Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 60 και οι πληγές από τον πόλεμο του 40 είναι ακόμη φρέσκιες και έντονες, στον πληθυσμό της χώρας που έζησε τα γεγονότα. Στα σχολεία κάθε χρόνο στην επέτειο οι μαθητές προσπαθούν να διεκδικήσουν ένα ποίημα στη γιορτή. Είναι μάλλον απίθανο να υπάρχει μαθητής που να μην έχει κάποιον συγγενή του, ο οποίος θα έχει πολεμήσει στον πόλεμο του 40. Στην παρέλαση πέφτει απίστευτο κλάμα, όταν ο δάσκαλος, για κάποιους λόγους, δεν μας αφήνει να συμμετέχουμε. Ζούμε την κάθε εθνική γιορτή έντονα και ακόμη και ο χειρότερος μαθητής ξέρει για ποιο λόγο γίνεται η κάθε γιορτή. Το ίδιο έντονα τη ζουν και οι γονείς μας, αφού τα γεγονότα με τα προσωπικά βιώματα που έζησαν οι ίδιοι 20-25 χρόνια πριν, η φτώχεια, η πείνα, οι εκτελέσεις, οι προδοσίες, τα βασανιστήρια, η καταπιεστική συμπεριφορά των κατακτητικών δυνάμεων του άξονα στον πληθυσμό, δεν μπορούν να ξεχαστούν εύκολα.
Τη δεκαετία αμέσως μετά τον πόλεμο οι μαθητές, πέρα από την ιστορία που διδάσκονταν στο σχολείο, ζουν έντονα κάθε στιγμή του πολέμου που έχει προηγηθεί, μέσα από τις σελίδες ενός περιοδικού που εμφανίζεται στα περίπτερα το 1953. Είναι Ο Μικρός Ήρως. Ένα περιοδικό για παιδιά, που περιγράφει ιστορίες της κατοχής, από μια τριάδα ελληνόπουλων στην ηλικία των μαθητών που τις διαβάζουν. Όπως είπε και ο συγγραφέας του Στέλιος Ανεμοδουράς, το ξεκίνησε για να αμβλύνει όσο μπορούσε στις ψυχές των παιδιών, τις πληγές του πολέμου και του εμφυλίου σπαραγμού, που είχαν προηγηθεί μόλις λίγα χρόνια πριν.
Ο Μικρός Ήρως μεσουράνησε στο μαθητόκοσμο για 16 ολόκληρα χρόνια, από το 1953 έως το 1968, όταν η χούντα των συνταγματαρχών, με την επιβολή της αυστηρότατης λογοκρισίας, έκρινε ότι έπρεπε να σταματήσει την έκδοση του. Οι ήρωες του ήταν παιδιά της καθημερινότητας και του πολέμου, που υποφέρουν όσο και οι μεγαλύτεροι. Είναι μια βασική ομάδα από τρία ηρωικά ελληνόπουλα το Γιώργο Θαλάσση, την Κατερίνα και το Σπίθα, που αγωνίζονται για μια ελεύθερη Ελλάδα, ενάντια στον Γερμανό, Ιταλό και Βούλγαρο κατακτητή. Οι περιπέτειές τους είναι βγαλμένες πολλές φορές μέσα από αληθινές ιστορίες της κατοχής, που συναρπάζουν όχι μόνο τους μαθητές που τις διαβάζουν, αλλά ακόμη και μεγάλους, αφού τους θυμίζουν έντονα τις στιγμές που έζησαν μερικά χρόνια πριν στον πόλεμο. Στα παιχνίδια τους τα παιδιά μιμούνται την τριάδα των ηρώων παιδιών και μαλώνουν ποιος θα είναι ο Γιώργος Θαλάσσης, ο Σπίθας και η Κατερίνα!
Μα ο χρόνος περνά γρήγορα. Βρισκόμαστε ήδη στις δεκαετίες του 2000 και σιγά – σιγά η λήθη παίρνει τη θέση της μνήμης εκείνων που πολέμησαν για τα εθνικά ιδανικά, αφού άλλωστε ένας – ένας μοιραία αποχαιρετούν τον υπαρκτό κόσμο μας, για άλλους άγνωστους κόσμους… και τα αυθεντικά οικογενειακά βιώματα του πολέμου κι εκείνα σιγά – σιγά πια εκλείπουν. Περιοδικά, όπως Ο Μικρός Ήρως, δεν βγαίνουν πια για να γαλουχήσουν τη νεολαία με εθνικά ιδανικά, τα οποία κι αυτά θεωρούνται πλέον ξεπερασμένες ιδέες… Οι μαθητές όχι μόνο δεν μαλώνουν πια για ποιήματα, παρελάσεις και γιορτές, αλλά τις αποφεύγουν με κάθε τρόπο. Δεν θεωρούν υποχρέωσή τους να παρελάσουν για τον τιτάνιο αγώνα των παππούδων και προπαππούδων τους για την τιμή της πατρίδας. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν έχουν τη διάθεση, να μυηθούν στους αγώνες που έγιναν από το λαό μας στο έπος του 40. Δεν μαθαίνουν για την ηπειρώτισσα γυναίκα η οποία, ξεπερνώντας κάθε ανθρώπινη λογική, κουβαλούσε στους ώμους της κασόνια με πυρομαχικά σε υψόμετρο πάνω από δυο χιλιάδες μέτρα! στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, ούτε για την άγνωστη μαθήτρια που έπλεκε, στο φως του λύχνου, μάλλινες κάλτσες και μπλούζες, για τα εικοσάχρονα ελληνόπουλα, που πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή και ξεπάγιαζαν μέσα στο κρύο και το χιόνι γράφοντας, με το αίμα και τη ζωή τους απίστευτες και έξω από κάθε ανθρώπινη λογική, σελίδες ηρωισμού για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Σήμερα παρά την τόση πληροφορία στο διαδίκτυο και γενικότερα στα ΜΜΕ, μεγάλη πλειοψηφία των μαθητών μετά από 10 και 15 χρόνια στην εκπαίδευση και τόσες γιορτές που έχουν κάνει στο σχολείο για το ίδιο θέμα, δυστυχώς δεν ξέρει τι ακριβώς γιορτάζουμε, όχι μόνο στην 28η Οκτωβρίου, αλλά και στην άλλη κορυφαία εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου και σε τοπικές γιορτές. Δυστυχώς εκπομπές γνωστών δημοσιογράφων κάθε χρόνο στην τηλεόραση, με σχετικές ερωτήσεις σε νέους, επιβεβαιώνουν τα παραπάνω!
Οι υπέργηροι, όσοι έχουν απομείνει πια, έχουν ακόμη να θυμούνται τη φωνή της Σοφίας Βέμπο που τους εμψύχωνε στα χιονισμένα αλβανικά βουνά με το: βάζει ο ντούτσε τη στολή του.. και το παιδιά της Ελλάδος παιδιά! Οι μεσήλικες θυμούνται νοσταλγικά με τη φωνή του Κηλαϊδόνη τα κατορθώματα του φτιαχτού, αλλά τόσο κοντά στην αλήθεια μικρού ήρωα, Γιώργου θαλάσση και με τη φωνή της Μαρινέλλας το έπος του 40, μέσα από τον εξαιρετικό δίσκο «Αλβανία» των Κατσαρού – Πυθαγόρα, με τις γυναίκες ηπειρώτισσες που: μέσα στο χιόνι πάνε κι οβίδες κουβαλάνε, θεέ μου τι τις πότισες και δεν αγκομαχάνε! Αλλά και τον έφεδρο ανθυπολοχαγό, με στίχους ανατριχίλα: Τι γύρευες στ’ αλβανικό βουνό, μονάκριβε νησιώτη και λαβωμένο κλαίει το δειλινό την ακριβή σου νιότη. Πάει ο ήλιος, πάει κι η Αμοργός, στα μάτια του νυχτώνει κι ο έφεδρος ανθυπολοχαγός κοιμάται μες στο χιόνι…
Σήμερα η γείτονα χώρα, διεκδικεί μόνιμα ζωτικούς χώρους από την πατρίδα μας, όπως κάνει πάντα, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν της ανήκουν. Οι νόμοι των ισχυρών και της παγκοσμιοποίησης, απειλούν όσο ποτέ τη συνοχή και την επιβίωση της χώρας. Η εθνική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου είναι ιδανική ευκαιρία να αναλογιστούμε όλοι μας πολλά και να διδάξουμε στις νέες γενιές κάποιες λέξεις και έννοιες, που είναι λησμονημένες, όπως ιδανικά και πατρίδα, πέρα από κομματικές και ιδεολογικές σκοπιμότητες, αν θέλουμε πραγματικά να επιζήσουμε και να έχουμε συνέχεια σαν λαός και σαν έθνος. Είναι πλέον ολοφάνερο πως η πίεση από πολλές μεριές στα εθνικά μας συμφέροντα, είναι κάτι παραπάνω από ασφυκτική και το παρελθόν της ιστορίας της πατρίδας μας έχει δείξει πως τέτοιες καταστάσεις, ξεπερνιούνται μόνο με εθνική ομοψυχία και συστράτευση των πάντων σε κοινό σκοπό. Γιατί μόνο τότε θα μπορέσει να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα, που θα ικανοποιεί όλους όσους τυχαίνει να είμαστε πολίτες αυτής της χώρας.
