Δημόσιο Σύστημα Υγείας με καθολικότητα, ισότητα, αποτελεσματικότητα

Υπάρχει ένα εύλογο ερώτημα της κοινωνίας το οποίο είναι αν σ’ αυτό το πλαίσιο που έχει δημιουργηθεί με τη νέα συμφωνία, υπάρχει περιθώριο να υλοποιηθούν στον χώρο της Υγείας μέτρα προοδευτικού χαρακτήρα, μέτρα κοινωνικής μεροληψίας, παρεμβάσεις υπεράσπισης των αδύναμων.

 

Η απάντηση στο ερώτημα είναι ναι, υπό προϋποθέσεις. Προϋποθέσεις που θα δημιουργήσει η διαρκής και συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησης, αλλά και ο διαρκής και συστηματικός αγώνας της κοινωνίας.

 

*Η πραγματικότητα στο Σύστημα Υγείας

 

Είναι αλήθεια ότι η καθημερινότητα του Συστήματος Υγείας δεν βελτιώθηκε, αντίθετα σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξε επιδείνωση των διαχρονικών προβλημάτων του (υποστελέχωση -χρέη-ελλείψεις υλικών-αναμονές στα ΤΕΠ, Εξωτερικά Ιατρεία, Χειρουργεία κ.λπ.). Παρά την πολιτική βούληση της κυβέρνησης και παρά την εκπόνηση σχεδίου έκτακτης ανάγκης για την επιβίωση του ΕΣΥ, η αντιστροφή της πορείας λειτουργικής κατάρρευσής του δεν έγινε εφικτή σε 8 μήνες. Αν αναλογιστούμε όμως τι προηγήθηκε (κλείσιμο 11 νοσοκομείων, συγχωνεύσεις νοσοκομείων- κλινικών και τμημάτων, κατάργηση κλινών και οργανικών θέσεων, Οργανισμοί Νοσοκομείων με περικοπή τμημάτων και υπηρεσιών, «πάγωμα» προσλήψεων μόνιμου προσωπικού για 6 χρόνια, διαθεσιμότητα εργαζομένων, διάλυση ΠΦΥ και δομών ΕΟΠΥΥ, περικοπές λειτουργικών δαπανών 40%, αναξιοκρατία, κομματισμός), αντιλαμβανόμαστε ότι είχαμε να κάνουμε με ένα πολιτικό σχέδιο συρρίκνωσης της δημόσιας περίθαλψης, μετακύλισης του κόστους στους πολίτες και διεύρυνσης του «ζωτικού χώρου» για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις υγείας.

 

Γι’ αυτό και η υποκριτική ευαισθησία των απολογητών της απορύθμισης του ΕΣΥ και της ΠΦΥ προκαλεί και προσβάλλει τους εργαζόμενους που κρατούν ακόμα όρθια τη δημόσια περίθαλψη. Αυτοί ξέρουν πολύ καλά ποιοι πονούν το ΕΣΥ, ποιοι έχουν οργανική σχέση με τη δημόσια περίθαλψη και μπορούν να συνεισφέρουν με γνώση και ανιδιοτέλεια στην ανακούφιση των ‘πληγών’ της.

 

Ξέρουν, γιατί δώσαμε δείγματα γραφής κατά τη διάρκεια μιας ολιγόμηνης αλλά συστηματικής προσπάθειας να κρατηθεί όρθιο και λειτουργικό το ΕΣΥ, να διευκολυνθεί η κάλυψη των ανασφάλιστων και να καταργηθεί το «εισιτήριο πρόσβασης» των 5 ευρώ, να διασφαλιστεί η επιβίωση των δημόσιων δομών με παράταση της θητείας όλου του επικουρικού προσωπικού μέχρι 31/12/2015 και με συνολικό προγραμματισμό 3.500 μόνιμων προσλήψεων γιατρών και λοιπού νοσηλευτικού-παραϊατρικού προσωπικού, για πρώτη φορά μετά από 6 χρόνια. Ήδη έχει δρομολογηθεί η 1^η δέσμη προκηρύξεων μέσω ΑΣΕΠ περίπου 1.000 θέσεων εργαζομένων στα νοσοκομεία, ενώ έχει εγκριθεί με ΠΥΣ η 2^η δέσμη με περίπου 2.500 γιατρούς -νοσηλευτές- λοιπό παραϊατρικό και διοικητικό προσωπικό για τον ευρύτερο χώρο της Υγείας. Ξέρουν πολύ καλά οι εργαζόμενοι στο ΕΣΥ ότι επισπεύτηκαν οι κρίσεις και οι διορισμοί αρκετών μονίμων ειδικευμένων γιατρών στα νοσοκομεία από προκηρύξεις προηγουμένων ετών που είχαν «παγώσει». Ξέρουν ότι έγινε προσπάθεια, παρά τα προβλήματα που εμφανίστηκαν στην πορεία και τα οποία θα αξιολογηθούν και θα γίνουν οι απαραίτητες διορθωτικές κινήσεις, να απλοποιηθεί η διαδικασία πρόσληψης επικουρικών γιατρών και να αυξηθεί ο χρόνος των συμβάσεων από 1 σε 2 χρόνια (για τα επαρχιακά νοσοκομεία) ή και σε 3 χρόνια για ειδικά τμήματα (ΜΕΘ, ΜΕΝΝ, ΜΤΝ, ΤΕΠ, Ογκολογικά Τμήματα, δομές Ψυχικής Υγείας, ΕΚΑΒ).

 

 

 

Αυτό που θα επιδιώξουμε με κάθε τρόπο στο επόμενο διάστημα είναι:

 

1. H λειτουργική σταθεροποίηση του Συστήματος Υγείας και η ανάσχεση της αποδιοργάνωσης των δημόσιων δομών, με άμεση αύξηση του ορίου δαπανών κατά 150 εκατ. ευρώ και επιτάχυνση των διαδικασιών για μια πρώτη αισθητή «ένεση» ανθρώπινου δυναμικού στο γερασμένο και κουρασμένο σύστημα Υγείας.

 

2. Η «ηθικοποίηση» του Συστήματος και η ανθρωποκεντρική του στόχευση, με ασφαλιστικές δικλείδες ποιότητας και αξιόπιστους ελεγκτικούς μηχανισμούς

 

3. Η αναδιοργάνωση του ΕΣΥ στην κατεύθυνση ενός ολοκληρωμένου δημόσιου συστήματος υγείας που θα λειτουργεί με βάση τις αρχές της καθολικότητας στην πρόσβαση, της ισότητας στη φροντίδα και της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Ειδικά στη νέα μνημονιακή περίοδο, οφείλουμε στον τομέα της Υγείας να δημιουργήσουμε αντιρροπιστικούς μηχανισμούς ανακούφισης των αδύναμων (υγειονομική κάλυψη ανασφάλιστων, μείωση συμμετοχής στο κόστος των εξετάσεων-φαρμάκων με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια) και ανακατανομής πόρων υπέρ της δημόσιας περίθαλψης.

 

Η κυβέρνησή μας έχει εκπονήσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα διαρθρωτικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων στο Σύστημα Υγείας. Το πρόγραμμα αυτό που αποτελείται από 100 σημεία κινείται σε τρείς άξονες:

 

 

–Εξάλειψη ή περιορισμός των εμποδίων πρόσβασης

 

–Ανάπτυξη ενός Εθνικού Δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) σε όλη τη χώρα που θα βασίζεται στις αποκεντρωμένες μονάδες υγείας γειτονιάς, στα Κέντρα Υγείας αστικού και αγροτικού τύπου, στον οικογενειακό γιατρό με συγκεκριμένο πληθυσμό ευθύνης και στην διεπιστημονική ομάδα υγείας.

 

Αναδιοργάνωση των δημόσιων νοσοκομείων με:

 

1. Δημιουργία αυτόνομων Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ).

 

2. Αναβάθμιση του πληροφοριακού συστήματος των ραντεβού και της λειτουργίας των Τακτικών Εξωτερικών Ιατρείων.

 

3. Διασφάλιση της λειτουργίας όλων των τμημάτων και κλινικών του ΕΣΥ και ειδικά των ΜΕΘ.

 

4. Αναμόρφωση του συστήματος προμηθειών και της εφοδιαστικής αλυσίδας των νοσοκομείων.

 

5. Γραφεία δικαιωμάτων των ασθενών στα νοσοκομεία ικανά να παίζουν το ρόλο του «Συνηγόρου του Ασθενή».

 

6. Προώθηση μορφών κοινωνικής οικονομίας στον τομέα των υποστηρικτικών υπηρεσιών των νοσοκομείων.

 

7. Αυστηροποίηση και εκσυγχρονισμός του Πειθαρχικού Συστήματος για την αντιμετώπιση των φαινομένων ανομίας, διαπλοκής και διαφθοράς στην Υγεία.

 

–Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην κατεύθυνση του μετασχηματισμού του ασύλου και της ανάπτυξης τομεοποιημένων, πρωτοβάθμιων και κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με σεβασμό των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών.

 

–Στον τομέα των εξαρτήσεων, δίνουμε έμφαση σε όλο το φάσμα της αντιμετώπισης τους, στην πρόληψη, τη θεραπεία και την κοινωνική επανένταξη, καθώς και στη μείωση της βλάβης και την προστασία της δημόσιας υγείας.

 

-Αναβάθμιση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας που ενισχύουν την υγειονομική ασφάλεια της κοινωνίας και της χώρας, έχουν σαφώς αναπτυξιακό χαρακτήρα αναβαθμίζοντας την περιβαλλοντική υγιεινή και αποτελούν ίσως την πιο δημοκρατική, με την έννοια της ισότιμης απολαβής των ωφελημάτων της, πολιτική υγείας σήμερα.

 

 

-Διασφάλιση της δημοκρατικής λειτουργίας, της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας των Διοικήσεων των νοσοκομείων.

-Επένδυση στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση του Συστήματος Υγείας, ενιαιοποίηση και διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων με έμφαση στον ηλεκτρονικό φάκελο του ασθενούς και την κάρτα υγείας.

 

-Ολοκλήρωση του Υγειονομικού Χάρτη για το δημοκρατικό προγραμματισμό των υπηρεσιών υγείας και τη δίκαιη κατανομή των ανθρώπινων και υλικών πόρων.

 

-Προώθηση και διαχείριση της καινοτομίας, των ευφυών συστημάτων και των στρατηγικών πληροφοριών στην υγεία.

 

-Δημιουργία αυτόνομου Κέντρου Γνώσης και Αξιολόγησης Τεχνολογίας Υγείας (ΗΤΑ) για το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση των φαρμάκων, των υλικών και του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.

 

-Αναδιαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου της ιατρικής εκπαίδευσης, των ιατρικών ειδικοτήτων και των λοιπών υγειονομικών επαγγελμάτων, με επαναπροσδιορισμό του ρόλου του ΚΕΣΥ.

 

-Νέος Οργανισμός του υπουργείου Υγείας με αναδιάταξη διευθύνσεων και τμημάτων στη βάση των στρατηγικών στόχων της πολιτικής υγείας- αξιολόγηση και αναδιοργάνωση όλων των εποπτευόμενων φορέων.

 

 

 -Αναχρηματοδότηση της δημόσιας περίθαλψης και σταδιακή σύγκλιση των δημόσιων δαπανών υγείας (ως ποσοστό του ΑΕΠ) με το μέσο όρο της ΕΕ.

 

-Επανεπένδυση στην ΠΦΥ, την πρόληψη και την αγωγή υγείας, που μακροπρόθεσμα μειώνουν το κόστος περίθαλψης.

 

-Συγκρότηση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ, ενίσχυση του ρόλου και των αρμοδιοτήτων της για τη βελτίωση των οικονομικών όρων συνεργασίας με τους παρόχους, τη φαρμακευτική βιομηχανία και άλλους προμηθευτές υπηρεσιών.

 

-Ανασυγκρότηση του ΕΟΠΥΥ, αναθεώρηση των συμβάσεων με τους ιδιώτες παρόχους σε όλα τα επίπεδα, άνοιγμα των συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ στους νέους γιατρούς συμβάλλοντας στην καταπολέμηση της ανεργίας και της φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό, άμεση αναθεώρηση του κανονισμού παροχών του ΕΟΠΥΥ και του συστήματος των Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ-DRG’s).

 

-Καθορισμός κλειστού προϋπολογισμού για τα πολύ ακριβά καινοτόμα φάρμακα (ΦΥΚ) και διαπραγμάτευση τιμών με βάση το αποδεδειγμένο θεραπευτικό όφελος.

 

-Ανατιμολόγηση εργαστηριακών εξετάσεων σε συνδυασμό με κλιμακωτές εκπτώσεις (rebate) με βάση τον όγκο, καθώς και με κατευθυντήριες διαγνωστικές οδηγίες και real time έλεγχο των παραπεμπτικών.

 

-Ενσωμάτωση διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της προκλητής ζήτησης, της σπατάλης και της διαφθοράς.

 

-Προωθούμε τη βέλτιστη αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες του Συστήματος Υγείας. Ενόψει της νέας χρηματοδοτικής περιόδου (ΣΕΣ 2014-2020) καταρτίζεται το στρατηγικό και επιχειρησιακό πλάνο του Υπουργείου Υγείας με βασικό πυλώνα την βελτίωση της υγείας του πληθυσμού και την μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, αλλά και την ύπαρξη ενός βιώσιμου συστήματος υγείας για το σύνολο των πολιτών της χώρας.

 

-Πολιτική Φαρμάκου που στοχεύει στην ισότιμη και καθολική πρόσβαση σε αποτελεσματικά, ποιοτικά και ασφαλή φάρμακα. Αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων και ταυτόχρονη χρήση νέων εργαλείων ελέγχου της συνταγογράφησης και του κόστους.

 

*Ο Ανδρέας Ξανθός είναι υπουργός Υγείας