Δύο άρθρα στην «Καθημερινή» (του Θοδωρή Γεωργακόπουλου και της Μαρίας Κατσουνάκη) με προβλημάτισαν…
Ο λόγος για τη «διαδικτυακή μάχη «των hashtags» που από μέσο εκτόνωσης και «ψυχοθεραπείας» έχει μετατραπεί σε αντιπολιτευτική πρακτική και σε ένα νέου τύπου «αφήγημα» με αμφίβολη πολιτική αποτελεσματικότητα.
Κι όσο η «μάχη» αυτή παραμένει μεταξύ των απλών πολιτών και αποτελεί ένα διαδικτυακό διάλογο μπορεί, όπως είπαμε, να δρα ως ένα βαθμό «λυτρωτικά» όμως και πάλι είναι αμφίβολο αν μπορεί να φέρει την όποια πολιτική μεταστροφή απόψεων στους πολιτικούς τους αντιπάλους, όπως προφανώς επιθυμούν οι χρήστες των hashtags.
Εδώ, λοιπόν, θα πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας σε δύο διαφορετικές κατευθύνσεις. Είναι δηλαδή διαφορετικό να ασκείται κριτική στην κυβερνητική πλειοψηφία για τα πεπραγμένα της και εντελώς άλλο πράγμα στη διαδικτυακή «μάχη» των hashtags να γίνεται προσπάθεια να «ξεμπροστιάσουμε και να στριμώξουμε στη γωνία «τον απλό ψηφοφόρο» που πίστεψε (για τους δικούς του λόγους ο καθένας) τις ανεδαφικές υποσχέσεις, τις «αυταπάτες», τις λαϊκίστικες κορώνες ότι, δηλαδή, θα σχίζαμε τα μνημόνια ή ότι θα δινόταν 13η σύνταξη, κατώτατος μισθός στα 751 ευρώ, ο ΕΝΦΙΑ θα αποτελούσε παρελθόν, ενώ η δημόσια περιουσία όχι μόνο δεν θα πωλούταν, αλλά θα επανακτούσε η χώρα όσα οι προηγούμενες κυβερνήσεις πρόλαβαν να ιδιωτικοποιήσουν… φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να πουν ότι η ορμή αυτή θα μπορούσε να επιφέρει αλλαγές και στην Ευρώπη…
Ένα μεγάλο μέρος αυτών των ψηφοφόρων είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατον να αφήσουν πίσω τους την «αυταπάτη» όσα hashtags κι αν τους απευθύνουμε «απαξιώνοντας» την πολιτική τους επιλογή, όσο κι αν τους φέρουμε «πρόσωπο με πρόσωπο» με την πλάνη στην οποία έχουν βρεθεί… Ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος στο άρθρο του («Καθημερινή»: «Η πραγματικότητα δεν έχει σημασία») κάνει μια αναφορά στο «backfire effect»: «Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι την 11η Σεπτεμβρίου δεν υπήρχαν Εβραίοι στους δίδυμους πύργους, θα συνεχίσουν να το πιστεύουν ακόμα και αν τους δώσεις τη λίστα των θυμάτων (…) Η εξήγηση, σύμφωνα με το Νάιχαν, είναι το ότι για μερικούς ανθρώπους η τεκμηριωμένη αλήθεια είναι πολύ λιγότερο σημαντική από διάφορα αλλά πράγματα, όπως τα βαθύτερα πιστεύω τους και η εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους(…) Το πρόβλημα με το backfire effect ειδικά σε κοινωνίες στις οποίες αυτές οι ομάδες ατόμων είναι είτε πολύ μεγάλες είτε σε θέση ισχύος, είναι πως κάνει το δημόσιο διάλογο μάταιο. (…) Η λύση, σύμφωνα με το Νάιχαν, είναι να περνά η αλήθεια σε αυτές τις ομάδες από την πίσω πόρτα- διατυπωμένη και αμπαλαρισμένη με τρόπο που να μην πάει κόντρα στα βαθύτερα πιστεύω των συγκεκριμένων ατόμων. Γι’ αυτό υπάρχουν χριστιανοί που αποδέχονται ότι η Γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο.(…) Αλλά, βεβαίως, είναι μια διαδικασία παρά πολύ δύσκολη και παρά πολύ χρονοβόρα.
Γίνεται λοιπόν φανερό ότι οι ψηφοφόροι αυτοί ακόμα και αν τους φέρουμε αντιμέτωπους με την αλήθεια είτε με hashtags είτε «ξεμπροστιάζοντάς» τους το πιο πιθανό είναι να προσκολληθούν ακόμα περισσότερο στη δική τους «αυταπάτη». Επομένως για κάποιες ομάδες του πληθυσμού τα πραγματικά γεγονότα δεν έχουν την παραμικρή σημασία, έτσι όταν τους αποκαλύπτονται αλήθειες που έρχονται σε σύγκρουση με τα βαθύτερα πιστεύω τους, εκείνοι εμμένουν περισσότερα σε αυτά αρνούμενοι να δεχθούν την τεκμηριωμένη αλήθεια!
Στην περίπτωση όμως που ασκείται κριτική στην κυβέρνηση για λάθος χειρισμούς, για αδράνεια τότε ο πολιτικός λόγος έχει αποδέκτη το σύνολο της κοινωνίας (των πολιτών/ ψηφοφόρων) και όταν η κριτική αυτή συνδυάζεται με προτάσεις και ιδέες τότε συμβάλλει στον δημόσιο διάλογο και μπορεί ευκολότερα να «απεγκλωβίσει» δυνάμεις που μπορούν πολλά να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο…
Από τα παραπάνω μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το hashtag (#) ως κυρίαρχο μέσο μιας αντιπολιτευτικής τακτικής, χωρίς επιχειρηματολογία, ιδέες και προτάσεις ρεαλιστικές, χωρίς αλλαγή νοοτροπίας, διάθεση αυτοκριτικής, είναι «πουκάμισο αδειανό» και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γυρίσει… μπούμερανγκ, μιας και το μήνυμα είναι αυτό που έχει σημασία και όχι το μέσο…
E-mail: pgiannoulakis@yahoo.gr
Twitter:@pgiannoulakis
