Αφήνουμε τις αναλυτικές αναφορές στον απόηχο των πρώτων οργανώσεων της Γιορτής Κρασιού, που υπάρχουν για όσους ενδιαφέρονται στο Πολιτιστικό Ρέθυμνο και ερχόμαστε σε ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο προσφοράς της Περιηγητικής Λέσχης στην πόλη που ήταν το Καρναβάλι.
Είναι γεγονός ότι το Καρναβάλι του Ηρακλείου ήταν αγκάθι στη σκέψη των φιλοπρόοδων συμπολιτών, που αποτελούσαν και τον πυρήνα της Περιηγητικής Λέσχης.Το ιστορικό αυτό σωματείο είχε κάνει ήδη ένα πρώτο βήμα τουριστικής προβολής του νομού με τη Γιορτή Κρασιού. Γιατί να μην αναβιώσει το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι;
Ο πρόεδρος Κώστας Μανουράς, άνθρωπος των έργων κάλεσε τα μέλη της Περιηγητικής Λέσχης σε σύσκεψη και τους παρουσίασε το σχέδιο με απόλυτη ειλικρίνεια. Θετικός επιστήμονας καθώς ήταν, άνθρωπος με συγκροτημένη σκέψη και μεθοδικός, ήθελε όλοι να έχουν επίγνωση του εγχειρήματος. Βοήθεια δεν θα υπήρχε από πουθενά και μοναδικά κεφάλαια θα ήταν η σύμπραξη όλων των καλλιτεχνικών δυνάμεων του τόπου σε ιδέες, σχεδιασμό και πάνω από όλα προσωπική εργασία.
Είναι άξιο αναφοράς ότι οι πάντες χειροκρότησαν την ιδέα. Ακόμα και το Λύκειο Ελληνίδων που επιδίωκε πάντα να κρατά σε υψηλό επίπεδο κάθε του συμμετοχή δήλωσε πρώτο ότι είναι έτοιμο για συνεργασία από τις τάξεις του απλού στρατιώτη. Κι όταν ένα Λύκειο έδειχνε τόσο ενθουσιασμό φαντάζεστε πόσο άνετα ανταποκρίθηκαν οι υπόλοιποι.
Όσο για τις εφημερίδες φρόντισαν να ενθαρρύνουν την προσπάθεια. Οι εγκυρότερες πένες με πρώτη αυτού του Πολύβιου Τσάκωνα εκθείασαν την πρωτοβουλία.
Σαν ένας άνθρωπος οι Ρεθεμνιώτες αγκάλιασαν την Περιηγητική και μοίρασαν δουλειά. Οι καλλιτεχνικές φύσεις αποτελούσαν το επιτελείο που μοίραζε αρμοδιότητες στις ομάδες εργασίες. Άρματα, κεφάλες, όλα έγιναν από τα χέρια αυτών των εθελοντών που πάσχιζαν να δώσουν ένα χαμόγελο στην πόλη τους.
Ο τοπικός τύπος φρόντιζε με ανάλογα δημοσιεύματα να κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον. Κι ένα καλαίσθητο πρόγραμμα μοιράστηκε στα κρητικά σωματεία του λεκανοπεδίου για να συμμετέχουν ενεργά, ενώ μέσω της Περιηγητικής Αθηνών έγινε η διοργάνωση γνωστή σε όλη την Ελλάδα.
Χαριτωμένες πινελιές από την όλη προετοιμασία μας δίνουν τα χρονογραφήματα του Παύλου Κεδραίου (Χάρη Σαριδάκη). Ιδιαίτερα εντυπωσιάζουν τα ευτράπελα με πρωταγωνιστές απλούς ανθρώπους.
Μια γριούλα για παράδειγμα ακούγοντας για άρματα έσπευσε να κάνει τον σταυρό της.
«Για το Θεό παιδιά μου, έλεγε. Τι τα θέλετε τα άρματα. Αυτά μόνο συμφορές φέρνουν…».
Σε μια γειτονιά πάλι, ξέσπασε καυγάς, με σασπένς ανελέητο …μαλλιοτράβηγμα, εξαιτίας της διαφωνίας δυο εντελώς άσχετων με τη διοργάνωση γυναικών που ήθελαν τα άρματα να περάσουν οπωσδήποτε από το στενό τους. Κι ας μη χωρούσαν ούτε δυο άνθρωποι να περάσουν από κει όχι κοτζάμ άρμα.
Αυτό που αξίζει να τονιστεί είναι ότι εκείνη την εποχή ο απλός λαός δεν είχε τα σημερινά μέσα ενημέρωσης και στη φαντασία ιδίως των παιδιών το Καρναβάλι έπαιρνε υπερφυσικές διαστάσεις. Δεν είχαν ευκαιρία να δουν άλλη τέτοια παρέλαση. Πώς να ήταν άραγε; Οι γηραιότεροι πάντως που έζησαν τα πρώτα καρναβάλια είχαν να πουν ενδιαφέροντα πράγματα που ξεσήκωναν τη φαντασία. Κι έτσι η προσδοκία για το αποκριάτικο υπερθέαμα γινόταν όλο και μεγαλύτερη.
Εύστοχες υπενθυμίσεις με σατιρική φλέβα
Στο πνεύμα πάντα της επικαιρότητας ο Νίκος Επιτροπάκης έγραψε σχετικά στη μόνιμη στήλη που διατηρούσε στην πρώτη σελίδα της «Κρητικής Επιθεώρησης»
«Καρναβάλια, μασκαράτα, μετά σούρας περισσής
έχει γούστο τώρα στίχο να γυρεύετε και σεις …».
Ο μεγάλος αυτός δημοσιογράφος κι κορυφαίος ευθυμογράφος προκειμένου να διατηρεί στην επικαιρότητα τη μεγάλη διοργάνωση δεν άφηνε ευκαιρία να πάει χαμένη. Ακόμα κι αν επρόκειτο για φυσικό φαινόμενο εκείνος από δω το έφερνε από εκεί το πήγαινε στο Καρναβάλι κατέληγε:
«Λοιπόν δεν τη γλιτώσαμε εν τέλει τη λαχτάρα
το νέφος το ραδιενεργό ήρθε απ’ τη Σαχάρα
και ήρθε με ταχύτητα στη χώρα μας μεγάλη
ίσως το Ρεθεμνιώτικο να δει το Καρναβάλι»
Και πάντα με διαχρονικά μηνύματα:
Λοιπόν και Ρεθεμνιώτικο θα δούμε Καρναβάλι
που η επιτυχία του προβλέπεται μεγάλη.
Επίσης θα οργανωθούν προ περιπτώσεως πάσης
και των αποκριάτικων αρμάτων παρελάσεις.
Κι είθε σ’ ολόκληρη τη γη το κέφι να σκορπίσουν
και του πολέμου τ’ άρματα να τ’ αντικαταστήσουν.
Κι ήρθε η παραμονή της μεγάλης διοργάνωσης. Η πόλη αναστατώθηκε με την είσοδο του πρώτου άρματος που ήταν ο προάγγελος της γιορτής.
Ήταν ένας πύραυλος αριστούργημα, έργο των μαθητών της Τεχνικής Σχολής Ρεθύμνου.
Το θέαμα ξεσήκωσε θύελλα ενθουσιασμού κι όλοι έσπευσαν να πάρουν εφημερίδα για να δουν το πρόγραμμα που είχε φυσικά δημοσιευθεί για την ενημέρωση όλων.
Ξημέρωσε η Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 1960. Ήταν όλοι πανέτοιμοι για τη μεγάλη στιγμή. Η πόλη ξαφνικά είχε πλημμυρίσει από κόσμο. Οι εκτιμητές που δεν λάθευαν ποτέ, υπολόγιζαν γύρω στους 3.000 τους επισκέπτες. Το Ρέθυμνο ζούσε στιγμές μεγαλείου ανεπανάληπτου.
Η πομπή ξεκίνησε στις 3 περίπου το μεσημέρι από την πλατεία της σημερινής Σοχώρας.
Εντυπωσιακοί μασκαράδες έφιπποι προηγούντο πλαισιωμένοι από τις εντυπωσιακές κεφάλες και ακολουθούσε η Φιλαρμονική παιανίζουσα ανάλογα κομμάτια που έδιναν κέφι. Οι μουσικοί ήταν επίσης μεταμφιεσμένοι, ώστε να υπάρχει αρμονία στο σύνολο.
Επιβλητικό το άρμα του Βασιλιά ανταποκρινόταν στις προσδοκίες όλων.
Προηγούντο οι φρουροί του και στο βάθος επιβλητικός στο θρόνο του καθόταν ο Καρνάβαλος μεγαλοπρεπής.
Τι να πούμε για το άρμα της βασίλισσας. Μια τεράστια αχιβάδα απ’ όπου αναδυόταν ως Αφροδίτη η πανέμορφη Ρεθεμνιωτοπούλα που είχε αναλάβει το σπουδαίο αυτό ρόλο.
Ακολουθούσε ο πύραυλος που είχε ήδη πάρει τα εύσημα και ήταν έργο των μαθητών της τεχνικής σχολής.
Να και το άρμα του Λυκείου των Ελληνίδων Ρεθύμνου. Ένα γοητευτικό παραμύθι όπως αυτό της Χιονάτης με συμμετοχή παιδιών, στο ρόλο των νάνων, που σήμερα διαπρέπουν στο κοινωνικό μας γίγνεσθαι.
Εντυπωσιακός ήταν ο Μεξικάνος του Αντώνη Γιαχάκη και μετά ερχόταν το άρμα που συζητήθηκε πολύ. Ήταν μια χελώνα που σατίριζε τον πολιτισμό έργο εξαιρετικό του εμπνευσμένου πάντα και πολυτάλαντου Μπάμπη Πραματευτάκη, πολύτιμου και στη διοργάνωση αυτή, που είχε χρηματοδοτήσει ο Γιώργης Δεληγιώργης.
To άρμα «Χελώνα-Πολιτισμός» του Μπάμπη Πραματευτάκη με χορηγία Γιώργου Δεληγιώργη.
Ακολουθούσε το άρμα «Γυμναστήριον» του ΑΟ Ατρόμητου, ενώ ο Δράκος του Γιάννη Πρινιωτάκη που είχε αντικαταστήσει την παραδοσιακή καμήλα προκάλεσε ζωηρές επευφημίες.
Εντυπωσίασαν και οι Άγριοι έργο του Τάκη Αποστόλου φτιαγμένο με εξαιρετική μαεστρία. Σχολιάστηκε επίσης με τα πιο θερμά σχόλια για την αρτιότητα της κατασκευής.
Το άρμα των «Άγριων» του Τάκη Αποστόλου
Στο παλιό δημαρχείο, η πομπή σταμάτησε γιατί από τον εξώστη της οικίας Δρανδάκη περίμενε ο Παύλος Κεδραίος να προσφωνήσει το βασιλιά Καρνάβαλο.
Αμέσως μετά κι ενώ ο κόσμος παραληρούσε η πομπή έφθασε μέχρι την κλινική Δασκαλάκη, συνέχισε στην οδό Γιαμπουδάκη κατέβηκε στον Άγνωστο Στρατιώτη, προχώρησε στην Προκυμαία, πέρασε την οδό Ιουλίας Πετυχάκη, συνέχισε Αρκαδίου και πάλι έγινε ο κύκλος για να καταλήξει στην Προκυμαία.
Σ’ όλη τη διαδρομή ο χαρτοπόλεμος κι οι σοκολάτες έπεφταν βροχή.
Μέσα σε γενική ευθυμία συνεχίστηκε η παρέλαση των αρμάτων μέχρι τις 6:00 το απόγεμα. Κατά τις 7:00, όλοι συγκεντρώθηκαν στην αποβάθρα όπου έγινε η καύση πυροτεχνημάτων. Κι έπειτα όπως ήταν όλοι στο κέφι μοιράστηκαν να συνεχίσουν τη διασκέδαση στους χορούς που οργάνωσαν το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου στην αίθουσα του ΡΕΞ και του Ωδείου.
Αναλυτική περιγραφή έκανε συνεργείο του ραδιοφώνου της ΕΡΤ που ήρθε για το σκοπό αυτό από τα Χανιά.
Την επιτυχία αυτή του πρώτου μετά τον πόλεμο Καρναβαλιού στο Ρέθυμνο προσυπογράφει και μια από τις πιο αντικειμενικές πένες του πνευματικού Ρεθύμνου. Ο σπουδαίος πολιτιστικός παράγοντας Πολύβιος Τσάκωνας που σημειώνει σε άρθρο του:
Πολύβιος Τσάκωνας
«Οι παλαιότεροι Ρεθύμνιοι ησθάνθησαν ειλικρινή χαρά την περασμένη Κυριακή με τον εορτασμό του Καρναβάλου.
Η χαρά επήγαζε από την διαπίστωση ότι η σημερινή εν δράσει γενεά έχει όλες τις ικανότητες αλλά και τη φιλοδοξία να ξαναζωντανέψει το Ρέθυμνο που δεκάδες χρόνια είχε πέσει σε μαρασμό.
Μας έδωσε πέρυσι ένα δείγμα με τη γιορτή του κρασιού και φέτος με τον Καρνάβαλο.
Η όλη εμφάνιση της πομπής ικανοποίησε και το πλέον δύσκολο γούστο.
Παρά τα πενιχρά χρηματικά μέσα και την έλλειψη τεχνικών τοιούτων εάν λάβει κανείς υπ’ όψη του ότι όλα εγένοντο από ερασιτέχνας δεν δύναται παρά ολόθερμα να συγχαρεί τους δημιουργούς του έργου αυτού.
Η έμπνευσις εξυπηρετήθη με άψογο καλλιτεχνικό μπρίο. Δεν έλειψαν οι πρωτοτυπίες.
Ο εορτασμός δεν ήταν άμοιρος και πνευματικών εκδηλώσεων.
Η αναφορά εις τον Καρνάβαλον η προσφώνησις και αντιφώνησις υπήρξαν πνευματώδεις η δε σάτιρα του λεπτού και δροσερού χιούμορ.
Ένα μεγάλο εύγε εις όλους τους εργάτας της Κυριακής…».
Μέσα σε είκοσι μέρες επιτελέστηκε το θαύμα που έγινε θεσμός. Όλη η Ελλάδα μιλούσε για το Ρεθυμνάκι που κανένας δεν ήξερε μέχρι τότε.
Πόσα αλήθεια μπορεί να πετύχει η συνένωση δυνάμεων ενός τόπο. Τόσα που καμιά κρατική ενίσχυση δεν μπορεί να προσφέρει.
Έτοιμοι για τη μεγάλη συνέχεια
Μετά την Καθαρή Δευτέρα του 1960 τα μέλη της Περιηγητικής Λέσχης μπόρεσαν πια να ξεκουραστούν. Για είκοσι μέρες δεν είχαν σηκώσει κεφάλι για να παρουσιάσουν το Καρναβάλι. Ευτυχώς όμως ο κόπος τους ανταμείφθηκε πλουσιοπάροχα με την αναγνώριση του μόχθου τους. Όπου τους έβλεπε κόσμος είχε να λέει: «Μωρέ μπράβο. Πότε καταφέρατε να κάνετε όλα τουτανά που είδαμε;».
Τα παιδιά δεν είχαν άλλο θέμα συζήτησης. Στερημένα από τις εμπειρίες που προσφέρει στα σημερινά η τεχνολογία έβλεπαν τα άρματα και δεν πίστευαν στα μάτια τους. Το θέαμα που είχαν δει ξεπερνούσε κάθε προσδοκία.
Οι μικρομαγαζάτορες επίσης έτριβαν τα χέρια τους από χαρά. Μα 3.000 κόσμος είχε έρθει στο Ρέθυμνο «Αχ γιατί να μην έχουμε Καρναβάλι κάθε μέρα…».
Οι εφημερίδες έγραφαν συνέχεια για την επιτυχία του θεσμού. Βέβαια δεν έλειψαν και οι αιώνιοι γκρινιάρηδες που έκαναν κριτική εκ του ασφαλούς χωρίς να ξέρουν τι θα πει μόχθος για να προβάλεις την πόλη σου. Αυτούς αποστόμωνε κάθε Ρεθεμνιώτης που πίστευε στο Ρέθυμνο και στο ανθρώπινο δυναμικό του.
Αναμφισβήτητα η επιτυχία της όλης διοργάνωσης εξασφαλίστηκε από δυο βασικούς παράγοντες. Την αισθητική των αρμάτων, που αν και κατασκευάστηκαν σε ελάχιστο χρόνο, χωρίς τα μέσα που προσφέρει η εποχή μας, με καθαρά χειρονακτική εργασία καθόλου εύκολη αν προσέξουμε τις τεράστιες διαστάσεις κάθε άρματος και την σατιρική διάθεση σε κάθε θέμα έτσι που να προκαλεί το αβίαστο γέλιο. Ήταν και οι περιφερόμενοι μασκαράδες που με τις πλάκες που σκάρωναν έκλεβαν την παράσταση. Χαρακτηριστική περίπτωση ο αξέχαστος Μάρκος Γιουμπάκης. Άνθρωπος γεμάτος μπρίο και αστείρευτο χιούμορ.
Τα παιδιά είχαν ενθουσιαστεί με το άρμα της Χιονάτης που είχε αναλάβει το Λύκειο Ελληνίδων με εντυπωσιακές παρουσίες την Ρούσα Λίτινα και τους μαθητές της. Στο ίδιο άρμα συμμετείχαν ως νάνοι η Φέφη και ο Μιχάλης Βαλαρής.
Ο Γιώργος Δεληγιώργης είχε χρηματοδοτήσει το άρμα του Μπάμπη Πραματευτάκη «Χελώνα – Πολιτισμός» για να διαφημίσει και το στυλό «Τζόκερ» που είχε τότε πρωτοβγεί. Πρωτοβουλία όμως που άφησε παντελώς αδιάφορη την εταιρία, που τελικά δεν ανταποκρίθηκε στην υπόσχεση ότι θα γίνει χορηγός του Καρναβαλιού. Για τον αξέχαστο συμπολίτη όμως η αθέτηση αυτή της υπόσχεσης δεν προκάλεσε ούτε έκπληξη ούτε στενοχώρια. Εκείνος είχε κάνει το χρέος του απέναντι στην πόλη του. Κι αυτό μετρούσε.
Ανθρώπινο είναι να γίνονται και σφάλματα σ’ ένα ρεπορτάζ. Έτσι στα επόμενα φύλλα βλέπουμε μια διόρθωση σχετική με τα άρματα.
Ο Ανδρέας Κούνουπας αναφερόταν σαν δημιουργός του άρματος «Άγριοι», ενώ ήταν κι αυτό έργο του Τάκη Αποστόλου. Ο αείμνηστος συμπολίτης σίγουρα θα μπέρδεψε τον συνάδελφο εξαιτίας της ακούραστης δράσης του. Όπου συνεργείο κι αυτός, ξοδεύοντας τον χρόνο του ισότιμα για να διευκολύνει κάθε ομάδα. Είχε ανακατευτεί σε όλες τις κατασκευές δουλεύοντας ακούραστα. Κάπου λοιπόν στο μαστόρεμα των «Άγριων» θα τον πέτυχε ο δημοσιογράφος κι έγραψε εκ παραδρομής το όνομά του στη θέση του δημιουργού.
Τo άρμα «Χελώνα-Πολιτισμός» του Μπάμπη Πραματευτάκη με χορηγία Γιώργου Δεληγιώργη.
Ένας άλλος αρθρογράφος αναφέρεται στη ψυχοσύνθεση των Ρεθεμνιωτών που θεωρείται το δυσκολότερο κοινό. Ακόμα και το υπερθέαμα της καρναβαλικής παρέλασης, ενώ εντυπωσίασε δεν χειροκροτήθηκε από τους ντόπιους όσο το άξιζε. Ευτυχώς επισημαίνει ο αρθρογράφος που οι Χανιώτες και Ηρακλειώτες επισκέπτες μας με τον ενθουσιασμό που τους διακρίνει κάλυψαν το κενό και αποζημίωσαν με θερμό χειροκρότημα και επευφημίες τους καρναβαλιστές.
Από το ευχαριστήριο πάντως της Περιηγητικής μπορούμε να ξέρουμε ποιοι ήταν οι βασικοί συντελεστές που μόχθησαν για τη διοργάνωση του πρώτου μεταπολεμικού Καρναβαλιού με ελάχιστες πιθανότητες να αδικήσουμε κάποιον.
Η οργανωτική επιτροπή λοιπόν στο δημοσίευμά της, λίγες μέρες μετά το Καρναβάλι, ευχαριστεί το δήμαρχο Στυλιανό Ψυχουντάκη και το δημοτικό συμβούλιο για την υλική και ηθική στήριξη της εκδήλωσης, τον νομάρχη και το Φρουραρχείο για τη συμπαράστασή τους, το ΑΚΙΠ και τον διοικητή του για την παραχώρηση της μπάντας του στόλου.
Επίσης δόθηκαν τα εύσημα στη χωροφυλακή για τα μέτρα τάξης που διευκόλυναν τους καρναβαλιστές στον τοπικό τύπο και το κρατικό ραδιόφωνο για τις αναφορές τους, στη μουσική του δήμου και τον Αρχιμουσικό Μπάμπη Πραματευτάκη, που πλαισίωσαν όλες τις αποκριάτικες εκδηλώσεις και την παρέλαση του Καρναβαλιού. Ευχαριστίες έλαβαν και οι Τεχνικές Σχολές, το Λύκειο Ελληνίδων Ρεθύμνου, ο Α.Ο. Ατρόμητος, οι αδελφοί Δεληγιώργη, ο Αντώνης Γιαχάκης που συμμετείχαν με δικά τους άρματα και συνέβαλαν στην επιτυχία του Καρναβαλιού, το Ωδείο Ρεθύμνου, τα αθλητικά σωματεία, ο τουριστικός σύνδεσμος, η οικοκυρική σχολή και η δημιουργός της Ελένη Παπαδογιάννη και φυσικά όλοι εκείνοι που μετέφεραν τα υλικά με δικά τους μέσα κι όσοι είχαν συμβάλει με τις προσωπικές τους εργασίες στην κατασκευή των αρμάτων.
Στον αστερισμό των επαίνων και των ευχαριστιών ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο με εκτενείς αναφορές και ψήφισμα. Και πώς να μην έρθει στο Δημοτικό Συμβούλιο το θέμα προς έκδοση ψηφίσματος. Χάρις στην Περιηγητική Λέσχη το Ρέθυμνο γνώρισε μέρες μεγαλείου. Δεν ήταν μικρό πράγμα αυτό.
Οι πρωτεργάτες της επιτυχίας
Αυτό που θα πρέπει να γίνει μάθημα στους μεταγενέστερους είναι ότι οι διοργανωτές στήριξαν την επιτυχία τους στην εμπειρία κα τις γνώσεις εκείνων που είχαν καλλιτεχνικές τάσεις και φαντασία. Οι πρωτεργάτες του μεταπολεμικού καρναβαλιού είχαν τη λεβεντιά να πλαισιώνουν τους ταλαντούχους σαν απλοί στρατιώτες ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες τους. Έτσι έγιναν τα άρματα, έτσι έγιναν και οι κεφαλές εντυπωσιακές μεν αλλά και για μερικούς που ήταν νήπια τότε μια τραυματική εμπειρία, αφού περισσότερο τρόμαξαν παρά ευχαριστήθηκαν με το θέαμα. Και ποιον μπορείς να ξεχάσεις από τους σπουδαίους αυτούς δημιουργούς.
Ο Τάκης Αποστόλου είχε μια επιτελική θέση, ο Μπάμπης Πραματευτάκης, με την αστείρευτη φαντασία του είχε δώσει εντυπωσιακό παρόν, ενώ πολύτιμος ήταν ο Γιώργος Πετουσάκης.
Όπως μας διηγήθηκε ο κ. Πραματευτάκης, ο Γιώργος Πετουσάκης ήταν το φαινόμενο ανθρώπου που «ό,τι έβλεπαν τα μάτια του μπορούσαν να φτιάξουν τα χέρια του».
Οι συνθέσεις του από τα πιο απλά υλικά άφηναν τις καλύτερες εντυπώσεις και ο διάκοσμος που αναλάμβανε να επιμεληθεί ήταν πραγματικά ένα έργο τέχνης.
Αυτός δημιούργησε και τα πρώτα καλούπια για τις μεγάλες κεφαλές πάνω στις οποίες δούλευαν μετά οι εθελοντές για την προετοιμασία του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού.
Η τεχνογνωσία του σε συνδυασμό με την έμφυτη καλαισθησία και την παραγωγική φαντασία του δημιουργούσαν συνθέσεις άξιες να μείνουν σε κάποια μουσειακή συλλογή.
Εκείνος που θα ασχοληθεί με το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι, στο πέρασμα του χρόνου, δεν θα πρέπει να ξεχνά και τον δεξιοτέχνη Γιώργο Πετουσάκη. Από τους άξιους μαθητές του στην κατασκευή κεφαλών ήταν ο Βαγγέλης Στεφανάκης που συμμετείχε και ως έφιππος ιππότης μασκοφόρος στην πρώτη εκείνη διοργάνωση.
Ο πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης Κώστας Μανουράς, που δέχτηκε και τους περισσότερους επαίνους για την πρωτοβουλία του, ικανοποιήθηκε μεν από την ανταπόκριση αρχών, φορέων και κοινού, αλλά μεθοδικός όπως πάντα έσπευσε να βάλει σε πλαίσιο τις μελλοντικές σκέψεις για τη συνέχιση του θεσμού. Συγκάλεσε λοιπόν ευρεία σύσκεψη που έγινε στην αίθουσα του Εργατικού Κέντρου τη Δευτέρα 7 Μαρτίου 1960.
Επικράτησε από τα πρώτα λεπτά της συνάντησης μια εγκάρδια φιλική ατμόσφαιρα. Καθένας είχε και κάτι να αφηγηθεί που έδινε το μέγεθος της επιτυχίας, ενός άθλου που είχαν δικαίωμα οι πάντες στην πόλη.
Ο πρόεδρος της Περιηγητικής Λέσχης Κώστας Μανουράς ξεκίνησε τη διαδικασία με ένα απολογισμό όπου επισημάνθηκαν και όλες οι αδυναμίες, ώστε να μην παρουσιαστούν σε επόμενες διοργανώσεις. Ιδιαίτερα αναφέρθηκε η οικονομική συμβολή του δήμου αλλά και των άλλων χορηγών και ακολούθησε ένας εποικοδομητικός διάλογος που οδήγησε σε χρήσιμα συμπεράσματα και εμπνευσμένες προτάσεις.
Αμέσως μετά αποφασίστηκε από τους συμμετέχοντες στη σύσκεψη:
1) Να συσταθεί μόνιμη επιτροπή Καρναβάλου υπό την προεδρία του δημάρχου που θα είχε την ευθύνη της διοργάνωσης στο σύνολό της.
2) Η Περιηγητική Λέσχη να αποτελεί τον κορμό της οργάνωσης στις επόμενες γιορτές Καρνάβαλου.
3) Να γίνει η κατάλληλη διαφώτιση του κοινού και η ανάλογη διαφημιστική προβολή των εορτών στον Αθηναϊκό και Κρητικό Τύπο.
4) Να γίνει διάβημα στον ΕΟΤ για την οικονομική στήριξη του θεσμού.
Επειδή έμειναν κάποιες οικονομικές εκκρεμότητες και κανένας δεν ήθελε να οφείλει αποφασίστηκε να γίνει προβολή ταινίας στο ΡΕΞ με την συμβολή βέβαια του ιδιοκτήτη για να εξασφαλιστούν έσοδα που θα καλύψουν τα χρέη.
Με την ευκαιρία ο Κώστας Μανουράς δήλωσε ότι η Περιηγητική Λέσχη θα έδινε στο εξής το παρόν σε μεγάλες διοργανώσεις προς όφελος της πόλης και θα επιδίωκε το ερχόμενο καλοκαίρι να ενταχθεί στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ Κρητικού Θεάτρου και το Ρέθυμνο.
Έτσι έκλεισε ο κύκλος του πρώτου εκείνου μεταπολεμικού καρναβαλιού που έδωσε τόση ζωή στην πόλη και καθιέρωσε την Περιηγητική Λέσχη στα σωματεία που συνέβαλαν στην εξέλιξη που ακολούθησε και στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου.
(Συνεχίζεται)…
