Η αξιοποίηση των αρχαιολογικών χώρων ως το μέλλον του Ρεθύμνου και της Κρήτης

Ήδη μετρούμε 10 χρόνια από την επίσημη ανακοίνωση της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας! Όλα αυτά τα χρόνια στην Ελλάδα, συνέβησαν πρωτόγνωρα συμβάντα που μας ξάφνιασαν όλους, με αρνητικό ή πολύ αρνητικό δυστυχώς αντίκτυπο. Συνέβησαν οικονομικές καταστροφές χιλιάδων επιχειρήσεων, ακόμη απολύσεις εκατοντάδων χιλιάδων εργαζόμενων, και βέβαια το πιο επώδυνο, δημεύσεις περιουσιών και κεφαλαίων. Αυτό όμως που χαρακτηρίζεται ως ένα απόλυτα αιμορραγικό φαινόμενο, είναι ότι μετανάστευσαν στο εξωτερικό μέσα σε αυτή τη 10ετία 610.000 Έλληνες, ανάμεσα στους οποίους οι 140.000 είναι νέοι επιστήμονες και μάλιστα αρκετοί από αυτούς με ιδιαίτερες διακρίσεις. Η κατάσταση αυτή κρίνεται ως ιδιαίτερα ανησυχητική, ιδιαίτερα όσον αφορά τους επιστήμονες, αν σκεφτούμε τα χρήματα που έχουν επενδυθεί πρωτίστως από τις οικογένειές τους για τα έξοδα των σπουδών τους αλλά και από Ελληνικό κράτος, μιας και τα Ελληνικά Πανεπιστήμια είναι απόλυτα χρηματοδοτούμενα και μόνο από το κράτος.

Άξιο παρατήρησης είναι ο διαφορετικός βαθμός επιβάρυνσης της οικονομικής κρίσης στις Περιφέρειες της χώρας μας, και κατ’ επέκταση στη ζωή των κατοίκων τους. Η μεγαλύτερη αρνητική επίπτωση συνέβη στις Περιφέρειες της Ηπείρου, της Α. Μακεδονίας και Θράκης, της Κ. Μακεδονίας, της Δ. Μακεδονίας και του Βόρειου Αιγαίου. Ενώ τη μικρότερη είχαν οι Περιφέρειες της Κρήτης, του Νοτίου Αιγαίου, των Ιόνιων νησιών, της Πελοποννήσου, της Αττικής και της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας. Παρατηρούμε λοιπόν ότι οι Περιφέρειες που άντεξαν περισσότερο στη λαίλαπα της οικονομικής κρίσης ήταν εκείνες που διέθεταν κατ’ αρχήν ισχυρή παραγωγική βάση, ή χαρακτηρίζονται από υψηλή τουριστική ανάπτυξη.

Ο τουριστικός παράγοντας λοιπόν ήταν εκείνος που αντιστάθηκε στην οικονομική ισοπέδωση στις νησιωτικές περιοχές που σαφέστατα δεν διαθέτουν αξιόλογη παραγωγική βάση! Συγχρόνως με την αποτροπή της οικονομικής αιμορραγίας στις τουριστικές περιοχές δεν κυριάρχησε επίσης το παραληρητικό για τον κοινωνικό χώρο φαινόμενο της υψηλής ανεργίας και ιδιαίτερα στους νέους. Η Κρήτη λοιπόν συμπεριφέρθηκε σαν μία ιδιαίτερα προστατευμένη περιοχή, παρ’ όλο που ούτε σπουδαία βιομηχανική βάση διαθέτει αλλά ούτε και τις εκτεταμένες εντατικές καλλιέργειες που υπάρχουν στην Ηπειρωτική μας χώρα, λόγω της τοπιογραφίας και του ανάγλυφού της. Η υποδειγματική αυτή της συμπεριφορά αποδεικνύεται ότι προέκυψε εξ αιτίας της ισχυρής τουριστικής ανάπτυξης. Από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία προκύπτει ότι το 9% του ΑΕΠ της χώρας οφείλεται στον τουριστικό τομέα, που όμως η εκτίμηση είναι το ότι η συνολική του άμεση και έμμεση συμβολή του στο ΑΕΠ, ανέρχεται στο 20% – 25%, επιβεβαιώνοντας την κοινή ρήση ότι αποτελεί την βαριά βιομηχανία της χώρας. Όμως για να διατηρηθεί υψηλά ο τουρισμός και μάλιστα για να αποκτήσει και ποιοτικότερα χαρακτηριστικά, ώστε η κατά κεφαλή δαπάνη των επισκεπτών να αυξηθεί, θα πρέπει να ακολουθηθούν τα σωστά βήματα. Αυτό θα διασφαλιστεί με το σχεδιασμό των βασικών υποδομών, τη εξασφάλιση συγκοινωνιών υψηλής πιστότητας και ποιότητας καθώς και την προστασία του εξέχοντος φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας.

Ο παράγοντας όμως που θα συμβάλει τα μέγιστα τόσο στην μεγαλύτερη τουριστική ανάπτυξη ειδικά του Νομού μας αλλά και όλης της Κρήτης, αλλά και στο να καταταγεί το νησί μας στους κορυφαίους ανά την Ευρώπη και τον κόσμο τουριστικούς προορισμούς, είναι η αξιοποίηση και αναβάθμιση των Αρχαιολογικών του χώρων και των Μουσείων του. Από μια πρόσφατη ανακοίνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ), το οποίο εισπράττει τα έσοδα από τα εισιτήρια εισόδου στους Αρχαιολογικούς χώρους και τα Μουσεία, ο Νομός Ηρακλείου βρίσκεται στη 2^η θέση στην Ελλάδα, με τη 1^η θέση σαφώς να την καταλαμβάνει ο νομός Αττικής.

Ο Νομός Ηρακλείου διαθέτοντας το Αρχαιολογικό Μουσείο, και τους Αρχαιολογικούς χώρους της Κνωσσού, της Φαιστού, της Γόρτυνας, της Αγίας Τριάδας και των Μαλίων εξασφάλισε για το 2018, 1.410.000 επισκέπτες, με 3^ο τον Νομό Αργολίδας με τους επίσης σπουδαίους Αρχαιολογικούς χώρους των Μυκηνών, της Τίρυνθας, της Αρχαίας πόλης του Άργους, της Επιδαύρου, και της ιστορικής πόλης του Ναυπλίου, με 1.295.000 επισκέπτες. Σαφέστατα ο Νομός Αττικής που καταλαμβάνει τη 1^η θέση διαθέτοντας πλειονότητα από σπουδαία Μουσεία όπως της Ακρόπολης, το Αρχαιολογικό, το Κυκλαδικής τέχνης, το Μουσείο Μπενάκη, το Βυζαντινό και διάφορα άλλα Μουσεία, αλλά και τους Αρχαιολογικούς χώρους της Ακρόπολης και της Αρχαίας Αθήνας, της αρχαίας Ελευσίνας, του Ναού του Απόλλωνα στο Σούνιο, με 5.611.000 επισκέπτες. Ωστόσο οι επισκέψεις και στον Νομό Λασιθίου σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΑΠ ανέρχονται σε 630.000 για το 2018 αριθμός καθόλου ευκαταφρόνητος αν αναλογιστούμε τους αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται στην περιοχή του.

Οι αφίξεις στη Κρήτη για το 2018 ανήλθαν περίπου στους 5.500.000 επισκέπτες και αν υπολογίσουμε ότι και για τους 4 Νομούς, οι επισκέπτες στους αρχαιολογικούς χώρους ανέρχονται σε 2.500.000 τουλάχιστον, εκτιμούμε ότι 1 στους 2 επισκέπτες του νησιού μας, επισκέπτονται τα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς του χώρους. Αυτό σίγουρα σημαίνει ότι οι επισκέπτες μας ενδιαφέρονται ιδιαίτερα και για την ιστορία και τον πολιτισμό μας, πέραν της θάλασσας και της φυσικής ομορφιάς του νησιού μας.

Αναλογιζόμαστε λοιπόν, πόσα περιθώρια αύξησης των τουριστικών επισκέψεων υπάρχουν, γνωρίζοντας τους Αρχαιολογικούς χώρους του Νομού και ολόκληρου του νησιού μας που όμως μένουν αναξιοποίητοι.

Με γνώμονα τις παραπάνω διαπιστώσεις για το Ρέθυμνο έχομε να επισημάνουμε τις παρακάτω τουλάχιστον σπουδαίες Αρχαιολογικές περιοχές που πρέπει να αναδειχτούν και να αξιοποιηθούν :

– Το Υστερομινωικό Νεκροταφείο των Αρμένων.

– Ο Μινωικός χώρος στο Μοναστηράκι Αμαρίου.

– Το όλον του Αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Ελεύθερνας.

– Η Ρωμαϊκή πόλη της Αρχαίας Λάππας στην Αργυρούπολη.

– Τα Ενετικά κτίρια της πόλης του Ρεθύμνου αλλά και των οικισμών, όπως στο Πίκρι, στο Χρωμοναστήρι, στην Επισκοπή Μυλοποτάμου.

– Το Βυζαντινό κάστρο του Μονοπαρίου με την εκπληκτική φυσική οχύρωση.

– Ο σημαντικός Αρχαιολογικός χώρος στο Γομαρά της Ορνέ Αγίου Βασιλείου.

Και βέβαια δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το μεγάλο στοίχημα για την πόλη μας είναι η ανέγερση ενός σύγχρονου και με μεγάλη άνεση χώρου Αρχαιολογικού Μουσείου, για να στεγάσει τους Αρχαιολογικούς θησαυρούς του Νομού μας, κάτι που πολύ πρόσφατα εξασφάλισε και η πόλη των Χανίων!