Παρακολουθώντας μετεκλογικά όσα διαδραματίζονται στο οικονομικό πεδίο και τη διαπραγμάτευση με τους εταίρους μας το κυρίαρχο ερώτημα που γεννάται είναι… ποια κατεύθυνση ακολουθεί η χώρα και με ποιο σχεδιασμό σκοπεύει η κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο να «αλλάξει τη ρότα του σκάφους»;
Είναι ολοφάνερη η ασφυκτική κατάσταση στην οικονομία… Μόνο τον μήνα Μάρτιο το χρηματοδοτικό κενό και η πληρωμές του κράτους φτάνουν (ίσως και να ξεπερνούν) τα 11 δισ. ευρώ! Πριν λίγες ημέρες η κυβέρνηση προκειμένου να καλυφθεί η έκδοση εντόκων γραμματίων «έσπασε τους κρατικούς κουμπαράδες» συγκεντρώνοντας σε πολύ μεγάλο βαθμό τα αποθεματικά του κράτους, αφού η ΕΚΤ δεν επιτρέπει στις τράπεζες την περαιτέρω αγορά εντόκων γραμματίων και με τον τρόπο αυτό τον δανεισμό του κράτους. Ασφυκτικός και ο κατά τριάντα φορές ακριβότερος δανεισμός των τραπεζών από τον ELA, αφού αυξήθηκε μόνο κατά 500 εκατ. ευρώ προκαλώντας πρόσθετα προβλήματα ρευστότητας. Την ίδια στιγμή και ενώ οι ανάγκες και οι υποχρεώσεις τρέχουν η Ελλάδα δεν μπορεί να βοηθηθεί ούτε από το πρόγραμμα QE που λίγο καιρό πριν ανακοίνωσε ο κ. Μάριο Ντράγκι.
Η συμφωνία του Eurogroup που προβλέπει υπό προϋποθέσεις τετράμηνη παράταση του υπάρχοντος προγράμματος είναι ένα θετικό βήμα μόνο εφόσον η κυβέρνηση στραφεί σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις (που δεν μπορεί να περιοριστούν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής) και φυσικά μετά από αξιολόγηση. Μόνο τότε θα υπάρξει η δυνατότητα εκταμίευσης των χρημάτων του ισχύοντος προγράμματος. Τι έχει γίνει προς αυτή την κατεύθυνση; Μια καλή εικόνα θα έχουμε τη Δευτέρα στο επόμενο Eurogroup. Η κυβέρνηση και ο υπουργός Οικονομικών ξόδεψαν και ξοδεύουν πολύ χρόνο προκειμένου να «βαφτίσουν το κρέας ψάρι (Μανόλης Γλέζος)» δηλαδή έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα να πείσουν τα κομματικά στελέχη και μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ (και όχι μόνο) ότι το μνημόνιο και η τρόικα «έχουν πεθάνει» και ότι η παράταση της συμφωνίας -που αξίζει να σημειωθεί ότι δεν θα κυρωθεί από τη Βουλή- καμία σχέση δεν έχει με το μνημόνιο… Παρά την αγωνιώδη αυτή προσπάθεια το 40% των μελών της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ διαφώνησε με τη συμφωνία του Eurogroup, ενώ την ίδια στιγμή κορυφαία στελέχη και βουλευτές λ.χ. οι κ. Μηλιός και Λαπαβίτσας -με διαφορετικό σκεπτικό ο καθένας- στάθηκαν απέναντι στη συμφωνία. Ο δεύτερος μάλιστα υποστήριξε ότι «η λιτότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο αν φύγουμε από το ευρώ»!
Το παράδοξο βέβαια είναι ότι θα θέλαμε να λάβουμε το υπόλοιπο ποσό του δεύτερου μνημονίου και της δανειακής σύμβασης που το συνοδεύει μέσω μιας τετράμηνης παράτασης (φυσικά με κάποιες τροποποιήσεις), το οποίο όμως μνημόνιο θεωρούμε «νεκρό»! Ταυτόχρονα έχουμε μετονομάσει την τρόικα σε «θεσμούς» και όλα τούτα κυρίως για εσωτερική πολιτική κατανάλωση μιας και η ουσία παραμένει η ίδια, αφού η αξιολόγηση για την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων και οι αποφάσεις για την εκταμίευση του όποιου χρηματικού ποσού θα λαμβάνονται πάλι από τους ίδιους φορείς (θεσμούς) τόσο σε τεχνοκρατικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο (Eurogroup).
Η κυβέρνηση λοιπόν βρίσκεται εγκλωβισμένη -τόσο εσωκομματικά όσο και απέναντι στους ψηφοφόρους της- ανάμεσα σε αυτό που πρέπει να γίνει και τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, οι περισσότερες από τις οποίες λαμβάνονται ως μονομερείς ενέργειες από τους εταίρους μας.
Κι εδώ τίθεται το μεγαλύτερο όλων των προβλημάτων και διλημμάτων αυτό της εμπιστοσύνης μεταξύ των εταίρων (και θεσμών) από τη μία μεριά και των ψηφοφόρων και μεγάλου μέρους των στελεχών του κυβερνώντος κόμματος από την άλλη…
Κι αν τώρα η κατάσταση στην οικονομία χαρακτηρίζεται ασφυκτική -και δεχόμενοι τα θετικά μιας τετράμηνης παράτασης- τι θα συμβεί σε σχέση με όσα προαναφέραμε, όταν στο τέλος του Ιουνίου θα πρέπει πάλι να τεθεί το αρχικό μας ερώτημα για το επόμενο βήμα -την κατεύθυνση δηλαδή που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα και τον πολιτικό-οικονομικό σχεδιασμό που θα προκρίνει η κυβέρνηση; Πώς θα αντιμετωπιστεί το χρηματοδοτικό κενό και οι πληρωμές- υποχρεώσεις του κράτους στο εσωτερικό τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο με την Ελλάδα πια εκτός προγράμματος και εκτός αγορών; Όλα τούτα απαιτούσαν και απαιτούν σχεδιασμό, συμμαχίες και θωράκιση της εμπιστοσύνης τόσο με τους εταίρους (θεσμούς) όσο και σε εσωκομματικό και κοινωνικό επίπεδο… Κι όλα τούτα επειδή στο τέλος Ιουνίου θα πρέπει να έχει γίνει μια νέα συμφωνία -ένα νέο πρόγραμμα… (μνημόνιο-σύμβαση) προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες χρηματοδοτικές ανάγκες… Τότε όποιος όρος και αν χρησιμοποιηθεί, η ουσία για άλλη μια φορά δεν θα αλλάζει… Μόνο κάποιοι όροι είναι πιθανόν να διαφέρουν και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι το προηγούμενο τετράμηνο (παράταση) θα έχουν αξιολογηθεί θετικά από τους θεσμούς τα βήματα που θα έχουν γίνει στις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις…
Κι εκεί που θα αποχαιρετούσαμε το μνημόνιο (πλην αυτό με το ΔΝΤ) στο τέλος Φεβρουαρίου είναι πολύ πιθανόν (έως βέβαιο) ότι τον Ιούλιο θα περάσουμε «αισίως» στο τρίτο κατά σειρά πρόγραμμα- Δανειακή σύμβαση, μνημόνιο ή όπως τελικά ονομαστεί…
Όλα τούτα -αν αυτή τελικά είναι η πορεία των πραγμάτων- είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν πολιτικές -(εσω)κομματικές – οικονομικές- κοινωνικές εντάσεις, διαφοροποιήσεις και κλυδωνισμούς…
Σε κάθε περίπτωση, είναι ολοφάνερο ότι οι πολιτικές δυνάμεις του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου που πιστεύουν στην παραμονή της χώρας στην Ε.Ε. και την Ευρωζώνη, οφείλουν επιτέλους να βρουν εγκαίρως ένα κώδικα επικοινωνίας και συνεννόησης αφήνοντας λίγα βήματα πίσω όσα τους χωρίζουν και αναζητώντας κάποια κοινώς αποδεκτά σημεία… Και αυτό δεν είναι μια ευχή αλλά μία αναγκαιότητα που μετά τον Ιούνιο -και ανάλογα με την έως τότε πορεία των πραγμάτων- ίσως εξελιχθεί πάλι σε κάποιου είδους μονόδρομο με περισσότερα και ανυπέρβλητα «εκβιαστικά διλήμματα»…
E-mail: pgiannoulakis@yahoo.gr
Twitter: @pgiannoulakis
