάκης.Ο κ. Στεφανάκης τότε είχε τελειώσει σπουδές και επέστρεψε στην πόλη του να σταδιοδρομήσει επαγγελματικά. Είχε μάλιστα έτοιμο και το πλάνο για την οργάνωση φροντιστηρίου, που αργότερα θα γινόταν από τις ιστορικές εστίες γνώσεις και άριστης προετοιμασίας για ανώτατα ιδρύματα. Και έμεινε στην ιστορία του τόπου και για κάτι άλλο πολύ συγγενές με τη δράση της κας Σαρρή. Βοηθούσε τα παιδιά χαμηλών εισοδηματικά τάξεων με απόλυτα χριστιανική αντίληψη και είναι πολλοί οι σημερινοί επιστήμονες που χάρις στο φροντιστήριο του Βαγγέλη Στεφανάκη απέκτησαν το πολύτιμο εφόδιο ενός πτυχίου. Ένα γλυκό μυστικό καλά θαμμένο στον κήπο της αγάπης και της κοινωνικής προσφοράς. Ένα μυστικό που γνώριζαν μόνο ο αείμνηστος παπά Γιάννης Πίτερης και η μεγάλη ηρωίδα Μαρία Λιονή, η στενή του συνεργάτης. Ίσως και να δυο ακόμα από την «Παιδική Εστία».
Ο Νικούλης τον επέλεξε γιατί αν και τόσο νέος πρωτοστατούσε στην πολιτιστική ζωή. Είχε το σπάνιο χάρισμα της φωνής, που ήταν χάρμα να την απολαμβάνεις είτε στο ψαλτήρι είτε στο βάθρο του σολίστα χορωδίας.Η απαγγελία του επίσης ήταν μοναδική. Λίγα χρόνια αργότερα θα τον σύγκριναν χωρίς υπερβολή με τον μεγάλο μας Μάνο Κατράκη.Είχε και το «μικρόβιο» της πολιτιστικής προσφοράς από μικρός και δεν έλειπε από καμιά εκδήλωση επιπέδου της πόλης.Ποιος καταλληλότερος λοιπόν να αναλάβει τα «Μουσικά Νειάτα» από αυτόν;
Η μεγάλη δημιουργική πορεία και η ανεκτίμητη προσφορά του συλλόγου έχει αποτυπωθεί σε σειρά δημοσιευμάτων στον τοπικό τύπο και υπογράφονται από κορυφαίους της πένας συμπολίτες όπως ο Ανδρέας Σταυρουλάκης, η Ειρήνη Γρηγοριάδου και αργότερα ο Κώστας Πετρίδης.
Εκείνα τα σημειώματα της Ειρήνης Γρηγοριάδου ιδιαίτερα άφησαν εποχή και κάποιοι που ήξεραν βέβαια από τέχνη την είχαν χαρακτηρίσει «Αθηνά Σπανούδη του Ρεθύμνου». Και δεν είχαν άδικο. Η αξέχαστη Ρεθεμνιώτισσα έκανε ανάλυση κάθε συναυλίας με την άνεση του μεγαλύτερου μουσικοκριτικού.
Πέρασαν τα χρόνια και κάθε σεζόν είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε από έξι καμιά φορά και οκτώ εκδηλώσεις.
Η συμμετοχή για την κάρτα μέλους ήταν καθαρά συμβολική. Από τις συνδρομές αυτές κάλυπτε το τοπικό σωματείο τη φιλοξενία των καλλιτεχνών. Για τα υπόλοιπα φρόντιζαν τα κεντρικά στην Αθήνα.
Η είσοδος ήταν ελεύθερη φυσικά. Τα παιδιά ήταν ιδιαίτερα περήφανα να αναδεικνύουν την κάρτα μέλους και πιο πολύ που είχαν την τιμητική τους στην αίθουσα.
Με την πάροδο του χρόνου τα «Μουσικά Νειάτα» ανέπτυξαν ακόμα μεγαλύτερη δράση. Οι συναυλίες μεταφέρθηκαν και στα σχολεία. Εκδηλώσεις επεκτάθηκαν σε Ανώγεια, Σπήλι, Αγία Γαλήνη και σε άλλες περιοχές.
Οι μεγαλύτεροι καλλιτέχνες που μεσουρανούσαν στην αθηναϊκή σκηνή έκαναν εμφανίσεις και στο Ρέθυμνο:Άρης Γαρουφαλής, Ντόρα Μπακοπούλου, Νέλλη Σεμιτέκολο, Δόμνα Ευνουχίδου, Στέλλα Γαδέδη, Αλίκη Βατικιώτη, Σοφία Σπυράτου, Βαγγέλης Μπουντούνης, το ζεύγος Ασημακόπουλου και τόσοι άλλοι.Μέχρι και άρπα με σολίστα την Αλίκη Κριθάρη απολαύσαμε. Όργανο καθόλου εύκολο στις μετακινήσεις. Κι όμως για το Ρέθυμνο έγινε η εξαίρεση.
Για πρώτη φορά το Ρέθυμνο γνώρισε παράσταση με μπαλέτο από τη σχολή του Γιάννη Μέτση.Αξίζει να τονιστεί για την ιστορία ότι εκείνη την εποχή η σκηνή του Ωδείου ήταν η πλέον ακατάλληλη για να δεχθεί μπαλέτο. Κι όμως το πείσμα του Βαγγέλη Στεφανάκη θριάμβευσε και πάλι.
Με τη βοήθεια του συμπολίτη μας ξυλουργού Μανόλη Τζιράκη, που δεν δέχτηκε ποτέ αμοιβή, τοποθέτησαν μαδέρια έτσι ώστε η σκηνή να γίνει καταλληλότερη και από αυτή της Αθήνας.Αργότερα δόθηκαν και παραστάσεις όπερας από τη Λυρική με παιδικό θέαμα από την Κάρμεν Ρουγγέρη, ενώ από τις πολύ ωραίες εκδηλώσεις ήταν κι αυτή με τον Λουδοβίκο που άφησε εποχή.
Σημαντική ήταν και η συνεργασία με το πανεπιστήμιο, ιδιαίτερα την περίοδο που είχαμε την τύχη να διδάσκει σ’ αυτό ο Γιώργος Αμαργιανάκης. Σε περιόδους που το Ωδείο ήταν «γιαπί» ελέω Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, οι εκδηλώσεις γίνονταν στη φιλόξενη πάντα αίθουσα του Λυκείου Ελληνίδων και στην αίθουσα 3 του πανεπιστημίου.
Από τις συνεργασίες, σταθμός ήταν επίσης αυτή των «Μουσικών Νειάτων» με το ΚΑΠΗ. Ένα λειτουργούσε τότε. Και θα μείνει αξέχαστη μια συναυλία με τον Γιώργη Μουζουράκη που έδινε το στίγμα ότι η μουσική με κάθε είδος της μπορεί να καλλιεργεί το φιλότεχνο πνεύμα. Αρκεί να γίνεται με σεβασμό στην ποιότητα. Συνεργασία και επιτυχημένη μάλιστα είχε γίνει και με το Κέντρο Νέων επί προεδρίας Ελένης Τζέτζου.
Η φήμη του σωματείου έγινε μεγαλύτερη από τότε που ξεκίνησε η συνεργασία με το Βρετανικό Συμβούλιο. Είχε μάλιστα τόση επιτυχία ώστε στο τέλος το συμβούλιο όταν είχε πια μόνο μεταξύ δύο πόλεων να επιλέξει διάλεγε πάντα το Ρέθυμνο.Στην εκδήλωση αυτή τραγούδησε με απαίτηση Μουζουράκη που τον θαύμαζε και δεν το έκρυβε και ο Βαγγέλης Στεφανάκης.
Σε αρκετές περιπτώσεις επίσης ωφελήθηκαν νέοι του Ρεθύμνου που με τη διαμεσολάβηση του σωματείου παρακολούθησαν σεμινάρια με την Ευρωπαϊκή Ορχήστρα Νέων και άλλα διεθνή μουσικά σχήματα στο εξωτερικό.Για τριάντα χρόνια τα «Μουσικά Νειάτα» δίδαξαν μουσικό ακρόαμα και δημιούργησαν το κοινό που θα μπορούσε να παρακολουθήσει και να αξιολογήσει τις μεγάλες πολιτιστικές δράσεις του Ρεθύμνου καθώς και τα φεστιβάλ.
Από τα «Μουσικά Νειάτα» το Ρέθυμνο κατέκτησε μια από τις πρώτες θέσεις στη συνείδηση των μεγάλων καλλιτεχνών και αποκτούσε υπόσταση η παράδοση της πόλης στα Γράμματα και τις Τέχνες.Και πάντα μπροστά ο Βαγγέλης Στεφανάκης που είχε κάνει προσωπική του υπόθεση την επιτυχία των εκδηλώσεων του σωματείου.
Η βράβευση από την ΕΡΤ
Ήταν μεγάλη η συμβολή των «Μουσικών Νειάτων» στη μουσική παιδεία των νέων. Και η αναγνώριση ήρθε από την ΕΡΤ τον Οκτώβριο του 2000 με τη βράβευση του κ. Στεφανάκη για τη συνολική του προσφορά και στον θεσμό αυτό.
Η πανηγυρική αυτή εκδήλωση έγινε στο Ωδείο με συμμετοχή ντόπιων νεαρών καλλιτεχνών κι ένα αξέχαστο κοντσέρτο για πιάνο από τον Άρη Γαρουφαλή.
Τα «Μουσικά Νειάτα» είναι πλέον σφραγίδα αλλά με ανεξίτηλη προσφορά στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι.
Πηγές
Πολιτιστικό Ρέθυμνο.
