Εκατοντάδες κόσμου που κατέκλυσε τον αύλειο χώρο του μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας το βράδυ της Τετάρτης, υποκλήθηκε στον Σταύρο Ξαρχάκο, στον κορυφαίο μουσικοσυνθέτη μας, που με το νεανικό πάθος, την ευαισθησία και την ακμαία ψυχική ορμή του, «πάντρεψε» τη μουσική, την ιστορία, τη συλλογική μνήμη, δημιουργώντας μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος παρουσίασε ένα πρόγραμμα, μια «συλλεκτική» συναυλία, με μελοποιημένες συνθέσεις σπουδαίων Ελλήνων ποιητών και διαχρονικά τραγούδια που «μίλησαν» στην ψυχή και στην καρδιά του πολυπληθούς κοινού. Κι έμοιαζε να κινείται σαν αερικό πάνω στη σκηνή, διευθύνοντας την εκπληκτική πολυμελή ορχήστρα του και να δίνει τον τόνο στην επίσης σπουδαία ερμηνεύτρια Ηρώ Σαΐα. Οι μουσικές νότες, οι μελωδίες, έφταναν σαν βάλσαμο στον κόσμο κι ύστερα ταξίδευαν μέχρι τον Ψηλορείτη.
Το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού, κάθε φορά, με το οποίο τον επιβράβευε, ήταν δηλωτικό της ικανοποίησης και του ενθουσιασμού του.
Όπως εύστοχα ο ιδρυτής του μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας, καθηγητής Αρχαιολογίας Νίκος Σταμπολίδης, καλωσορίζοντας τον μουσικοσυνθέτη στον μυσταγωγικό αυτό χώρο: «Ο Σταύρος Ξαρχάκος δεν είναι μόνο ότι συνθέτει δημοτικά ή άλλα έργα, αλλά τα συνδέει με έναν μοναδικό τρόπο, θα έλεγα ότι ντύνει κατάσαρκα τους στίχους από τα ποιήματα των μεγάλων Ελλήνων ποιητών, όπως ο Ρίτσος και ο Σεφέρης, ο Γιάννης Θεοδωράκης, και φυσικά μεγάλων στιχουργών, όπως ο Νίκος Γκάτσος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και ο Μάνος Ελευθερίου». Για να προσθέσει ότι: «Είναι ωραίες οι μεγάλες συναυλίες στα γήπεδα και τα θέατρα των βράχων, όμως η μυσταγωγία των αρχαιολογικών χώρων, όπως είναι αυτός της Ελεύθερνας, κάτω ακριβώς από το λίκνο του Δία στον Ψηλορείτη είναι κάτι μοναδικό».
Μια συναυλία «δώρο» στο Ρέθυμνο, δώρο στην Κρήτη, δώρο στα 7α γενέθλια του μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας, με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης που την ενέταξε στο Φεστιβάλ Κρήτης 2023, και με τη συνδρομή της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, του συλλόγου Φίλων μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας, του δήμου Ρεθύμνης, των τοπικών συλλόγων Ελεύθερνας και Αρχαίας Ελεύθερνας και της Grecotel.
Η συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου ήταν το επιστέγασμα της επετειακής για το μουσείο βραδιάς. Προηγήθηκε, σε περιορισμένο κοινό λόγω του μικρού χώρου εντός του μουσείου, η παρουσίαση του αγάλματος «Αφροδίτη με το χρυσό μπικίνι» που φιλοξενείται στο μουσείο, από τον Καθηγητή Αρχαιολογίας Νίκο Σταμπολίδη. Το άγαλμα ήρθε στο μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας από το Αρχαιολογικό μουσείο της Νάπολης και τοποθετήθηκε δίπλα στο άγαλμα της Αφροδίτης της Αρχαίας Ελεύθερνας.
Ο κ. Σταμπολίδης μοιράστηκε με το κοινό την ιστορία του φιλοξενούμενου αγάλματος και εξέφρασε την χαρά του για την σύζευξή του με το συγγενές άγαλμα του μουσείου μας: «Το αγαλματίδιο το οποίο βρέθηκε το 1954 σε μια οικεία από την περίφημη Πομπηία και η οποία ονομάστηκε οικία της Αφροδίτης. Για τα ήθη και τα έθιμα τότε, – μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο -, το άγαλμα δεν το είχαν δείξει σχεδόν ποτέ. Έπρεπε να έρθει το τέλος του 20ου αιώνα και ο 21ος αιώνας για να γίνει αυτό το αριστούργημα, πολύ γνωστό σε όλο τον κόσμο. Διότι αυτό το αγαλματίδιο είναι ακριβώς συγγενές με το λίγο μεγαλύτερο γυμνό άγαλμα της Αφροδίτης της Ελεύθερνας. Σαν να πρόκειται δηλαδή ένα άγαλμα του ίδιου τύπου. Της Ελεύθερνας είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος και εντελώς γυμνό. Η Αφροδίτη με το χρυσό μπικίνι και ταξίδεψε από την Πομπηία στην Αθήνα πρώτα στο μουσείο της Ακρόπολης και μετά ήρθε εδώ στην Ελεύθερνα για να μπορέσουν αυτά τα δύο αγάλματα για μια μοναδική στιγμή να βρεθούν μαζί. Σαν να τη καλέσαμε την Αφροδίτη με το χρυσό της μπικίνι να έρθει να κάνει τα μπάνια της στην Κρήτη. Τι ωραιότερο κομμάτι; Τι ωραιότερη διαφήμιση για το καλοκαίρι της Κρήτης, όχι μόνο για αυτό που προσφέρει η βόρεια ακτή, αλλά και για αυτό που η ημιορεινή και ορεινή Κρήτη μπορεί να προσφέρει πιο αυθεντικά με μια φύση αρχαϊκή, με μια φύση αλώβητη και με έναν αρχαιολογικό χώρο μοναδικό που όπως έχω πει είναι ο αντίποδας των Μινωικών και Μυκηναϊκών κέντρων από τη Ζάκρο, τα Μάλια, την Κνωσό, τη Φαιστό και την Κυδωνία, που όλα αυτά είναι μινωικά ανακτορικά κέντρα. Ενώ η Ελεύθερνα έχει αυτήν τη μοναδική διαχρονία να ξεκινάει από το τέλος της νεολιθικής, την πρώιμη εποχή του Χαλκού από το 3.000 περίπου π.Χ. και να προχωρεί στα γεωμετρικά, αρχαϊκά, κλασικά, ελληνιστικά, ρωμαϊκά, παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά χρόνια με έναν τρόπο που φανερώνει ότι πραγματικά αυτός ο τόπος έξω από τις πόλεις και τις πρωτεύουσες των νομών είναι πραγματικά ένας μοναδικός προορισμός».
Ιδιαίτερη ήταν η στιγμή κατά την οποία η ηθοποιός Κατερίνα Διδασκάλου, απέδωσε σε συγκινησιακο κλίμα τον «Ορφικό ύμνο της Αφροδίτης».
Ο πρόεδρος του συλλόγου Φίλων του μουσείου Αρχαίας Ελεύθερνας, κ. Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης, δήλωσε απόλυτα ικανοποιημένος για το αποτέλεσμα της βραδιάς, από κάθε άποψη. Τόσο για την πολύ μεγάλη προσέλευση κόσμου, τόσο για την άρτια οργάνωση αλλά και βέβαια για το μουσικό αποτέλεσμα, λέγοντας:«Περισσότεροι από 2.500 άτομα παρακολούθησαν τη συναυλία. Ήταν μια απίστευτη βραδιά. Φυσικά, ήταν απίστευτος και μοναδικός ο μεγάλος μας μουσικοσυνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος, όπως και η Ηρώ Σαΐα. Ο κόσμος ενθουσιάστηκε κι όλα κύλησαν κατ’ ευχήν. Δίνουμε ξανά ραντεβού του χρόνου για τα 8α γενέθλια του μουσείου, με μία επίσης μεγάλη συναυλία».
Σχολιάζοντας στα «Ρ.Ν.» ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, το διπλό πολιτιστικό γεγονός στο μουσείο Αρχαίας Ελεύθερνας, επεσήμανε: «Είναι μια σημαντική μέρα, τόσο για το Ρέθυμνο όσο και γενικά για τον πολιτισμό και την οικονομία μας. Το μουσείο της Ελεύθερνας, το οποίο βρίσκεται πάνω στον αρχαιολογικό χώρο, αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο. Έχει τη σφραγίδα, φυσικά, του καθηγητή Νίκου Σταμπολίδη, που με το κύρος του και τις δυνατότητες που διαθέτει το αναπτύσσει και κάθε φορά δημιουργεί πολύ ωραία γεγονότα όπως σήμερα. Μπορεί σήμερα να είναι επετειακή για τα επτά χρόνια του μουσείου, αλλά εκείνος πάντα βρίσκει ευκαιρίες ανεξαρτήτου επετείων για να δημιουργήσει όμορφα πράγματα. Χαίρομαι επίσης ιδιαιτέρως που η ευρύτερη περιοχή και οι κάτοικοι έχουν αγκαλιάσει το μουσείο, και παρά τους περιορισμούς έχουν πειστεί ότι είναι μια ευλογία για τον τόπο τους, κι ο αρχαιολογικός χώρος, και το μουσείο της Ελεύθερνας. Συχνά ξέρετε, ο κόσμος θεωρεί ότι η αρχαιολογία δημιουργεί περιορισμούς, έρχεται με τη μορφή κατάρας και δυστυχίας, εδώ όμως έχει εξελιχθεί πραγματικά σε ευλογία γιατί έχουν όλα γίνει με έναν συστηματικό τρόπο, σε συμφωνία με την κοινωνία. Έτσι, όλοι μαζί, η επιστήμη, η τοπική κοινωνία και οι φορείς, προσπαθούμε και συνεργαζόμαστε για να κάνουμε ολοένα και καλύτερα πράγματα που να αναδεικνύουν την ιστορία του τόπου, αλλά και να αναπτύσσουν την οικονομία της πόλης».
Την ξενάγηση στο μουσείο αλλά και τη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου παρακολούθησαν μεταξύ άλλων, η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου Μαίρη Λιονή, η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου Αναστασία Τζιγκουνάκη ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, ο πρώην υπουργός Νίκος Σηφουνάκης, αλλά και προσωπικότητες που ήρθαν από την Αθήνα και το εξωτερικό, όπως η διευθύντρια του μουσείου Σαμπαντζί της Κωνσταντινούπολης, Ναζάν Ολτσέρ, η Αλίκη Γουλανδρή, η φιλότεχνη Μαρία Εμπειρίκου της γνωστής εφοπλιστικής οικογένειας, η πριγκίπισσα Ολυμπία Τορλόνια (κόρη της πριγκίπισσας της Ισπανίας Βεατρίκης), η σχεδιάστρια μόδας Παλόμα Πικάσο (κόρη του διάσημου ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο), ο πρέσβης επί τιμή Μίκης Καμπάνης και η σύζυγος του Σοφία κ.ά.
Και σε αυτή την εκδήλωση, η Grecotel πρόσφερε στον κόσμο, όπως κάνει παραδοσιακά, ένα μικρό κέρασμα ευχαριστίας και φιλοξενίας.