Β’ Μέρος
Για τις πολιτικές σχέσεις των τελευταίων χρόνων της Ελλάδας με τις λοιπές Βαλκανικές χώρες ανατρέξαμε στις ιστοσελίδες του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών.
Έτσι, βλέπουμε πως οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Αλβανίας διακρίνονται από ευρύ συμβατικό πλαίσιο και πολύ συχνές ανταλλαγές επισκέψεων σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχει εκπεφρασμένη πολιτική βούληση των Κυβερνήσεων των δύο χωρών για περαιτέρω προώθηση των διμερών σχέσεων, διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας και διευθέτηση των ζητημάτων, που εκκρεμούν. Η Ελλάδα υποστήριξε την ένταξη της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ και στηρίζει την ευρωπαϊκή πορεία της. Αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι σήμερα σε διάφορους τομείς και ταυτόχρονα ενθαρρύνει τα Τίρανα να συνεχίσουν στην κατεύθυνση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, ώστε να επιταχυνθεί η ενταξιακή πορεία της Αλβανίας. Η εκπλήρωση των κριτηρίων για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας και η εφαρμογή των ευρωπαϊκών προτύπων είναι ζωτικής σημασίας και για την προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας.
Στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής της για τα Δυτικά Βαλκάνια, η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά και έμπρακτα την ευρωπαϊκή και ευρω-ατλαντική πορεία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης. Η Βοσνία και Ερζεγοβίνη συμμετέχει και συνεργάζεται αρμονικά με την Ελλάδα σε πολλά σχήματα περιφερειακής συνεργασίας, όπως η Διαβαλκανική Συνεργασία και το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας, του οποίου τη Γραμματεία φιλοξενεί. Σταθερά ανοδική πορεία σημειώνει και η διμερής συνεργασία στους τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Οι διμερείς πολιτικές σχέσεις μας με την Κροατία διέπονται από την αρχή της καλής γειτονίας και ενισχύονται περαιτέρω από την ένταξη της Κροατίας στην Ε.Ε., καλλιεργούνται δε με συχνές διμερείς επαφές σε όλα τα επίπεδα. Αμοιβαίο ενδιαφέρον υπάρχει για διεύρυνση της διμερούς οικονομικής συνεργασίας, η οποία παρουσιάζει σημαντικά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Σε ιδιαίτερα καλό επίπεδο βρίσκεται και η περιφερειακή συνεργασία Αθηνών-Ζάγκρεμπ, στο πλαίσιο της Διαδικασίας Συνεργασίας Χωρών Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η Ελλάδα στήριξε την είσοδο της Κροατίας στο ΝΑΤΟ. Στο πλαίσιο της γενικότερης στρατηγικής της χώρας μας για την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, η Ελλάδα υποστήριξε σταθερά την ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και την ένταξη της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ελλάδα και η Βουλγαρία είναι εταίροι και σύμμαχοι σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ αντίστοιχα, συνεργάζονται αρμονικά σε περιφερειακές πρωτοβουλίες, όπως η Διαβαλκανική Συνεργασία (SEECP), το Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας (RCC) και ο ΟΣΕΠ. Αξιοσημείωτη μορφή συνεργασίας σε περιφερειακό επίπεδο αποτελεί και η Τριμερής Συνεργασία Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες οι οποίες είχαν υποστηρίξει ένθερμα και με ουσιαστικό τρόπο την ένταξη της Βουλγαρίας στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. Η χώρα μας υποστηρίζει, επίσης, το αίτημα της Βουλγαρίας για ένταξή της στον Χώρο Σένγκεν.
Κατά τα τελευταία έτη υπήρξαν πολλές διμερείς συναντήσεις σε υψηλό πολιτικό επίπεδο (Πρωθυπουργών, Αντιπροέδρων, ΥΠΕΞ, Υπουργών Άμυνας) μεταξύ των Ελλήνων και των ομολόγων τους της ΠΓΔΜ.
Η Ελλάδα, στο πλαίσιο της συνολικής στρατηγικής της για τα Δυτικά Βαλκάνια, υποστηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή και ευρω-ατλαντική προοπτική του Μαυροβουνίου. Παρέχει, μάλιστα, στο Μαυροβούνιο τεχνογνωσία για θέματα Ε.Ε., με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας ένταξής του, στο πλαίσιο σχετικού διμερούς μνημονίου συνεργασίας που υπεγράφη το 2011.
Οι σχέσεις Ελλάδας-Ρουμανίας βρίσκονται σε άριστο επίπεδο, το οποίο προσιδιάζει στο γεγονός ότι οι δύο χώρες είναι εταίροι και σύμμαχοι σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ αντίστοιχα. Η Ελλάδα και η Ρουμανία συνεργάζονται στενά σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και στο πλαίσιο περιφερειακών οργανισμών και πρωτοβουλιών, όπως στη Διαδικασία Συνεργασίας Χωρών Ν.Α. Ευρώπης, στο Συμβούλιο Περιφερειακής Συνεργασίας και στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας Εύξεινου Πόντου (ΟΣΕΠ). Αξιοσημείωτη μορφή συνεργασίας σε περιφερειακό επίπεδο αποτελεί η Τριμερής Συνεργασία Ελλάδας-Ρουμανίας-Βουλγαρίας. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες οι οποίες είχαν υποστηρίξει ένθερμα και με ουσιαστικό τρόπο την ένταξη της Ρουμανίας στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. Η χώρα μας υποστηρίζει, επίσης, το αίτημα της Ρουμανίας για ένταξή της στον Χώρο Σένγκεν.
Ελλάδα και Σερβία έχουν εξαιρετικές σχέσεις και συνδέονται από ένα πυκνό διμερές συμβατικό πλαίσιο. Επισημαίνονται, ενδεικτικά, οι συμφωνίες αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής, συνεργασίας στον επιστημονικό και μορφωτικό τομέα, ανάπτυξης του τουρισμού, αεροπορικών μεταφορών, διεθνών οδικών μεταφορών επιβατών και εμπορευμάτων, οικονομικής και τεχνολογικής συνεργασίας, αποφυγής διπλής φορολογίας. Επισκέψεις σε υψηλό επίπεδο πραγματοποιούνται τακτικά μεταξύ των δύο χωρών.
Ελλάδα και Σλοβενία είναι πλέον εταίροι στην Ε.Ε. και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, γεγονός που διευρύνει ακόμη περισσότερο το περιθώριο διμερούς συνεργασίας, ενώ κοινή τους επιδίωξη είναι και η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση των Βαλκανίων.
Τέλος, από τον Οκτώβριο του 2009, η ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε μια προσπάθεια αναζωογόνησης της διαδικασίας της ελληνο-τουρκικής προσέγγισης. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε ένας νέος μηχανισμός προώθησης και διάρθρωσης της συνεργασίας των δυο χωρών στους τομείς της χαμηλής πολιτικής: το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, η σύσταση του οποίου εγκαινιάστηκε κατά την επίσκεψη στην Αθήνα του Τούρκου Πρωθυπουργού κ. Ερντογάν, στις 14 Μαΐου 2010. Την 4η Μαρτίου 2013, πραγματοποιήθηκε, στην Κωνσταντινούπολη, η δεύτερη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας, υπό την προεδρία των Πρωθυπουργών, με τη συμμετοχή Υπουργών και από τις δύο χώρες. Στο πλαίσιο των εργασιών του δεύτερου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας υπεγράφησαν 25 κείμενα συμφωνιών στον τομέα της υγείας, του τουρισμού, της καταπολέμησης της παράνομης μετανάστευσης, της αθλητικής συνεργασίας, της γυναικείας επιχειρηματικότητας κ.α. Πρόκειται για τομείς που άπτονται ζητημάτων της καθημερινής ζωής των πολιτών των δύο κρατών.
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι φιλόλογος, υποψήφιος διδάκτωρ στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ.
