Έως και τα τρία ευρώ φτάνουν αυτή την περίοδο οι τιμές του κρητικού ελαιόλαδου, καταγράφοντας πολύ μικρή ανάκαμψη σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες, ενώ η ποιότητα δεν είναι αυτή που θα έπρεπε, κάτι που φαίνεται από τις υψηλές οξύτητες, γεγονός που αποδίδεται στην πλημμελή δακοκτονία, η οποία και φέτος, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, εφαρμόστηκε με προϋπολογισμό περίπου 18 εκ.€, περικομμένο κατά 50% σε σχέση με τον οποίο εφαρμοζόταν προ της κρίσης (35 εκ.€)
Η αναποτελεσματική εφαρμογή της δακοκτονίας, η οποία οφείλεται, σύμφωνα με τον ίδιο, τόσο στην περικοπή πόρων, όσο και στη γραφειοκρατία, αλλά κυρίως στην αδυναμία υλοποίησης του προγράμματος σε περιφερειακό επίπεδο γεγονός που, όπως τονίζει, δημιουργεί αλυσιδωτά προβλήματα και καθυστερήσεις που έχουν τεράστιες επιπτώσεις, τόσο στην παραγωγή, όσο και στην ποιότητα του ελαιολάδου. Βασικό μειονέκτημα και τη φετινή χρονιά είναι οι καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν και οφείλονταν στα υπουργεία και έχουν να κάνουν με τους διαγωνισμούς για την προμήθεια των φαρμάκων, καθώς και η χρονοτριβή που παρατηρήθηκε για την πρόσληψη των τομεαρχών, που είναι οι άνθρωποι εκείνοι που εποπτεύουν το έργο των δολωματικών ψεκασμών. Αν και τομεάρχες θα έπρεπε να ήταν στη θέση τους την 1η Ιουνίου, τότε δηλαδή που ξεκίνησε ο πρώτος ψεκασμός, αυτοί ανέλαβαν καθήκοντα δυο μήνες αργότερα και συγκεκριμένα το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου. Το πρόβλημα αυτό με τις σοβαρές, και σε πολλές περιπτώσεις με επιπτώσεις για την ελαιοπαραγωγή, έχει επανειλημμένως επισημανθεί από την Περιφέρεια προς το υπουργείο, ωστόσο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις η παραγωγή στην Κρήτη θα κυμανθεί στα περυσινά κακά επίπεδα φτάνοντας τις 70 χιλ. τόνους με τον νομό Ρεθύμνου να κατέχει τη χαμηλότερη παραγωγή που φτάνει τους 6.000 τόνους, τα Χανιά τους 20.000 το Ηράκλειο τις 35.000 και το Λασίθι 10.000 τόνους.
Σε σχετικές δηλώσεις του ο επιστημονικός συνεργάτης του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης Νίκος Μιχελάκης, ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Οι τιμές τις τελευταίες μέρες διατηρούνται σχετικά καλά. Ανέβηκαν κάποιες επιχειρήσεις κυρίως από τα Χανιά, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Σελίνου, η Κολυμβάρι Α.Ε, η Ανωσκελη Α.Ε στο Ηράκλειο οι επιχειρήσεις μας δίνουν τιμές από 2.80-2,85, στο Ρέθυμνο η επιχείρηση Μπραχίμο έχει τιμή 2.80 ευρώ το λίτρο, η ΕΑΣ Ρεθύμνου δεν μας αποστέλλει στοιχεία. Από κει και πέρα υπάρχουν οι διαγωνισμοί τους οποίους συνιστά ο ΣΕΔΗΚ, γιατί μόνο με αυτούς θεωρούμε ότι θα ανέβουν οι τιμές. Ήδη έχουν ξεκινήσει κάποιοι συνεταιρισμοί στην Κρήτη, στην περιοχή του Ηρακλείου για παράδειγμα. Πριν λίγες μέρες ολοκληρώθηκε για παράδειγμα ένας διαγωνισμός στο Θραψανό Ηρακλείου που έτυχε τιμή 2,90 ευρώ αλλά για οξύτητα 0.5 γραμμών. Όλες οι τιμές που ανέφερα προηγουμένως αφορούν την οξύτητα 0,3. Από κει και πέρα όσο ανεβαίνει η οξύτητα, κάθε μια γραμμή οι τιμές συνήθως πέφτουν με βάση τον κανόνα της αγοράς κατά 3 λεπτά. Υπάρχει ένας ακόμα διαγωνισμός στο Παλαίκαστρο Σητείας που είναι για εξήντα τόνους λάδι, οξύτητας 0.,6 γραμμών. Οι οξύτητες αυτές, από την εικόνα που έχουμε από τους διαγωνισμούς, μας δείχνουν ότι η ποιότητα του ελαιολάδου φέτος είναι σε χαμηλότερο επίπεδο από ότι πέρυσι. Αυτό που λέμε για τη δακοκτονία ότι δεν είχε φέτος καλό αποτέλεσμα επιβεβαιώνεται από τα λάδια που παρουσιάζονται στους διαγωνισμούς. Την ίδια πληροφόρηση έχουμε και από τα ελαιοτριβεία. Φέτος η ποιότητα του κρητικού λαδιού είναι χειρότερη από πέρυσι. Έχουμε αυξημένες οξύτητες και αυτό συνεπάγεται οικονομική ζημία γιατί οι τιμές πέφτουν. Φέτος έχουμε πρόβλημα με τα έξτρα παρθένα. Ναι μεν η Ισπανία θα παράγει πολύ λάδι, όπως είχε αρχικά εκτιμηθεί, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει πρόβλημα και εκεί με τις οξύτητες και γενικά με την ποιότητα. Έχουμε πρόβλημα στο έξτρα παρθένο. Αυτό το ελαιόλαδο παράγει κατά κύριο λόγο η Κρήτη. Η Κρήτη τα τελευταία χρόνια παρήγαγε έξτρα παρθένο σε ποσοστό 95% και άνω φέτος δεν ξέρουμε αν πιάσει το 85%. Έχει φθίνουσα πορεία. Εν τω μεταξύ η Ισπανία που είχε καθυστερήσει να ξεκινήσει την συγκομιδή της, πριν λίγες μέρες από ότι πληροφορούμαστε ξεκίνησε, και οι αγοραστές αναμένουν ότι θα υπάρξει μεγάλη προσφορά ελαιολάδου από την Ισπανία και οι τιμές θα πέσουν. Αυτό είναι προσδοκία. Θα φανεί όμως κατά πόσο οι Ισπανοί θα είναι διατεθειμένοι να ρίξουν τις τιμές. Άρα για μας στα χέρια των παραγωγών είναι αν θα πέσουν ή αν θα ανέβουν οι τιμές»
Μονόδρομος η περιφερειοποίηση του προγράμματος δακοκτονίας
Ως λύση του προβλήματος ο ΣΕΔΗΚ με υπομνήματα του, έχει προτείνει την περιφερειοποίηση της δακοκτονίας, τουλάχιστον για την Κρήτη, και την εφαρμογή της από την Περιφέρεια μέσω ενός ΝΠΙΔ που θα συστήσει. Ειδικότερα, ο κ. Μιχελάκης είπε: «Πρόσφατα σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στα Χανιά ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ανέφερε σε δηλώσεις του ότι υπάρχει πρόβλημα με τη δακοκτονία και θα φροντίσει, όπως είπε, να αλλάξουν πολλά πράγματα για τη δακοκτονία τον επόμενο χρόνο. Εμείς θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι δεν θέλουμε απλώς να αλλάξουν, αλλά θέλουμε ριζικές αλλαγές. Μικρές αλλαγές έγιναν και τα προηγούμενα χρόνια όμως το αποτέλεσμα όπως είδαμε αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει γιατί η δυσκολία που παρουσιάζεται τον ένα χρόνο λύνεται και παρουσιάζεται μια άλλη τον επόμενο. Έχουμε από παλιά προτείνει ότι μοναδική λύση είναι η ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος με την περιφερειοποίηση του, δηλαδή η μεταφορά των αρμοδιοτήτων πλήρως στην περιφέρεια Κρήτης, ώστε αυτή να εισπράττει, αυτή να πληρώνει και αυτή να έχει την πλήρη ευθύνη του προγράμματος δακοκτονίας. Αυτό απαιτεί μια έγκαιρη απόφαση και όχι όπως έγινε πριν κάποια χρόνια πέντε μέρες πριν την έναρξη του προγράμματος που παραχώρησαν στην περιφέρεια την αρμοδιότητα. Χρειάζεται να γίνει έγκαιρα με βάση ένα μελετημένο σχέδιο. Εμείς προτείνουμε να υπάρξει ένα νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου τουλάχιστον στην Κρήτη. Εμείς δεν βλέπουμε άλλη λύση από το να «φύγει» από τη γραφειοκρατία των κεντρικών υπηρεσιών και να έρθει στην περιφέρεια, η οποία θεωρούμε ότι θα έχει μεγαλύτερη ευαισθησία να αντιμετωπίζει τα προβλήματα σε συνεργασία με τους δήμους και του άλλους φορείς».
Καλύτερες τιμές μόνο με διαγωνισμούς
Η διάθεση χύμα ελαιολάδου, σύμφωνα με τον ΣΕΔΗΚ, είναι κατακερματισμένη και αδύναμη να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά με τους λίγους, ξένους κυρίως, μεγάλους αγοραστές. Τα περισσότερα ελαιοτριβεία της χώρας (περίπου 2.300) και όλα σχεδόν της Κρήτης (περίπου 550), όπως αναφέρει ο ΣΕΔΗΚ πουλούν χύμα ελαιόλαδο στις τιμές που προσφέρουν κατά καιρούς οι λίγοι μεγάλοι αγοραστές. Έτσι, στην πράξη συμμετέχουν σε ένα μειοδοτικό διαγωνισμό που κάνουν αυτοί. Ο ΣΕΔΗΚ συνιστά το αντίθετο. Τα ελαιοτριβεία να πουλούν από κοινού το προϊόν πολλών παραγωγών με δημοπρασίες ή πλειοδοτικούς διαγωνισμούς. Η μέθοδος αυτή έχει ήδη φέρει σημαντικά αποτελέσματα.
Απευθυνόμενος στους παραγωγούς ο κ. Μιχελάκης τους συνέστησε να απευθύνονται στους συνεταιρισμούς και να κάνουν διαγωνισμούς, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων: «Οι παραγωγοί θα πρέπει να απευθύνονται στους συνεταιρισμούς, όπου υπάρχουν, και να κάνουν διαγωνισμούς. Αυτό είναι το βασικότερο. Και στα ιδιωτικά ελαιοτριβεία θα πρέπει να υπάρχει συνεννόηση και να μην συμμετέχουν στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς που στην πράξη διενεργούν οι μεγάλοι αγοραστές από το εξωτερικό. Εμείς λέμε να κάνει ο συνεταιρισμός τον διαγωνισμό και να καλεί τους αγοραστές».