Αγαπητοί φίλοι και φίλες, συντρόφισσες και σύντροφοι, συνάδελφοι και συναγωνιστές, συμμαθητές και συντοπίτες, νεωτεριστές και καινοτόμοι, αμφισβητίες και παραδοσιακοί, συγχωρήστε μου την έκφραση: Τα πράματα έχουνε «σφίξει». Εξηγούμαι αμέσως και σας εξομολογούμαι το προσωπικό «δράμα» μου: Εννοώ να αμφισβητώ τα πάντα και να αμφιβάλλω για όλα! Το ρήμα «αμφισβητώ» έχει κεντρική σημασία για μένα. Τι ακριβώς εννοώ; Σας εξομολογούμαι το «πρόβλημα».
Για να υιοθετήσω, μιαν ιδέα, μιαν οποιαδήποτε άποψη, πρέπει πρώτα να την περάσω από τα φίλτρα του δικού μου εγκεφάλου (λογική και θυμικό), να την εξετάσω εξονυχιστικά, και μόνο αν αυτή συμφωνεί με τις προδιαγραφές που έχω θέσει, τότε και μόνο τότε θα την καταχωρήσω στο ιδεολογικό μου κατάστιχο. Αλλιώς, την ιδέα θα την απορρίψω και θα τη βάλω στην πυρά.
Αμφισβητώ λοιπόν την αυθεντία του κάθε «δασκάλου» και του κάθε ειδικού. Αμφισβητώ τις έτοιμες προκατασκευασμένες απαντήσεις. Ίσως με τις απαντήσεις αυτές κάποιοι βολεύονται στη ζωή τους. Όχι όμως εγώ. Θεωρώ την αμφισβήτηση το βασικότερο όπλο για την άμυνα του πολίτη.
Αμφισβητώ τους πάντες μέχρι να βεβαιωθώ για τις βαθύτερες προθέσεις τους. Όσο πιο πολύ προσπαθούν να με πείσουν, τόσο περισσότερο δύσπιστος γίνομαι, τόσο πιο επίμονα ψάχνω να βρω τι κρύβεται πίσω από τις μεγαλοστομίες τους. Αμφισβητώ τα δελτία ειδήσεων τις δηλώσεις των κάθε λογής «επισήμων». Όλα από μικροσκόπιο να περάσουν!
Ασφαλώς, δεν είναι εύκολο πράγμα να αμφισβητείς, να τα περνάς όλα από δικό σου «κόσκινο». Διότι εννοείται ότι πρέπει να αμφισβητείς δημιουργικά, προτείνοντας συγχρόνως εναλλακτικές δικές σου θέσεις και λύσεις.
Γνωρίζω βέβαια (όπως κι εσείς άλλωστε γνωρίζετε) ότι είναι δύσκολο να ζεις με σημαία μια διαρκή αμφισβήτηση. Αλλά πιστεύω πως είναι η μόνη στάση που ταιριάζει στον σκεπτόμενο άνθρωπο, ο μόνος τρόπος για να γίνομε κάποτε μια σωστή χώρα.
Δυστυχώς -η ψυχολογία το έχει αποδείξει- οι άνθρωποι συνήθως πιστεύουν όχι το «αληθινό» αλλά αυτό που τους βολεύει συναισθηματικά. Τα κάθε είδους δόγματα, ιδεολογίες, αιρέσεις, κοσμοθεωρίες, δεν βασίζονται πραγματικότητες αλλά στην συναισθηματική αναπλήρωση και στην «παρηγοριά» και στην ψυχολογική «ανάσα» που παρέχουν.
– Να φοβάσαι λοιπόν φίλε, τον καλόπιστο και τον καλοπροαίρετο. Να εμπιστεύεσαι πιο πολύ τον δύσπιστο. Να αμφισβητείς και να πορεύεσαι. Αμφιβάλλω, άρα υπάρχω. Γράψε το εκατό φορές για να το εμπεδώσεις Θωμά.
– Όμως να ξέρεις πως η τάση σου να αμφισβητείς δεν μπορεί να συνεχίζεται παντοτινά, είπε ο Θωμάς. Ο «πανδαμάτωρ» χρόνος κάποτε θα σε νικήσει. Θα έρθει ένας καιρός που η πέννα σου, θα σέρνεται στο χαρτί τρεμάμενη και ανίκανη να αμφισβητήσει. Το πολύ – πολύ να γράφεις καμιά προσευχή: «Ελέησον με ο θεός κατά το μέγα έλεός σου και κατά το πλήθος των οικτιρμών σου εξάλλειψον την αμφισβήτηση από τα χούγια μου…».
– Τότε όμως θα έχουν ξεπεταχτεί άλλοι, νεώτεροι και ικανότεροι από εμένα, πολίτες, με διευρυμένη παιδεία, μυαλά φωτεινά, με πίστη στη δημοκρατία, την ελευθερία και στη δικαιοσύνη, άνθρωποι που θα προσφέρουν όλη την ικμάδα του πνεύματός τους στην αμφισβήτηση, στην ανανέωση, στην καινοτομία, στην πραγματική πρόοδο.
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
