Πριν από λίγους μήνες έγινε μεγάλη συζήτηση, για το θέμα που έχει προκύψει με την απόφαση του Ερντογάν στην Τουρκία να μετατρέψει το ιερό σύμβολο της χριστιανοσύνης, την Αγιά Σοφιά, σε τζαμί. Τις πρώτες μέρες υπήρξε καταιγισμός για το θέμα στα ΜΜΕ και στη συνέχεια, όπως γίνεται συνήθως στη χώρα μας, απλά ξεχάστηκε. Τόσο πολύ μας ενδιαφέρει φαίνεται! Η προσέγγιση για ένα τόσο πολύπλοκο θέμα που έχει πολιτικά, θρησκευτικά, οικονομικά, κοινωνικά, εθνικά και ιδεολογικά κίνητρα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Τι θέλει να πετύχει ο νέος σουλτάνος;
Η Αγιά Σοφιά δεν είναι απλά μια εκκλησία ή ένας ναός συνηθισμένος. Είναι ένα ιερό σύμβολο όχι μόνο της ορθοδοξίας, αλλά του κόσμου ολόκληρου. Στέκει αγέρωχη, εκεί που χτυπά η καρδιά της Τουρκίας, 1500 χρόνια και ακριβώς επειδή είναι σύμβολο της χριστιανοσύνης και έχει άμεση σχέση με τη χώρα μας η Τουρκία και οι ηγέτες της το εκμεταλλεύονται πάντα ανάλογα σε κάθε περίπτωση, είτε για εξωτερική, είτε για εσωτερική κατανάλωση.
Στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή ο Ερντογάν, βλέποντας την κατρακύλα σε δημοτικότητα και δημοσκοπήσεις, ξέχωρα ότι θέλει ιστορικά να γίνει ο επόμενος Κεμάλ των τούρκων, επισκιάζοντας τον αυθεντικό, απλά κάνει τη δουλειά του! Και αυτό για να γίνει χρειάζεται να κάνει κάτι συνταρακτικό εσωτερικά, αφού οι εμπλοκές στα διάφορα μέτωπα που έχει ανοίξει, μέχρι αυτή τη στιγμή, δεν του έχουν βγει σε καλό. Η Αγιά Σοφιά είχε γίνει μουσείο επί Κεμάλ Ατατούρκ το 1935 και ο Ερντογάν ανέτρεψε εκείνη την απόφαση του πατέρα των Τούρκων, σαν να τους λέει ότι από τούδε και στο εξής πατέρας σας είμαι εγώ!
Το πιθανότερο είναι ότι αν υπήρχε μια σχετική πίεση από τις μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες άλλωστε ανήκουν στο χριστιανικό δόγμα, αυτή θα αρκούσε για να μην προχωρήσει ο Ερντογάν στο σχέδιό του. Οι κινήσεις όμως που έγιναν μέχρι στιγμής σε παγκόσμιο επίπεδο, ήταν απελπιστικά χλιαρές έως ανύπαρκτες, γιατί τα οικονομικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων στο χώρο της Τουρκίας είναι πάρα πολλά.
Στη χώρα μας δεν εννοούμε να καταλάβουμε ότι τα πάντα στη διεθνή διπλωματική σκακιέρα, γίνονται ανάλογα με τα συμφέροντα της κάθε χώρας. Μέγιστη απόδειξη η συμπεριφορά της ορθόδοξης Ρωσίας. Ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν κ. Πεσκόφ, εκτίμησε ότι οι σχέσεις Μόσχας – Άγκυρας δεν θα επιδεινωθούν λόγω της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τέμενος από τον Ερντογάν, γιατί η επίσημη ρωσική γραμμή είναι ότι αυτό αποτελεί εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας. Ενώ πρόσθετα έκανε μια άκρως ντροπιαστική δήλωση: «Επιπλέον, μπορώ να σας πω ότι τα εισιτήρια της Αγίας Σοφίας είναι αρκετά ακριβά. Δεν θα υπάρχουν εισιτήρια τώρα και η είσοδος θα είναι δωρεάν. Οι τουρίστες μας θα επωφεληθούν από αυτό!!!».
Δεν έχω προσωπικά με κανέναν Τούρκο, όπως και οι περισσότεροι Έλληνες φαντάζομαι, αλλά η ιστορία καλό είναι να μαθαίνεται στην αληθινή της εκδοχή και να μην παραποιείται. Ο τούρκος παραδοσιακά ήρθε από τα βάθη της Ανατολίας με μογγολική καταγωγή και εγκαταστάθηκε δια πυρός και σιδήρου στη βαλκανική πριν από 750 χρόνια περίπου. Παραδοσιακά σφετερίζεται οτιδήποτε ξένο, για να το παρουσιάσει σαν δικό του. Ο ίδιος δεν είχε ουσιαστικά ποτέ να παρουσιάσει κάποιο αξιόλογο πολιτισμό. Ο στρατηγός Μακρυγιάννης, ήρωας του 1821, στα απομνημονεύματά του παίζει με τις λέξεις για τη δύναμη των Τούρκων και τον πολιτισμό τους γράφοντας πως: «θεωρούσαν οι Ευρωπαίοι τον Σουλτάνο μεγάλο και τρανό και δεν τολμούσαν να του αφαιρέσουν τον τίτλο του «Γκρανσινιόρη». Όσο έλεπαν το τζαμί εις την Βγιέννα σκιάζονταν κι έτρεμαν να μην πάγη και παραμέσα και φκειάση κι άλλα τζαμιά. Κι από αυτὸν τον φόβον κάποτε του πλέρωναν και φόρον. Κι όταν βήκαν μιά χούφτα άνθρωποι και τούς απόδειξαν ότι δεν έχει πλέον ο Γκρανσινιόρης μαστόρους να χτίση άλλα τζαμιά, ότι θα πέσουν κι αυτά οπού έχει, από τότε τον λένε «ο Τούρκος». Ο δε Γούντροου Ουίλσον 1913 – 1921, ο 28ος πρόεδρος των ΗΠΑ, είχε πει ότι, ο μόνος πολιτισμός που άφησαν οι Τούρκοι απ’ όπου κι αν πέρασαν, ήταν μόνο τα τζαμιά! Και μάλλον δεν είχε άδικο.
Ο Κεμάλ, ο αναμορφωτής της Τουρκίας, σε ομιλία του στην τουρκική βουλή μετά τη μικρασιατική καταστροφή είχε πει στους Τούρκους πολιτικούς. «Σας συμβουλεύω να μην αποτολμήσετε να κάνετε ξανά πόλεμο με την Ελλάδα. Στη μικρά Ασία δεν ηττήθηκε ο ελληνικός στρατός. Η πολιτική ηγεσία του ηττήθει!!! Ξεκάθαρα είχε δώσει μια απάντηση για την ήττα της χώρας μας στη μικρά Ασία και παράλληλα έστελνε μια ακριβή διδαχή στους Έλληνες πολιτικούς, για το μέλλον της χώρας μας. Δυστυχώς οι ενέργειες που έγιναν από τους Έλληνες πολιτικούς μετά τη μικρασιατική καταστροφή έδειξαν, με αποκορύφωμα την τραγωδία της Κύπρου, ότι οι Έλληνες πολιτικοί δεν έμαθαν. Μοναδική αναλαμπή η φράση «βυθίστε το!», του Ανδρέα Παπανδρέου το 1987 για το Χόρα και τις εξερευνήσεις που ήθελαν να κάνουν από τότε στο αιγαίο οι Τούρκοι, και η οποία έκανε τους Τούρκους να το αποσύρουν άρον – άρον και να κάτσουν στ’ αυγά τους. Επανήλθαν δριμύτεροι όμως με πλήθος παραβιάσεων σε καθημερινή βάση, εκμεταλλευόμενοι μια Ευρώπη και έναν κόσμο γενικότερα, που δείχνει ότι δεν θέλει μια εμπλοκή μαζί τους. Γι’ αυτό και οι γείτονες πράττουν ανάλογα, χωρίς απολύτως καμία ενόχληση, γράφοντας στα παλιά τους τα παπούτσια διεθνείς συνθήκες και μεγάλες δυνάμεις.
Ένα από τα βασικότερα προβλήματα της ελληνικής διπλωματίας ανέκαθεν ήταν ότι δεν έχει καλά και γρήγορα αντανακλαστικά, με ελάχιστες εξαιρέσεις, πράγμα που οι Τούρκοι, δυστυχώς για μας, κατέχουν και ξέρουν να χειρίζονται άριστα σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι κινήσεις των Τούρκων στη διπλωματική σκακιέρα ανέκαθεν έπαιρναν άριστα, σε σχέση με τις δικές μας, που σχεδόν μονίμως παίρνουν κάτω από τη βάση. Είναι σημαντικό ότι ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα κυβερνά την Τουρκία η πολιτική της είναι ίδια και απαράλλακτη σε διεθνές επίπεδο, ειδικότερα δε στις σχέσεις της με τη χώρα μας. Μονίμως κάτι διεκδικεί απέναντί μας, ενώ εμείς κρατάμε πάντα αμυντικοπαθητική στάση. Το βασικότερο πρόβλημα είναι ότι δεν πιέζουμε ποτέ, είτε επειδή δεν θέλουμε, είτε επειδή δεν μπορούμε. Και εδώ ακριβώς είναι το σημαντικότερο. Πρόσφατα η εκτόνωση στο αιγαίο, μετά την παράταξη του ελληνικού στόλου απέναντί τους και τις διπλωματικές κινήσεις που έγιναν, φάνηκε πρόσκαιρη, αφού ξανάρχισαν πάλι τα ίδια. Αν αύριο μετά την Αγιά Σοφιά, η Τουρκία προχωρήσει στο επόμενο βήμα της που είναι πάντα οι γεωτρήσεις στη δική μας ΑΟΖ, τι ακριβώς θα γίνει; Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα! Αν δεν απαντήσουμε δυναμικά, θα προχωρήσει και θα βρεθούμε προ τετελεσμένων γεγονότων, όπως στην Κύπρο το 1974. Αν απαντήσουμε δυναμικά, προφανώς θα υπάρξει πολεμική σύρραξη, με ότι επακόλουθο μπορεί να έχει σε ανθρώπινες ζωές και σε εθνική κυριαρχία, αφού στη λήξη του, τίποτα δεν θα είναι ίδιο όπως πριν. Και για του λόγου το αληθές ας θυμηθούμε τα Ίμια και τις γκρίζες ζώνες στη συνέχεια.
Ενίοτε μπορεί να είναι καλοί οι λεονταρισμοί και οι βαρύγδουπες δηλώσεις από όποιον και να γίνονται, αλλά όταν φτάσεις στο αμήν, οι στόχοι και τα γεγονότα πλέον είναι καταιγιστικά και πισωγύρισμα δεν υπάρχει. Το ερώτημα είναι μέχρι που μπορεί να τραβήξει το σχοινί ο Ερντογάν και μέχρι που μπορούμε να απαντήσουμε εμείς. Γιατί κατά πως φαίνεται, αν φτάσουμε στο αμήν, πάλι μόνοι μας, ως συνήθως, θα ανεβούμε το Γολγοθά.. και αυτή τη φορά ο συγκεκριμένος Γολγοθάς, δεν θα έχει καμία σχέση με κανένα προηγούμενο.
Κλείνοντας θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω ένα διαχρονικό εξαιρετικό κείμενο του Μάριου Πλωρίτη, εξαιρετικού Δημοσιογράφου και θεατρικού συγγραφέα, για τους Έλληνες.
«ΔΕΝ περνάει φεγγάρι όπου να μην επιβεβαιώνεται πως είμαστε πλασμένοι κατ’ εικόνα και ομοίωσιν των ευκλεών προγόνων μας! Το κακό, βέβαια, είναι πως, απ’ τα τόσα περικαλλή γνωρίσματά τους, εμείς κληρονομήσαμε, όχι τα ευειδή και ωραία αλλά τα άσκημα και δυσειδή. Έτσι ή αλλιώς, όμως, τα καμώματά μας μοιάζουν τόσο με τα δικά τους, που μόνο κακόβουλοι μπορούν ν’ αρνηθούν ότι μέσα στο νεοελληνικό κορμί μας κυκλοφορούν τα χρωμοσώματα εκείνων. Όχι μόνο των αρχαίων Ελλήνων, αλλά και των πολύ κοντινότερών μας Βυζαντινών. Χρωμοσώματα, που θρασομανούν, προπάντων σε στιγμές κρισιμότατες, ακόμα για την υπόστασή μας.
Την ώρα λ.χ. που μας απειλεί η Ανατολή και η Δύση κωφεύει, την ώρα που μας ανεμοδέρνουν πολλαπλές κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις, εμείς τι κάνουμε; Ερίζουμε για φληναφήματα! Ερίζουν τα κόμματα μεταξύ τους και οι κομματικοί συναμετάξυ τους. Ερίζουν ο υπερεθνικιστές με τους «εθνικούς μειοδότες». Ερίζουν οι «φιλοευρωπαίοι» με τους αντιευρωπαϊστές. Ερίζουν οι οικονομικά προνομιούχοι με τους «προνομιούχους» εργασιακά. Ερίζουν οι εκσυγχρονιστές με τους «προεδρικούς». Ερίζουν οι ΕΡΕτικοί με τους αιρετικούς. Ερίζουν οι πάντες για τα πάντα ενώ «τα βήματα των Εριννύων» ζυγώνουν όλο και πιο «βοερά»…
Σε απλά ελληνικά, οι Τούρκοι κοιτάζουν διαχρονικά τη δουλειά τους κι εμείς το χαβά μας! Ο νοών νοείτω..
