«Δύο του Ιούνη ήτανε», όταν οι Γερμανοί κατακτητές έφτασαν το 1941 στο χωριό Άδελε, με σκοπό να συνεχίσουν τις θηριωδίες τους, αφού την προηγούμενη μέρα είχαν εκτελέσει 15 άνδρες στο Αστέρι. Στο Άδελε οι ναζί επέλεξαν 18 παλικάρια, τα οποία οδήγησαν στη θέση «Σαρακίνα» του χωριού και στη συνέχεια τα εκτέλεσαν.
Το βράδυ της Πέμπτη 2 Ιουνίου, ο Πολιτιστικός σύλλογος Άδελε-Αγίας Παρασκευής, διοργάνωσε εκδήλωση μνήμης και τιμής όπου στο κτίριο «Κωστής Γιαμπουδάκης» στο Άδελε, πραγματοποιήθηκε ένα συγκινητικό οδοιπορικό «μνήμης», αναφερόμενο στην αυτοθυσία των 18 Αδελιανών από τους Γερμανούς εισβολείς. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε σε πρώτη προβολή η ταινία «Δύο του Ιούνη ήτανε», της δημοσιογράφου και συνεργάτιδας των «Ρ.Ν.» Εύας Λαδιά.
Σπάνια ντοκουμέντα, αποκλειστικές συνεντεύξεις και εξιστορήσεις ανθρώπων που θυμούνται από πρώτο χέρι τις κτηνωδίες των Γερμανών στην περιοχή τους, μετέφεραν στους ακροατές με τρόπο παραστατικό την εικόνα των ημερών εκείνων. Η αγωνία για την τύχη των 18 συνανθρώπων τους μεγάλη, αφού για αρκετές ημέρες δεν ήξεραν αν είναι ζωντανοί ή όχι. Η οδύνη μετά τη διαπίστωση του θανάτου τους τεράστια. Η σθεναρή αντίδραση των Αδελιανών όμως, η οποία τους στοίχισε μεν τη ζωή τους, εμπνέει μέχρι και σήμερα τους απογόνους τους, οι οποίοι κάθε χρόνο τους τιμούν και κρατούν τη μνήμη τους ζωντανή.
Σε σχετικές της δηλώσεις στα «Ρ.Ν.» η Εύα Λαδιά δήλωσε συγκινημένη για την ολοκλήρωση μιας ακόμη ενότητας γύρω από τα ναζιστικά αντίποινα. «Είμαι πολύ συγκινημένη για τη συγκεκριμένη εκδήλωση, γιατί αυτός εδώ ο τόπος μου θυμίζει πάρα πολλά. Τη δεκαετία του ’90 που ξεκίνησε ο σύλλογος του Άδελε με αυτές τις εκδηλώσεις, είχε ως αποτέλεσμα να χτιστεί το κτίριο Κωστής Γιαμπουδάκης. Γράφαμε έργα, τα παρουσίαζαν τα παιδιά, έδιναν τις παραστάσεις και έγινε το κτίριο αυτό. Ο πολιτισμός δηλαδή μπορεί να προσφέρει περισσότερα σε έναν τόπο, ακόμα και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Αρκεί να υπάρχει μια σύμπνοια, μια αγάπη, μια ομόνοια και να κυριαρχεί το «εμείς» και όχι το «εγώ».
Σύμφωνα με την ίδια, έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα η καταγραφή των σημαντικότερων ιστορικών στιγμών του τόπου, έτσι ώστε μελλοντικά να μπορέσουν να γίνουν αντικείμενο μελέτης από ερευνητές, οι οποίοι θα μπορούν να ανατρέξουν σε έγκυρες και έγκριτες πηγές και να γνωρίζουν τα πραγματικά γεγονότα. «Δε χρειάζεται να μένουν πλέον μόνο σε όσα έχει διασώσει η προφορική παράδοση. Γιατί η προφορική παράδοση χωρίς τεκμηριωμένη ιστορική άποψη αδικεί τη μνήμη όσων θυσιάστηκαν για τη δική μας ελευθερία» είπε χαρακτηριστικά.
Ερωτώμενη αναφορικά με τη δυσκολία της συλλογής και καταγραφής όλων αυτών των σημαντικών ιστορικών δεδομένων η κυρία Λαδιά ανέφερε: «Ευτύχησα όταν ήρθα στο Ρέθυμνο το ΄72, να ζουν οι κορυφές των λογίων του τόπου και αυτοί μου μετέδωσαν όλη τους τη γνώση. Έπειτα είχα την ευτυχία κάποιοι άνθρωποι, όπως ήταν ο Γιάννης ο Χαλκιαδάκης, να με φέρουν πολύ κοντά στην ιστορία, με το να μου περιγράφουν μνήμες από τη δική τους εμπειρία. Εν τω μεταξύ από την τηλεόραση «CRETA», από την εφημερίδα «Ρεθεμνιώτικα Νέα», εγώ μάζευα στοιχεία όλα αυτά τα χρόνια. Εμείς τώρα έχουμε δημιουργήσει με τον κ. Μανώλη Χαλκιαδάκη μια «κιβωτό μνήμης», όπου τα παρουσιάζουμε στην εφημερίδα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και βέβαια στόχος είναι να τα δώσουμε και στο πανεπιστήμιο Κρήτης που χρειάζονται για τους μελετητές». Κλείνοντας, χαρακτήρισε ως υψίστης σημασίας τη συλλογική προσπάθεια και τη συνεργασία, προσθέτοντας ότι «για παράδειγμα αν δεν είχα τη μουσική του Μπάμπη του Πραγματευτάκη, δε θα μπορούσα να γράψω και να εμπνευστώ. Το ένα συμπληρώνει το άλλο».
Το παρόν στην εκδήλωση έδωσε και ο δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, ο οποίος σε δήλωση του τόνισε την αναγκαιότητα συντήρησης της ιστορικής μνήμης. «Παρακολουθήσαμε ένα εξαιρετικό οδοιπορικό μνήμης που είχε αναφορά την ιστορία του χωριού Άδελε από τα αρχαιότατα χρόνια, αλλά επικεντρώθηκε κυρίως στο Αρκάδι και ακόμα ειδικότερα στην εκτέλεση των 18 παλικαριών στη θέση «Σαρακίνα» από τους Γερμανούς κατακτητές. Ήταν μια πολύ σημαντική εξιστόρηση και είναι πολύ σημαντικό να βλέπεις μικρούς ανθρώπους να θυμούνται την ιστορία του τόπου, την ιστορία της οικογένειας τους, τον χαμό των δικών τους ανθρώπων και να θαυμάσεις και την αξιοπρέπειά τους και τον τρόπο που ο Κρητικός και η Κρητικιά ξέρουν να πενθούν. Στην Κρήτη οι νεκροί είναι ιεροί και η αξιοπρέπεια πρυτανεύει σε όλες τις εκδηλώσεις των απλών ανθρώπων και νομίζω ότι σήμερα πήραμε ένα μάθημα και ιστορίας και ανθρωπιάς και αξιοπρέπειας. Συγχαρητήρια και στην Εύα τη Λαδιά και στους υπόλοιπους συντελεστές που ήταν όλοι εξαιρετικοί και μπράβο και στην περιφερειάρχη αλλά και στον Μανώλη τον Χαλκιαδάκη που στήριξαν αυτό το εξαιρετικό εγχείρημα», είπε.
Από την πλευρά του, ο επιτυχημένος ακαδημαϊκός, καθηγητής Φυσικής και πρώην πρόεδρος της Συγκλήτου του πανεπιστημίου του Miami Florida USA, Γεώργιος Κωνσταντίνου Αλεξανδράκης, ο οποίος ήταν εις διπλούν «θύμα» της συγκεκριμένης επίθεσης των Γερμανών στο Άδελε καθώς ανάμεσα στους 18 εκτελεσθέντες ήταν ο παππούς και ο πατέρας του και παρακολούθησε με συγκίνηση την ταινία, μας είπε ότι: «Εγώ είμαι θύμα δύο φορές, με τον πατέρα και τον παππού μου και προφανώς έχω μεγάλο δεσμό με την όλη υπόθεση. Αυτές τις ιστορίες που ανέφερα στο ντοκιμαντέρ τις έμαθα τώρα τελευταία. Άκουγα από τη μητέρα μου πολλά πράγματα, αλλά από τρίτους δεν είχα ακούσει αυτές τις λεπτομέρειες παρά τελευταία. Νιώθω περήφανος και ιδιαίτερα συγκινημένος, γιατί ο κόσμος δεν έχει ξεχάσει το πόσο τον άγγιξε αυτή η τραγωδία. Προσπαθούμε ακόμα να διατηρήσουμε τη μνήμη ζωντανή και η κυρία Εύα έχει βοηθήσει πάρα πολύ. Είναι πολύ σημαντικό να γίνονται τέτοιες εκδηλώσεις γιατί εδώ είναι Κρήτη και ορισμένα πράγματα έχουν μια δική τους σημασία».
Καταλήγοντας, η πρόεδρος του Πολιτιστικού συλλόγου Άδελε, Πάτρα Παναρετάκη κατά τον χαιρετισμό της υπενθύμισε ότι «Πριν από 81 χρόνια έπεφταν κάτω από τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος 18 συγχωριανοί μας, εξιλαστήρια θύματα της καθολικής αντίστασης του λαού μας ενάντια σε έναν υπερφύαλο εισβολέα». «Το τίμημα για την συμμετοχή στη Μάχη της Κρήτης που καθόρισε την έκβαση του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου πλήρωσε και το Άδελε με την εκτέλεση των 18 ηρώων. Ο σύλλογός μας, ιδιαίτερα από τη δεκαετία του 90, είχε προσπαθήσει να κρατά άσβηστη την ιστορική μνήμη με καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που αναδείκνυαν το ιστορικό αυτό γεγονός. Εμπιστευθήκαμε ξανά την καλή φίλη του συλλόγου μας κ. Εύα Λαδιά που με το δικό της τρόπο αναδεικνύει μεγάλες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Κι εκείνη κατάφερε να συνθέσει τη νέα της δημιουργία συνδυάζοντας ιστορικά στοιχεία από εγκυρότατες πηγές και σπάνιες μαρτυρίες, με λογοτεχνήματα και τραγούδια που έχουν γραφτεί ειδικά για το θέμα. Μας δίνει επίσης την ευκαιρία να εκτιμήσουμε και πάλι το λογοτεχνικό ταλέντο του δικού μας ανθρώπου και πρώην προέδρου του συλλόγου μας κ. Κωστή Μεργέμογλου που με την εξαιρετική ποιητική του δεινότητα υμνεί την τραγωδία στη Σαρακίνα με ένα μοναδικό τρόπο. Στην ταινία αυτή απολαμβάνουμε επίσης τη μουσική του μεγάλου μας μουσικοσυνθέτη Μπάμπη Πραματευτάκη που από χρόνια τώρα υποστηρίζει κάθε μας καλλιτεχνική προσπάθεια με την εμπνευσμένη μουσική του αφιλοκερδώς πάντα. Έχουμε ακόμα την ευκαιρία να γνωρίσουμε έναν εξαίρετο και ταλαντούχο νέο μουσικό τον κ. Νίκο Γερακιανάκη που μας γοητεύει και με τη συναρπαστική ερμηνεία του μαζί με την κυρία Δήμητρα Μιχελουδάκη. Ευχαριστούμε ακόμα μια φορά όλους τους συντελεστές της ταινίας που αφήνουν στον σύλλογο αυτή την σπουδαία παρακαταθήκη εθνικής μνήμης, εκτός από αυτούς που προαναφέραμε και τους Μάρκο Πελαντάκη, Κωστή Κουκούλη, Βαγγέλη Στεφανάκη, Δημήτρη Μπλέτα, Παναγιώτη Παρασκευά και Γιάννη Κονταξάκη, ευχαριστούμε την αντιπεριφερειάρχη κ. Μαρία Λιονή, και τον εκδότη κ. Μανόλη Χαλκιαδάκη για την υποστήριξή τους στην παραγωγή του ντοκιμαντέρ, αλλά και τους ραδιοφωνικούς σταθμούς και τις εφημερίδες του Ρεθύμνου για την προβολή της εκδήλωσης».
Η παραγωγή του έργου που έγινε με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού συλλόγου Άδελε-Αγίας Παρασκευής, υποστηρίχτηκε οικονομικά από την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου και την «Γραφοτεχνική Κρήτης».
