ΑΡΘΡΟ ΚΥΡΤΣΟΣ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΥΡΤΣΟΥ

Η κυβέρνηση προχωράει στη διανομή κοινωνικού μερίσματος στα θύματα της οικονομικής πολιτικής της, το οποίο σύμφωνα με όσα λένε οι εκπρόσωποί της θα χρηματοδοτηθεί από το λεγόμενο υπερπλεόνασμα, δηλαδή το τμήμα του πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος το οποίο ξεπερνάει τους στόχους που έχουν τεθεί.

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί στον προϋπολογισμό για τα έσοδα και τις δαπάνες και το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα είναι σε αντίθετη πορεία. Τα έσοδα και οι δαπάνες πέφτουν πέρα από τους στόχους που έχουν τεθεί, ενώ το πλεόνασμα διαμορφώνεται αρκετά πάνω από τους στόχους που έχουν τεθεί. Κατά την άποψή μου όλα αυτά έχουν σχέση με τη δημιουργική λογιστική στην οποία καταφεύγει η κυβέρνηση Τσίπρα και στην οποία δεν αντιδρά προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως δεν είχε αντιδράσει έγκαιρα σε ανάλογες περιπτώσεις κατά το παρελθόν.

Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία το δεκάμηνο Ιανουάριου – Οκτωβρίου τα έσοδα του Δημοσίου υστέρησαν σε σχέση με τους στόχους που είχαν τεθεί γύρω στα 2,5 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υποστηρίζει ότι αυτή η υστέρηση οφείλεται σε κάποια καθυστέρηση στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ και άλλων φόρων, η οποία όμως δεν θέτει σε αμφισβήτηση τη δυνατότητα είσπραξής τους και στις μεγάλες επιστροφές ΦΠΑ πολύ πάνω από τον αρχικό σχεδιασμό. Οι μεγάλες επιστροφές ΦΠΑ οφείλονται στην αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και προβλέπεται να συνεχιστούν για να καταβάλουν, με βάση τα συμφωνηθέντα, τις υποδόσεις οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές.

Μια ματιά στην εξέλιξη των φορολογικών εσόδων, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει γενικό πρόβλημα. Υπάρχει σημαντική υστέρηση στα έσοδα από ΦΠΑ, η οποία καλύφθηκε από ΦΠΑ που ξεπερνάει τα 250 εκατ. ευρώ και συνδέεται με την πώληση των περιφερειακών αεροδρομίων στην Fraport. Υπάρχουν προβλήματα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος, τα οποία καλύπτονται προς το παρόν από έκτακτα έσοδα, της τάξης των 400 εκατ. ευρώ, που έχουν σχέση με τη δήλωση και τη φορολόγηση εισοδημάτων που μετατράπηκαν σε καταθέσεις στο εξωτερικό. Διατηρείται με το ζόρι μία βιτρίνα ομαλότητας σε ό,τι αφορά τα φορολογικά έσοδα του Δημοσίου, η οποία δεν οφείλεται στην αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής που εφαρμόζεται αλλά σε έκτακτες περιστάσεις και έσοδα. Μία κυβέρνηση η οποία δεν καταφέρνει να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα με βάση τους στόχους παρά την υπερφορολόγηση που επιβάλει έχει υποχρέωση να προχωρήσει σε σοβαρές διορθωτικές κινήσεις σε ό,τι αφορά την οικονομική πολιτική της.

Κι ενώ η μείωση των φορολογικών εσόδων θα έπρεπε λογικά να τινάξει τον κρατικό προϋπολογισμό στον αέρα, εμφανίζεται ακόμη μεγαλύτερη μείωση στις δημόσιες δαπάνες, οι οποίες κατά το πρώτο δεκάμηνο του 2017 υστέρησαν έναντι του στόχου κατά περίπου 3 δισ. ευρώ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, στο οποίο υποτίθεται ότι η κυβέρνηση στηρίζει τις ελπίδες της για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε φάση δυναμικής ανάπτυξης, το οποίο είναι εντυπωσιακά μειωμένο σε σχέση με τους περιορισμένους στόχους που έχουν τεθεί. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση Τσίπρα μειώνει και ετεροχρονίζει τις δημόσιες δαπάνες πέρα από κάθε οικονομική και κοινωνική λογική σε μια προσπάθεια να στηρίξει τον μύθο του υπερπλεονάσματος και να διευκολυνθεί στους πολιτικούς ελιγμούς της. Αυτό τεκμηριώνεται μέσα από την διατήρηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου στο επίπεδο των 4,5 – 5 δισ. ευρώ παρά τα σημαντικά χρήματα που παίρνει το ελληνικό Δημόσιο από τους Ευρωπαίους εταίρους και τους πιστωτές για να τις μειώσει και στη συνέχεια να τις μηδενίσει πριν από την έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα-μνημόνιο, τον Αύγουστο του 2018.

Μία κυβέρνηση που θα ενδιαφερόταν για τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης θα άλλαζε τη φορολογική πολιτική της για να σταματήσει ο περιορισμός των καθαρών εσόδων του Δημοσίου παρά την υπερφορολόγηση που εφαρμόζεται και θα χρηματοδοτούσε με βάση το πρόγραμμα όλες τις προβλεπόμενες δαπάνες για να στηρίξει τις επενδύσεις, την κοινωνική πολιτική και τη σωστή λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και να περιορίσει τα κρατικά «φέσια» στον ιδιωτικό τομέα.

Αντί γι’ αυτό, η κυβέρνηση μεταμορφώνεται κάθε τόσο σε Άγιο Βασίλη, επιδοτώντας τα θύματα της πολιτικής της με ένα μικρό τμήμα της φορολογικής και οικονομικής ζημιάς που τους προκάλεσε. Η ΝΔ έκανε ιδιαίτερα εποικοδομητικές προτάσεις για την αξιοποίηση του υποτιθέμενου υπερπλεονάσματος υπέρ των μακροχρόνια ανέργων και υπέρ της μείωσης του ΕΝΦΙΑ για τις μικρές ιδιοκτησίες αλλά δεν έχει αντίρρηση σε οποιαδήποτε προσπάθεια της κυβέρνησης να περιορίσει την κοινωνική ζημιά που προκαλεί η πολιτική της, ακόμη κι αν στηρίζεται σε ένα υπερπλεόνασμα το οποίο στην πραγματικότητα και με βάση τα στοιχεία για την εκτέλεση του προϋπολογισμού, δεν υπάρχει.