Ιντερνέτ και Μ.Μ.Ε.

Καθημερινά, στις ημέρες μας περισσότερο από αλλοτινές εποχές, γίνεται πολύς λόγος για «τηλεοπτική δημοκρατία». Επίσης, διαβάζουμε πολλά, έντυπα και στο Διαδίκτυο, άρθρα για την «ελευθερία της έκφρασης μέσω του Ιντερνέτ».

 

Θα προσπαθήσουμε να δούμε το σύγχρονο ρόλο των μέσων μαζικής ενημέρωσης στον τρόπο παρουσίασης κάποιων καθημερινών γεγονότων και πώς διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, ενώ θα καταθέσουμε και κάποιες σκέψεις μας για την ασφαλή και ορθή χρήση του Ιντερνέτ. Ταυτόχρονα, έτσι, θα τεθούν κι οι προϋποθέσεις, τα όρια για τη θετική, την ορθή λειτουργία τους.

M.M.E. ή μέσα μαζικής ενημέρωσης ονομάζονται το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, ο Τύπος, που, τελειοποιώντας σύμφωνα με τους φρενήρεις ρυθμούς της εποχής μας τα μέσα τους, βρίσκονται πάντοτε στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας κι ενημερώνουν (οφείλουν αντικειμενικά και σφαιρικά!) την κοινωνία σε ό,τι αφορά τα κοινωνικοπολιτικά, πολιτιστικά, επιστημονικά ή άλλα ενδιαφέροντά της.

 

Τα Μ.Μ.Ε. ενημερώνουν τον κόσμο για το τοπικό, εθνικό, παγκόσμιο «γίγνεσθαι» και βοηθούν τα άτομα στην προσπάθειά τους να βρουν τον πολιτικό τους προσανατολισμό μέσα στο σύγχρονο κοινωνικό-ιδεολογικό «λαβύρινθο». Συνάμα, συμβάλλουν στην αδιάλειπτη πνευματική συνέχεια ενός έθνους ή στην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ των λαών και των πολιτισμών, ιδίως όταν προβάλλουν τα πολιτιστικά δημιουργήματα ή ήθη κι έθιμα προγενέστερων ιστορικών περιόδων ή της σύγχρονης εποχής του ίδιου του έθνους και άλλων λαών. Συχνά, τα Μ.Μ.Ε. προτείνοντας υλοποιήσιμες λύσεις σε καθημερινά κοινωνικά και προσωπικά «φλέγοντα» ζητήματα προβληματίζουν και βγάζουν από την αδράνεια τα μέλη μιας οργανωμένης ανθρώπινης κοινωνίας και απαλλάσσοντας όσους εθελοτυφλούν από το στείρο φανατισμό, τις δογματικές προκαταλήψεις και την εσκεμμένη αμάθειά τους δείχνει πώς να συμμετέχουν κι αυτοί ενεργά σε κάθε κοινωνική λειτουργία ως ώριμοι και συνειδητοποιημένοι πολίτες.

 

Τέλος, τα Μ.Μ.Ε. -ασκώντας σχεδόν φορτική πίεση, όπως στην πρόσφατη περίπτωση των δυο βουλευτών- ελέγχουν ανά πάσα στιγμή την κοινωνικοπολιτική εξουσία κι αποκαλύπτοντας «ατασθαλίες και λαθροχειρίες» στηλιτεύουν αμείλικτα κάθε καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, προωθώντας έτσι την εξυγίανση του κοινωνικού χώρου, που μας περιβάλλει.

 

Αναφέραμε τα θετικά των σύγχρονων Μ.Μ.Ε. Στα αρνητικά τους εντάσσεται η προσπάθεια αποπροσανατολισμού ή διαμόρφωσης εσφαλμένης γνώμης ενός συγκεκριμένου κοινωνικού συνόλου, σε έναν αγωνιώδη αγώνα εξυπηρέτησης ιδιοτελών ή -συνηθέστερα- στενών μικροκομματικών συμφερόντων. Έτσι, καλλιεργούν καταστροφικά, αντικοινωνικά μίση μεταξύ των πολιτών, φανατίζουν χωρίς λόγο κι εκμεταλλευόμενα ευκαιριακές συγκυρίες επιδίδονται σε «κιτρινισμό» (εισβολή στον ιδιωτικό βίο των πολιτών, λασπολογίες, σκανδαλοθηρίες, σπίλωση δημοσίων λειτουργών, σκόπιμη «συσκότιση» – τεχνητή ένταση για αόρατους ή ήσσονες «κινδύνους», προβολή δημαγωγικών προτύπων και τακτικών, επιβολή αντιδημοκρατικών – ανελεύθερων – αντικοινωνικών ιδεών κ.α.). Δημιουργούν συχνά ψεύτικα πρότυπα στους νέους, αλλοτριώνουν τους μεγαλύτερους και κρατούν με ειδική προπαγάνδα σε λήθαργο ή φίμωση όσα από τα μέλη μιας κοινωνίας είχαν την ικανότητα να αποκαλύψουν τη γύρωθε «σαπίλα» και να την ανατρέψουν!

 

Εάν εμείς ως πολίτες οφείλουμε να μη δεχόμαστε άκριτα και αβασάνιστα ό,τι διαβάζουμε στην εφημερίδα ή βλέπουμε στην τηλεόραση, αλλά να ελέγχουμε, να αξιολογούμε και να επεξεργαζόμαστε με αλάνθαστο κριτήριο την ορθή κοινή λογική, ώστε να διακρίνουμε, χωρίς αυθεντίες και δόγματα ή απωθημένα, έγκαιρα τι είναι έγκυρο, έχουν και τα Μ.Μ.Ε. κάποια όρια, πρέπει να διέπεται η ορθή λειτουργία τους, για να έχει κοινωνικό προορισμό, κάποιες προϋποθέσεις.

 

Τα Μ.Μ.Ε. πρέπει να υποστηρίζουν τη δημοκρατία, γιατί αυτή κατοχυρώνει, εξασφαλίζει και θωρακίζει συνταγματικά την ελευθερία διακίνησης ιδεών και την ελευθερία του Τύπου, εντύπου κι ηλεκτρονικού. Η ενημέρωση για ένα καθημερινό παγκοίνως γνωστό γεγονός πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές να παρουσιάσουν τις θέσεις τους και να είναι αντικειμενική, δίχως να κλίνει η πλάστιγγα προς τους μεν ή τους δε.

 

Ας ιδούμε λίγο και όσα σχετίζονται με το Ιντερνέτ των τελευταίων ετών. Αναμφίβολα, η χρήση του έχει διαδοθεί παντού και οι πιο πολλοί χρήστες του το αντιμετωπίζουν και ως πηγή πληροφόρησης γύρω απ’ όσα συμβαίνουν στον κόσμο ανά πάσα στιγμή, αλλά και ως φορέα διάδοσης ιδεών και διακίνησης αγαθών. Κατέστη όλο και πιο σημαντικό στις σύγχρονες κοινωνίες και στις οικονομίες, επηρεάζοντας πολύπλευρα την καθημερινότητά μας, δημόσια και ιδιωτική. Πέραν των άλλων, προσφέρει λεπτομέρειες για την ιδιωτική μας ζωή, κάτι το οποίο δε θα μπορούσαμε πριν από λίγα χρόνια να σκεφτούμε πως θα γινόταν πράξη. Είναι αξιοπρόσεκτο το ότι στα χρόνια του Ιντερνέτ οι πολίτες ανταλλάζουν πλέον μεταξύ τους γνώμες για όσα γίνονται κάθε μέρα, ενώ τους δίδεται και η ευκαιρία να ελέγχουν, διά της δημόσιας διαβούλευσης για καίρια ζητήματα της περιοχής τους, οι ίδιοι τους φορείς άσκησης εξουσίας και να καταθέτουν τις προτάσεις και τις ιδέες τους.

 

Την ίδια στιγμή, μετατρέπεται σε μέσο όπου προβάλλονται από τους πολίτες – χρήστες, αλλά πρέπει, συνάμα, και να προασπίζονται η ελευθερία λόγου, ελευθερία πολιτικής επιλογής και δράσης, ελευθερία γνώσης και εκπαίδευσης, ελευθερία θρησκευτικών πεποιθήσεων κλπ. Εάν δεν προασπίζονται, τότε η κατάσταση εκτρέπεται και το μη ασφαλές Ιντερνέτ βλάπτει και τους χρήστες και όλη την κοινωνία. Κάποιοι θα πουν πως αποτελεί κίνδυνο για την ιδιωτική ζωή, καθώς οι δραστηριότητες των πολιτών στο διαδίκτυο πολλές φορές υπόκεινται σε έλεγχο από κυβερνήσεις, Αστυνομία, (υπαρκτές ή «φαντάσματα») εταιρείες…

 

Εάν, λοιπόν, επιβάλλεται να είμαστε όλοι ενημερωμένοι σε θέματα σχετικά με την εκπαιδευτική πτυχή του Ιντερνέτ (σωρευμένη γνώση σε ένα αντικείμενο ή σε πλήθος άλλων που υπό άλλες συνθήκες θα ήταν αδύνατο να εξευρεθεί από ένα φιλομαθή), πρέπει ταυτόχρονα να δοθεί βάρος ξεχωριστό από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας και στη θέσπιση, βασισμένων στα ανθρώπινα δικαιώματα, κανόνων διακίνησης πληροφοριών μέσω του Ιντερνέτ, ώστε να είναι ασφαλής για όλους τους πολίτες και στη γνωστοποίηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των χρηστών, καθώς και την προστασία των προσωπικών δεδομένων και της ελευθερίας των υπολοίπων μελών μιας οργανωμένης κοινωνίας.

 

Επιπλέον, απαιτείται από τα Μ.Μ.Ε. να σέβονται τον αναγνώστη και τον ακροατή ως νοήμονες ανθρώπους, που δε δέχονται χωρίς κριτική σκέψη ό,τι τους προβάλλουν, αλλά ζητούν έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση για τα καθημερινά δρώμενα. Ο κόσμος έχει βαρεθεί από τα εμπορικά κριτήρια, με τα οποία συνήθως γίνεται η επιλογή των θεμάτων, και αναζητά από τα Μ.Μ.Ε. να βρουν το ήθος και το ανάστημα να ανοίξουν τους «φακέλους» των χρονιζόντων άλυτων πραγματικών του προβλημάτων, ώστε με τη σειρά τους να «ευαισθητοποιηθούν» οι αρμόδιοι κοινωνικοπολιτικοί κρατούντες.

 

Απαλλασσόμενα, λοιπόν, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης από τα στενά διαπλεκόμενα μικροπολιτικά συμφέροντά τους, τάσσονται στην υπηρεσία του λαού και -καθώς γνωρίζουν πια ποια είναι τα όριά τους!- πιάνονται χέρι – χέρι στον απρόβλεπτο όσο και μακρύ, ανηφορικό δρόμο της κοινωνικής αναδιάρθρωσης και του ξεσκαρταρίσματος από κάθε μικρόνου «σαπίλα»…