Στην προχθεσινή διάσημη πια ομιλία του Μ. Ομπάμα στην Αθήνα, στο Κέντρο Στ. Νιάρχου, υπάρχει η ακόλουθη αναφορά: «Πολλοί Ελληνοαμερκανοί έχουν υπηρετήσει στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και πολέμησαν για να κρατήσουν την πατρίδα μας ελεύθερη, πολλοί βάδισαν στο πλευρό του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ για να κάνουν τη χώρα μου πιο δίκαιη».
Πρόκειται για την παρουσία και συμμετοχή του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ιακώβου στην περίφημη πορεία του Μάρτιν Λούθερ Κιγκ στη Σέλμα της Αλαμπάμα (ΗΠΑ) το 1965. Ο πάστορας Μ. Λούθερ Κινγκ κάλεσε τους εκπροσώπους άλλων θρησκευτικών δογμάτων να του συμπαρασταθούν και να βαδίσουν μαζί. Ο Ιάκωβος ανταποκρίθηκε αμέσως και έσπευσε να βρεθεί στην πρώτη γραμμή παρά τον τεράστιο κίνδυνο να πέσει θύμα επίθεσης είτε αστυνομικών είτε ρατσιστών. Μετά τη συμμετοχή του δέχθηκε απειλές αλλά δεν κάμφθηκε: «Κάθε χριστιανός πρέπει να καταφερθεί με αγανάκτηση κατά όλων των ειδών των διώξεων. Αυτό είναι που με έκανε να πάω με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στην Σέλμα. Όλοι φέρουμε ευθύνη, και πρέπει να συνεχίσουμε να εκφράζουμε την αντίθεσή μας», είχε δηλώσει. Μάλιστα δύο ημέρες μετά την εμφάνισή του, ένας λευκός ιερέας ο Τζέιμος Ριμπ, έχασε τη ζωή του στη Σέλμα, επειδή ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από λευκούς άνδρες.
Ο Michael Shikany, ο οποίος υποδύθηκε τον Ιάκωβο στην ταινία «Selma», το 2014, είπε ότι «με τα επιβλητικά του ράσα που φορούσε, το παρουσιαστικό του και τον υψηλό βαθμό στην ιεραρχία της Εκκλησίας, θα ήταν αδύνατο να του επιτεθούν οι αστυνομικοί στον ίδιον ή τους διαμαρτυρόμενους εκείνη την ημέρα. Όμως ο Ιάκωβος δεν το γνώριζε αυτό, έδειξε ακατάβλητο θάρρος που ήταν εκεί. Η παρουσία του στην Αλαμπάμα διαμόρφωσε τους συσχετισμούς εκείνη την ημέρα».
Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα που έστειλε η χήρα του Μ.Λ. Κίγκ για τον θάνατο του Ιακώβου. «Σε μία εποχή όπου πολλοί από τους εξέχοντες θρησκευτικούς ηγέτες του έθνους παρέμεναν σιωπηλοί, ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος με θάρρος υποστήριξε το Κίνημά μας για την Ελευθερία και προχώρησε δίπλα στο Μ. Λ. Κίνγκ, ενώ συνέχισε να υποστηρίζει την ειρηνική κίνηση ενάντια στη φτώχεια, το ρατσισμό και τη βία σε ολόκληρη τη ζωή του».
Ο απόηχος της απόφασης αυτής ενίσχυσε τη θέση των Ελληνοαμερικανών, κάνοντάς τους υπερήφανους για τον ηγέτη τους. Σίγουρα, δεν ήταν ένας τυχαίος άνθρωπος. Τις δεκαετίες που έμεινε σε αυτήν τη θέση, η πόρτα του Λευκού Οίκου ήταν πάντοτε ανοιχτή και όλοι οι πρόεδροι αναφέρονταν με σεβασμό στο όνομά του. Εργάστηκε για τη μόρφωση και την κοινωνική άνοδο αλλά κυρίως τη συσπείρωση των οικονομικά ισχυρών Ελληνοαμερικανών με την οργάνωση Leadership 100.
Για κάμποσους ο Ιάκωβος παραμένει μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Για τους Ελληνοαμερικανούς αλλά και για τους Αφροαμερικανούς, παραμένει μια εμβληματική φυσιογνωμία που είχε το θάρρος του πρωτοπόρου και γνώριζε καλά την τέχνη της διπλωματίας. Το μεγαλύτερό του επίτευγμα ήταν ότι κατάφερε να διαχωρίσει τη θέση της ορθοδοξίας από τις υπόλοιπες εκκλησίες, που έβλεπαν τους έγχρωμους ως κατώτερους.
Οι New York Times έγραψαν χαρακτηριστικά για το γεγονός: «Το εντυπωσιακό εξώφυλλο του περιοδικού TIME, που απεικόνιζε τον Δρ. Κινγκ μαζί με τον μαυροντυμένο Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο, σηματοδότησε μία νέα παρουσία των Ελληνοαμερικανών και της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στην αμερικανική ζωή».
O εξέχων συμπολίτης μας Χρήστος Ζαχαράκης που ήταν πρέσβης της Ελλάδος στην Αμερική για πολλά χρόνια, είπε κάποτε στον γράφοντα το παρόν σημείωμα: «Όταν στην πρεσβεία θέλαμε να κλείσουμε συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, τηλεφωνούσαμε στον Ιάκωβο και σε δύο ώρες το ραντεβού είχε κλείσει».
*Ο Μιχάλης Τζεκάκης είναι πρώην διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης